Transcript Slayt 1
Güç nedir ? Bir ünite zamanda yapılan iş’ e GÜÇ denir. Power = Work / Time Fxd yazabiliriz P = Birimler W /t -> P = (F x d) / t W Güç = Nt.m / sn = Watt Enerji Sistemleri Enerji sistemleri (AN)AEROBIK Alaktik AEROBİK Laktik Asit ATP - CP sistemi Fosfojen Sistem Anaerobik Glikoliz Oksijen sistemi Aerobik Glikoliz Beta Oksidasyonu Krebs çemberi ATP sentezini sağlayan kimyasal reaksiyonlar serisi 3 kategoride incelenebilir: 1. ATP-CP veya fosfojen sistemi 2. Laktik asit veya anaerobik glikoliz sistemi 3. Oksijen sistemi İlk iki sistem, [ATP-CP (fosfojen sistemi) ve laktik asit (anaerobik glikoliz) sistemi] anaerobik sistemlerdir. Üçüncü sistem olan oksijen sistemi ise, adından da anlaşılacağı üzere, aerobik sistemdir. Energy/Power Output Energetics ATP-CP ANAEROBIC GLYCOLYSIS OXIDATIVE 10 s 30 s 60 s 3 min Time 15 min+ Energetics Predominant Energy Pathways 0s 12s 90s 15m Hours ATP ATP-CP ATP-CP & AN GLYC AER GLYC AER/FFA Immediate/short-term non-oxidative systems Aerobic-oxidative system Konunun Özeti 1. ATP – CP sistemi (Fosfojen Sistemi) Fosfojenler adı verilen ATP ve creatin fosfat (CP veya PC) kasların içinde bir miktar depo edilmiş halde bulunurlar. En fazla 15 saniye süren kısa süreli maksimal egzersizler, depo edilmiş olan bu fosfojenlerin parçalanmaları ile açığa çıkan enerji tarafından gerçekleştirilir. Çünkü, yüksek şiddetteki aktiviteler sırasında, ATP oldukça hızlı bir şekilde kullanılır ve organizmanın oksijen sistemi bu kadar hızlı bir tempoda ATP üretme becerisine sahip değildir. Bu depolardan elde edilen enerji, yaklaşık 10-15 saniye süren şiddetli aktiviteler için yeterlidir. Bu nedenle, bu sistemden elde edilebilecek enerji, başlangıçtaki ATP-CP depolarının miktarı ile sınırlıdır. Örneğin, 200 m sürat koşusu sonunda, çalışan kaslardaki fosfojen depoları oldukça düşük düzeye iner. ATP nedir ? Adenozin Tri Fosfat olarak açılabilir. Pi ADENOZİN ENERJİ ENERJİ Pi Pi ENERJİ Bu nedenle, ATP nin çok hızlı bir şekilde üretilmesinin önemli olduğu acil enerji gereksinimi durumlarında, kas içinde depolanmış olan enerjiden zengin CP bileşimi, ATP nin sentezlenmesi için devreye girer. CP CP, aynı ATP gibi kas içerisinde bir miktar depolanabilir ve parçalandığında büyük miktarda enerji açığa çıkarır. Serbest kalan bu enerji de ATP nin… ADP ve Pi moleküllerinden yeniden sentezlenmesi (resentez) için kullanılır (Şekil 1-3). * Her bir mol CP parçalanması sonucu 1 mol ATP oluşur. ATP ve CP depoları Acil enerji kaynakları, enerji yönünden zengin fosfojenler Düşük kapasite ama yüksek güç…. ATP ………… 4-6 mmol/lt CP …………17-20 mmol/lt Erkeklerde 0,6 mol Bayanlarda 0,3 mol Hangi Branşlarda ön plandadır? Sürat koşusu Atma Atlama Vurma vb. Kısa süreli hareketlerin yapılabilmesi için enerji temel olarak fosfojen sisteminden sağlanır. 2.Laktik Asit ( Anaerobik Glikoliz Sistemi ) Karbonhidratların kaslarda kullanılabilir hali) glukoz dur. Bu sistemde glukoz oksijen yokluğunda kısmen parçalanarak pirüvik asit adı verilen bir ara maddeye dönüşür. Kimyasal reaksiyonlarla oluşan bu parçalanma sırasında ATP üretilir. Kaslarda bu sırada yeterli oksijen bulunmuyor ise, oluşan pirüvik asit laktik asite dönüşür ve kaslarda laktik asit birikmeye başlar. Bu nedenle, bu sisteme anaerobik glikoliz (glukozun oksijen kullanılmadan parçalanması) veya laktik asit sistemi (sonuçta laktik asit oluştuğu için) adı verilir. Glukoz /Glikojen kavramları Karbonhidrat (KH) Besin maddesi Glukoz Glikojen Kanda bulunan ve Kaslarda kulanılan hali Kasta ve karaciğer’de depo edilmiş hali Glikoliz: Glukoz veya glikojenin parçalanma olayı (C6H12O6) Anaerobik Glikoliz Kas ve karaciğer Glikojeni Kan Glukozu 3 mol ATP Glukoz Glikolitik Reaksiyonlar Pirüvik Asit LAKTİK ASİT Laktik Asit (LA) Kavramı O2 kullanılmadan enerji üretildiğinde yan ürün olarak LA oluşur. Dinlenme de kanda bulunan düzeyi 1 mmol/lt dir. Yoğun egzersizde 16-20mmol/lt ye çıkar. Asit-baz dengesi bozulur. Fizyolojik fonksiyonlar etkilenir. Yorgunluğa sebep olur. Aerobik ve Anaerobik Glikoliz Karşılaştırması 3. Aerobik Sistem ( Oksijen Sistemi ) Temel besin maddeleri olan, KH, yağlar ve proteinlerin oksijen ile tamamen yanarak (parçalanarak) C02 ve H20'ya dönüştükleri sistemdir. Daha fazla kimyasal reaksiyon gerektirir ancak sonucunda çok daha fazla enerji (ATP) elde edilir. Konunun Özeti