Transcript Õîðò õàâäðûí òóñëàìæ, ¿éë÷èëãýý

Õàâäðààñ ñýðãèéëýõ äýä õºòºëáºðèéí
õýðýãæèëòèéí áàéäàë, öààøèä àíõààðàõ
àñóóäëóóä
Îíîø & ýì÷èëãýý
Óðüä÷èëàí
ñýðãèéëýëò
áà ýðò
èëð¿¿ëýëò
Õàâäðûí
á¿ðòãýë
Õºíãºâ÷ëºõ
òóñëàìæ
Íàì ßí Æó ãóäàìæ,
Óëààíáààòàð Ìîíãîë Óëñ
www.cancer-center.gov.mn
Tel: 457179; 976-11-452203
Ã. Ï¿ðýâñ¿ðýí,ÕѯÒ, äýä
çàõèðàë
Зонхилон тохиолдох хорт хавдрын өвчлөлийн шинэ
тохиолдлын түвшин, 100000 хүн амд.
Хорт хавдрын өвчлөлийн шинэ тохиолдол,
илэрсэн үе шат хувиар, 2000-2010.
ÕÁª, Õîðò õàâäðûí ýðñäýëò õ¿÷èí ç¿éëñ








ªäºð òóòàì òàìõè òàòäàã.-27.7% /ýðýãòýé 48%, ýìýãòýé
6.9%/
Ýð-39.7%, ýì-15.1% àðõè õýòð¿¿ëýí õýðýãëýäýã.
Æèìñ, íîãîîíû õýðýãëýý-92.3%-íü 5 íýãæýýñ áàãà æèìñ, íîãîî
õýðýãëýæ áàéíà. /õºäºº 2 äàõèí áàãà/
Áèåèéí õºäºë㺺íèé èäýâõã¿é-7.5%
Òàðãàëàëò-39.8%,
Öóñíû äàðàëò èõäýëò - 27.3%
Äàâñíû õîíîãèéí äóíäàæ 7.3 ãð
Íàñàíä õ¿ðñýí 5 õ¿íèé íýã íü (26.4%) 45-ààñ äýýø íàñòàé
õ¿í àìûí 2 õ¿íèé íýã íü (53,8%) ÕÁª-íèé 3 áà ò¿¿íýýñ äýýø
ýðñäýëò õ¿÷èí ç¿éëòýé.
Mongolian STEPS survey on the Prevalence of Noncommunicable Disease
and injury risk factors, 2009
“ÕÑÕÄÕ” 2008-2013
Çîðèëãî:
•Õîðò õàâäðûí ãóðàâíû íýãýýñ ñýðãèéëýõ
•Á¿õ õàâäðûí ãóðàâíû íýãèéã íü ýðò
èëð¿¿ëñíèé ¿íäñýíä ýìчëýõ
•Ýìчëýõ áîëîìæã¿é õîæóó ¿åäýý èëýðñýí
õàâäàðòàé õ¿ì¿¿ñèéí ãóðàâíû õî¸ðûã íü
õºíãºâчëºõ òóñëàìæèíä õàìðóóëàõ
6
ÕªÒªËÁªÐÈÉÍ УДИРДЛАГА
“Õîðò õàâäðààñ ñýðãèéëýõ, õÿíàõ äýä õºòºëáºð” 2008 îíû
9-ð ñàðä ÝÌÑàéäûí 210/08 òîîò òóøààëààð áàòëàãäñàí.
Óã äýä õºòºëáºð íü õîðò õàâäðààñ ñýðãèéëýõ, ýðò
èëð¿¿ëýõ, õÿíàõ ºâºðìºö ¿éë àæèëëàãààã òóñãàñàí.
ÕÑÕÄÕ-èéí õýðýãæèëòèéí ººðèéí ¿íýëãýý õèéæ
ÄÝÌÁ-ä ìýäýýëñýí. 2009
 Õîðò õàâäðûí ºâ÷ëºë, íàñ áàðàëò, òóñëàìæ
¿éë÷èëãýýíèé ºíººãèéí áàéäàë, ¿íýëãýý ÎÓÀÝÀ-ò
èëãýýñýí. 2009
 Ìîíãîë óëñ Õàâäðûí æèøèã õºòºëáºð õýðýãæ¿¿ëýã÷ 8
äàõü îðíîîð 2010 îíä ñîíãîãäñîí.

Äýä õºòºëáºðèéí óäèðäëàãà
“Õàâäðààñ ñýðãèéëýõ, õÿíàõ äýä õºòºëáºð, 2008
ÝÌ сайдûí 2010.5.13-íû 176 òîîò òóøààëààð õîðò
õàâäðààñ ñýðãèéëýõ õÿíàõ äýä õºòºëáºðèéí óäèðäàõ
õîðîîã áàéãóóëñàí.
◦
◦
◦
◦
ÕÑÕÄÕ-èéí хэрэгжилтийн байдал, төлөвлөгөө
ÕÑÕÄÕ-èéí хэрэгжилтèéí хяналт
ÕÑÕ ү/à-íû стратеги төлөвлөгөө 2011-2021
Туяа эмчилгээг хөгжүүлэх стратеги 2011-2021
2 àæëûí õýñýã. ¯¿íä:
 Óìàéí õ¿ç¿¿, õºõíèé ý/ óäèðäàìæ áîëîâñðóóëàõ,
 Õàâäðûí á¿ðòãýë, ýðãýí äóóäàõ òîãòîëöîî
Äýä õºòºëáºðèéí óäèðäëàãà
ÕÑÕÄÕ-èéí õýðýãæèëòèéã ¿íýëýõ õÿíàëòûí
õóóäàñ áîëîâñðóóëæ á¿õ, àéìàã ä¿¿ðýãò
¿íýëãýý õèéñýí.
 ÕÑÕÄÕ-èéã õýðýãæ¿¿ëýã÷ òýðã¿¿íèé
áàéãóóëëàãà øàëãàðóóëàõ áîëçîëò
óðàëäààí
(óäèðäëàãà, ÌÑÑ, ñýðãèéëýëò, ýðò
èëð¿¿ëýëò, õàâäðûí á¿ðòãýë/ Äîðíîä, Òºâ
ÁÇ, Íàëàéõ, /-2010

Óðüä÷èëàí ñýðãèéëýëò






Ýëýãíèé Â âèðóñûí ýñðýã âàêöèíæóóëàëòàíä íÿðàé õ¿¿õäèéí
-98%
Õ¿íèé Õºõºíöºð âèðóñûí õàëäâàðûí ýñðýã âàêöèí. 11-15 íàñíû
14000 îõèä, ªì, Ñý, ÁÃ, Áàãàíóóð ä¿¿ðýã õàìðàãäàíà.
Õàâäðûí ýñðýã ¿íäýñíèé àÿí—2011, 2012 ÕÀÀÍ Áàíê, ̯ÎÍÐÒ,
ÕѯÒ-íèéò 160 , 150 ñàÿ òºãðºã.
Çóðàãò õóóäàñ-1, ñàíàìæ 7 òºðºë-49, 000 õóâü õýâëýæ
òàðààñàí
ХААН банкны 618 ажилтныг хавдрын эрсдэлт хүчин
зүйлүүд, урьдчилан сэргийлэх, хавдар өвчний нийгэмд
учруулж буй хор хөнөөл сургалтад õàìðóóëñàí.
2011 îíû 12 ñàðûí 12-íä ÑÄÀ-íû ñóðãàëòûí ºäºð -13665 õ¿íä
ÕÀÀÍ áàíêíû àæèëòíóóä ñóðãàëò õèéñýí
Óðüä÷èëàí ñýðãèéëýëò
ÀßÍ-2011
 Ñîíèí - 20 óäàà ìýäýý ãàðñàí
 Òºâèéí ÒÂ- 30 ãàðóé ìýäýýëýë
 ̯ÎÍÐÒ- 14 óäààãèéí ìýäýý, ìýäýýëýë,
òóñãàé íýâòð¿¿ëýã
 Îðîí íóòãèéí ÒÂ- 32
 Âýáñàéò - 5
Óðüä÷èëàí ñýðãèéëýëò
ÀßÍ-2011
 20154 õ¿í ýðñäýëò á¿ëãèéí ¿çëýãò
õàìàð÷, 7.8%-õàâäðûí óðüòàë, 9.4%
õîðã¿é õàâäàðòàé, 1.8%-íü õîðò
õàâäàðòàé ãýæ òîãòîîãäñîí. 94 õ¿í
ÕѯÒ-ä, 20 õ¿í àéìàã ä¿¿ðýãò
ýì÷ëýãäñýí.
 Õîðò õàâäàðòàé õ¿ì¿¿ñýýñ 35,9%-íü
0-2 äàõü ¿åäýý ýðò èëýðñýí.
Óðüä÷èëàí ñýðãèéëýëò
ÝÌ-èéã äýìæèõ ñàíãèéí ñàíõ¿¿æèëòààð
8 төрлийн санамж-32000 , сурталчилгааны зурагт
хуудас 2000 ø õýâë¿¿ëñýí
Хавдартай тэмцэх өдºр –æèë á¿ð 2 ñàðûí 04.
Õàâäðûã äàâàí òóóëàã÷äûí ºäºð , Хорт
хавдартай тэмцэх 14 хоногийн аянû õ¿ðýýíä:
ÒÂ-èéí 25 íýâòð¿¿ëýã, 43 ñîíèíû íèéòëýë, 18 ñýòã¿¿ëä
ÕѯÒ-èéí ýì÷ íàð õàâäðààñ ñýðãèéëýõ, ýð¿¿ë àìüäðàõ
çºâëºãºº ºãñºí.
Хавдар судлал сэтгүүлийн олон нийтийн 4 дугаар ãàðãàæ
6000 øèðõýã õýâëýæ îëîí íèéòýä ò¿ãýýñýí.
Óðüä÷èëàí ñýðãèéëýëò
Нээлттэй хаалга”-ны өдºр үйл ажиллагааг
сурталчлах, сувилахуйн тусламж үзүүлэх,
цусны даралт, биеийн жин үзэх, зөвлөгөө
өгөх, сурталчилгааны материалууд
тараах,асуулт хариулт явуулах, лекц
унших, видео кино үзүүлэх зэрэг ажлуудыг
хийдэг.
ÕѯÒ-èéí ÂÅÁ õóóäñàíä õàâäðààñ
ñýðãèéëýõ ìýäýýëëèéã òîãòìîë áàéðøóóëæ
øèíý÷èëäýã- 191300 ãàðóé õ¿í õàíäñàí.
Ýðò èëð¿¿ëýëò
 Óìàéí õ¿ç¿¿, õºõíèé ºìºíãèéí ýìíýëç¿éí
óäèðäàìæ, ÝÌÑ-èéí 2011 îíû 5 ñàðûí 168 òîîò
òóøààë.
Óìàéí õ¿ç¿¿, õºõíèé ºìºíãèéí îíîø,
ýì÷èëãýýíèé ñòàíäàðò
 Ýñ ñóäëàà÷ ýì÷, ëàáîðàòîðèéí àæèëòàí64
 Ýìýãòýé÷¿¿äèéí ýì÷ íàð 2 ýýëæýýð
êîëüïîñêîïè, Leep ñóðãàãäñàí.

Õîðò õàâäðûí òóñëàìæ, ¿éë÷èëãýý
Õèìè ýì÷èëãýýã àéìàãò, ä¿¿ðãèéí ýìíýëýã
õèéõ-2007 îíû 09 ñàðûí 18, ÝÌÑ-242,
Õèìè ýì÷èëãýýíèé ýìíýëç¿éí óäèðäàìæ,ÝÌÑ
2008 îíû 3 ñàðûí 25-íû 75 òîîò òóøààë,
Àéìàã, ä¿¿ðãèéí 31 ýì÷èéã õèìè ýì÷èëãýýíèé
ìýðãýø¿¿ëýõ ñóðãàëòàíä õàìðóóëñàí.
Õîðò õàâäðûí òóñëàìæ, ¿éë÷èëãýý




“Õîðò õàâäðààñ ñýðãèéëýõ, õÿíàõ àðãà
õýìæýýã ýð÷èìæ¿¿ëýõ òóõàé, ÝÌÑ-èéí 292 òîîò
òóøààë, 2010 îíû 8 ñàðûí 30.
Õàâäðûí òàñàã áàéãóóëàõ,
Õºíãºâ÷ëºõ òóñëàìæèéí ñòàöèîíàðûí îðíû òîîã
íýìýãä¿¿ëýõ
Õî¸ðäàõü øàòëàëûí ò¿âøèíä õèìè , õºíãºâ÷ëºõ
ýì÷èëãýýíèé ÷àäàâõèéã áýõæ¿¿ëýõ,
Õàâäðûí á¿ðòãýëèéí àæèëòàíã á¿òýí îðîí
òîîãîîð àæèëëóóëàõ,
Õîðò õàâäðûí òóñëàìæ,
¿éë÷èëãýý ÝÌÑ-ûí 292-ð òóøààë,
Аймагт хавдрын сувилагч нарын 47
хувь нь өөр ажил хавсàрäàã.
56 хувь нь өөр ажил хавсран
гүйцэтгэдэг байна.
ÕѯÒ-èéí ºðãºòãºë
2010 îíä ýõýëñýí
Òóÿà ýì÷èëãýý.
Ýëýãíèé ìýñ çàñëûí òºâ,
Õèìè ýì÷èëãýý
“Хорт хавдрын бүртгэл, эргэн дуудах
тогтолцоо
Хорт хавдрын бүртгэл, эргэн дуудах
тогтолцооны
хэрэгцээний
үнэлгээний
тайлан
/Монгол, Англи хэлээр/
• Хорт хавдрын бүртгэлийн удирдамж, 2012 îí 3
ñàðûí 12, ÝÌÑ-76
• Эргэн дуудах тогтолцооны удирдамж, 2012 îí 3
ñàðûí 12, ÝÌÑ-76
• Өвчний олон улсын ангилал - Хавдар судлал ном
• Хорт хавдàð áîëîí ýðãýí äóóäàõ òîãòîëöîîíû
бүртгэлийн програм
“Хорт хавдрын бүртгэл,
эргэн дуудах тогтолцоо
Хавдар бүртгэгч -21 аймаг, 9 дүүрýг - нийт 30
суурин компьютер, хүчдэл баригч
• Хавдрын үндэсний бүртгэл-3 суурин
компьютер, цахилгааны хүчдэл баригч
• Мэдээллийн санг байршуулах сервер – 2
• 21 аймаг, 9 дүүргийн Хавдар судлаач эмч
нарт зориулсан 5 өдрийн сургалт /сургалтын
хөтөлбөр, модуль, илтгэл, сургалтын өмнөх,
дараах тест/
•
“Хорт хавдрын бүртгэл, эргэн дуудах тогтолцооñ¿¿ëèéí ¿åä õèéãäñýí àæëóóä
Умайн хүзүү, хөхний өмөнгийн эрт
илрүүлэлт үзлэгийг áîäèòîéãîîð туршиëò
Хавдрын бүртгэл, эргэн дуудах
тогтолцооны удирдамж, àíõàí øàòíû
ìàÿãòóóä
Хавдрын бүртгэгч íàðûí ñургалт
Умайн хүзүү, хөхний өмөнгийн эрт
илрүүлэлт үзлэгийн улсын хэмжээний
мэдээг бүртгэх, нэгтгэх, эргэн мэдээлэх
Õºíãºâ÷ëºõ òóñëàìæ
ХСҮТ-ä жилдээ 700 гаруй өвчтөнд
хөнгөвчлөх тусламж үйлчилгээ
УÁ хот, зарим дүүрэг, ихэнхи аймгийн ÍÝ-ò 25 орûг хорт хавдартай өвчтөнд хөнгөвчлөх
тусламж үзүүлэхэд ашиглаäàã.
Төгсөлтийн дараах хөнгөвчлөх эмчилгээний
курсээр 15 эмч, сувилагч нарыг бэлтгэж
байна.
Õºíãºâ÷ëºõ òóñëàìæ
ÌÑÑ-èéí ÝÌ-èéí òºñëèéí õ¿ðýýíä
• “Хөнгөвчлөх эмчилгээ- Өвдөлт намдаах
эмчилгээний удирдамж” áîëîâñðóóëñàí.
• Хөнгөвчлөх эмчилгээний сургалтын
гарын авлагыг áàòëóóëж ном болгон
хэвлүүлсэн
• Õºíãºâ÷ëºõ ýì÷èëãýýíèé 2 өдрийн 18
удаагèéн ñóðãàëòûã 9 ä¿¿ðýã, 8 àéìàã,
төмөр замын ÍÝ-èéí õàâäар судлаач,
õºíãºâ÷ëºõ ýì÷èëãýý, ºðõ ñóìûí ýì÷ íàðò
явуулсан.
ÖÀÀØÄÛÍ ÇÎÐÈËÒÓÓÄ
 Òºñºë
õºòºëáºð¿¿äèéí óäèðäëàãà, çîõèöóóëàëòûã
óëàì áîëîâñðîíãóé áîëãîõ /ÝÌß, ÇÃÕÀ-ÝÌÃ, ÕѯÒ,
Àéìàã, ä¿¿ðãèéí ÝÌÃ, ÍÝÌ-èéí òºâ/
 Ñàíõ¿¿æèëò òîãòâîðòîé
 Õ¿í àìä ñóóðèëñàí õàâäðûí á¿ðòãýë ìýäýýëëèéí
òîãòîëöîîã ¿íäýñíèé õýìæýýíä áèé áîëãîæ,
áýõæ¿¿ëýõ
 Óìàéí õ¿ç¿¿, õºõíèé ýðò èëð¿¿ëãèéí ¿éë
àæèëëàãààã áýëòãýë ñàéòàé õèéæ àìæèëòòàé,
òîãòâîðòîé õýðýãæ¿¿ëýõ íºõöëèéã õàíãàõ
ÖÀÀØÄÛÍ ÇÎÐÈËÒÓÓÄ
 ÝÌ-èéí
òóñëàìæ, ¿éë÷èëãýýíèé øàòëàë á¿ðò
õàâäðûí òóñëàìæ, ¿éë÷èëãýýíèé ÷àäàâõèéã
áýõæ¿¿ëýõ
 Çîíõèëîí òîõèîëäîõ õîðò õàâäðûí îíîøëîãîî
ýì÷èëãýýíèé óäèðäàìæèéã ìºðä¿¿ëæ, õÿíàëò
òàâèõ
 ªâ÷èí íàìäààõ áîëîí õàâäðûí õèìèéí ýì÷èëãýýíèé
ýìýýð òîãòâîðòîé õàíãàõ íºõöëèéã á¿ðä¿¿ëýõ
 Õºíãºâ÷ëºõ òóñëàìæ ¿éë÷èëãýýã ºðãºæ¿¿ëýõ
ÀÍÕÀÀÐÀË ÒÀÂÜÑÀÍÄ ÁÀßÐËÀËÀÀ