Transcript PowerPoint-presentatie

e-viDENT, Avrupalı diş hekimleri kanıta dayalı karar veriyorlar
Bölüm 4
KDD Pubmed
Yazar: Gökhan ALPASLAN
Anahat
•
PubMed nedir ?
•
Boolean işlemcileri
•
PICO & Pubmed
•
PubMed Klinik Sorguları vasıtasıyla arama
•
MeSH nedir ?
•
•
PubMed MeSH vasıtasıyla arama
Kaynaklar
Hedefler
•Hekiminin PubMed ile tanıştırılması
•Sistematik derlemelerin aranması
•Arama terimlerinin birleştirilmesi
•MeSH araması
Beklenen kazanım
Hekim:
•
•
•
•
arama araçlarını tanıyacak
PICO Modelleri oluşturacak
arama terimlerini birleştirecek
PubMed Arama Motorunda arama yapabilecek
www. ncbi. nlm. nih.gov/pubmed
PubMed
www. ncbi. nlm. nih.gov/pubmed
PubMed nedir?
- NCBI tarafından oluşturulan PubMed ilgili biyomoleküler veri
tabanlarının Entrez erişim sisteminin bir parçasıdır.
- PubMed, tıp, bakım, diş hekimliği, veterinerlik tıbbı, kamu sağlığı ve
klinik öncesi bilimlerde dünya çapındaki dergi literatürüne dair başlıca
NLM biyomedikal veri tabanı olan MEDLINE’ı içerir.
- PubMed, çoğu sağlık/tıp konularında makale bulmak için mükemmel
bir veri tabanıdır.
- PubMed alıntıları 5,000’den fazla biyomedikal dergiden
sağlanmaktadır.
- PubMed, 1940’dan bugüne kadar ortaya konan 21 milyondan fazla
alıntıya sahiptir.
- PubMed en son makaleleri barındırmakta ve her hafta
güncellenmektedir.
- Katılan yayıncılar her gün elektronik olarak alıntı sağladığı için
kapsadığı konular günceldir.
-PubMed’e internete erişimi olan herkes ücret ödemeden ulaşabilir.
-PubMed, yayıncı siteye veya kütüphane internet sitelerine götüren
bağlantılar içerir.
Boolean işlemcileri
Boolean işlemcileri
Farklı terimleri birleştirmek için Boolean işlemcilerini
kullanın
•
•
•
OR
aynı kavram için farklı terimleri birleştirir
AND
farklı kavramları birleştirir
NOT
kavramları hariç tutar ancak ilgili öğeleri
hariç tutulmasını önlemek için özenle
kullanılmalıdır
Boolean mantığı
Boolean işlemcileri
OR ifadesi seçtiğimiz terimlerden herhangi birini
içeren makaleleri arayacaktır.
Eş anlamlıları, alternatif yazımları veya ilgili
terimleri birleştirmek için OR ifadesini kullanın.
AND ifadesi seçtiğimiz tüm terimleri içeren
makaleleri arayacaktır.
Arama sınırları
Bir konunun belli yönlerini aşağıdaki gibi
sınırlandırmak için arama iyileştirmelerini kullanmayı
deneyin:
•Meta analiz
•İnsan ve Hayvanlar üzerinde yapılan çalışmalar
•Erkek veya bayan denekler
•Yaş grupları
•Zaman süreleri
•Dil
•...
PubMed araması
Başlamadan önce bunları değerlendirin…
•PICO sorusu
•Anahtar sözcükler
•Anahtar sözcüklerin diğer yazım biçimleri
•Eş anlamlılar
•Dahil edilmesi gereken ilgili anahtar sözcükler
•Uygulanacak sınırlar: tarih, dil, yaş grubu, yayın türü
PICO & PubMed
PICO (diğer adıyla PECO) iyi oluşturulmuş klinik
sorunun 4 temel bileşenlerinin ifade etmek üzere
kullanılan bir kısaltmadır:
P
=
Hasta/Popülasyon veya Sorun
I
=
Müdahale veya Maruziyet
C
=
Karşılaştırma
O
=
Sonuç
PICO: Örnek
PICO & PubMed: örnek
P
Sorun/Hasta
Bir hastaya Zometa ilacı yazılmış ve bir
onkolojist tarafından sizin kliniğinize
sevk edilmiştir. Hasta kliniğinize diş
tedavisi için kabul edilmiştir.
I
Müdahale
Bazı dişlerin çekilmesi, periodontal ve
endodontik tedavi yapılması
gerekmektedir.
C
Karşılaştırma
Diş çekme gibi müdahalelerin ardından
çene kemiklerinde Zomera-bağlantılı
osteonekrotik lezyonların
oluşabileceğinin farkındasınız.
O
Sonuç
Dişle ilgili herhangi bir tedavi ilkesi var
mı ve/veya bifosfonat tedavisi altındaki
hastalar için en iyi kanıta dayalı tedavi
seçeneği nedir
Klinik Sorgular
PubMed Klinik Sorgular
Klinik Sorgular
PubMed Klinik Sorgular
Klinik Sorgular
PubMed Klinik Sorgular
PubMed Klinik Sorgular
•
•
Pubmed Klinik Sorgular
•
Terimler ekleyerek ve bunları uygun Boolean işlemcileriyle birleştirerek,
hekim aramayı geliştirecektir.
Bu örnekte, “zometa” “dental treatment” ve “guidelines” terimlerini AND ile
birleştirerek
4 adet sistematik derleme elde edilmiştir.
MeSH Tıbbi Konu Başlıkları
•
MeSH içerik görüntüleyici tarafından kullanılan
standart terimdir ve yazarlar tarafından kullanılan
MeSH
kelimeye bakılmaksızın konuyla ilgili makale
bulmaya yardımcı olur.
•
Konu terimlerinin kontrollü sözcükleri: en iyi kanıtın
elde edilmesi için PubMed’e dahil edilen başka bir
özelliktir.
MeSH nedir
•
•
•
MeSH
•
•
•
•
•
MeSH konu başlıkları ve alt başlıklara dair bir kelimedir.
NLM konu terimlerini seçer ve kullanım için onaylar.
Her yıl, konu başlıkları eklenerek ve çıkarılarak
değiştirilmektedir.
Kapsam açıklamaları, terimin ifade ettiği anlamı
göstermektedir.
PubMed’deki ve kütüphane kataloglarındaki tüm yayın
türlerinin konu içeriklerini açıklamak için kullanılır.
Geniş ve dar terimlerle birlikte terimlerin hiyerarşisi (MeSH
Ağacı).
Öğeler mevcut en özel MeSH terimiyle görüntülenir.
MeSH’i kullanarak arama yaptığınızda özellikle de farklı
yazım veya terimleri bilmiyorsanız yazım ve terimlerle
yaşadığınız sorunların üstesinden gelmenize yardımcı olur.
MeSH’in Faydaları
•
MeSH
•
•
•
Terimlerin anlamlarındaki tutarlılık zaman içinde
korunmaktadır.
Eş anlamlılar 1 MeSH terimi altında düzenlenmektedir.
Hem özel hem de kapsamlı sonuçların elde
edilmesine olanak sağlar.
İlgisi bulunmayan aralığı azaltır.
MeSH
PubMed MeSH
MeSH: örnek
PubMed MeSH: örnek
MeSH: örnek
PubMed MeSH: örnek
Arama oluşturucuya ekleme için tıklayın
Alt başlık konunun özel yönlerini açıklar. Uygunsa
tıklayın.
İlgilendiğiniz aramanın kapsamını genişletmek veya
daraltmak için uygun kutuyu tikle işaretleyin.
PubMed MeSH: örnek
MeSH: örnek
MeSH’de uygun arama terimlerini uygulayarak, hekim bifosfonatlarla diş
tedavisine dair bilgiyi/rehberi kolaylıkla elde eder.
Kaynaklar
•
Abt E. Understanding statistics 1. Evidence-based dentistry 2010; 11:60-1.
•
Abt E. Understanding statistics 2. Evidence-based dentistry 2010; 11:93-4.
•
Abt E. Understanding statistics 3. Evidence-based dentistry 2010; 11:118.
•
Abt E. Understanding statistics 4. Evidence-based dentistry 2011; 12:25-7.
•
Abt E. Understanding statistics 5. Evidence-based dentistry 2011; 12:57-8.
•
ADA Policy on Evidence Based Dentistry www.ada.org
•
Sutherland SE. Evidence-based dentistry: Part I. Getting started. J Can Dent
Assoc 2001;67:204-206.
•
McQuay HJ, Moore RA; Evidence-based resource for pain relief.
Oxford:Oxford University Press, 1988.
•
Sackett DL, Rosenberg WM, Gray JA, Haynes RB, Richardson WS. Evidence
based medicine: what it is and what it isn't. BMJ. 1996;312: 71-72.
•
UT Health Science Center; Oral Health Information Tutorial for Dental Public
Heath Professionals http://library.uthscsa.edu/2011/11/oral-health-tutorial/