Transcript ERP_wersja_do_druku11.92 MB

ERP
EMERGENCY RESPONSE PLANNING
PLANOWANIE REAGOWANIA
AWARYJNEGO
Dariusz Sarnociński
Sarnociński ®
Staramy się przewidzieć wcześniej, co się może wydarzyć, i jak działać
(NOE zbudował Arkę zanim nastąpił potop)
Nawet w najlepiej zarządzanych organizacjach, większości warunków ukrytych ma swój początek
w decyzjach decydentów. Te decyzje będące decyzjami ludzkimi związane są z normalną ludzką
naturą, pełną pewnych uprzedzeń czy ograniczeń biologicznych. Związane są również z pewnymi
ograniczeniami rzeczywistymi takimi jak czas, budżet czy polityka. Nie zawsze można zapobiec
decyzjom tworzącym luki w systemie , należy jednak podjąć kroki, aby te luki (warunki ukryte)
wykryć w porę zmniejszając w ten sposób ich negatywne skutki.
Decyzje kierownictwa mogą spowodować niewłaściwe wyszkolenie, nienależyte plany działań
lub niewystarczające środki ostrożności. Mogą one prowadzić do braku wiedzy i umiejętności lub
tworzenia niewłaściwych procedur operacyjnych. Decyzje podejmowane przez zarząd organizacji
i organy regulacyjne są zbyt często konsekwencją braku odpowiednich zasobów. Jednak unikanie
początkowych kosztów na wzmocnienie bezpieczeństwa systemu może ułatwić drogę do
wypadku organizacyjnego.
Sarnociński ®
Postrzeganie bezpiecznego lotnictwa w obecnej dobie, polega na błędnych założeniach typu:
„samoloty latają, a nie spadają, w związku z tym jest bezpiecznie”. W niektórych przypadkach
organizacje nie posiadają odpowiednich procedur działania, a w niektórych przypadkach,
posiadając już takie procedury wręcz rezygnują z formy treningów/ćwiczeń związanych z
działaniami poszczególnych zespołów w sytuacji awaryjnej. Przy tego typu myśleniu jesteśmy o
krok od całkowitego zaakceptowania jakże groźnego pojęcia, że „nic już nam nie grozi”.
Pracownicy, którzy przez lata wykonują należycie swoje służbowe obowiązki, mogli lub mogą
nigdy nie doświadczyć sytuacji zagrożenia i w związku z tym przyswajają to błędne poczucie
bezpieczeństwa. Jest to przez nich forma akceptowalna – JEST BEZPIECZNIE.
W lotnictwie większości naruszeń jest wynikiem wadliwych lub nierealistycznych procedur.
Sami pracownicy opracowali sposoby ich obejścia, aby można było w ogóle wykonać zadanie.
Większość wynika z autentycznego pragnienia prawidłowego wykonania pracy. Aby dostarczyć
więcej produktu przy tych samych zasobach, pracownicy muszą odejść od ustalonych procesów
poprzez skróty i obejścia usankcjonowane przez organizację. Pracownicy nie decydują o skrótach
i obejściach – decyduje o tym organizacja. Potoczne wyrażenie „rozciąganie strun” wymownie
opisuje sytuację, w której ludzie zmuszeni są do popełniania usankcjonowanych przez
organizację naruszeń, aby dostarczyć produkt niewspółmierny do przeznaczonych na to zasobów.
Sarnociński ®
W sytuacji awaryjnej osoba, która otrzyma informację o wypadku musi reagować bardzo szybko i skutecznie,
powiadamiając najważniejsze osoby zarówno w organizacji jak i poza nią, zgodnie z wypracowaną procedurą.
Natomiast pilot może mieć niewiele czasu na reakcję, wykonując lot samodzielny. Dlatego organizacja jak i
piloci powinni być dobrze do tego przygotowani. Wchodzą tu w grę czynniki: znajomość samolotu, służb
ratunkowych na danym terenie oraz procedur działania, itp. Nieprzypadkowo organizacje lotnicze wymagają
od swoich pilotów bardzo dobrej znajomości parametrów maszyny. Informacje o tym, jaka jest prędkość
przeciągnięcia, optymalna prędkość wznoszenia czy szybowania, nie raz przydają się one nawet w
symulatorze lotu. Przydają się, niestety, najczęściej po błędzie pilota.
W celu prawidłowego podejścia do stworzenia planu reagowania awaryjnego potrzebne będą odpowiednie
techniki i narzędzia.
1.Identyfikacja zagrożeń.
Pierwszym krokiem przy opracowywaniu ERP w nagłych wypadkach, jest wcześniejsze przeprowadzenie
oceny zagrożeń, w celu określenia potencjalnych scenariuszy awaryjnych. Identyfikacja zagrożeń ułatwi w
późniejszym etapie dobór odpowiednich specjalistycznych służb ratunkowych, służb cywilnych, lokalnych,
agencji rządowych, ubezpieczeniowych i innych kluczowych pracowników itp. Wszystkie te informacje muszą
być umieszczone w listach kontrolnych, które ułatwią szybkie powiadamianie, kogo i w jakiej kolejności.
Zrozumienie tego, co może się zdarzyć, pozwoli na określenie wymagań dotyczących zasobów oraz
opracowywanie planów i procedur w celu przygotowania organizacji. Plan awaryjny powinien być zgodny z
celami działania. W przypadku wystąpienia katastrofy, priorytetem jest zawsze ratowanie życia.
1.Stabilizacja incydentu.
Istnieje wiele działań, które mogą zostać podjęte w celu ustabilizowania incydentu aby zminimalizować
zagrożenie. Pierwsza pomoc i resuscytacja podjęta przez przeszkolonych pracowników, może uratować życie.
Zastosowanie odpowiednich gaśnic przez przeszkolonych pracowników może ugasić mały pożar.
ERP PLANOWANIE REAGOWANIA AWARYJNEGO
Sarnociński ®
USTAWA O ZARZĄDZANIU KRYZYSOWYM
z dnia 26 kwietnia 2007 r.
Sarnociński ®
USTAWA O ZARZĄDZANIU KRYZYSOWYM
z dnia 26 kwietnia 2007 r.
Art. 4.
Art. 2.
•Zadania z zakresu planowania cywilnego obejmują:
Zarządzanie kryzysowe to działalność, która
2) opracowywanie procedur postępowania na
polega na zapobieganiu sytuacjom
wypadek zagrożeń;
kryzysowym, przygotowaniu do
3) przygotowywanie planów reagowania
przejmowania nad nimi kontroli w drodze
kryzysowego.
zaplanowanych działań, reagowaniu w
Art. 5.
przypadku wystąpienia sytuacji kryzysowych
2. W skład planów zarządzania kryzysowego
oraz na odtwarzaniu infrastruktury lub
wchodzą następujące elementy:
przywróceniu jej pierwotnego charakteru.
•plan główny zawierający:
Art. 3.
a) charakterystykę zagrożeń oraz ocenę ryzyka ich
Infrastruktura krytyczna obejmuje systemy:
wystąpienia, w tym mapy ryzyka
e) ochrony zdrowia,
d) przewidywane warianty działań w sytuacjach
f) transportowe i komunikacyjne,
kryzysowych,
g) ratownicze,
e) wskazanie trybu aktualizacji planu oraz
3) ochronie infrastruktury krytycznej – należy
poszczególnych załączników funkcjonalnych;
przez to rozumieć zespół przedsięwzięć
2) procedury reagowania kryzysowego określające
organizacyjnych realizowanych w celu
zespół przedsięwzięć na wypadek sytuacji
zapewnienia funkcjonowania lub szybkiego
kryzysowych,
odtworzenia infrastruktury krytycznej na
c) uruchamianie działań przewidzianych w planie
wypadek zagrożeń, w tym awarii, ataków
reagowania kryzysowego oraz zasady
oraz innych zdarzeń zakłócających jej
współdziałania, a także sposoby ograniczania
prawidłowe funkcjonowanie;
rozmiarów strat i usuwania skutków zagrożeń;
Sarnociński ®
Sarnociński ®
Sarnociński ®
???
???
Sarnociński ®
Co to jest ERP?
Plan działań awaryjnych określa czynności, jakie powinny być podjęte przez organizację lub
poszczególne osoby w przypadku sytuacji awaryjnej. ERP powinien odzwierciedlać wielkość, charakter i
złożoność działalności prowadzonej przez organizację.
Do czego jest mi potrzebny?
Podmiot prowadzący działalność w lotnictwie cywilnym zapewnia, w okresie prowadzenia swojej
działalności czy też dostarczania swoich wyrobów, prawidłową koordynację z planami reagowania
awaryjnego tych organizacji, z którymi współpracuje.
Czy muszę go koniecznie stworzyć?
Organizacja musi opracować, wdrożyć i utrzymać system zarządzania, który obejmuje identyfikację zagrożeń
bezpieczeństwa lotniczego związanych w działalnością organizacji, ich ocenę i zarządzanie powiązanym
ryzykiem, w tym podjęcie działań zmierzających do zmniejszenia ryzyka i zweryfikowania ich skuteczności .
Czy bez niego mogę funkcjonować?
NIE !
Jak ma wyglądać?
W celu zapewnienia skuteczności, ERP powinien mieć formę podręcznika, być odpowiednim i użytecznym
dla osób, które mogą pełnić służbę w momencie wypadku, zawierać listy kontrolne i łatwe do znalezienia
dane kontaktowe właściwych pracowników, być uaktualnianym wraz ze zmianą szczegółowych informacji.
Powinien wskazywać zakresy odpowiedzialności, funkcje dowodzenia, łączności i koordynacji , role i
działania różnych podmiotów oraz personelu zaangażowanego w działania awaryjne.
Do jakich sytuacji ma zastosowanie?
Zapewnia uporządkowane i bezpieczne przejście z działań normalnych do działań awaryjnych oraz powrót
do działań normalnych, tak szybko, jak to możliwe.
Sarnociński ®
Od czego zacząć?
Sarnociński ®
USTAWA PRAWO LOTNICZE
z dnia 3 lipca 2002 r.
Sarnociński ®
USTAWA PRAWO LOTNICZE
z dnia 3 lipca 2002 r.
Dział IV Lotniska, lądowiska i lotnicze
urządzenia naziemne
Rozdział 2 Eksploatacja lotnisk
Art. 68.
2. Zarządzający lotniskiem obowiązany jest w
szczególności:
2) prowadzić eksploatację lotniska w sposób
zapewniający bezpieczeństwo lotów oraz
sprawność obsługi użytkowników lotniska;
10) zorganizować system ratownictwa i
ochrony przeciwpożarowej lotniska;
Art. 84.
1. Zarządzający lotniskiem jest obowiązany
zorganizować i utrzymywać system
ratownictwa i ochrony przeciwpożarowej
lotniska w ramach krajowego systemu
ratownictwa.
2. Zarządzający lotniskiem obowiązany jest w
szczególności:
1) opracować plan działania w sytuacjach
zagrożenia;
Sarnociński ®
nieplanowane
wodowanie
awaryjne
planowane
lądowanie
awaryjne
Sarnociński ®
Sarnociński ®
ICAO DOC. 9859 SAFETY MANAGEMENT MANUAL (SMM) III EDITION 2013
CHAPTER 5 SAFETY MANAGEMENT SYSTEM (SMS)
Odpowiedzialność w zakresie bezpieczeństwa – wyraźnie zdefiniowany zakres obowiązków i
odpowiedzialności w całej organizacji.
Wyznaczenie personelu kluczowego dla systemu bezpieczeństwa.
Identyfikację zagrożeń bezpieczeństwa lotniczego związanych w działalnością organizacji, ich
ocenę i zarządzanie powiązanym ryzykiem, w tym podjęcie działań zmierzających do zmniejszenia
ryzyka i zweryfikowania ich skuteczności.
Plan działań w sytuacjach awaryjnych opisuje, co należy zrobić po wypadku i kto jest
odpowiedzialny za poszczególne działania. Jest to bardzo ważna kwestia, która ma wpływ na
funkcjonowanie organizacji po wypadku lub innej sytuacji nadzwyczajnej i może zależeć od tego,
jak poradziła sobie ona w pierwszych godzinach lub dniach po poważnym zdarzeniu związanym z
bezpieczeństwem.
Stworzenie list kontrolnych, łatwych do znalezienia danych kontaktowych właściwych
pracowników, kolejnych kroków działania i powiadamiania, dosłownie krok po kroku.
Każda osoba zaangażowana w początkowe działania po poważnym wypadku, będzie w pewnym
stopniu przeżywała dyskomfort psychiczny, często połączony z szokiem. Dlatego proces
reagowania opiera się na listach.
Skoordynowanie działań ERP organizacji z planami awaryjnymi innych podmiotów, w tym z
lotniskowym planem ratownictwa AEP.
Przygotowanie Podręcznego Zestawu Awaryjnego.
ERP PLANOWANIE REAGOWANIA AWARYJNEGO
Sarnociński ®
EASA ZAŁĄCZNIK NR 3, 2012, AKCEPTOWALNE SPOSOBY POTWIERDZANIA SPEŁNIENIA
WYMAGAŃ (AMC) ORAZ MATERIAŁY ZAWIERAJĄCE WYTYCZNE (GM) DO PART-ORA
………………..
W ramach organizacji należy określić zakres obowiązków związanych z identyfikacją zagrożeń
oraz oceną i ograniczaniem ryzyka.
Organizacja powinna, we współpracy z innymi zainteresowanymi, opracować, koordynować i
utrzymywać plan reagowania awaryjnego (ERP), który zapewnia uporządkowane i bezpieczne
przejście z działań normalnych do działań awaryjnych oraz powrót do działań normalnych. ERP
powinien określać działania do podjęcia przez organizację lub określone osoby w sytuacji
awaryjnej oraz odzwierciedlać wielkość, charakter i złożoność działalności prowadzonej przez
organizację.
………………..
Należy opracować plan działań awaryjnych określający czynności, jakie powinny być podjęte
przez organizację lub poszczególne osoby w przypadku sytuacji awaryjnej. ERP powinien
odzwierciedlać wielkość, charakter i złożoność działalności prowadzonej przez organizację.
Plan działań awaryjnych (ERP) powinien zapewniać:
uporządkowane i bezpieczne przejście od działań normalnych do działań awaryjnych;
bezpieczną kontynuację działań lub powrót do normalnych działań tak szybko jak to możliwe;
koordynację działań z planami działań awaryjnych innych organizacji, jeżeli dotyczy.
ERP PLANOWANIE REAGOWANIA AWARYJNEGO
Sarnociński ®
EASA ZAŁĄCZNIK NR 3, 2012, AKCEPTOWALNE SPOSOBY POTWIERDZANIA SPEŁNIENIA
WYMAGAŃ (AMC) ORAZ MATERIAŁY ZAWIERAJĄCE WYTYCZNE (GM) DO PART-ORA
………………..
Dokumentacja systemu zarządzania organizacji powinna zawierać co najmniej następujące
informacje:
zakres działalności organizacji;
stanowiska i nazwiska osób
schemat organizacyjny przedstawiający podział obowiązków pomiędzy osobami,
procedury określające w jaki sposób organizacja zapewnia zgodność z obowiązującymi
wymaganiami;
………………..
Zarządzanie ryzykiem w zakresie bezpieczeństwa może być realizowane z wykorzystaniem listy
zagrożeń lub podobnych narzędzi lub procesów zarządzania ryzykiem, które są zintegrowane z
działalnością organizacji.
Zarządzanie zmianą powinno wykorzystywać istniejące w ramach organizacji procesy
identyfikacji zagrożeń oraz oceny i ograniczania ryzyka.
………………..
Cały personel wyznaczony do prowadzenia lub bezpośrednio zaangażowany w prowadzenie
operacji na ziemi i w powietrzu, został prawidłowo przeszkolony, wykazał się znajomością
poszczególnych czynności i był świadomy swoich obowiązków oraz znaczenia wykonywanych
czynności dla całości operacji.
ERP PLANOWANIE REAGOWANIA AWARYJNEGO
Sarnociński ®
ERP - Plan
Plan działań w sytuacjach awaryjnych opisuje, co należy zrobić po wypadku i
kto jest odpowiedzialny za poszczególne działania.
Sukces planu reagowania awaryjnego zaczyna się od prawidłowego
planowania i stanowi podstawę systematycznego podejścia do zarządzania
sprawami organizacji po znaczącym i nieplanowanym zdarzeniu.
Plan reagowania awaryjnego powinien zawierać przynajmniej następujące
elementy:
• rodzaje sytuacji zagrożenia, dla których się go sporządza;
• listy kluczowych pracowników
• podmioty zaangażowane w realizację planu;
• odpowiedzialność i zadania każdego podmiotu, centrum operacyjne
sytuacji zagrożenia oraz stanowisko dowodzenia dla każdego rodzaju sytuacji
zagrożenia;
• nazwy i numery telefonów służbowych podmiotów lub osób fizycznych,
które należy zaalarmować w poszczególnych przypadkach zagrożenia; oraz
• mapę lotniska z przyległymi terenami, z naniesioną siatką kwadratów.
Celem planu reagowania awaryjnego jest uporządkowane i wydajne przejście
z trybu operacji normalnych na kryzysowe, bezpieczne kontynuowanie
operacji lub jak najszybszy powrót (w którym momencie) do normalnych
operacji.
ERP PLANOWANIE REAGOWANIA AWARYJNEGO
Sarnociński ®
Wyobraź sobie sytuację, w której z lotniska startuje samolot, w kokpicie siedzi jedna osoba i jest
to uczeń, wyszkolony przez organizację, wykonujący pierwszy samodzielny lot. W trakcie lotu
doszło do sytuacji awaryjnej – brak łączności, bateria w telefonie się rozładowała i nie ma
możliwości powrotu na lądowisko, z którego wystartował („siadła pogoda”).
Wyobraź sobie co może zrobić pilot, to nietrudne – będzie wszystkimi możliwymi i znanymi mu
sposobami ratować swoje życie.
Ale jest znacznie ważniejsza kwestia – CO TY MOŻESZ WTEDY ZROBIĆ DLA NIEGO ?.
I do tych celów ma posłużyć TWÓJ ERP.
Jeśli organizacja nie posiada własnego lądowiska bazuje wtedy na planie działań ratowniczych
lotniska AEP.
Dostosuj do niego swój Plan Reagowania Awaryjnego ERP.
Przekazujemy wtedy organizacji lotniska, jakiego typu operacjami lotniczymi jesteśmy
zainteresowani w naszej organizacji i jakie mogą zaistnieć ewentualne zagrożenia. Wymiana
informacji pomiędzy lotniskiem a ośrodkiem ma posłużyć lepszej współpracy w przyszłości, w
sytuacji kryzysowej. Przedstawiając to w krótkiej formie: jaki produkt daje ośrodek, czym
dysponuje i co daje lotnisko.
Dlatego upewnij się wcześniej, czy spokojnie możesz wrócić do swoich obowiązków, oddając
bezpieczeństwo swoich ludzi w ręce innego podmiotu
Taka współpraca może wymagać podpisania umów cywilno prawnych.
ERP PLANOWANIE REAGOWANIA AWARYJNEGO
Sarnociński ®
W przypadku organizacji, która posiada lądowisko w swoich zasobach, pierwsze kroki jakie
należałoby wykonać, to identyfikacja terenu wokół lądowiska.
Mając wcześniej zidentyfikowane zagrożenia, można przystąpić do kolejnego etapu.
Ważnym czynnikiem, który należy brać pod uwagę to ilość paliwa w zbiornikach statku
powietrznego, który ma wykonać operację lotniczą, a więc i czas przebywania w przestrzeni
powietrznej oraz zasięg. Od miejsca w którym znajduje się lądowisko, biorąc pod uwagę czas i
zasięg, należy sprawdzić cały obszar uwzględniając przeszkody naturalne, jakim są:
góry, wzniesienia, rzeki, jeziora, pola uprawne, lasy, itp.,
i przeszkody nienaturalne, takie jak:
trakcje kolejowe, energetyczne, kominy, anteny, wiatraki, drogi, autostrady, miasta, itp. (tab. 2).
Są to przeszkody, które mogą również utrudniać akcję ratowniczą.
Należy zlokalizować gdzie znajduje się: najbliższa jednostka straży pożarnej, pogotowia
ratunkowego, policji, szpital, inne możliwe lądowiska, urzędy państwowe, itp.
Straż pożarna musi otrzymać dokumentację techniczną/konstrukcyjną użytkowanych statków
powietrznych z zaznaczeniem gdzie znajdują się zbiorniki paliwa i akumulatory, butle tlenowe,
itp.
Z wszystkimi służbami należy podjąć kontakt, (nr telefonów, fax, nazwiska osób
odpowiedzialnych) ułatwiający późniejsze działania ratownicze. W następnym etapie swój ERP
należy skoordynować/aktualizować z ERP-ami tych organizacji.
ERP PLANOWANIE REAGOWANIA AWARYJNEGO
Sarnociński ®
Mapa lotniska z przyległymi terenami
ERP PLANOWANIE REAGOWANIA AWARYJNEGO
Sarnociński ®
W lotnictwie występuje potwierdzona teoria „Prawa serii”. Kiedy już popełniliśmy pierwszy błąd i
odpowiednio szybko nie zareagujemy, lub wręcz zaniechamy rozwiązania problemu, to za chwilę mamy
lawinowo następujące kolejne problemy, z którymi będzie coraz trudniej się uporać.
Znakomitym przykładem pokazującym to zjawisko, może być jadąca osoba na rowerze, w którym przestały
działać hamulce, a na wprost jest drzewo. Jakże ciężko czasami jest je ominąć, zbyt długo poświęcając czas
na zastanawianie się, co się stało z hamulcami, lub ominąć z prawej, czy z lewej?
Powiadamianie odpowiednich służb zgodnie z listami kontrolnymi, gdzie ma być napisane co robić po każdej
sekwencji, ułatwi tobie podejmowanie decyzji z tzw. automatu.
Incydenty, zagrożenia lub wypadki lotnicze należy rozgraniczyć na:
- nieplanowane,
- planowane (sytuacja awaryjna wydarzyła się podczas lotu i zmusza pilota do lądowania)
Nieplanowane sytuacje awaryjne, to takie, których dynamika, a więc szybki czas zjawiska, nie pozwalają na
natychmiastową reakcję w momencie zdarzenia i do udzielania niezbędnej pomocy.
W przypadku planowanego lądowania awaryjnego mamy czas, aby wykonać niezbędne czynności na ziemi,
zanim samolot wyląduje.
Oto kilka przykładów najczęściej występujących sytuacji awaryjnych:
brak paliwa, brak jakiejkolwiek łączności z pilotem, usterki techniczne, pożar/dym na pokładzie,
wypadnięcie z pasa, lądowanie w terenie przygodnym, wodowanie, potrącenia zwierząt na pasie,
zderzenia z ptakami, zagrożenia bezprawnymi atakami, zagrożenia bombowe, zagrożenie życia, itp.
ERP PLANOWANIE REAGOWANIA AWARYJNEGO
Sarnociński ®
Tworzenie list kontrolnych
Do ilu sytuacji awaryjnych stworzyć listy ?
• wypadek na lotnisku
• wypadek poza lotniskiem
Jakie mogą być sytuacje awaryjne ?
• nieplanowane
• planowane
Jakie informacje należy przekazać ?
• imię i nazwisko/nazwa organizacji/adres/nr telefonu
• typ maszyny/znaki rejestracyjne/kolor
• prawdopodobna przyczyna zdarzenia/co się stało,
• lot szkolny/inny (kwalifikacje załogi),
• czy z pasażerami (ilu pasażerów),
• dane uczestników zdarzenia
• godzina zdarzenia/trasa przelotu (A-B, A-A),
• ilość/rodzaj paliwa,
• bagaż cargo, w tym materiały niebezpieczne (jakie),
• inne elementy będące na wyposażeniu (np. pirotechniczne
zestawy ratunkowe),
• stan samolotu/miejsce zdarzenia/teren,
• czy są ranni/ofiary śmiertelne.
ERP PLANOWANIE REAGOWANIA AWARYJNEGO
Sarnociński ®
Przykładowe
listy kontrolne
Zanim przekażesz informacje
zapisz jak najszybciej
najwięcej potrzebnych danych
Powiadom odpowiednie podmioty
o zdarzeniu zgodnie z listą kontrolną
Upewnij się (odznacz) wykonane
czynności.
Zapisuj jak najwięcej informacji
ERP PLANOWANIE REAGOWANIA AWARYJNEGO
Sarnociński ®
Przykładowe listy kontrolne
ERP PLANOWANIE REAGOWANIA AWARYJNEGO
Sarnociński ®
Jak należy odbierać informacje (np. zagrożenie bombowe)?
Pytania nie muszą być zadawane w poniższej kolejności. Kolejność
zadawania pytań jest w każdym wypadku uwarunkowana charakterem
i dynamiką prowadzonej rozmowy telefonicznej:
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Czy Pan/Pani podłożył/a/ bombę?
Kiedy, o której godzinie bomba wybuchnie?
Gdzie jest w tej chwili bomba?
Jak bomba wygląda?
Jakiego typu jest ta bomba?
Co spowoduje wybuch bomby?
W którym miejscu bomba jest umieszczona?
Dlaczego Pan/Pani podłożył/a bombę?
Skąd Pan/Pani telefonuje?
Gdzie Pan/Pani się w tej chwili znajduje?
Gdzie Pan/Pani mieszka?
Jak się Pan/Pani nazywa?
Po przyjęciu informacji nie odkładaj słuchawki na widełki/lub pauza,
połóż ją obok aparatu telefonicznego.
Sarnociński ®
Przykładowe
listy kontrolne
Gdy usłyszysz słowa: "podłożyłem ładunek
wybuchowy - bombę„ nie wpadaj w panikę,
zachowaj spokój, zastosuj listę kontrolną.
„Na gorąco” po skończonej rozmowie
uzupełnij informacje
Sarnociński ®
Przykładowe
listy kontrolne
Gdy usłyszysz słowa: "podłożyłem ładunek
wybuchowy - bombę„ nie wpadaj w panikę,
zachowaj spokój, zastosuj listę kontrolną.
„Na gorąco” po skończonej rozmowie
uzupełnij informacje
Sarnociński ®
DZIAŁANIE NA MIEJSCU
Zgłoszenie sytuacji awaryjnej. Uznanie powagi sytuacji awaryjnej jest ważne, a jak najszybsze jej zgłoszenie
daje służbom ratunkowym więcej czasu na reakcję.
Ewakuacja statku powietrznego zgodnie z procedurami opisanymi w procedurach awaryjnych organizacji
Poinformowanie władz lokalnych włączając w to policję, straż pożarną i pogotowie o jakichkolwiek
obrażeniach doznanych przez załogę i pasażerów, zorganizowanie pomocy medycznej.
Przygotowanie wizualnych sygnałów wzywania pomocy (na terenach odosobnionych), korzystając z
umiejętności załogi i wszelkich dostępnych środków.
Odizolowanie i zabezpieczenie miejsca zdarzenia z pomocą policji. Zachowanie integralności miejsca dla
celów śledztwa jest obowiązkiem organizacji.
Udzielenie pierwszej pomocy poszkodowanym. Należy zorganizować pomoc lekarską dla wszystkich
pasażerów i członków załogi nawet jeśli z pozoru wydaje się jakby nie odnieśli żadnych obrażeń. Dobro
pasażerów i innych poszkodowanych w wypadku powinno być najwyższym priorytetem.
Pozyskanie świadków. Należy zwrócić uwagę na każdą osobę znajdującą się na miejscu zdarzenia w czasie
wypadku, która może być jego świadkiem. Należy zdobyć ich nazwiska i adresy, żeby można się było z nimi
później skontaktować.
Nie udzielać informacji mediom. Na miejscu zdarzenia nie należy udzielać żadnych informacji nikomu, poza
informacjami koniecznymi do udzielania pomocy medycznej poszkodowanym. Każdy powinien mieć szanse
na otrząśnięcie się z szoku i przypomnienie sobie wszystkich szczegółów w uporządkowany sposób, a także
możliwość porady przedstawiciela prawnego. Bez nakazu sądowego, nie ma prawnego obowiązku udzielania
informacji żadnym urzędnikom państwowym. Jednakże pilot musi współpracować/przedstawić
dokumentację statku powietrznego, licencję pilota, raport medyczny oraz poddać się badaniu na obecność
alkoholu we krwi.
ERP PLANOWANIE REAGOWANIA AWARYJNEGO
Sarnociński ®
ERP – Szkolenia i ćwiczenia
Skuteczne działania w sytuacji kryzysowej stanowią okazję do
nauczenia się i zastosowania nabytej wiedzy w praktyce, co
pozwoli zminimalizować straty lub obrażenia.
Aby zapewnić skuteczność planu, ERP powinien być
regularnie weryfikowanym poprzez ćwiczenia działania w
sytuacjach zagrożenia na lotnisku, wykonywanych nie
rzadziej, niż co dwa lata.
Pewne części ERP, takie jak mobilizacja mogą być
przećwiczone teoretycznie. Inne aspekty, takie jak działania
„na miejscu” z udziałem innych podmiotów muszą być
ćwiczone w regularnych odstępach.
Celem ćwiczeń jest zapewnienie odpowiednich działań ze
strony poszczególnych podmiotów uczestniczących w
działaniu ratowniczym oraz poszczególnych elementów
planu, takich jak np. system łączności.
Zaletą tych ćwiczeń jest to, że ukazują słabości planu, które
mogą zostać naprawione przed wystąpieniem rzeczywistego
kryzysu.
ERP PLANOWANIE REAGOWANIA AWARYJNEGO
Sarnociński ®
MATERIAŁY BAZOWE
ICAO ZAŁĄCZNIK 19 DO KONWENCJI O MIĘDZYNARODOWYM LOTNICTWIE CYWILNYM,
ZARZĄDZANIE BEZPIECZEŃSTWEM
ICAO DOC. 9859 SAFETY MANAGEMENT MANUAL (SMM) III EDITION 2013
CHAPTER 5 SAFETY MANAGEMENT SYSTEM (SMS)
ROZPORZĄDZENIE KOMISJI EUROPEJSKIEJ 1178/2011 po zmianie 290/2012 ZAŁĄCZNIK NR 7
EASA ZAŁĄCZNIK NR 3, 2012, AKCEPTOWALNE SPOSOBY POTWIERDZANIA SPEŁNIENIA
WYMAGAŃ (AMC) ORAZ MATERIAŁY ZAWIERAJĄCE WYTYCZNE (GM) DO PART-ORA
ERP PLANOWANIE REAGOWANIA AWARYJNEGO
Sarnociński ®
ICAO ZAŁĄCZNIK 19 DO KONWENCJI O MIĘDZYNARODOWYM LOTNICTWIE
CYWILNYM, ZARZĄDZANIE BEZPIECZEŃSTWEM
DODATEK 2. STRUKTURA SYSTEMU
ZARZĄDZANIA BEZPIECZEŃSTWEM (SMS)
Podmiot prowadzący działalność w lotnictwie
cywilnym zapewnia, w okresie prowadzenia
swojej działalności czy też dostarczania swoich
wyrobów, prawidłową koordynację z planami
reagowania awaryjnego tych organizacji, z
którymi współpracuje.
Podmiot prowadzący działalność w lotnictwie
cywilnym opracuje i utrzymuje proces, który
zapewni identyfikowanie zagrożeń
występujących w związku z oferowanymi
produktami lub usługami lotniczymi.
Ocena i obniżanie poziomu ryzyka dotyczącego
bezpieczeństwa
Podmiot prowadzący działalność w lotnictwie
cywilnym tworzy i utrzymuje proces
zapewniający analizowanie, ocenę i kontrolę
ryzyka dotyczącego bezpieczeństwa
związanego ze zidentyfikowanymi
zagrożeniami.
ERP PLANOWANIE REAGOWANIA AWARYJNEGO
Sarnociński ®
ICAO DOC. 9859 SAFETY MANAGEMENT MANUAL (SMM) III EDITION 2013
CHAPTER 5 SAFETY MANAGEMENT SYSTEM (SMS)
Rozdział 2
PODSTAWOWE POJĘCIA BEZPIECZEŃSTWA
Rozdział 4
KRAJOWY PROGRAM BEZPIECZEŃSTWA
W LOTNICTWIE CYWILNYM
Najważniejszą składową dokumentacji SMS jest
podręcznik zarządzania systemami
bezpieczeństwa organizacji SMM, a w nim m.in. :
polityka bezpieczeństwa, odpowiedzialność,
identyfikacja ryzyka, monitorowanie, kontrola,
zarządzanie i promocja bezpieczeństwa
ERP PLANOWANIE REAGOWANIA AWARYJNEGO
Sarnociński ®
ICAO DOC. 9859 SAFETY MANAGEMENT MANUAL (SMM) III EDITION 2013
CHAPTER 5 SAFETY MANAGEMENT SYSTEM (SMS)
Rozdział 5
SYSTEMY ZARZĄDZANIA BEZPIECZEŃSTWEM
Koordynacja planowania reagowania awaryjnego
(wraz z załącznikiem 3)
PLANOWANIE REAGOWANIA AWARYJNEGO
Każda organizacja prowadząca
lub wspierająca operacje lotnicze powinna
posiadać plan reagowania awaryjnego.
Celem ERP jest zapewnienie , że jest
uporządkowanym i efektywnym przejściem od
sytuacji normalnej do działań nadzwyczajnych , w
tym przydziału obowiązków awaryjnych i
przekazania uprawnień . Ogólnym celem jest
ratowanie życia , bezpieczną kontynuację operacji i
powrót do normalnej działalności tak szybko, jak to
możliwe .
ERP PLANOWANIE REAGOWANIA AWARYJNEGO
Sarnociński ®
ROZPORZĄDZENIE KOMISJI EUROPEJSKIEJ 1178/2011 po zmianie 290/2012
ZAŁĄCZNIK NR 7
System zarządzania
a) Organizacja musi opracować, wdrożyć i
utrzymać system zarządzania, który
obejmuje:
1) wyraźnie zdefiniowany zakres obowiązków
i odpowiedzialności w całej organizacji,
2) opis ogólnych zasad i reguł rządzących
organizacją w odniesieniu do bezpieczeństwa
b) System zarządzania jest dostosowany do
wielkości organizacji oraz charakteru i
złożoności prowadzonej działalności, a także
uwzględnia zagrożenia i powiązane ryzyko
wynikające z tej działalności.
ERP PLANOWANIE REAGOWANIA AWARYJNEGO
Sarnociński ®
EASA ZAŁĄCZNIK NR 3, 2012, AKCEPTOWALNE SPOSOBY POTWIERDZANIA
SPEŁNIENIA WYMAGAŃ (AMC) ORAZ MATERIAŁY ZAWIERAJĄCE WYTYCZNE (GM)
DO PART-ORA
W ramach organizacji należy określić zakres
obowiązków związanych z identyfikacją zagrożeń
oraz oceną i ograniczaniem ryzyka.
Organizacja powinna, we współpracy z innymi
zainteresowanymi, opracować, koordynować i
utrzymywać plan reagowania awaryjnego (ERP),
który zapewnia uporządkowane i bezpieczne
przejście z działań normalnych do działań
awaryjnych oraz powrót do działań normalnych.
ERP powinien określać działania do podjęcia przez
organizację lub określone osoby w sytuacji
awaryjnej oraz odzwierciedlać wielkość, charakter
i złożoność działalności prowadzonej przez
organizację.
Należy opracować plan działań awaryjnych
określający czynności, jakie powinny być podjęte
przez organizację lub poszczególne osoby w
przypadku sytuacji awaryjnej. ERP powinien
odzwierciedlać wielkość, charakter i złożoność
działalności prowadzonej przez organizację
ERP PLANOWANIE REAGOWANIA AWARYJNEGO
Sarnociński ®
INNE POMOCNE MATERIAŁY
ICAO ZAŁĄCZNIK 14 DO KONWENCJI O MIĘDZYNARODOWYM LOTNICTWIE CYWILNYM LOTNISKA,
TOM I PROJEKTOWANIE I EKSPLOATACJA LOTNISK
ICAO DOC. 9137 AIRPORT SERVICES MANUAL PART 7 AIRPORT EMERGENCY PLANNING
ICAO ZAŁĄCZNIK 6 DO KONWENCJI O MIĘDZYNARODOWYM LOTNICTWIE CYWILNYM, EKSPLOATACJA
STATKÓW POWIETRZNYCH, CZĘŚĆ I MIĘDZYNARODOWY ZAROBKOWY TRANSPORT LOTNICZY – SAMOLOTY
ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY (WE) NR 216/2008
ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY (UE) NR 996/2010
ROZPORZĄDZENIE KOMISJI EUROPEJSKIEJ 965/2012
ERP PLANOWANIE REAGOWANIA AWARYJNEGO
Sarnociński ®
ICAO ZAŁĄCZNIK 14 DO KONWENCJI O MIĘDZYNARODOWYM LOTNICTWIE CYWILNYM
LOTNISKA, TOM I PROJEKTOWANIE I EKSPLOATACJA LOTNISK
Plan działania w sytuacjach zagrożenia dla
danego lotniska musi być opracowany
współmiernie do rodzaju operacji
wykonywanych przez statki powietrzne oraz
innych rodzajów działalności prowadzonych
na lotnisku.
Plan działania w sytuacjach zagrożenia musi
zapewnić koordynację działań niezbędnych w
sytuacji zagrożenia występującej na lotnisku
lub w jego sąsiedztwie.
Plan działania w sytuacjach zagrożenia musi
zapewnić uczestnictwo i koordynację działań
wszystkich organów, które zdaniem
właściwych władz, mogłyby pomóc w
opanowaniu sytuacji zagrożenia.
ERP PLANOWANIE REAGOWANIA AWARYJNEGO
Sarnociński ®
ICAO DOC. 9137 AIRPORT SERVICES MANUAL PART 7 AIRPORT EMERGENCY PLANNING
Każdy plan awaryjny lotniska powinien być
skoordynowany między lotniskiem i otaczającą
społecznością. Jest to pożądane, ponieważ
planowanie i procedury potrzebne do udziału
w sytuacjach nagłych na lotnisku są podobne
do innych rodzajów poważnych katastrof, które
mogą mieć miejsce w społecznościach.
Każdy podmiot lotniska powinien być
odpowiedzialny za opracowywanie planów i
procedur awaryjnych ,które będą mieć
zastosowanie we wszystkich nietypowych
warunkach na lotnisku oraz za koordynację
planu z lokalnymi władzami.
ERP PLANOWANIE REAGOWANIA AWARYJNEGO
Sarnociński ®
ICAO ZAŁĄCZNIK 6 DO KONWENCJI O MIĘDZYNARODOWYM LOTNICTWIE CYWILNYM,
EKSPLOATACJA STATKÓW POWIETRZNYCH, CZĘŚĆ I MIĘDZYNARODOWY ZAROBKOWY
TRANSPORT LOTNICZY – SAMOLOTY
Państwa ustanowią program bezpieczeństwa w celu
osiągnięcia akceptowalnego poziomu
bezpieczeństwa operacji lotniczych.
Państwa powinny domagać się od operatora, jako
części ich programu bezpieczeństwa, implementacji
Systemu Zarządzania Bezpieczeństwem na poziomie
akceptowanym przez państwo operatora, który jako
minimum:
a) określa zagrożenia wpływające na
bezpieczeństwo;,
c) zapewnia ciągłą obserwację i regularne oceny
osiągniętego poziomu bezpieczeństwa
System dokumentów, dotyczących bezpieczeństwa
lotów, ma być zorganizowany zgodnie z kryteriami,
które zapewniają łatwy dostęp do informacji
wymaganych podczas użytkowania w locie i na ziemi
a) informacje krytyczne z punktu widzenia czasu, np.
informacje, których brak natychmiastowej
dostępności może zagrozić bezpieczeństwu
użytkowania
ERP PLANOWANIE REAGOWANIA AWARYJNEGO
Sarnociński ®
ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY (WE) NR 216/2008
Operator lotniska ustanawia i wdraża plan
awaryjny dla lotniska obejmujący sytuacje
nadzwyczajne, jakie mogą wystąpić na
lotnisku lub w jego otoczeniu; plan
skoordynowany jest, odpowiednio,
z miejscowym wspólnotowym planem
awaryjnym
Operator lotniska wdraża i utrzymuje system
zarządzania w celu zapewnienia spełnienia
niniejszych zasadniczych wymagań
dotyczących lotnisk i stale dąży w sposób
aktywny do poprawy bezpieczeństwa. System
zarządzania obejmuje struktury
organizacyjne, odpowiedzialność, zakres
obowiązków, zasady i procedury.
ERP PLANOWANIE REAGOWANIA AWARYJNEGO
Sarnociński ®
ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY (UE) NR 996/2010
(27) Dla zapobiegania wypadkom i
incydentom istotne znaczenie ma
przekazywanie w możliwie najkrótszym czasie
stosownych informacji, w tym szczególnie
sprawozdań i zaleceń dotyczących
bezpieczeństwa wynikających z badania
zdarzeń lotniczych.
(31) Po wypadku lotniczym trudno jest szybko
ustalić tożsamość odpowiedniej osoby
kontaktowej w celu poinformowania o
obecności pasażera na pokładzie. Pasażerom
powinno się zatem zapewnić możliwość
wyznaczenia osoby kontaktowej.
(32) Pomoc udzielana ofiarom wypadków
lotniczych i członkom ich rodzin powinna być
odpowiednio określona.
ERP PLANOWANIE REAGOWANIA AWARYJNEGO
Sarnociński ®
ROZPORZĄDZENIE KOMISJI EUROPEJSKIEJ 965/2012
Operator dopilnowuje, aby cały personel
wyznaczony do prowadzenia lub bezpośrednio
zaangażowany w prowadzenie operacji na ziemi i w
powietrzu został prawidłowo przeszkolony, wykazał
się znajomością poszczególnych czynności i był
świadomy swoich obowiązków oraz znaczenia
wykonywanych czynności dla całości operacji.
Operator ustanawia procedury i instrukcje dla
bezpiecznej eksploatacji każdego typu statku
powietrznego, określające czynności i obowiązki
personelu naziemnego oraz członków załóg
dotyczące wszystkich rodzajów operacji na ziemi
oraz w powietrzu.
Operator dopilnowuje, aby wszyscy jego
pracownicy byli świadomi, że muszą postępować
zgodnie z dotyczącymi wykonywanych przez nich
czynności przepisami ustawowymi i wykonawczymi
oraz procedurami państw, w których prowadzona
jest działalność.
ERP PLANOWANIE REAGOWANIA AWARYJNEGO
Sarnociński ®
W tabelach przedstawiono wymagania (wypisy) z dokumentów
ICAO, EASA, Parlamentu EU, Ustaw RP, w których jest mowa o
bezpieczeństwie, oraz tworzeniu
Planowania Reagowania Awaryjnego.
Informacje zostały podzielone na trzy segmenty,
w trzech grupach tematycznych..
Oczywiście nie zwalnia nas to od znajomości treści całego
dokumentu
ERP PLANOWANIE REAGOWANIA AWARYJNEGO
Sarnociński ®
Tabele ogólnych wytycznych
ERP PLANOWANIE REAGOWANIA AWARYJNEGO
Sarnociński ®
Tabele ogólnych wytycznych
ERP PLANOWANIE REAGOWANIA AWARYJNEGO
Sarnociński ®
Tabele ogólnych wytycznych
ERP PLANOWANIE REAGOWANIA AWARYJNEGO
Sarnociński ®
Tabele ogólnych wytycznych
ERP PLANOWANIE REAGOWANIA AWARYJNEGO
Sarnociński ®
Tabele ogólnych wytycznych
ERP PLANOWANIE REAGOWANIA AWARYJNEGO
Sarnociński ®
Tabele ogólnych wytycznych
ERP PLANOWANIE REAGOWANIA AWARYJNEGO
Sarnociński ®
Tabele ogólnych wytycznych
ERP PLANOWANIE REAGOWANIA AWARYJNEGO
Sarnociński ®
Tabele szczegółowych wytycznych
ERP PLANOWANIE REAGOWANIA AWARYJNEGO
Sarnociński ®
Tabele szczegółowych wytycznych
ERP PLANOWANIE REAGOWANIA AWARYJNEGO
Sarnociński ®
Tabele szczegółowych wytycznych
ERP PLANOWANIE REAGOWANIA AWARYJNEGO
Sarnociński ®
Tabele szczegółowych wytycznych
ERP PLANOWANIE REAGOWANIA AWARYJNEGO
Sarnociński ®
Tabele szczegółowych wytycznych
ERP PLANOWANIE REAGOWANIA AWARYJNEGO
Sarnociński ®
Tabele szczegółowych wytycznych
ERP PLANOWANIE REAGOWANIA AWARYJNEGO
Sarnociński ®
Tabele szczegółowych wytycznych
ERP PLANOWANIE REAGOWANIA AWARYJNEGO
Sarnociński ®
Tabele szczegółowych wytycznych
ERP PLANOWANIE REAGOWANIA AWARYJNEGO
Sarnociński ®
Tabele szczegółowych wytycznych
ERP PLANOWANIE REAGOWANIA AWARYJNEGO
Sarnociński ®
Tabele szczegółowych wytycznych
ERP PLANOWANIE REAGOWANIA AWARYJNEGO
Sarnociński ®
Szkolenia, ćwiczenia - wytyczne
ERP PLANOWANIE REAGOWANIA AWARYJNEGO
Sarnociński ®
Szkolenia, ćwiczenia - wytyczne
ERP PLANOWANIE REAGOWANIA AWARYJNEGO
Sarnociński ®
Szkolenia, ćwiczenia - wytyczne
ERP PLANOWANIE REAGOWANIA AWARYJNEGO
Sarnociński ®
Szkolenia, ćwiczenia - wytyczne
ERP PLANOWANIE REAGOWANIA AWARYJNEGO
Sarnociński ®
Dziękuję
za uwagę
W razie pytań proszę o kontakt:
[email protected]
Konferencja Bezpieczeństwa w Lotnictwie Ogólnym 17 06 2014
Sarnociński ®