Transcript 2.Oturum – TAEK – Yusuf CEYLAN

TÜRKİYE ATOM ENERJİSİ KURUMU
NÜKLEER GÜVENLİK DAİRESİ
2014
1






Düzenleyici çerçeve
Lisanslama yaklaşımı
Lisanslama prosedürü
Lisanslama Projelerinde Mevcut Durum
Tedarik Süreci ve İmalatçılara Yönelik
Düzenleme(Taslak)
Denetimler ve yaptırım
2

Türkiye Atom Enerjisi Kurumu (TAEK)
 Nükleer güvenlik, emniyet ve radyasyondan korunma
hususlarında düzenleyici kurum

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (ÇŞB)
 ÇED hususunda düzenleyici kurum

Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK)
 Elektrik üretimi ile ilgili düzenleyici kurum

Nükleer olmayan alanlardaki diğer yetkili
kurumlar
3
BAŞKAN
ATOM ENERJİSİ
KOMİSYONU
Nükleer Güç ve Güvenlikten
Sorumlu Başkan Yardımcısı
Nükleer Güvenlik Dairesi
Radyasyon Sağlığı ve
Güvenliği Dairesi
Nükleer Güvenlik
Danışma Komitesi
Teknik Destek
4

Atom Enerjisi Komisyonu (AEK)
 Nükleer tesis lisanslaması ile ilgili karar mercii

Nükleer Güç ve Güvenlikten Sorumlu Başkan
Yardımcısı (NGGBY)
 Lisanslama faaliyetlerinin koordinasyonu
5

Nükleer Güvenlik Danışma Komitesi (NGDK)
 Nükleer güvenlik ve lisanslama ile ilgili danışma
organı

Nükleer Güvenlik Dairesi (NGD)
 Lisanslama faaliyetlerinin yürütüldüğü birim

Teknik Destek Organizasyonları (TDK)
 Kurum içi, kurum dışı ve ulusal ve uluslararası
kuruluş ve firmalar
6

Lisanslamaya Esas Mevzuat
 Mevzuat kod ve standartların listesi
 Tesis kurucusu hazırlar ve TAEK’in onayına
sunar
 TAEK onaylar

Referans Santral
 Kurucu önerir
 TAEK onaylar
 Referans santrale ilişkin güvenlik analizleri ve
değerlendirmeler TAEK’e sunulur
7

Lisanslamaya esas mevzuat belgelerinin
hiyerarşisi
 Türk mevzuatı
 UAEA temeller ve gerekler belgeleri
 Tasarımcı (Referans santrali lisanslayan) ülkenin
mevzuatı
 Diğer ülke mevzuatları veya uluslararası
dokümanlar
8

Kurucu aşağıdaki bilgi ve belgeleri sunar;
 Benzer bir santral önerir
 Referans santralden farklılıklar
 Bu farklılıkların gerekçesi ve güvenliğe etkilerinin analizi
9



Kurucu önerir ve TAEK’in onayına sunar
TAEK onaylar
TAEK;
 İlgili düzenleyici kurumla işbirliği anlaşması
içerisine girer
 İlgili düzenleyici kurumdan referans santralin
güvenlik değerlendirme raporunu ister
10


Prosedür,
Nükleer
Tesislere
Lisans
Verilmesine İlişkin Tüzükte tanımlanıyor
Her bir izin veya lisans için;
 Başvuru bilgi ve belgeleri
 Başvuru sahibi
 TAEK’in yetkili karar mercii
 İzin veya lisans koşulları
Belirtiliyor.
11
Üç ana lisans adımı
YER LİSANSI
İNŞAAT LİSANSI
İŞLETME LİSANSI;
12







Sınırlı çalışma izni
Hizmete sokma izni
Yakıt yükleme ve deneme işletmelerine
başlama izni
Nükleer yakıtı sahaya getirme izni
Ağır suyu sahaya getirme izni
Ağır su yükleme izni
Tesiste değişiklik yapma izni
13

Hedef seçilen sahanın nükleer tesis kurmak
için uygun olduğundan emin olmaktır.
Aşağıdaki hususlara dikkat edilir;
▪ Nüfus ve çevre özellikleri
▪ Sahanın teknik özellikleri
▪ Acil durum tedbirlerinin uygulanabilirliği

Lisans kararı AEK tarafından verilir
14

Yer lisansı alan Kurucu;
 Sahayı düzenleyebilir
 Altyapı çalışmaları yapabilir – elektrik, yol, vb.
 Nükleer reaktör tesisi dışındaki binaları inşa
edebilir
 Sahada detaylı incelemeler yapar ve sonuçlarını
TAEK’e sunar.
 Yerle ilgili proje parametrelerinin kesin
değerlerini saptayıp TAEK’in onayına sunar.
15

Tek başvuru ile iki yetkilendirme yapılır
 Sınırlı çalışma izni
 İnşaat lisansı

Hedef: Önerilen tasarımın radyasyondan
korunma, nükleer güvenlik ve emniyet
hedeflerini sağlandığından emin olmak
16

İlk adım: Sınırlı Çalışma İzni
 İzinle;
▪ Tesisin temel hazırlıkları yapılabilir
▪ Güvenlikle ilgili olmayan binaların inşaatı yapılabilir
 İzin kararı AEK tarafından verilir

İkinci Adım: İnşaat Lisansı
 Lisansı alan Kurucu
▪ Tüm tesisin inşaatını ve montajını gerçekleştirebilir
 Lisans kararı AEK tarafından verilir
17

Üç başvuru ve üç yetkilendirme
 Himete sokma izni
 Yakıt yükleme ve deneme işletmelerine başlama
izni
 Tam güçte çalışma izni ve işletme lisansı

İlave izinler
 Nükleer yakıtın tesise getirilmesi
 Ağır su yükleme izni
18

İlk adım: Hizmete Sokma İzni
 Hizmete sokma programı TAEK’e sunulur
 İzin aldıktan sonra, Kurucu
▪ İşletmeye alma programını uygulamaya koyabilir
 İzin kararı TAEK Başkanı tarafından verilir
19

İkinci adım:Yakıt yükleme ve Deneme
İşletmelerine Başlama İzni
 Son Güvenlik Analizi Raporu TAEK’e sunulur
 İzni aldıktan sonra, Kurucu
▪ Reaktöre yakıt yükleyebilir, kritiklik ve diğer işletme
testlerini yapabilir
 İzin kararı TAEK Başkanı tarafından verilir
20

Üçüncü adım: Tam Güçte Çalışma İzni ve
İşletme Lisansı
 Lisansı aldıktan sonra, Kurucu
▪ Tesisi tam güçte çalıştırabilir (aşağıdakilere uygun
olarak
▪ Lisans koşulları
▪ İşletme sınır ve koşulları
▪ Onaylı prosedürler
 Lisans kararı AEK tarafından verilir
21
NGS Lisanslama için Tahmini
Takvim
22

Akkuyu Nükleer Santralinin lisanslanması (1)
• Yer lisansı (1976), güncellenmiş yer raporunun değerlendirilmesi ve
yerle ilgili proje parametrelerinin değerlendirilmesine dönük
hazırlıklar,
• İnşaat lisansı başvurusuna dönük hazırlıklar,
• İnsan kaynaklarının geliştirilmesi ve yetkinleştirilmesine dönük
çalışmalar.
23

Akkuyu Nükleer Santralinin lisanslanması (2)
• Lisanslamada kullanılacak mevzuat listesi onaylandı
• Referans santral (Novovoronezh-2) kabul edildi
• Saha ve Firma denetimleri yapıldı
• Güncellenmiş Yer Raporu TAEK tarafından değerlendirildi ve uygun bulundu
• Genel Kalite El Kitabı ve Genel Kalite Planı onaylandı
24

Akkuyu Nükleer Santralinin lisanslanması (3)
• Saha Parametrelerinin onay değerlendirmesi
• Ekipmanların üretim aşamasında denetimi
• İnşaat Lisansı değerlendirmeleri
• İnşaat denetimleri
25

Sinop Nükleer Santralının lisanslanması(1)
• Kurucu (EÜAŞ) tanındı
• Saha çalışmaları ile ilgili değerlendirmeler
• Saha ve Firma denetimleri
• Yer lisansı için sunulacak yer raporunun değerlendirilmesi
26
Sinop Nükleer Santralının lisanslanması(2)
27

Tedarike Başlama İzni
 Tedarike Başlama İzni için gerekli belgeleri TAEK’e
sunulur.
 TAEK
belirlenen
kriterler
çerçevesinde
değerlendirir.
 İzin belirli bir süre için verilir. Kurucu bu süre
sonunda tekrar başvuruda bulunur
 İzin aldıktan sonra, Kurucu
▪ Tedarik sürecine başlayabilir
▪ İzin kararı TAEK Başkanı tarafından verilir
28

İmalata Başlama bildirim
 İmalata başlanmadan en az (2) ay öncesinden
imalatı yapılacak ekipmanın Kalite ve test planları
sunulur.
 TAEK bu planlarda Katılım seviyelerini belirler ve
geri bildirim yapar.(Durma ve Şahitlik Noktaları)
 TAEK tarafından geri bildirim yapılmadan
İmalatlara başlanamaz.
29

İmalatçıların onaylanması
 TAEK Kurucu tarafından seçilmiş olan ve İmalat
aşamasında yer alan kuruluşları onaylar.
30


Kurucuda,
alt
yüklenicilerinde
ve
tedarikçilerinde Kalite Yönetim Sistemine
sahip olması gerekir
Nükleer santral kurulması ve işletilmesine
yönelik bütün faaliyetler de «Nükleer
Tesislerin Güvenliği İçin Kalite Yönetimi
Temel Gerekleri» yönetmeliği hükümlerine
uyulacaktır. Bu hususlar TAEK tarafından
değerlendirme ve denetleme çalışmalarında
dikkate alınacaktır.
31

Denetimler;
 Nükleer Güvenlik Denetimleri ve Yaptırımları
Yönetmeliği hükümlerine göre yapılır
 Bütün faaliyetlerde
▪ Radyasyondan korunma ve nükleer güvenlik ve
emniyetin sağlandığını
▪ Mevzuat hükümleri, lisans koşulları ile diğer gereklere
uyulduğunu
teyit etmek için yapılır
32

Denetimler;
 Haberli veya habersiz
 Planlı veya plansız
olabilir

TAEK tesisi, Kurucuyu, ana yüklenicileri, alt
yüklenicileri ve bütün tedarikçileri
denetleyebilir
33

Uygunsuzluk tespit edildiğinde, TAEK;
 Yetki vermeyi reddedebilir
 Yetkinin kapsamını kısıtlayabilir
 Yetki sınırlarını daraltabilir
 Yetkiyi geçici olarak durdurabilir
 Yetkiyi iptal edebilir
34
35