Transcript Dökümanı İndir

Tüberküloz Nedir?
• Tüberküloz(Verem) hastalığı: Etkeni
Mycobacterium tuberculosis basili
olan, genelde akciğerleri tutan,
geçmişi eski mısıra kadar uzanan
insanlık tarafından bilinen en eski
hastalıklardan biridir.
• Tüberküloz tarih boyunca,
dünyanın en öldürücü
epidemileri arasında yer
almıştır.
• Tüberküloz, AIDS, Sıtma ve
Tropikal hastalıklar
toplamından daha fazla
yetişkinin dahil olduğu yaklaşık
3 milyon insanı her yıl
öldürmektedir.
• Dünya bu epidemiye karşı,
elindeki araçları iyi
kullanamadığı taktirde,
durum daha da
kötüleşecektir.
• Dünyada saniyede bir kişi
tüberküloz mikrobu ile
karşılaşıyor.
TÜBERKÜLOZ NASIL YAYILIR ?
• Tüberküloz genellikle akciğerlerde görülürse de
kan ve lenf yoluyla bir çok organa yayılabilir. Lenf
bezleri, kemik, böbrekler, bağırsaklar, üreme
organlarında hastalık yapar.
• Hastalığı daha çok akciğer veremi olan kişiler
yayabilir.
• Akciğere yerleşen mikroplar oyuklar
şeklinde yaralar açar.
Bu kişiler
öksürdüğünde,
hapşırdığında,
konuştuğunda
ağızdan çıkan
zerreciklerle birlikte
binlerce mikrobu da
saatlerce asılı
kalabilecekleri
havaya dağıtırlar.
NASIL BULAŞIR ?
• Tüberküloz hastasının havaya saçtığı asılı
durumdaki basillerin solunum yoluyla
akciğerlere ulaşması sonucu buraya yerleşip
hastalığı başlatabilir.
• Vücudun dirençli olması halinde ise bir süre
gizli kalıp yıllar sonra zayıf bir anını
yakaladığında tekrar çoğalarak hastalık
yapabilir.
Tüberküloza genellikle tüberküloz
hastası birisi ile uzun süre kapalı bir yerde
birlikte bulunmak suretiyle yakalanılır.
Verem mikrobu, yemek tabaklarından,
bardaklardan ya da diğer nesnelerden
başkalarına bulaşmaz
Kimler Yakalanabilir?
• Sağlık görevlileri
• Alkol bağımlıları
• Yaşlılar
• Tutuklu ve hükümlüler
dahil, çeşitli kurumlarda
(yurt, huzur evi, ıslah evi,
koğuşlar vs) kalan ve
çalışan kişiler.
• HIV virüsü taşıyan ve AIDS olan kişiler.
• Bağışıklık sistemi zayıf olan, özellikle
uzun süre kortizon kullanan kişiler.
• Şeker hastaları.
• Ağır böbrek, karaciğer hastalığı gibi
durumlar.
• Genel yaşam standartlarının altında,
kalabalık ortamlarda yaşayan kişiler
(Tüberküloza yoksul toplumlarda daha
sık rastlanmaktadır).
Bulaşma Yolları
Tüberküloz mikrobu solunan hava ile
akciğerlere girerek orada çoğalmaya
başlar.
 Bu basillerden bazıları böbrekler,
kemikler ya da beyin gibi, vücudun diğer
kısımlarına yayılır.
 Bu kişiye artık verem mikrobu bulaşmış
demektir.

Verem Vücudu Nasıl Etkiler?
Vücut mikroplarla savaşırsa da genellikle
hepsini yok edemez.
 Vücudun savunma mekanizmaları, etkisiz
durumda olan mikropların çevresinde
kapsül ya da duvarlar örer.
 Mikrop bulaşmış olan bir kişinin
vücudunda tüberküloz mikrobu
bulunmaktadır. Ancak, hastalık belirtisi
yoktur ve kişi bu aşamada mikrobu
başkalarına bulaştıramaz.
 Bu aşamada yapılan tıbbi tedavi,
mikrobunun hastalığa yol açmasına engel
olabilir.

Mikropların aktif hale gelmeleri ve
çoğalmaya başlamaları halinde, kişi artık
tüberküloz hastasıdır.
 Bu durum bir yıl içinde ya da uzun yıllar
sonra, genellikle vücudun HIV/AIDS,,
böbrek hastalığı, bronşit ya da kanser gibi
başka enfeksiyon ve hastalıklarla
mücadele sonucu zayıf düştüğü bir sırada
ortaya çıkabilir.

Hastalığın Belirtileri








Öksürük(Haftalarca sürebilir.)
Balgam olmasa dahi sık ve kesik öksürük,
Daha ziyade öğleden sonra ve gece görülen
ateş,
Yorgunluk,
Göğüs ağrısı,
Gece terlemeleri,
Kilo kaybı
Kanlı Balgam çıkarma
Verem Tanı Yöntemleri
 Balgamda
ARB aranması
 Balgam Kültürü
 Akciğer Filmi
 Kan tahlili
 Tutulan organa yönelik ileri tetkik ve
tanı yöntemleri
 PPD(Tüberkülin) Testi
Kimler Tetkikten Geçmelidir?





HIV/AIDS bulaşmış olanlar.
Tüberküloz olma olasılığı olan birisiyle
yakın temas halinde çalışan ya da
yaşayanlar.
İlköğretim 1. sınıf öğrencileri
Askere gidenler
Tüberküloz belirtisi olanlar.
.
Tüberkülin testi (PPD)
Kişinin tüberküloz basili ile
karşılaşıp karşılaşmadığını
gösteren bir testtir.
 Manto testi [Mantoux Test]
adı verilen bir deri testi,
vucütta verem mikrobu olup
olmadığını gösterebilir.
Zararsız bir madde koldan
deri içine verilir.
 Aradan iki ya da üç gün
geçtikten sonra bir sağlık
görevlisi deride şişme olup
olmadığını kontrol eder.

Test Sonuçları Ne Anlama Gelir?




Testin Negatif Çıkması
Testin negatif çıkması, büyük bir olasılıkla
vücutta tüberküloz mikrobu bulunmadığını
gösterir.
Ancak, sonuçtan emin olmak için deri testinin
tekrarlanması gerekebilir.
Deri testleri ile HIV virüsü taşıyan kişilerdeki
ya da AIDS hastalarındaki tüberküloz
mikrobu her zaman saptanamadığından, HIV
virüsü taşıma ya da AIDS olma halinde,
doktor başka tetkikler yaptırmayı isteyebilir.
Testin Pozitif Çıkması
 Testin pozitif çıkması, vücutta tüberküloz
mikrobu olduğu anlamına gelebilir. Bu
tüberküloz hastası olma ya da başkalarına
mikrop bulaştırıp bulaştırmamayı
göstermez.
 Test sonucu pozitif çıkarsa, hastanın
tüberküloz olup olmadığının belirlenmesi
ve gerekli olan tedaviye karar verilmesi
için, daha fazla tetkik yapılması
gerekmektedir.
Tedavi
Tüberküloz % 100 tedavi edilebilen bir
hastalıktır.
 Ortalama tedavi süresi 6 aydır.
 Tüberküloz hastaların teşhis ve tedavisi
Verem Savaş Dispanserleri ve Göğüs
Hastalıkları hastanelerinde ücretsiz
yapılmaktadır.

Tedavide İlkeler
1.
2.
3.
4.
En etkili, en güvenli ve en
kısa süreli tedavi seçilmelidir.
Kombine ilaç kullanılmalıdır.
İlaçlar düzenli kullanılmalıdır.
İlaçlar yeterli süre
kullanılmalıdır.
Tüberküloz tedavisinde en
önemli faktör ilaçlardır.
 Ülkemizde 4’lü ilaç tedavisi
uygulanır.
 Tedavi en az altı aylık süreyi kapsar.
Yatırılarak Tedavisi Gereken
Hastalar







Genel durumu bozuk olanlar
Hastalığı çok ilerlemiş olanlar
Ağır ya da sık hemoptizisi olanlar
Diyabetli olanlar
Kronik böbrek ya da kronik karaciğer
hastalığı olanlar
İlaç alerjisi ve ilaca bağlı hepatiti olanlar
Uyum ve iletişim zorluğu olanlar
Tedavisine başlanan her hastaya,
 ilaçları verilmeden;
hastalığın tedavisi, yan etkileri ve
tedavinin sürekliliği konusunda temel
eğitim verilmelidir.
 İmkan bulunan yerlerde ilaçlar sağlık
personelinin doğrudan gözetimi altında
kullandırılmalıdır. İmkan bulunmayan
yerlerde bu sorumluluk hastanın bir
yakınına verilmelidir.




İlaç tedavisinde hastaların
dikkat etmesi gereken en
önemli nokta ilaçların belirtilen
miktarda ve belirtilen sürede
kullanılmasıdır.
Tüberküloz hastalığının
tedavisinde kullanılan ilaçlar
Verem Savaş Dispanserlerinden
ücretsiz temin edilmektedir.
Önerildiği gibi bütün ilaçlarınızı
kullandığınız takdirde,yüzde
95’ten fazla tedavi olma şansına
sahip olacaksınız.


Tedavi edilmeyen veya
ilacını düzenli kullanmayan
hastalar 5 yıl içinde ölür.
Aynı zamanda ilaca
dirençli tüberküloz basilini
ailenize ve çevrenize
bulaştırabilirsiniz.

Tüberküloz hastalığı tam iyileşme oldu
diyebilmemiz için üst üste 3 kez yapılan
balgam muayenesinin negatif çıkması
gerekir.
VEREME KARŞI KORUNMA
Aşı ile korunma : Çocukların doğumundan
2 ay sonra ve ilkokul birinci sınıfta BCG
aşısı ile aşılanması başlıca korunma
önlemidir.
 Öksürürken,hapşururken ağzımızı bir
mendil veya elimizin tersiyle kapatmalıyız.
 Vücut direncini kıran alkol, sigara gibi
kötü alışkanlıklardan uzak durmalı veya
terk etmeliyiz.

Tüm hastalıklarda olduğu gibi yeterli ve
dengeli beslenme,iyi hayat koşulları ve
temizlik veremden de korur.
 Tüberkülozlu hastalarla teması olan kişiler
derhal verem savaş dispanserine
başvurmalıdır.
 Tüberküloz zengin –yoksul, genç-yaşlı
herkesde hastalık yapabilir.Gizlenecek bir
hastalık değildir.

Tüberküloz Aşısı (BCG)

BCG aşısı vereme
yakalanma riski fazla
olan ülkemizdeki tüm
bebeklere (doğumdan
2 ay sonra)ve
ilköğretim 1. sınıf
öğrencilerine rutin
olarak önerilmektedir.
BCG aşısı
erişkinlerdeki akciğer
tüberkülozundan
korumamaktadır.
DÜNYADA VE TÜRKİYEDE
TÜBERKÜLOZ (yüzbinde)

40
35
30
25
20
Hasta
Yakalanan
15
Ölüm
10
5
0
TÜRKİYE

Gelişmekte olan
ülkelerde yakalanma
riski % 00030-300
Tüberküloz hastalığı
sosyal ve ekonomik
gelişmeyle ilgilidir.
Dünyada her yıl bu
hastalıktan 3 milyon
kişi ölmektedir.
DÜNYA

Sizde Tüberküloz Olduğunuzu
Düşünüyor musunuz?






Aşağıdaki belirtilerden herhangi birisinin
olması halinde, en kısa sürede
doktorunuza başvurunuz:
Geçmeyen (kronik, 2-3 haftadır
geçmeyen) öksürük.
Yorgunluk.
Gece terlemeleri.
Kilo kaybı.
Kan tükürme.

Tüberküloz
tehlikeli fakat
tedavi edilebilen
bir hastalıktır.