Transcript TBMM`ye Karşı Ayaklanmalar Slaytı Indirmek Için

TBMM.YE KARŞI YAPILAN
İSYANLAR(1919-1921)
Sebepleri:
1-İşgal devletlerinin işgallerini yerleştirmek
istemesi
2-Osmanlı yönetiminin Mustafa Kemal ve
arkadaşlarını etkisiz duruma getirmek istemesi
3-TBMM’nin halktan yeni fedakarlıklar istemesi
4-İtilaf devletlerinin milli mücadeleyi iç
karışıklıklarla yıpratmak istemesi
5-Osmanlı ordusunun terhis edilmiş olmasından
dolayı asayişsizlik olması
RECEP ÇETİN
Sebepleri:
6-Bazı kuva’i milliyecilerin tutarsız davranışları
ve düzenli ordunun emrine girmek istemeyişi
7-Bazı milli mücadelecilerin tutarsız davranışları
8-Milli mücadele politikasının bazı çıkar
çevrelerini rahatsız etmesi
9-Kürtçülük düşüncesi ve Kürtlerin kışkırtılması
10-Azınlıkların emelleri
RECEP ÇETİN
A-İstanbul Hükümetinin İtilaf Devletlerinin
İsteği Üzerine Düzenlediği İsyanlar
1-Ahmet Anzavur İsyanı:
1-İngilizlerin, milli mücadelecileri Çanakkale Boğazı çevresine
yanaştırmak istemeyişi
2-İstanbul yönetiminin milli mücadeleden duyduğu tedirginlik
Özellikleri:
1-İsyan Marmara’nın güneyinde Susurluk civarında çıkmıştır.
2-Milli mücadelecilere karşı bölgedeki Çerkezler kışkırtıldı
3-İsyan TBMM açılmadan önce başladı
4-Saltanat yanlısı bir isyandır
5-İsyan önce Çerkez Ethem tarafından bastırıldıysa da; Ahmet
Anzavur tekrar isyan çıkardı. Bu isyanı ise Ali Fuat Cebesoy 20
Mayıs 1920’de kesin olarak bastırdı.
RECEP ÇETİN
2-Kuva’i İnzibatiye (Halifelik Ordusu) İsyanı
Sebepleri:
1-İngilizlerin, milli mücadelecileri Boğazlar çevresine
yanaştırmak istememesi
2-İstanbul yönetiminin duyduğu tedirginlikler
Halifelik ordusu denilen isyancı birliğini Süleyman Şefik
İngilizlerin istek ve desteği ile hazırladı. Birliğin
oluşturulmasında genellikle Enver Paşa’nın ordudan tasfiye
ettiği eski subaylar kullanıldı.
Özellikleri:
1-İsyan Adapazarı civarında başladı
2-Çerkez Ethem ve Refet Bele tarafından bastırıldı
3-İsyanın bastırılması sonucunda Kuva’i İnzibatiye birliğinin
çoğu milli mücadele saflarına geçti
NOT: Ahmet Anzavur ve Kuva’i İnzibatiye İsyanlarının başarısız
olması İngilizlere; İstanbul hükümetinin isyan düzenleme
konusunda başarısız olduğunu gösterdi; ki bundan sonra
RECEP ÇETİN
İngilizler kendileri isyan düzenlettirmeye
başladılar.
B-İstanbul Yönetimi ile İşgalcilerin
Düzenlettirdiği İsyanlar
1-Bozkır-Zeynel Abidin İsyanı
(27 Eylül-4 Ekim 1919)
1-Milli mücadeleye karşı çıkan ilk isyandır
2-Padişah taraftarı bir isyandır
3-Konya havalisinde çıkmıştır.
2-Bolu-Düzce Ayaklanması:
1-12 Nisan 1920’de başladı
2-Çerkez Ethem tarafından bastırıldı
RECEP ÇETİN
3-Çapanoğulları İsyanı
(15 Mayıs-27 Ağustos 1920)
1-Yozgat, Çorum ve Tokat havalisinde etkili oldu
2-Bölgedeki Aleviler de kullanılmak istendi
3-Çerkez Ethem tarafından bastırıldı
4-Delibaş Mehmet(Konya İsyanı)
(2 Ekim-15 Kasım 1920)
1-Halifelik taraftarı bir isyandır
2-Konya ve Isparta’da etkili oldu
3-İsyanın çıkarılmasında İngiliz, Fransız, İtalyan ve
Yunanlılar etkili oldu
4-Milli kuvvetler karşısında tutunamayan Delibaş
Mehmet önce Fransızlara sonra Yunanlılara
sığınmıştır.
5-Cemil Çeto İsyanı (17 Haziran 1920)
1-Kürtçü bir isyandır. RECEP ÇETİN
6-Milli Aşireti İsyanı (8 Haziran 1920)
1-Kürtçü bir isyandır
2-Fransızlardan destek almıştır
7-Koçgiri İsyanı
1-Kürtçü bir isyandır
2-Kemah ve Divriği’de etkili oldu
3-Bu isyanı II. İnönü Savaşı döneminde kurulmuş olan merkez
ordusu bastırdı
8-Ali Batı İsyanı
(11 Mayıs-18 Ağustos 1919):
1-Kürtçü bir isyandır
2-Diyarbakır’da etkili oldu
3-Ali Batı çatışma esnasında öldürüldü
9-Çopur Musa İsyanı
1-Afyon’da çıktı
2-İsyanın çıkmasında Yunanlıların kışkırtmaları da etkili oldu
RECEP
ÇETİN
3-İsyan Refet Bele tarafından
bastırıldı
C-Kuva’i Milliyecilerin Çıkardığı
İsyanlar
Demirci Mehmet Efe İsyanı
1-Yunanlılara karşı başarılı mücadeleler vermiş olan Mehmet
Efe, düzenli ordu kurulurken ilk günlerde düzenli ordunun
emrine girmek istemedi
2-Demirci Mehmet Efe ikna edildi ve efeleriyle birlikte düzenli
ordunun emrine alındı.
Çerkez Ethem İsyanı
1-Yunanlılara karşı başarılı mücadeleler veren ve isyanların
bastırılmasında büyük katkıları olan Çerkez Ethem düzenli
ordunun emrine girmeyerek isyan etmiştir.
2-Çerkez Ethem düzenli orduya karşı girdiği mücadelede
başarılı olamayınca; 5 Ocak 1921’de Yunanlılara sığınmış;
Çerkez Ethem’e bağlı birlikler ise 20 Ocak 1921’de düzenli
ordunun emrine girmiştir. RECEP ÇETİN
D-Azınlıkların Çıkardığı İsyanlar
Sebepleri:
1-Osmanlı’dan toprak koparma düşüncesi
2-Emellerinin olduğu bölgelerde çoğunluk olma
düşüncesi ile, Türk milletini yıldırarak, bölgeden
kaçırma
3-İşlerini kolaylaştırma düşüncesi ile işgallere
zemin hazırlama
4-İşgal devletlerinin kışkırtmaları
Ermeni isyanları Gümrü ve Ankara
Antlaşmaları ile bitirilirken; Karadeniz’deki Rum
isyanları Şubat 1923’e kadar devam etti.
RECEP ÇETİN
TBMM’nin İsyanlara Karşı Aldığı
Önlemler:
1-İstanbul ile ilişkiler kesildi
2-İstanbul hükümetinin icraatları yok sayıldı
3-İstanbul’un halkı milli mücadelecilere karşı
kışkırtmak için yayınladığı fetvalara karşı; Ankara
müftüsü Rıfat Börekçi fetva yayınladı
4-Damat Ferit Paşa vatan haini kabul edildi
5-29 Nisan 1920’ Hıyanet-i Vataniye Kanunu çıkarıldı
6-18 Eylül 1920’de İstiklal Mahkemeleri kuruldu
7-İsyanlara karşı Kuva’i Milliye, merkez ordusu ve
düzenli ordu kullanıldı
RECEP ÇETİN
İsyanların Sonuçları:
1-Anadolu daha fazla işgal altında kaldı
2-Milli mücadelenin başarıya ulaşması gecikti
3-Yunanlılar Anadolu’da daha fazla ilerledi
4-Kardeş kanı akıtıldı
5-Anadolu birliği zedelendi
6-Ekonomik zayiatlar oldu
7-İsyanları bastıran TBMM’nin otoritesi arttı
RECEP ÇETİN
KISA KISA NOTLAR:
1-İsyanları kışkırtanlar ve çıkaranlar kutsal değerleri kullandılar
2-Padişaha bağlılık, milli mücadeleyi halka kötü gösterdi
3-Asker kaçaklarının bir kısmı isyanların insan gücünü
oluşturdu
4-Yunan ordusu dahî bazı dönemlerde halifelik ordusu olarak
tanıtıldı
5-İsyanların bastırılmasında TBMM’nin güçler birliği ilkesi etkili
oldu
6-TBMM’ye karşı çıkarılan isyanlarda İstanbul yönetimi Milli
Egemenliği; İşgalciler Milli Bağımsızlığı hedef almıştır.
7-Milli Aşireti TBMM açılana kadar milli mücadele taraftarıydı
8-Mayıs 1919’da başlayan isyanlar 1921 yılı sonlarına kadar
devam etti.
RECEP ÇETİN