Transcript Tehlikeli Maddelerin Karayolu İle Taşınması

TEHLİKELİ KİMYASALLARIN
TAŞINMASI
Günümüzde bir milyondan fazla kimyevi
madde taşımakta ve depolanmaktadır.
Böylesine çok ve değişken tehlikeli maddelerin
özelliklerini tek tek bilmenin ve buna göre
hareket etmenin zorluğu ortadadır.
Bu zorluğun sonucu olarak, ilk defa 1960
yılında kısa adıyla IMCO diye anılan
Uluslararası Deniz Danışma Kurulu, tehlike arz
eden kimyasal maddelerin en önemlilerini, kısa
adıyla IMDG - C (International Maritime
Dangerous Goods - Code) Uluslararası Deniz
Danışma Kurulu Tehlikeli Yük Kodları altında
sınıflandırılarak bir araya getirilmiştir.
TEHLİKELİ KİMYASALLARIN
TAŞINMASI
Tehlikeli kimyasalların uluslararası naklinde
kimyasalla muhatap olan (kişi veya kurumlar),
kimyasalların ambalajlanması, etiketlenmesi ve
taşınmasında
uluslararası
kurallara
ve
standartlara uymak zorundadır.
Bu kural ve standartlar “Tehlikeli Atıkların ve
Kimyasalların
Karayolu
ile
Uluslararası
Taşınmasını İlgilendiren Avrupa Anlaşması”
(ADR) ile belirlenmiştir.
Bu anlaşma tehlikeli kimyasalları kapsadığı gibi
tehlikeli atıkları da kapsamaktadır.
TEHLİKELİ KİMYASALLARIN
TAŞINMASI
Bu anlaşmanın büyük bir kısmı tehlikeli
kimyasalların ulusal taşıması için de
kullanılabilir.
ADR1, Avrupa için Birleşmiş Milletler
Ekonomik
Komisyonu
tarafından
Cenevre’de belirlenmiş bir anlaşmadır.
ADR Kurallarına taraf olma çalışmaları ise
Ulaştırma
Bakanlığı
tarafından
yürütülmektedir.
ADR - CENEVRE SINIFLANDIRMASI
ADR’nin her tehlikeli madde ve buna bağlı olarak her tehlikeli
madde türü için belirlediği taşıma sınıflandırması vardır.
Bu sınıflandırmanın en önde gelen prensiplerden bir tanesi
şudur:
Kimyasal akışının tehlikeli özellikleri ile akış içindeki tehlikeli
maddenin saflık özellikleri eşit değerlendirmeye tabi
tutulmalıdır.
Tehlikeli maddenin ekonomik değeri bununla ilgili değildir.
Saf tehlikeli maddeler için hesaba katılması gereken
zorunluluklar söz konusu saf maddeleri içeren tehlikeli atıklar
için de geçerlidir. Boş fakat temizlenmemiş atık konteynırları
ve diğer ambalajlar için de aynı kural geçerlidir.
Atık akışları çoğu zaman birden fazla ADR (kategorisi) sınıfı
içinde yer alabilir. Bu durumlarda tehlikeli madde akışı içinde
en çok tehlikeli olan madde için ADR sınıfı seçilmelidir.
Tehlikeli Maddelerin Gruplandırılması
(Madde 2.01)
ADR aşağıda sıralan dokuz sınıf tehlikeli maddenin taşınmasını birbirinden
ayırmıştır:
Grup I
a- Patlayıcı cisimler
1b- Patlayıcı madde ile doldurulmuş maddeler (Mühimmat)
1c- Tutuşturucu ve benzeri maddeler (Kibrit - işaret fişekleri gibi)
1d- Sıkıştırılmış veya sıvılaştırılmış gazlar
1e- Su ile temas ettiğinde yanıcı gaz yayan maddeler
Grup II Kendiliğinden kıvılcımlanmaya kabiliyetli maddeler
Grup III
a- Kolayca tutuşan sıvı maddeler
b- Kolayca tutuşan katı maddeler
c- Yakıcı maddeler
Grup IV
a- Zehirleyici maddeler
b- Radyoaktif maddeler
Grup V Aşındırıcı maddeler
TEHLİKELİ KİMYASALLARIN TAŞINMASI
İÇİN GEREKLİ ETİKETLEME
Tehlikeli kimyasalın taşıması için
kullanılan ambalajlar ADR’ye uygun
olarak etiketlenmelidir.
Her ADR sınıfı için o sınıftaki
kimyasallara
özel
tehlikeleri
simgeleyen değişik etiket vardır.
Eğer tehlikeli bir kimyasalın birden
fazla tehlikeli özellikleri varsa, bu
tehlikeleri belirten muhtelif etiketler
ambalajların üzerlerine konulmalıdır.
KİMYASAL ETİKETLERİ
Bu etiketlerin standart boyutları normalde 100 mm ye
100 mm’dir.
Tabela adı verilen daha büyük etiketler tankerler
tarafından kullanılmaktadır. Bunların boyutları 250 mm
ye 250 mm’dir.
SINIRLAMALAR
Madde 2.02
1a, 1b, 1d, 1e ve II. gruplarına giren maddelerden
bu yönetmelikte taşınmasına müsaade edilmiş
olanların
dışında
kalanlar
karayollarında
taşınamazlar.
Madde 2.03
IIIa, IIIb, IIIc, IVa, IVb ve V gruplarına giren
maddeler sınırlanmamıştır. Yönetmelik içinde
konu edilen bu gruplara dahil maddelerin dışında
kalan maddeler tehlikeli madde olarak kabul
edilmemişlerdir.
Madde 2.04
1a, 1b, 1c, 1d, 1e, IIIa, IIIc, IVa, IVb gruplarına
dahil maddeleri taşıyan taşıtlar meskûn yerlerde
en çok 25 km/saat, meskûn yerler dışında en çok
50 km/saat hızla seyretmek zorundadır.
GENEL TAŞIMA KOŞULLARI
Madde 4.01.
KONTROL:
Tehlikeli madde taşıyan taşıtlar fenni muayene
yönetmeliğindeki bütün koşullara uygun olacak
fenni muayeneleri yaptırılmış bulunacaktır.
1a, 1b, 1c maddelerinin taşınmasında ‘Mahalli
Zabıta
Makamları’ndan
(Emniyet
veya
Jandarma) izin alınması gerekir.
TAŞITLARIN DONANIMI VE ÖZELLİKLERİ
Madde 4.03
Tehlikeli madde taşıyacak taşıtların, fren, ışık,
lastik, ön düzen, reflektör ve diğer durumlarıyla
güvenilir olması gereklidir.
Bu taşıtlarda:
1-Yolda
meydana
gelebilecek
giderebilecek avadanlıklar bulunmalıdır.
arızaları
2- Biri motor diğeri yük yakınında ve emniyetli bir
yerde bulunmak üzere en az iki adet yeterli
kapasitede yangın söndürme cihazı olmalıdır.
3- İkaz işaretleri ve ihbar aletleri, Araçların Fenni
Muayeneleri hakkında Yönetmeliğin 3. Bölümünde
aranan vasıf ve şartlarda olacaktır.
İŞARETLEME Madde 4.05
Tehlikeli maddeleri yüklü taşıtların, ön ve
arka ekseni üzerinde ve kasada birer 40x60
cm. ebadında tamamı reflektörlü veya
köşelerinde taşıtın üzerinde bulundurduğu
ölçüde portakal rengi reflektörlü ikaz
levhaları bulunmalıdır.
TAŞIT KASALARININ DURUMU
ve
TEMİZLENMESİ
Madde 4.04 - 06
Tehlikeli madde yüklenecek taşıt kasaları,
taşıtta sağlam ve dengeli monte edilecek
önden veya arkadan gelebilecek herhangi
bir darbe ile yeri değişmeyecek şekilde
olacaktır.
Tehlikeli madde yüklenecek taşıt kasaları,
taşıtta sağlam ve dengeli monte edilecek
önden veya arkadan gelebilecek herhangi
bir darbe ile yeri değişmeyecek şekilde
olacaktır.
YÜKLEME Madde 4.07
Tehlikeli madde ambalajları statik dengesini kendi
ambalajı ve yüklendiği vasıta içerisinde daima
koruyacak biçimde yerleştirilmiş olmalıdır.
Kolay kırılır kablar nakliyatta üst üste istif
edilmezler, farklı cinsten kolay kırılır kablarla
taşınma zorunluluğu karşısında kablar cinslerine
göre gruplandırılmalıdır.
Kolay kırılır kablar aralarına tampon maddeleri
doldurulduktan sonra koruyucu kabları içerisine
yerleştirilerek taşıma yapılmalıdır.
Farklı tehlikeli madde yüklenimi zorunlu ise,
grublarına ait her türlü emniyet tedbiri alınacağı
gibi tehlikeli maddeler bir paravana ile kesin
şekilde ayrılmış olmalıdır.
ŞOFÖRÜN BİLMESİ GEREKLİ OLAN
BİLGİLER Madde 4.15
Tehlikeli maddelerin yüklü olduğu taşıtın şoförü taşımalar
esnasında meydana gelecek olaylara karşı aşağıda
belirtilmiş hususları kesin olarak bilmesi gereklidir.
Taşıtın herhangi bir sabotaj karşısında bulunması hali,
Tehlikeli maddenin herhangi bir tehlike karşısında kalması
hali,
Yangın tehlikesi karşısında yangın söndürme cihazının
kullanılması,
Taşınan tehlikeli madde ambalajlarının kırılması, saçılması
halinde alınması gerekli tedbirler,
Ayrıca özet olarak ve bütün tehlikelere karşı tedbirleri
kapsayan bir uyarı yazısı taşıtın şoför mahallinde
bulundurulacaktır.
TEHLİKELİ MADDELERİN
AMBALAJLANMASI Madde 4.19
Tehlikeli maddelerin ambalajları; sınıfına ait özellikleri dikkate
alınarak, muhteviyatının herhangi bir surette eksilmesine
meydan vermeyecek durumda kapalı ve su sızmayacak
nitelikte olmalıdır.
Ambalaj, taşıdığı maddeyi tehlikeye sokabilecek veya herhangi
bir tehlike sonunda bu tehlikeyi artıracak cinsten olmamalıdır.
Katı maddelerin paketlerinde ve ambalajlarında taşınan madde
firmasının damgası bulunacaktır.
Sarnıçlarla veya damacanlarla taşımalarda, maddenin
meydana getireceği iç basınçlardan herhangi bir zarar
meydana gelmeyecektir.
Sarnıçlar veya damacanalar ile taşımada bunların yumuşak
maddelerle sarılı ve en dıştan sert bir cisimle kaplı olması
gereklidir. Herhangi bir olay karşısında taşınan sıvı madde
dökülür veya akarsa, dıştaki katı katı madde tehlikeli sıvıyı
emerek tehlikeyi önlemelidir. Özel bir durum yoksa
ambalajlarının madeni tellerle sarılması uygun değildir.