Transcript Specjalne potrzeby edukacyjne uczniow

SPECJALNE POTRZEBY EDUKACYJNE
UCZNIÓW
NA POZIOMIE KSZTAŁCENIA ZINTEGROWANEGO
Każdy ma prawo do szczęścia i swego miejsca w społeczeństwie
M. Grzegorzewska
ZAŁOŻENIA
I. W EDUKACJI POWINNA SPEŁNIAĆ SIĘ IDEA JEDNOŚCI W ZRÓŻNICOWANIU
OZNACZA TO TWORZENIE TAKICH WARUNKÓW , W KTÓRYCH UZNAJĄC
INDYWIDUALNE POTRZEBY I MOŻLIWOŚCI DZIECI ZAPEWNIA SIĘ WSPÓLNE
KSZTAŁCENIE WSZYSTKIM UCZNIOM ZE SZCZEGÓLNYM UWZGLĘDNIENIEM
UCZNIÓW ZE SPECJALNYMI POTRZEBAMI EDUKACYJNYMI
II. SYSTEM KSZTAŁCENIA JEST DROŻNY I ELASTYCZNY
MOŻLIWE JEST PRZEJŚCIE Z PLACÓWEK OGÓLNODOSTĘPNYCH DO SPECJALNYCH I
ODWROTNIE
POJĘCIE SPECJALNE POTRZEBY EDUKACYJNE POJAWIŁO SIĘ JUŻ W 1978
ROKU W WIELKIEJ BRYTANII I ZOSTAŁO UPOWSZECHNIONE W DEKLARACJI
Z SALAMANKI OPUBLIKOWANEJ PRZEZ UNESCO W 1994 ROKU. POLSKA,
JAKO PAŃSTWO CZŁONKOWSKIE, ZOBOWIĄZAŁA SIĘ DO RESPEKTOWANIA
ZAWARTYCH
W
NIEJ
POSTANOWIEŃ,
A
DOWODEM
NA
TO
SĄ NOWELIZOWANE AKTY WYKONAWCZE USTAWY O SYSTEMIE OŚWIATY.
GWARANTUJĄ ONE DZIECIOM I MŁODZIEŻY PRAWO DO UZYSKANIA
W SZKOLE OPIEKI I POMOCY UWZGLĘDNIAJĄCEJ INDYWIDUALNE
MOŻLIWOŚCI ORAZ SPECJALNE POTRZEBY EDUKACYJNE
Specjalne potrzeby edukacyjne wg Pani prof. M. Bogdanowicz odnoszą się do tej
grupy uczniów, która
NIE
MOŻE
PODOŁAĆ
WYMAGANIOM
POWSZECHNIE
OBOWIĄZUJĄCEGO
PROGRAMU EDUKACYJNEGO. MAJĄ ONI, BOWIEM ZNACZNIE WIĘKSZE
TRUDNOŚCI W UCZENIU SIĘ NIŻ ICH RÓWIEŚNICY. SĄ W STANIE KONTYNUOWAĆ
NAUKĘ, ALE POTRZEBUJĄ POMOCY PEDAGOGICZNEJ W FORMIE SPECJALNEGO
PROGRAMU
NAUCZANIA
I
WYCHOWANIA,
SPECJALNYCH
METOD,
DOSTOSOWANYCH DO ICH POTRZEB, MOŻLIWOŚCI I OGRANICZEŃ. POWINNI BYĆ
NAUCZANI PRZEZ SPECJALISTYCZNĄ KADRĘ PEDAGOGICZNĄ W ODPOWIEDNICH
WARUNKACH BAZOWYCH PRZY UWZGLĘDNIENIU ODMIENNYCH ROZWIĄZAŃ
ORGANIZACYJNYCH
Kryteria diagnostyczne dzieci ze specjalnymi
potrzebami edukacyjnymi:
1. Kryterium organiczne:
• Uczniowie z dysfunkcjami ruchowymi –dzieci młodzież z zaburzeniami w
rozwoju motoryki małej (artykulatory, manipulacja) i motoryki dużej
(nadmierne bądź niskie napięcie mięśniowe, synkinezje, stereotypie
ruchowe, brak koordynacji ruchowej).
• Uczniowie z dysfunkcjami wzrokowymi –dzieci i młodzież niedowidzące i
niewidome.
• Uczniowie z dysfunkcjami słuchowymi –dzieci i młodzież niedosłyszące i
głuche.
• Uczniowie z dysfunkcjami CUN –dzieci i młodzież z mózgowym porażeniem
dziecięcym, epilepsją, afazją dziecięcą.
• Uczniowie z deficytami rozwojowymi w zakresie poszczególnych funkcji
poznawczych –dzieci i młodzież z dysleksją rozwojową.
• Uczniowie przewlekle chorzy.
2. Kryterium psychiczne (psychologiczne):
• Uczniowie szczególnie uzdolnieni,
• Uczniowie upośledzeni umysłowo,
• Uczniowie z zaburzeniami rozwoju psychicznego –dzieci z
zaburzeniami rozwoju mowy i języka, ze specyficznymi
zaburzeniami rozwoju umiejętności szkolnych i funkcji
motorycznych,
• Uczniowie z całościowymi zaburzeniami rozwojowymi –dzieci
autystyczne, z zaburzeniami dezintegracyjnymi, hiperkinetycznymi,
• Uczniowie z zaburzeniami zachowania i emocji dzieci z
nadpobudliwością ruchową, z zaburzonym zachowaniem, z
zaburzeniami emocjonalnymi, z zaburzeniami funkcjonowania
społecznego. (w oparciu oDSM-IV i ICD-10)
3. Kryterium środowiskowe
• Dzieci z rodzin niewydolnych wychowawczo
• Dzieci z rodzin emigrantów, repatriantów, innych środowisk kulturowych i
wyznawców różnych religii
DOSTOSOWANIE WYMAGAŃ DO SPECJALNYCH
POTRZEB EDUKACYJNYCH UCZNIA
ROZPOZNANIE
POTENCJAŁU DZIECKA
ZGROMADZENIE
RZETELNEJ WIEDZY




Informacje i zalecenia
zawarte w
opinii/orzeczeniu
Informacje przekazane
przez rodziców
Informacje specjalistów
Publikacje i szkolenia
OKREŚLENIE
RZECZYWISTYCH
POTRZEB I MOŻLIWOŚCI
DZIECKA

Sformułowanie wymagań 
spójnych z podstawą
programową
PRZYGOTOWANIE
WARUNKÓW
ZEWNETRZNYCH
Nie dopuścić do
wykluczenia z toku zajęć
np miejsce w klasie
TWORZENIE
PRAWIDŁOWYCH
WARUNKÓW
EDUKACYJNYCH
TWORZENIE PRAWIDŁOWYCH WARUNKÓW EDUKACYJNYCH
DOSTOSOWANIE METOD I FORM PRACY Z DZIECKIEM DO JEGO MOŻLIWOŚCI
UWARUNKOWANYCH DYSFUNKCJAMI CZY SYTUACJĄ SPOŁECZNĄ
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
DOSTOSOWANIE SPOSOBU KOMUNIKOWANIA SIĘ Z DZIECKIEM/ NP. MÓWIENIE Z
ODPOWIEDNIM NATĘŻENIEM GŁOSU, WYPOWIEDZI, PYTANIA O PROSTEJ
KONSTRUKCJI, POWTARZANIE PYTAŃ LUB INSTRUKCJI, UDZIELANIE
DODATKOWYCH WYJAŚNIEŃ, NAPROWADZANIE PYTANIAMI POMOCNICZYMI,
ZWRACANIE SIĘ WPROST DO UCZNIA
ZACHOWANIE WŁAŚCIWEGO DYSTANSU/ NP. DZIECKO NIEWIDOME – BLISKOŚĆ,
DZIECKO Z ZESPOŁEM ASPERGERA CZY AUTYZMEM – ODDALENIE
WYDŁUŻENIE CZASU PRACY
ZMIANA FORM AKTYWNOŚCI/ NAPRZEMIENNE METODY PODAJĄCE I
AKTYWIZUJĄCE/
CZĘSTE ODWOŁYWANIE SIĘ DO KONKRETU
STOSOWANIE METODY POGLĄDOWOŚCI – UMOŻLIWIANIE POZNAWANIA
WIELOZMYSŁOWEGO
DOSTOSOWANIE LICZBY BODŹCÓW ZWIĄZANYCH Z PROCESEM UCZENIA SIĘ /
NP. DLA DZIECI Z ADHD OGRANICZENIE PRZEDMIOTÓW WOKÓŁ
ZASTOSOWANIE DODATKOWYCH ŚRODKÓW DYDAKTYCZNYCH I ŚRODKÓW
TECHNICZNYCH/ NP. NAPISY NA FILMACH DYDAKTYCZNYCH DLA DZIECI
NIESŁYSZĄCYCH
ZAPEWNIENIE UCZNIOWI ZE SPECJALNYMI POTRZEBAMI EDUKACYJNYMI
MOŻLIWOŚCI KOPRZYSTANIA Z NAUKI JĘZYKÓW OBCYCH NA MIARĘ JEGO
POTRZEB I MOŻLIWOŚCI
STOSOWANIE ZRÓŻNICOWANYCH KART ZADAŃ DO SAMODZIELNEJ PRACY /
POWINNY ZAWIERAĆ ZADANIA O RÓŻNYM STOPNIU TRUDNOŚCI/
POWTARZANIE REGUŁ OBOWIĄZUJĄCYCH W KLASIE ORAZ JASNE
WYZNACZANIE GRANIC I EGZEKWOWANIE ICH PRZESTRZEGANIA
DODATKOWE WSPARCIE
ZADANIEM NAUCZYCIELA JEST ROZPOZNANIE ZAKRESU POTRZEB I WŁAŚCIWE ICH ZABEZPIECZENIE
I UDZIAŁ W ZAJĘCIACH
• KOREKCYJNO – KOMPENSACYJNYCH,
•
LOGOPEDYCZNYCH, SOCJOTERAPEUTYCZNYCH,
• REWALIDACYJNYCH
• INNYCH
II BUDOWANIE MOTYWACJI I WYRABIANIE POZYTYWNEGO STOSUNKU DO WYZWAŃ EDUKACYJNYCH
• AKTYWIZOWANIE,
• DOCENIENIE WYSIŁKÓW,
• ZACHĘCANIE DO KOLEJNYCH PRÓB,
• CHWALENIE
III ŁĄCZENIE W GRUPY JEDNORODNE- MIESZANE
• O PODOBNEJ SPRAWNOŚCI, ZAINTERESOWANIACH,
• RÓŻNE ZADANIA W JEDNYM ZESPOLE
IV PRZYGOTOWANIE ŚRODOWISKA SPOŁECZNEGO DO PRZYJĘCIA DZIECKA I WSPÓŁDZIAŁANIA Z NIM
V WSPÓŁPRACA Z RODZINĄ DZIECKA
CHARAKTERYSTYKA WYBRANYCH GRUP DZIECI
Z TRUDNOŚCIAMI W UCZENIU SIĘ
Wiek 7-8 lat jest punktem krytycznym jeśli chodzi o ujawienie się wad wzroku.
Kiedy dziecko rozpoczyna naukę pisania i czytania, następuje gwałtowne przejście z
patrzenia głównie w dal, co ma miejsce podczas zabaw, biegania - do patrzenia z
bliska , jak to się dzieje, kiedy dziecko zasiada nad książką lub zeszytem
Zachowanie się dziecka niedowidzącego z wadą wzroku
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Częste przecieranie, mrużenie oczu
Zapalenia spojówek
Nie mieszczenie się w liniach
Nadmierne męczenie się przy pracy
Zamazywanie się tekstu lub dwojenie liter w trakcie czytania
Kłopoty z przepisywaniem z tablicy, pisaniem z pamięci
Niechęć do czytania, szczególnie głośnego, gubienie się w tekście, zjadanie
wyrazów.
Bóle głowy po szkole, czytaniu, odrabianiu lekcji.
Czytanie z przekrzywioną głową.
Zaczepianie o meble podczas swobodnego chodzenia po klasie
Problemy z oceną odległości np. podczas łapania piłki
Dziecko niedosłyszące
• Może mieć problemy z rozumieniem pytań i poleceń
• Ma trudności z rozumieniem tekstów / szczególnie
wypowiadanych cicho lub szeptem
• Ma problemy ze śledzeniem toku lekcji
• Nie zawsze wie co należy zrobić
• Sprawia wrażenie że ma trudności ze świadomą
koncentracją uwagi
• Ma trudności w analizie i syntezie słuchowej słów co może
spowodować problemy w nauce czytania i pisania
• Popełnia błędy przy pisaniu tekstów ze słuchu
• Może mieć problemy z formułowaniem poprawnych
gramatycznie wypowiedzi
• Wypowiada się w sposób uproszczony/krótko
schematycznie/
Dzieci z niższymi możliwościami poznawczymi
• Dzieci te mają trudność z kojarzeniem określonych
dźwięków (głosek) z odpowiadającymi im symbolami
(literami), ponieważ z opóźnieniem pojmują znaczenie
symbolu.
• Nie mają też na tyle utrwalonego pojęcia liczby, aby móc
szybko przejść do bardziej złożonych operacji myślowych na
liczbach.
• Obniżony jest u nich także poziom rozwoju motorycznego,
szczególnie w zakresie sprawności manualnej i koordynacji
wzrokowo-ruchowej. W związku z czym ich rysunki i prace
manualne odpowiadają wcześniejszej fazie rozwoju.
• W zachowaniu często przejawiają pewną niedojrzałość sfery
emocjonalno-motywacyjnej, dlatego lepiej czują się wśród
młodszych kolegów.
Dzieci uzdolnione kierunkowo lub wszechstronnie
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Przejawia zainteresowanie jednym przedmiotem i mogą zaniedbywać inne zajęcia.
Ciekawe świata, chce samodzielnie myśleć, szczególnie silne są jego potrzeby
poznawcze.
Zadaje dużo pytań.
Często źle funkcjonuje w roli ucznia ze względu na trudności z dostosowaniem się
do tempa pracy rówieśników.
Pragnie eksperymentować.
Jest aktywny, często uparty, niezależny, nietolerancyjny, broni swojego zdania i nie
ulega autorytetowi nauczyciela.
Szybko nudzi się.
Jest kłopotliwy, zadaje kłopotliwe pytania.
Nie boi się wieloznaczności obserwowanych zjawisk.
Czasami jest osamotnione.
MODELOWY SYSTEM PROFILAKTYKI I POMOCY
PSYCHOLOGICZNO – PEDAGOGICZNEJ
UCZNIOM Z DYSLEKSJĄ ROZWOJOWĄ
ROZPOZNANIE TRUDNOŚCI

DIAGNOZA PRZESIEWOWA

OBSERWACJA

WYWIAD Z RODZICAMI /
OPIEKUNAMI
DIAGNOZA SPECJALISTYCZNA

OBJĘCIE OBSERWACJĄ
WSZYSTKICH DZIECI O
NIEHARMONIJNYM
ROZWOJU
PSYCHORUCHOWYM W
OKRESIE PRZEDSZKOLNYM A
SZCZEGÓLNIE 5 LATKÓW

OBJĘCIE BADANIAMI
PRZESIEWOWYMI DZIECI Z
RYZYKA DYSLEKSJI NA
PIERWSZYM ETAPIE
EDUKACYJNYM BY
WYRÓWNAĆ ICH START
SZKOLNY

OBJĘCIE DIAGNOZĄ W
KIERUNKU DYSLEKSJI
WSZYSTKICH UCZNIÓW
MAJĄCYCH TRUDNOŚCI W
UCZENIU SIĘ
ORGANIZACJA POMOCY

POMOC W DOMU POD
KIERUNKIEM RODZICA

ZESPÓŁ KOREKCYJNO –
KOMPENSACYJNY W SZKOLE

TREAPIA INDYWIDUALNA