1

ANALIZA SYTUACJI FINANSOWEJ MAZOWSZA W KONTEKŚCIE WPŁATY DO BUDŻETU PAŃSTWA Z TYTUŁU TZW. JANOSIKOWEGO

Warszawa, 26 stycznia 2012 r.

2

Obniżenie ratingu Mazowsza przez Agencję Fitch

Komunikat prasowy

Fitch obni

ż

ył rating Województwa Mazowieckiego do ‘BBB+’. Perspektywa jest stabilna.

Fitch Ratings, Londyn/Warszawa, 13 kwietnia 2011 r.: Fitch Ratings obniżył ratingi dla Województwa Mazowieckiego: długoterminowy w walucie zagranicznej z ‘A-’ do ‘BBB+’, długoterminowy w walucie krajowej z ‘A’ do ‘A-’ oraz długoterminowy krajowy z ‘AAA(pol)’ do ‘AA(pol)’. Perspektywa wszystkich ratingów jest stabilna. Fitch Ratings także obniżył długoterminowy rating w walucie zagranicznej z ‘A-’ do ‘BBB+’ dla obligacji Województwa Mazowieckiego wyemitowanych w transzach o wartości 50 mln euro i 32 mln euro.

Obniżenie ratingów odzwierciedla dalsze pogarszanie się wyników operacyjnych Województwa w latach 2009-2010 oraz jedynie nieznaczną ich poprawę w latach 2011 2012, a także słaby wskaźnik pokrycia zadłużenia. Ratingi biorą pod uwagę szybki wzrost wydatków operacyjnych, przekraczający wzrost dochodów operacyjnych. Wpłaty do budżetu państwa z tytułu części regionalnej subwencji ogólnej stanowią dodatkowe obciążenie dla budżetu Województwa, podobnie jak ryzyko pośrednie generowane przez sektor ochrony zdrowia.

Warszawa, 26 stycznia 2012 r.

3 W 2010r.

nadwyżka operacyjna spadła do 5,2% dochodów operacyjnych, podczas gdy w latach 2007-2009 wynosiła ona średnio 20,8%. Fitch oczekuje, że w latach 2011-2013 marża operacyjna może się nieznacznie poprawić do ok. 8%, jednak pozostanie ona nadal znacznie niższa niż w latach poprzednich, a wskaźnik spłaty zadłużenia (zadłużenie/nadwyżka bieżąca) pozostanie słaby, powyżej 15 lat. Chociaż Województwo nie planuje dalszego wzrostu zadłużenia, jednak zdaniem Fitch może ono nadal rosnąć w związku wydatkami inwestycyjnymi; do ok. 78% dochodów bieżących w 2013r. z umiarkowanego poziomu 66,5% (1,4 mld zł) w 2010r. Obsługa zadłużenia w latach 2011-2016 może wynieść średnio 117 mln zł rocznie, a następnie wzrosnąć do 250 mln zł w latach 2017-2019 w związku z wykupem obligacji, co Wysoki udział dochodów z podatków CIT i PIT w dochodach operacyjnych (71% w 2010r.) oraz skomplikowany i progresywny sposób kalkulowania wpłat do budżetu państwa z tytułu części regionalnej subwencji ogólnej czyni budżet Województwa podatnym na niekorzystne zmiany koniunktury gospodarczej.

W 2010r.

Województwo otrzymało niższe wpływy z podatków, podczas gdy jego wpłata do budżetu wzrosła o 7%; do 939 mln zł i stanowiła 63% dochodów podatkowych. W 2011r.

wpłata ta będzie niższa (628 mln zł) w związku z decyzją Ministerstwa Finansów dotyczącą jej czasowego zmniejszenia, ale system kalkulowania nie zmienił się. Na 2012 rok wpłata jest również bardzo wysoka i wynosi aż 658 mln.

(o 30 mln więcej niż w 2011r.) Warszawa, 26 stycznia 2012 r.

Samorządowi Województwa Mazowieckiego podlega: • 29 jednostek kultury (I miejsce w skali kraju) • 38 jednostek oświatowych (I miejsce w skali kraju) • 30 jednostek ochrony zdrowia (III miejsce w skali kraju)

Stan liczbowy Wojewódzkich Samorządowych Jednostek Organizacyjnych Lp Województwo

1 dolnośląskie 2 kujawsko-pomorskie 3 lubelskie 4 lubuskie 5 łódzkie 6 małopolskie 7 mazowieckie* 8 opolskie 9 podkarpackie 10 podlaskie 11 pomorskie 12 śląskie 13 świętokrzyskie 14 warmińsko-mazurskie 15 wielkopolskie 16 zachodniopomorskie

Ogółem

Udział Województwa Mazowieckiego w kwotach ogółem

Jednostki ochrony zdrowia

33 28 23 17 20 21 27 17 15 16 14 56 9 14 27 15

352

7,67%

Jednostki oświatowe

28 16 21 7 24 18 39 9 25 10 31 37 7 10 23 9

314

12,42%

Jenostki kultury

18 13 11 9 7 21 29 6 14 8 12 19 6 11 20 6

210

13,81%

4 Warszawa, 26 stycznia 2012 r.

5

Na terenie województwa mazowieckiego znajduje się najwięcej gmin 314, w tym 100 zaliczanych do najuboższych.

Warszawa, 26 stycznia 2012 r.

„Janosikowe” – to subwencja wyrównawcza, przekazywana przez Mazowsze na rzecz innych województw.

W roku 2010 Mazowsze na rzecz innych województw przekazało aż

940 mln zł,

czyli

63 proc.

swoich dochodów podatkowych.

Po zastosowaniu czasowego zmniejszenia „janosikowego” w 2011 roku Mazowsze na rzecz innych województw przekazało

628 mln zł,

tj. ponad

39 proc.

swoich dochodów podatkowych.

W 2012

roku wpłata wynosi

659 mln,

co stanowi również prawie

40proc.

planowanych dochodów podatkowych (czyli w dalszym ciągu największą pozycję wydatków budżetu).

6 Warszawa, 26 stycznia 2012 r.

Sposób naliczania „janosikowego” - rok 2012

7

Subwencja podstawie wyrównawcza, czyli tzw. „janosikowe” naliczana jest na dochodów sprzed dwóch lat.

Województwo Subwencja regionalna (dochody województw) Wpłaty województw na część regionalną

26 667 217 dolnośląskie 39 670 066 49 386 827 kujawsko-pomorskie lubelskie 63 672 596 lubuskie łódzkie małopolskie mazowieckie opolskie podkarpackie podlaskie pomorskie śląskie świętokrzyskie warmińsko-mazurskie wielkopolskie zachodniopomorskie

Razem

19 943 784 6 983 007 32 177 753 26 758 268 101 564 904 35 302 667 35 631 056 34 925 160 41 363 004 67 956 598 30 237 044 55 065 921

687.171.184

658 827 080 1 676 887

687.171.184

Warszawa, 26 stycznia 2012.

8 Środki pozostające na realizację zadań własnych w województwie mazowieckim – porównanie z wysokością wpłaty do budżetu państwa 1 600 000 000 1 400 000 000 1 200 000 000 1 000 000 000 800 000 000 600 000 000 400 000 000 200 000 000 0 "JANOSIKOWE" środki pozostające na zadania własne 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

W roku 2010 środki pozostające na realizację zadań własnych (dochody podatkowe + subwencje – wpłata) były niższe od kwoty wpłaty!

W roku 2011 dzięki zmianie zasad naliczania „janosikowego” sytuacja nieznacznie uległa poprawie.

Warszawa, 26 stycznia 2012 r.

Analiza wszystkich skutków systemu wyrównawczego

(dochody podatkowe + subwencje - wpłata) / liczba mieszkańców 9 350 300 250 200 150 292 257 190 209 221 151 116 118 178 176 183 152 205 186 100 50 0 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 216 182 Województwo Mazowieckie pozostałe województwa

W 2011 roku Mazowsza dzięki zmianie zasad naliczania „janosikowego” sytuacja trochę się poprawiła.

W 2012 roku nieznaczna tendencja wzrostowa utrzymuje się.

Zastosowanie proponowanej w projekcie obywatelskim metody naliczania wpłaty do budżetu państwa pozwoliłoby wydostać się Mazowszu z recesji.

9 Warszawa, 26 stycznia 2012 r.

10 Analiza wszystkich skutków systemu wyrównawczego – 2010 rok (dochody podatkowe + subwencje - wpłata)/ liczba mieszkańców Warszawa, 26 stycznia 2012

11 Analiza wszystkich skutków systemu wyrównawczego – 2010 rok dochody województw z tytułu podatków i subwencji po pomniejszeniu o "janosikowe", w przeliczeniu na 1 mieszkańca 250 200 150 100 50 0 224 223 214 210 207 206 205 202 192 189 184 174 157 157 154 152 Warszawa, 26 stycznia 2012 r.

12 Analiza wszystkich skutków systemu wyrównawczego – 2011 rok (dochody podatkowe + subwencje - wpłata) / liczba mieszkańców Warszawa, 26 stycznia 2012.

Analiza wszystkich skutków systemu wyrównawczego – 2011 rok Biorąc pod uwagę wyłącznie dochody podatkowe, województwo mazowieckie jest zdecydowanie najbogatszym regionem w Polsce – wskaźnik dochodów podatkowych na 1 mieszkańca wynosi w 2011 roku 300, wobec średniej na poziomie 132.

Jednakże analizując wszystkie elementy poziomego systemu wyrównywania dochodów podatkowych województw w 2011 roku,

Mazowsze zajmuje trzecią pozycję pod względem zamożności

(w 2010 roku było na ostatnim miejscu).

Tak dobry wynik był możliwy wyłącznie dzięki zamianie zasad naliczania „janosikowego” na 2011 rok. Niestety, nie podjęcie żadnych działań zmierzających do zmiany metodologii naliczania „janosikowego” spowoduje, że Mazowsze ponownie zajmie ostatnią pozycję – jak to mało miejsce w roku 2010.

13 Warszawa, 26 stycznia 2012 r.

14 Konieczne zmniejszenie dochodów podatkowych (PIT, CIT) zaplanowanych w uchwale budżetowej na 2012 r.

• W związku z uchwaleniem przez Radę Ministrów 6 grudnia 2011 r. nowego projektu budżetu państwa na 2012 r. , w którym w bardzo dużym stopniu zmieniono założenia dot. wzrostu dochodów podatkowych Województwo Mazowieckie zmuszone jest do dokonania korekty w zakresie wysokości zaplanowanych środków z tytułu wpływów z udziałów w podatkach PIT i CIT.

• Pierwotnie zaplanowano wzrost dochodów podatkowych o 18,2 proc., po czym wskaźnik ten został zmniejszony do 4,8 proc. • Dla województwa mazowieckiego oznacza to konieczność zaplanowania mniejszych wpływów w 2012 r. o 250 mln (z kwoty 1.902 mld do kwoty 1.652 mld), a co za tym idzie zmniejszenia planowanych wydatków na realizację zadań własnych.

Warszawa, 26 stycznia 2012

Zadłużenie województwa mazowieckiego w latach 2008 - 2012

15

w z

3 000 000 000,00 2 500 000 000,00 2 000 000 000,00 1 500 000 000,00 1 000 000 000,00 500 000 000,00 0,00

36,04%

2008

48,43%

2009

57,02%

2010

56,67%

2011

52,03%

2012 dochody ogółem kwota długu na koni ec roku Zadłużenie WM cały czas jest bardzo wysokie, przekraczające 50%. Żeby móc płacić tak wysokie „janosikowe” i realizować przy tym rozpoczęte inwestycje, województwo zmuszone było zaciągać bardzo kosztowne kredyty.

Warszawa, 26 stycznia 2012

Analiza zmian zadłużenia, środków pozostających na zadania własne i „janosikowego” w latach 2004-2012 1 800 000 000 1 600 000 000 1 400 000 000 1 537 250 001 1 398 727 912 1 399 300 000 1 263 039 680 1 200 000 000 1 000 000 000 800 000 000 600 000 000 924 483 530 400 000 000 312 564 372 200 000 000 0 2 952 439 61 039 715 22 219 962 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 "JANOSIKOWE" środki pozostające na zadania własne zadłużenie 16 W 2010 r. środki pozostające na zadania własne były mniejsze niż wpłata „janosikowego”. W związku z tak dużym obciążeniem zadłużenie Mazowsza cały czas rośnie .

Warszawa, 26 stycznia 2012

Porównanie wpłaty „janosikowego" wg obowiązujących przepisów i przepisów wynikających z projektu obywatelskiego ustawy 1 800 000 000 zł 1 600 000 000 zł 1 400 000 000 zł 1 200 000 000 zł 1 000 000 000 zł 800 000 000 zł 600 000 000 zł 400 000 000 zł 200 000 000 zł 0 zł 1 652 000 000 zł 658 827 080 zł Planowane dochody podatkowe (PIT, CIT) wpłata stanowi 39,88% dochodow podatkowych wg obowiązujących przepisów 1 800 000 000 zł 1 600 000 000 zł 1 400 000 000 zł 1 200 000 000 zł 1 000 000 000 zł 800 000 000 zł 600 000 000 zł 400 000 000 zł 200 000 000 zł 0 zł 1 652 000 000 zł 527 064 240 zł Planowane dochody podatkowe (PIT, CIT) wpłata stanowiłaby 31,90% dochodow podatkowych wg projektu obywatelskiego ustawy 17 Z wykresu wynika, że przyjęcie nowej metodologii wyliczania „janosikowego” zgodnie z projektem obywatelskim zmniejszyłoby obciążenie dla budżetu WM z prawie 40 proc. do 31,9 proc.

Warszawa, 26 stycznia 2012

18 Wpływ zmiany zasad naliczania części regionalnej subwencji ogólnej dla województw na 2012  Wg art. 31 ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego wpłatę na 2012 rok wyliczono mnożąc liczbę mieszkańców województwa z 2010 roku x (48% wskaźnika Ww) + (95% różnicy między W a 170 % wskaźnika Ww) – wynosi ona ok. 658 mln. zł.  Wg projektu obywatelskiego wpłatę, wyliczamy, mnożąc liczbę mieszkańców województwa z 2010 roku x (38,4% wskaźnika Ww) + (76 % różnicy między W a 170 % wskaźnika Ww) – wynosi ona ok. 527 mln zł.

Przy zastosowaniu zasad naliczania

byłaby mniejsza o ok. 131 mln. zł.

„janosikowego” zgodnie z projektem obywatelskim ustawy wpłata części regionalnej subwencji ogólnej dla województw

 liczbę mieszkańców województwa z 2010 roku x (42% wskaźnika Ww) + (80 % różnicy między W  Wg proponowanych przez województwo mazowieckie zmian, wpłatę wyliczałoby się, mnożąc a 180 % wskaźnika Ww) – wynosi ona ok. 512 mln zł. Warszawa, 26 stycznia 2012.

19 Wpływ zmiany zasad naliczania części regionalnej subwencji ogólnej dla województw na 2012 – cd.

 Wg proponowanych przez województwo mazowieckie zmian, wpłatę wyliczałoby się, mnożąc liczbę mieszkańców województwa z 2010 roku x (42% wskaźnika Ww) + (80 % różnicy między W a 180 % wskaźnika Ww) – wynosi ona ok. 512 mln zł.

Przy zastosowaniu zasad naliczania „janosikowego” zgodnie z propozycją województwa mazowieckiego wpłata części regionalnej

subwencji ogólnej dla województw byłaby mniejsza o ok. 146 mln zł.

Ponadto jednym z ważniejszych postulatów województwa mazowieckiego w sprawie „janosikowego” jest ograniczenie wpłaty do wysokości nieprzekraczającej 30 proc. dochodów podatkowych. Warszawa, 26 stycznia 2012 r.