Transcript Slayt 1 - GENEL PRATİSYEN

AŞILAMA VE YENİ AŞILAR
15. Pratisyen Hekimlik Kongresi
29/10/2010, Antalya
Dr. Nilgün Çöl Araz
Gaziantep Üniversitesi Tıp Fakültesi
Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları AD.
Sosyal Pediatri BD.
Sunum Planı


Aşılamanın amacı
Aşılama uygulamaları hakkında genel bilgiler
 Aşı
sonrası istenmeyen etkiler
 Aşı kontrendikasyonları ve yanlış kontrendikasyonlar
 Aşı uygulamasında dikkat edilecek noktalar


Ulusal aşı programı
Aşılar hakkında genel bilgiler
Çocuklarda aşılamanın amacı





Yakalanıldığında yan etki, sakatlık ve ölüm olasılığı
yüksek olan enfeksiyon hastalığına karşı korumak
Sağlanan yüksek aşılama hızları ile aşılanmamış
kişilerde o hastalığa karşı bağışıklık sağlamak
Patojen ajanın geçişini azaltarak toplumda hastalığın
azalmasını veya kaybolmasını sağlamak (herd immunite)
Salgınları önlemek
Hastalığın yeryüzünde ortadan kalkmasını sağlamak
Bağışıklama

Kişileri enfeksiyon hastalığının görülme riskinin en
yüksek olduğu yaş döneminden önce aşılayarak
hastalığa karşı yüksek koruma sağlayan

Maliyet-yararlılık oranı en düşük olan

Koruyucu sağlık hizmeti
Aşı sonrası sistemik reaksiyonlar-1




Ateş: En sık
Aşırı duyarlılık reaksiyonları:
 Proteinler:
 Yumurta: Grip, sarı humma, kızamık, kabakulak
 Jelatin: Kızamık, kızamıkçık, Kabakulak, suçiçeği
 Human albumin: Kuduz
 Antibiyotikler: Neomisin, streptomisin, polimiksin B
 Civa bileşikleri: Tiomersal
Deri reaksiyonları:
 Ürtiker
 Makülopapüler döküntü
Eklem reaksiyonları: (Kızamıkçık)
Aşı sonrası sistemik reaksiyonlar-2





Nörolojik komplikasyonlar:
 Konvulziyon (Boğmaca)
 Ensefalopati (Boğmaca)
 Paralitik poliomyelit (OPV)
 Gullian Barre poliradikulonevrit’i (tetanoz, polimyelit, kızamıkçık)
Trombositopeni ve purpura (Kızamık, kızamıkçık)
Huzursuzluk, ağlama, iştahsızlık
İshal, kusma
Aşının koruduğu hastalık ile ilgili bulgular
 Canlı virus aşılarında hastalığın kuluçka zamanına bağlı olarak
1-2 hafta sonra ateş ve döküntü
Aşı sonrası lokal reaksiyonlar

Hassasiyet, kızarıklık, şişlik:
 Olası








nedenler:
Aşı içeriğine hassasiyet
Kanda koruyucu antikor düzeyinin yüksek olması
Kas içi aşıların yeterince derine yapılmaması
Donmuş çözülmüş aşı kullanılması
Steril olmayan enjeksiyon tekniği
Kullanılmadan önce yeterince karıştırılmaması
Yanlış sulandırıcı kullanılması
Aşı yada sulandırıcının yerine başka madde (ilaç)
kullanılması
Aşı kontrendikasyonları-1




Aşı ve aşı komponentlerine karşı ciddi allerjik
reaksiyon(anafilaksi)
Önceki aşılamada anafilaksi gelişimi
Ensefalopati (DTaP sonrasında 7 gün içinde gelişen,
başka bir neden bulunamayan)
İlerleyici nörolojik bozukluklar, infantil spazm,kontrol
edilemeyen epilepsi, ilerleyici ensefalopati,nörolojik tablo
belirgenleşinceye kadar DTaP yi ertele
Aşı kontrendikasyonları-2




İmmun yetmezliği olan çocuklarda canlı aşılar
İmmun yetmezliği olan çocukla teması olanlarda oral
polio
Hamilelerde canlı aşılar
2 mg/kg/gün veya 20 mg/gün dozunda steroid
kullananlarda canlı aşılar
 Süre 14 günden az ise; tedavi biter bitmez
 Süre 14 günden fazla ise: aşılar tedavi bitiminden 1
ay sonra
Dikkat edilmesi gereken durumlar-1



Ateşin eşlik ettiği veya etmediği orta-ağır hastalık tablosu
Tetanoz toksoidi bulunduran bir aşıyı takiben 6 hafta
içerisinde Guillain-Barre sendromu görülmesi
DTaP aşısı için:
 Bir önceki aşıdan sonraki 48 saat içerisinde 40.5°C ve
üzerinde ateş
 Aşılamayı takiben 48 saat içerisinde şok benzeri tablo
oluşması
 Aşılamayı takiben 3 gün içinde nöbet görülmesi
 Aşılama sonrasındaki 48 saat içerisinde 3 saat ve
üzerinde süren durdurulamayan ağlama krizleri
Dikkat edilmesi gereken durumlar-2

MMR aşısı için:
 Geçen 11 aylık dönem içinde antikor bulunduran kan
ürünü almış olmak (zaman aralığı kullanılan ürünün
cinsine göre değişir)
 Trombositopeni veya trombositopenik purpura
hikayesinin bulunması
 Kızamık aşısı geçici bir süre için (4-6 hafta) tüberkülin
yanıtını baskılayabilir.
 PPD testinden sonra MMR yapılabilir, ancak
MMR’den sonra PPD 4 hafta sonra yapılmalı
Yanlış kontrendikasyonlar-1

Nonspesifik allerji öyküsü







Aşı bileşenlerinden birine allerji dışında
Sağlıklı bir çocukta 38.5°C’nin altında seyreden solunum
yolu enfeksiyonu veya ishal gibi hafif hastalıklar
Devam eden antibiyotik tedavisi
Ailenin bir ferdinde aşıyı takiben yan etki görülme öyküsü
Ailede konvülziyon, felç veya epilepsi bulunma öyküsü
Kronik kalp, akciğer, böbrek veya karaciğer hastalıkları
Lokal reaksiyonlar
Yanlış kontrendikasyonlar-2








Serebral felç, Down sendromu gibi kalıcı nörolojik
bozukluklar
Ameliyat öncesi ve sonrası
Malnütrisyon
Yenidoğan sarılığı öyküsü
Topikal, aerosol şeklinde veya lokalize steroid kullanımı
Anne sütü ile beslenme
Prematürelik
Penisilin alllerjisi
Aşı dozları arasında bırakılması gereken minimum
süre:

2 inaktive aşı:


İnaktive ve canlı aşı:


Aynı anda veya istenen aralıkla
Aynı anda veya istenen aralıkla
2 canlı aşı:



Aynı yoldan uygulanacak iki canlı virus aşısı aynı gün
yapılamamışsa etkileşimi önlemek için aralarında en az 4 hafta
bırakılmalı
4 hafta geçmeden 2. aşı uygulanmışsa interferans nedeniyle 2.
aşıya karşı immun yanıt yetersiz olabilir, 2. aşı en az 4 hafta
sonra tekrarlanmalı
Farklı yoldan uygulanacak aşılar için bu kural geçerli değil
2010 yılı ulusal aşı programı
Hepatit
B
Doğum
1. ay
I
II
2. ay
4. ay
I
DaBTIPVHib
I
II
OPV
KKK
dT
12. ay
18-24
ay
İÖ 1.
sınıf
İÖ 8.
sınıf
III
BCG
KPA-7
6. ay
I
II
III
IV (R)
I
II (R)
III
III (R)
IV (R)
I
II (R)
I (R)
II (R)
BCG (Bacille Calmette-Guerin) Aşısı




Canlı attenüe aşı
Ülkemizde 2. ayda tek doz olarak uygulanır
Yenidoğan döneminde uygulandığında lokal ülserasyon
ve bölgesel lenfadenit riski daha yüksek
Aşı sol kol deltoid bölgeye intradermal olarak yapılır





Yapılırken 6-10 mm.lik bir papül oluşur
Aşıdan 3-6 hafta sonra aşı yerinde küçük bir papül belirir
Papül büyüyerek vezikül şeklini alır.
Aşı yerinden pürülan bir materyal boşalarak yerinde yüzeyel
bir ülserasyon bırakır.
Lezyon 2 ay içinde iyileşerek skar bırakır.
Yan etkiler


Bölgesel yan etkiler:
 Lokal ülserasyon :(uygulama hatası, aşırı doz verilmesi, sekonder
enfeksiyon)

Bölgesel lenfadenit :(Aşıdan 2-3 ay sonra, sıklıkla tek taraflı, daha çok
aşı yapılan tarafta gözlenir, kendiliğinden düzelir, 2.5 cm.’in üzerinde
veya birden fazla bölgede görüldüğünde olgu incelenmeli)

Koch fenomeni (Erken aşı reaksiyonu): Aşı yerinde daha önce tbc basili
ile karşılaşmış kişilerde aşıdan 1-2 hafta sonra şişlik ve akıntı oluşur
Bunu önlemek için 3 ayın üstündeki çocuklarda PPD kontrolü ile aşı
yapılmalı
Sistemik yan etkiler:
 Ateş
 İrritabilite
 Osteomiyelit
 Generalize BCG enfeksiyonu
Yeni BCG aşı çalışmaları





Subunit (asellüler aşılar)
DNA aşıları
Vrusla taşınana aşılar
Oksotrof ve mutantlar
Rekombinant BCG aşıları
Hepatit B Aşısı




Rekombinant DNA aşısı
Aşı deltoid kasa veya uyluk anterolateraline IM olarak
uygulanır.
Aşılanan bireylerin %5-10’unda koruyucu yanıt
gelişmiyor
3 doz aşıdan sonra anti HBs düzeyi ≤10 mIU/ml olanlara
 1 ay ara ile 2 doz aşı yapılır
Temas sonrası HBV enfeksiyonunda
immünoprofilaksi

Karşılaşan kimse:
 Aşılanmamış→HBIG (0.06 mL/kg)+ Aşılama
 Önceden aşılı→
 Yanıtlı: Aşı ve HBIG gerekmez
 Yanıtsız: HBIG + yeniden aşılama programı
 Yanıt bilinmiyor => Anti-HBs bak:
 Yeterliyse: Aşı ve HBIG gerekmez
 Yetersizse:HBIG + rapel aşı
HEPATİTLİ ANNE BEBEĞİ


Anne HBsAg pozitif ise;
 1.doz aşı 0.5 ml ilk 12 saat içerisinde IM
 Hepatit B immünglobulini (HBIG) 0,5 ml IM ilk 12 saat içinde aşı
ile ayrı anatomik lokalizasyonlardan yapılır.
2. doz aşı 1. ayda
3. doz aşı 6. ayda
 9-15. ayda Anti-HBs; HBsAg çalışılması
 HBsAg ve Anti HBs negatif ise
 2 ay aralıklı olarak 3 doz Hepatit B aşısı
Annenin HBs Ag durumu bilinmiyorsa
 1.doz aşı ilk 12 saat içinde,
 Bu sırada anne HBs Ag (+) bulunursa HBIG ilk bir hafta içinde
yapılır.
Yeni Hepatit B aşıları


Yeni bir adjuvan içeren aşı
Bu aşı ASO4 (3-deacylated monophosphariyl lipid A(MPL) +
aluminyum tuzları) adjuvanı ve 20 µg HBsAg içerir.
 Yeni adjuvan immun cevabı arttırıyor
 Avrupa da KBY hastaları için lisanslı
 İki doz aşı ile %99.7 seropozitivite sağlanıyor.
DaBT-Hib-IPV (Pentaxim) Aşısı





Difteri:Toksoid aşı
Boğmaca: Asellüler aşı
Tetanoz: Toksoid aşı
Haemophilus Influenzae Tip B: Konjuge aşı
İnaktive polio:
 Üç serotip içerir
 Canlı virus yok
 Virüsün antijenitesi mevcut
 Mukozal koruyuculuk zayıf
 Aşı sonrası poliomyelit gelişme riski yok
Yaralanmalarda tetanoz proflaksisi-1

Aşılanması olmayan, aşı durumu bilinmeyen veya 3 dozun altında
olanlar:
 Temiz ve küçük yaralanmalarda;
 Aşı yapılır
 TIG veya TAT yapılmaz
 Ezik ve riskli yaralanmalarda;
 Aşı + TIG veya TAT yapılır
Yaralanmalarda tetanoz proflaksisi-2

Yaralı 3 doz ve üzerinde aşılanmış ve son aşıdan sonra 5 yıldan az
bir zaman geçmişse:
 Temiz ve küçük yaralanmalarda;
 Aşı da TIG veya TAT da yapılmaz
 Ezik ve riskli yaralanmalarda;
 Aşı da TIG veya TAT da yapılmaz
Yaralanmalarda tetanoz proflaksisi-3

Yaralı 3 doz ve üzerinde aşılanmış ve son aşıdan sonra 5-10 yıldan
fazla bir zaman geçmişse:
 Temiz ve küçük yaralanmalarda;
 Aşı yapılır (Son dozdan sonra 10 yıl geçmişse)
 TIG veya TAT yapılmaz
 Ezik ve riskli yaralanmalarda;
 Aşı yapılır (Son dozdan sonra 5 yıl geçmişse)
 TIG veya TAT yapılmaz
Oral Polio Aşısı (OPV)







Polio virüsünün üç serotipini de içerir (trivalan)
Canlı attenüe
OPV aşılama ile intestinal immünite de elde edilir.
İlk dozdan sonra aşıya bağlı paralitik poliomyelit gelişme riski var
Hafif ishalli çocuklara gerektiğinde yapılabilir
 4 hafta sonra yeniden verilmesi önerilmektedir
10 dakika içinde kusarsa o doz tekrar verilmelidir
OPV ile aşılananlar ile temas edenler de immünite geliştirirler
 Böylece sokak virüsünün toplumda dolaşımı engellenmiş olur
Pnömokok Aşıları

Pnömokok için risk grupları:










Aspleni, dalak disfonksiyonu, splenektomi
Orak hücreli anemi ve diğer hemoglobinopatiler
Çölyak hastalığı
Immun supresif hastalar
Organ transplantasyonu yapılanlar
Kronik akciğer ve karaciğer hastalıkları
Koklear implant takılan hastalar
Diabetes mellitus dahil herhangi bir metabolik hastalık
Konjenital veya edinilmiş kranyal defektler ve dermal sinüsler dahil
BOS sızıntısına neden olan durumlar
Kronik böbrek yetersizliği ve nefrotik sendrom
Polisakkarid aşı (PPA, Pneumo 23)

23 serotip içermekte

1, 2, 3, 4, 5, 6B, 7F, 8, 9N, 9V, 10A, 11A, 12F, 14, 15B, 17F, 18C, 19A, 19F, 20,
22F, 23F, 33F

İnaktive bakteri aşısı

2 yaş ve üzerinde kullanılır

AOM’yi önlemiyor

Risk grubunda yer alanlara


KPA ile aşılanma tamamlandıktan sonra PPA uygulanması önerilmekte

5 yılda bir tekrar öneriliyor
PPA sonrası KPA yapılırsa antikor yanıtı yetersiz
Konjuge aşı (KPA-7, Prevenar)

7 serotip içermekte

4, 6B, 9V, 14, 18C, 19F, 23F

Sistemik bağışık yanıt yanında nazofarengeal taşıyıcılıkta da azalma
sağlar

Dozlar arsındaki süre uzatılması aşı serotiplerinin nazofarengeal
taşıyıcılığını arttırıyor

Türkiyede 5 yaş altında görülen yayılımcı pnömokok
infeksiyonlarının %75’i KPA-7’nin kapsamında yer almakta
Konjuge aşı (KPA-10,Phid C, Synflorix)






10 serotip içermekte
 1, 4, 5, 6B, 7F, 9V, 14, 18C, 19F, 23F
2 yaşa kadar ruhsatlı
Konjugasyon için tiplendirilemeyen H. İnfluenza D proteini
kullanılmış
Küresel pnömokok mortalite ve morbiditesinin %15’ini oluşturan 1, 5,
7F serotiplerini de içeriyor.
KPA-7 ile sağlanan primer bağışıklamanın ardından rapel doz için
kullanılabilir.
Otitleri engelliyor
Konjuge aşı (PCV-13, Prevenar-13)





13 serotip içermekte
 PCV 7 (4, 6B, 9V, 14, 18C, 19F, 23F) +1, 3, 5, 6A, 7F, 19A
serotiplerini içerir
Güvenlidir ve diğer çocukluk çağı aşıları ile birlikte iyi tolere edilir
5 yaşa kadar kullanılabilir
İlave 6 serotip nedeniyle pnömokokal hastalıktan korunmada daha
etkili
2, 4, 6 ila 12-15. aylarda uygulanır
Rotavirus Aşıları-1

Canlı attenüe aşı için 2 yol kullanılıyor:

Serotiplerin attenüasyonu→Rotateq :G1, G2, G3, G4, P[8]
(pentavalan)



6-12 haftada başlayarak 4-10 hafta ara ile 3 doz uygulanır
İlk doz 12 hafta, son doz ise 32 haftadan önce yapılmalı
Jeneriğin değiştirilmesi ile canlı reaasortan (hayvan/insan
reaasortan) →Rotarix: P[8]G1(monovalan)



2 doz yeterli
İlk doz 6-12 hafta da 2. doz en erken 4 hafta sonra, 16. haftada
tamamlanmalkı
İlk doz 12 hafta, son doz ise 24 haftadan önce yapılmalı
Rotavirus Aşıları-2







İnvaginasyon da artış yok
Rapel gerekmez
Aşı kusulursa doz yinelenmez
Diğer aşılarla eş zamanlı yapılabilir
Ciddi ateşli hastalıklarda aşı ertelenmeli
Hafif ishalde yapılabilir, orta ve ağır ishalde yapılmaz
Virus atılımı az
İmmun suprese kişilerin ev temaslıları aşılanabilir
 Ev halkı en az 1 hafta el yıkama kuralllarına uymalı

MMR Aşısı(Kızamık, kızamıkçık, kabakulak)


Canlı attenüe, SC uygulanır
Yan etkiler:
 Kızamık:
 Aşıdan 5-12 gün sonra 39.4°C’in üzerinde ateş, geçici döküntü
 Aşıdan 2 ay sonra trombositopeni
 Kabakulak:
 Ateş, parotit
 Aseptik menenjit (aşıdan 23 gün sonra)
 Kızamıkçık:
 Aşının 6-12. günlerinde ateş ve döküntü
 Lenfadenopati
 Artralji ve artrit (aşılamanın 7-21. gününde başlar, 1-3 haftada
düzelir)
 Kol ve bacaklarda geçici parestezi ve ağrı
 Trombositopeni
Temas sonrası proflaksi

Kızamık:
 Temastan sonraki 72 saat içinde aşı veya
 Temastan sonraki 6 gün içinde standart gama globulin(0.25
mg/kg, max.15 ml) (1 yaş altında 0.5 mg/kg)

Kabakulak, kızamıkçık:
 Temas sonrası aşı koruyucu değil
 Ancak aşı uygulanır (eğer hastalığı geçirmezse korunsun diye)
Su çiçeği Aşısı





Canlı attenüe (Okavax, Varilrix)
12 ay -12 yaş arasındaki çocuklarda varisella hikayesi yoksa tek
doz,
13 yaş ve üzerinde ise serolojik test sonrası en az dört hafta ara ile
2 doz önerilir.
Temas sonrası proflaksi:
 Temastan sonraki ilk 3 gün içinde aşı yapılırsa koruyucu
 Su çiçeğinin önemli risk oluşturduğu kişilere temastan sonraki 96
saat içinde VZIG verilmeli (125 Ü=1.25 mL/10 kg IM Max. Doz
625 Ü=5 amp.)
Yan etki:
 Enjeksiyon bölgesi yakınında döküntü
 Yaygın döküntü (Aşılamanın 5-42. günlerinde)
MMRV Aşısı





ProQuad veya Priorix-tetra
İmmunite her ikisinde eşdeğer
12-23 aylık çocuklarda ilk uygulandığında aşıdan sonraki
5-12 günlerde görülen febril reaksiyon MMR + VZV aşısı
ayrı ayrı yapılanlardan daha fazla görülmekte.
2. Dozdan sonra da hafif lokal reaksiyonlar MMRV de
daha fazla görülüyor
12-47 aylık çocuklarda ilk doz yapılırken aileye
sorulması, aile özellikle MMRV’yi tercih etmedikçe ayrı
ayrı yapılması
Hepatit A Aşısı





İnaktive aşı
Aşılar içerdikleri hepatit A virus suşu, inaktivasyon yöntemi ve içerdikleri
adjuvanlar açısından farklı
 Havrix (GSK): 720, 1440 ELU
 Avaxim (Sanofi Pasteur): 80 U2, 160 U2
 Twinrix (hepatit A+B)(0, 1, 6. aylarda uyg)
12 ay üzerinde 6 ay ara ile 2 doz öneriliyor
 Mümkünse 2 aşı aynı firmanın olmalı
6 yaş altına test yapmadan aşı yapılabilir
≥6 yaşta ise Anti HAV IgG bakılır, negatifse yapılır.
Temas sonrası profilaksi


Temastan sonraki 2 haftada Ig %80-90 etkili
12 aydan büyük çocuklarda:
 Sağlıklı ise: tek doz aşı
 İmmunsuprese, kr. karaciğer hastası veya aşı
kontrendike ise: IG
Tdap Aşısı -1

Boğmaca vakaları iki yaş grubunda artış
yapmaktadır:
6
aydan küçük bebeklerde ve özellikle henüz
aşılanmamış olan 8 haftadan küçük bebeklerde

Henüz yeterli korunamadıkları ve çevrelerinde hasta olup
bunu fark etmeyen erişkinler olması nedeni ile
 11-18

yaş arası adolesanlar ve erişkinlerde
Aşı ile oluşan korumanın kaybolması nedeni ile
Tdap Aşısı-2




2005 te 2 farklı Tdap aşısı ruhsat aldı;
 Boostrix (10-64 yaş için)
 Adacell-polio (Tdap-IPV, 11-64 yaş için,3 yaş üzeri
ruhsatlı)
İkisinin immunojeniteleri eşit
IM uygulanır
Diğer aşılarla aynı anda yapılabilir
Tdap-3

Kimlere uygulanmalı:
 DTaP ile primer aşılanması tamamlanmış çocuklara 11-12 yaşta
uygulanması
 Daha önce hiç aşılanmamış 11-18 yaş arası ergenlerde 3 doz
aşının 1 dozu Tdap, diğerleri Td olarak önerilmektedir
 10-64 yaş arası yapılacak olan dT dozunun Tdap olarak
yapılması
 Boğmaca geçirenlere yapılabilir
 Yaralanma sonrası tetanoz proflaksisi için kullanılabilir
Meningokok Aşıları


Etken: Neisseria meningitidis (A, B, C, Y ve W-135)
Meningokok için risk grupları








Anatomik veya fonksiyonel aspleni
Kompleman veya properdin eksikliği olanlar
Hacca gidecek olanlar
Meningokokla temas edecek laboratuvar personeli
Askerler
Salgınlarda hastalarla temas edenler
>56 yaş olan HIV hastaları
11-24 yaş arası adolesanlar
Polisakkarit aşı

Polisakkarit (MPSV 4 A, C, Y, W-135, Mencevax ):
 2 yaş üzerinde, SC. kullanılır
 Salgınlarda 3 aydan büyük çocuklara yapılabilir
 Oluşan bağışıklık süresi kısa
 Hacca gidenlere uygulanır
 Afrikada menenjit kuşağında yer alan ülkelerin
bazılarında rutin aşı programında yer alır
 2-10 yaş risk grubunda öneriliyor
Konjuge aşı




Konjuge : 3 tipi mevcut
 Monovalan (Men C, Men A)
 Bivalan (DTPHepHibMenAC)
 Tetravalan (MenACYW135, Menectra Sanofi-pasteur)
Diğer çocukluk çağı aşıları ile beraber uygulanabilir
IM uygulanır
ABD.’de tetravalan aşı 11-55 yaş için onay almış


Ergenlikte tek doz uygulanmakta
İngiltere gibi bazı ülkelerde konjuge MenC aşısı 2. aydan sonra (2,
4, 6. aylarda) bebeklik çağı aşı programı içinde uygulanmakta
INFLUENZA AŞILARI



Influenza virusunun insanlarda epidemi yapan A ve B olmak üzere 2
tipi var.
Bu yılın aşısı: 2010-2011
 A/California/7/2009 (H1N1)
 A/Perth/16/2009 (H3N1)
 B/Brishbone/60/2008
2010-2011 sezonu için 6 aydan büyük herkese mevsimsel grip aşısı
öneriliyor
 H1N1 virusunun dolaşıma devam edeceği ve yeni bir virus
olması nedeniyle sadece risk grubu kişilerin değil herkesin risk
altında olduğu öne sürülüyor.
Trivalan inaktive (TIV, Vaxigrip, Fluarix)




İnaktif virus içerir
IM uygulanır
6 aydan büyük yüksek riskli herkese yapılabilir
9 yaş altındaki çocuklara o yıl ilk defa yapılacaksa 1 ay ara ile 2 doz
uygulanır




İkinci doz aralık ayından önce yapılmalı
6 ay-3 yaş arası: 0.25 ml (yarım doz)
3 yaş ve üzeri : 0.5 ml (tam doz)
Yan etkiler:
 Aşı yerinde ağrı, eritem, şişlik
 Önceden virus antijeni ile karşılaşmamış çocuklarda ateş,
kırgınlık, miyalji ve diğer sistemik belirtiler
 Ürtiker, anjioödem, allerjik astım, sistemik anaflaksi
Canlı attenüe (LAIV, Flumist)





Canlı, attenüe
Intranasal yolla spreyle uygulanır
2-49 yaşları arasında gebe olmayan ve altta yatan ciddi
sağlık sorunu olmayan sağlıklı kişilerde kullanılır (FDA
onaylı)
2-4 yaş arası çocuklarda son 1 yılda wheezing atağı
geçirenlerde ve immunsuprese kişilerde uygulanmamalı
Yan etkiler:


Burun akıntısı, baş ağrısı, kusma, miyalji
Aşı sonrası viral atılım vardır
HPV Aşısı





Kadınlarda en sık görülen ve en çok öldüren 2. kanser
tipi olan serviks kanserinin etkeni human papillomavirusa
karşı etkili
Aşının etkili olabilmesi için cinsel etkinlik çağından önce
aşılanma gerekli
Aşı 9-26 yaş arası kızlara
2009 yılından beri 9-26 yaş arası erkeklere de öneriliyor
APA 11-12 yaşta HPV’yi herkese öneriyor
Gardasil







Tip 16 ve 18’in yanısıra anogenital siğillerin %90’ından
sorumlu olan tip 6 ve 11’de içermekte
Rekombinan bir aşı
9-16 yaş arası kızlar için FDA onaylı
0, 2, 6. aylarda uygulanır
Diğer aşılarla eş zamanlı yapılabilir
Bağışıklık sistemi baskılanmış kişilere uygulanabilir
Cervical, vulvar kanser ve genital siğilden koruyor
Cervarix





Tip 16 ve 18 içermektedir
Rekombinan yöntemle üretilmekte
Avrupa komitesinde (AB. Üyesi 27 ülke) 10-55 yaş arası
kız ve kadınlarda onaylı
0, 1, 6. aylarda uyg.
Sadece cervical kanserden koruyor.
Prematürelerde aşılama-1



Gebelik yaşı<37hafta
Doğum ağırlığı <2500 gr
Aşı ile korunulabilir hastalıklar açısından artmış riske
sahip



Prematürelerde immunite gelişimi gebelik yaşı ile yakın ilişkili
Anneden fetusa Ig G geçişi II. Trimesterden başlayarak giderek
artmakta
Ayrıca prematürelerde immun sistemde çeşitli işlevsel eksiklikler
mevcut
→Miyadında doğan bebeklere göre daha fazla antikor
belleğine sahiptirler
Prematürelerde aşılama-2

Prematüre bebeklerin zamanında doğmuş bebeklerle
aynı doz ve aynı aşı takvimine göre aşılanması
önerilmekte

Dozun azaltılması ya da bölünmesi gerekli değil

Çok düşük doğum ağırlıklı prematüre bebeklerde ilk doz
kombine aşı uygulaması sonrasında apne ve bradikardi
riski
Prematürelerde hepatit b aşısı

Aşının oluşturduğu immun yanıtın düşük olması nedeniyle aşının ilk
dozunun bebek 2000 gr. veya 30 günlük olduğunda yapılması
önerilir

Ancak bu bebekler hastanede kaldıkları süre içinde kan ürünlerine
gereksinim duymakta, bazen cerrahi girişimlere maruz kalmaktadır

Bu bebeklere 1 doz aşı yapılması fakat bu dozun yapılamış kabul
edilmesini öneren görüşler de var
Prematürelerde BCG Aşısı

BCG aşısının 34 hafta ve 2000 gr.’ın üzerine çıkınca yapılması
önerilmekte

Vücut ağırlığıyla aşılara bağlı yan etkiler arasında doğrudan bir ilişki
olmamakla birlikte Fransa'da BCG aşısının 3 kilogramın altındaki
çocuklara uygulanmaması yasal bir zorunluluk

Ülkemizde bu konuda klinikler arasında farklı uygulamalar mevcut
Yeni aşılar-1

Çeşitli biyo-teknolojik yöntemlerle elde edilen
ancak rutin kullanıma girmemiş aşılar mevcut
Yeni aşılar-2
 Rekombinant vektör aşıları:
 Aşı olarak kullanılması düşünülen antijeni kodlayan geni attenüe
bir virus ve ya bakteriye sokarak kullanılır.
 Sentetik vektör aşılar:
 Bağışıklıkta etkili olan proteinlerin aminoasit dizilimi belirlenir ve
bunlar laboratuvarda yapay olarak sentezlenir.
 DNA aşıları:
 Aşı antijenini kodlayan DNA bakteri plazmidine yerleştirilir, bu
plazmid DNA’ları konak hücrede kodladıkları özgül proteinleri
ifade eder
Yeni aşı uygulama metodları






Jet enjektör
Mukozal (toz)
İnhalasyon
Transcutaneus aşılama
Mikro iğneler
Antijeni kodlayan genler bitkilere uygulanarak bitkilerin bu antijenleri
üretmesi sağlanmış.
Lisanslı aşılar






Kolera aşıları
Antrax aşısı
Japon ensefaliti
Veba
Sarı humma
Tick-borne ensefaliti
Yeni geliştirilmekte olan aşılar-1




Adenovirus
CMV
Dengue fever
İshalli hastalıklar










Shigella
ETEC
Campylobacter jejuni
Sıtma
Ebola virusu
EBV
Hepatit c ve E
Herpes simplex virus
HIV
Lyme hastalığı
Yeni geliştirilmekte olan aşılar-2








RSV ve parainfluenza
Parazitik hastalıklar
SARS (severe acute respiratory syndrome)
Staphylococus aureus
Streptecoccus group A ve B
Tularemi
Brusella
Pseudomonas
Teşekkürler….
12-71 ay hiç aşılanmamış çocuklarda aşılanma
şeması

İlk karşılaşma:


İlk karşılaşmadan 2 gün sonra:


DaBT-IPA-Hib, hep B, OPA
İlköğretim 1:


DaBT-IPA-Hib, hep B
İlk karşılaşmadan 8 ay sonra:


KKK,TCT sonucuna göre BCG
İlk karşılaşmadan 2 ay sonra:


DaBT-IPA-Hib, hep B, ppd ile TCT
KKK, OPA, Td
İlköğretim 8:

Td
72 ay ve üzeri hiç aşılanmamış çocuklarda
aşılanma şeması





İlk karşılaşma:
 Td, OPA, Hep B, KKK
İlk karşılaşmadan 2 ay sonra:
 Td, OPA, Hep B, KKK
İlk karşılaşmadan 8 ay sonra:
 Td, OPA, Hep B
İlköğretim 1:
 KKK, OPA, Td
İlköğretim 8:
 Td
KPA için kaçırılmış fırsatlar

Aşılanmamış ve ≥7 aylık çocuklar için aşı şeması:

7-11 ay: 3 doz:


en az 4 hafta arayla 2 doz+12-15 ay arası 1 doz (2. dozla arasında en az 2
ay olmalı)
12-23 ay: 2 doz:

2 ay ara ile

24-59 ay:
 Sağlıklı çocuklarda tek doz
 Riskli çocuklarda 2 doz: (2 ay ara ile)

5 yaş üzeri: gerek yok
Squalene






Kolesterol biyosentezinde prekürsör olan doğal bir lipid
İnsan karaciğerinde sentezleniyor
Bitkisel yağlarda mevcut
Zeytinyağı %0.8 oranında içeriyor
“Körfez savaşı sendromu”?
Anti squalene antikor?
MF-59



Çalışmalarda MF-59 adjuvanını içeren aşılarda lokal reaksiyonların
(aşı yapılan bölgede eritem, hasssasiyet, ağrı) daha fazla görüldüğü
Ateş, otit, öksürük gibi yan etkilerin de daha fazla görüldüğü, ancak
bunların hafif ya da orta derece de olduğu saptanmış
Aşı güvenli bulunmuş
*Safety of MC59-adjuvanted versus non-adjuvanted influenza vaccines in
children and adolescents: an integrated analysis.
*Black S., Cioppa GD, malfroot A, Nacci P, nicolay u, pellegrini M, sokal E,
Vertruyen A. Vaccine 2010
Thiomersal-1





Organik civa bileşiği
Çoklu dozlu aşılarda enjektöre defalarca aşı çekilmesi ile
olulabilecek bakteriyel ve mantar kontaminasyonunu önler
Etil civa ve tiyosalisilata parçalanır
Toksik olan metil civa
 Civa; insektisit, kozmetik, pil, fluoresan lamba, diş dolgusu,
plastik ve boyalarda bulunur
 Vücuda hava, su, deri ve GIS yoluyla girer
Aşı sonrası ölçümlerde güvenlik sınırının üzerinde bir değere
rastlanmamış
 1 Yaşına kadar tüm aşılar tiomersal içerse bile toksik değil
Thiomersal-2





Tiomersal da yer alan Civa
Steroid sentezini etkilemekte
Erken puberte ye yol açabilmekte? (kızlarda 8 ,erkeklerde 10 yaştan
önce puberte görülmesi)
Otizm, dikkat eksikliği ile ilişki ? (var ve yok diyen değişik görüşler
bildiriliyor)
2010 yılında Avustralya da yapılmış bir çalışmada çocukluk çağında
uygulanan aşılardaki civa miktarları ölçülmiş ve toksik düzeylerin
altında bulunmuş*
*Mercury in vaccines from the Australian childhood immunization
program shedule. Journal of toxicology and environmental health , part
A: 2010; 73: 637-640.Austin DW, Shandley KA, palombo EA.