Transcript Pobierz Ppt

IV Europejski Meeting Gospodarczy
RAMY POLITYKI KLIMATYCZNO-ENERGETYCZNEJ UE
NA LATA 2020 - 2030
NOWE PROPOZYCJE – STARE GRZECHY
Warszawa, 15 października 2013
Gospodarka w Polsce –
konkurencyjność i skutki społeczne
propozycji ram polityki klimatycznoenergetycznej na lata 2020-2030
Bolesław Jankowski
Badania Systemowe „EnergSys” Sp. z o.o
bolesł[email protected]
www.energsys.com.pl
Plan prezentacji
1.
Nowe propozycje na lata 2020 - 2030
2.
Skutki polityki klimatycznej na sytuacje
społeczną i gospodarczą w Polsce, w tym wpływ
na:

rozwój gospodarczy

budżety gospodarstw domowych

koszty wytwarzania i rentowność w przemyśle
3.
Wybrane skutki dotychczasowej polityki
klimatycznej w skali całej UE
4.
Podsumowanie
1. Główne cele w propozycji
KE na lata 2020 – 2030,
metodyka i założenia do
obliczeń
Propozycje KE
Wymierne cele wg propozycji KE
1.
40% redukcja emisji GC w UE do 2030 (w stosunku do 1990 )
 sektor EU ETS - redukcja o 43% do 2030 w porównaniu do 2005 r,
współczynnik redukcji z 1,74% do 2,2% rocznie po roku 2020;
 Sektor Non ETS – redukcja o 30% do 2030 w porównaniu do 2005 r oraz
rozdzielenie tego limitu na poszczególne kraje.
Wszystkie cele dot. redukcji emisji GC - obligatoryjne.
2.
27% udział OZE w zużyciu finalnym – cel obligatoryjny na poziomie UE
 brak obligatoryjnych celów na poziomie krajów, cele krajowe ustalane w ramach
mechanizmu zarządczego opartego na krajowych planach uzgadnianych z KE
3.
Nowe mechanizmy
 Mechanizm Rezerwy Stabilizacyjnej pozwalający KE wpływać na dostępną dla
uczestników ilość uprawnień emisyjnych, a w efekcie na ich cenę.
 Wprowadzenie mechanizmu zarządczego na poziomie UE – obowiązek
sporządzania Krajowych planów na rzecz konkurencyjnej, bezpiecznej i
zrównoważonej energii oraz uprawnienia KE do ich oceny i uruchamiania
działań na rzecz ich wzmocnienia (możliwość wymuszenia zwiększenia
zobowiązań krajowych).
Rozpatrywane scenariusze i
warianty rozwojowe (2)
Jeden scenariusz makroekonomiczny- Bazowy (wzrost PKB średnio 2,8% do 2050 r)
Dwa scenariusze polityki popytowej: Referencyjny i Efektywny
Warianty polityki klimatycznej:
 Liberalna – bez wymuszeń redukcji CO2 (zerowe ceny CO2)
 Kontynuacji – Pakiet klimatyczny i wzrost cen uprawnień do 50 EUR/r w 2050 r
 Kontynuacji (1) – wzmocniony Pakiet klimatyczny, ceny CO2 do 100 EUR/t w 2050 r
 Dekarbonizacji – 40% redukcji w 2030 i 80% w 2050 r., ceny uprawnień wg Impact
Assesment do Framework 2030 – do ok. 150 EUR/t
Oznaczenie wariantów obliczeniowych:
Polityka
efektywności
energetycznej i
elektryfikacji
transportu
Polityka klimatyczna (restrykcje odnośnie CO2)
Liberalna
(bez redukcji
emisji)
Kontynuacji
(wg Roadmap
2050)
Kontynuacji (1)
(wg Framework
2030)
Dekarbonizacji (wg
Framework 2030)
Referencyjna
Ref_Lib
Ref_Kon
Ref_Kon1
Ref_Dek
Efektywności
Efek_Lib
Efek_Kon
Efek_Kon1
Efek_Dek
2. Wpływ polityki klimatycznej na
emisje CO2 i ceny energii
(wyniki analiz modelowych)
Emisje CO2 w Polsce do 2050 r. - w stosunku do
emisji z roku 1990 i 1988, scenariusz Reference
Wnioski:
Polska jest w stanie osiągnąć 40% redukcji w stosunku do
roku 1988 (rok bazowy protokołu z Kioto) bez zaostrzania
polityki klimatycznej
2005
2010
2015
2020
2025
2030
2040
2050
A. Odniesione do emisji CO2 z roku 1990 (373,8 mln t)
Ref_Lib
85%
88%
83%
83%
87%
Ref_Kont
84%
88%
80%
75%
77%
Ref_Kont1
84%
88%
80%
75%
77%
Ref_Dek
84%
88%
80%
75%
74%
89%
78%
78%
64%
88%
68%
59%
43%
91%
63%
42%
35%
B. Odniesione do emisji CO2 z roku 1988 (468 mln t)
Ref_Lib
68%
70%
67%
66%
69%
Ref_Kont
67%
70%
64%
60%
61%
Ref_Kont1
67%
70%
64%
60%
61%
Ref_Dek
67%
70%
64%
60%
59%
71%
62%
62%
51%
70%
54%
47%
35%
72%
50%
33%
28%
Koszty wytwarzania energii elektrycznej,
scenariusz Referencyjny
Koszty marginalne
Koszty średnie
Polityka dekarbonizacji w długim okresie prowadzi do prawie 2-krotnego wzrostu
hurtowych cen energii elektrycznej w stosunku do polityki bez ograniczeń CO2
Ceny te przy polityce Dekarbonizacji po roku 2040 będą 3 - krotnie wyższe niż w
2010 r. Ceny do roku 2020 mogą być niższe od kosztów marginalnych ze względu na
niższe o ok. 20 – 25% koszty średnie wytwarzania energii elektrycznej.
Wpływ polityki klimatycznej na koszty
wytwarzania ciepła w kogeneracyjnych źródłach
scentralizowanych
Polityka dekarbonizacji prowadzi do ponad 2-krotnego wzrostu hurtowych cen
ciepła w stosunku do polityki bez ograniczeń CO2
Ceny te przy polityce Dekarbonizacji w roku 2050 będą 3-4 krotnie wyższe niż w
2010
3. Wpływ na budżety
gospodarstw domowych
Polska już obecnie należy do krajów o najwyższym
udziale kosztów energii w budżetach gospodarstw
domowych , ok. dwukrotnie wyższym niż średnio w UE
Oznacza to znacznie
większą wrażliwość
społeczną na wzrost cen
energii.
Źródło: Eurostat, dane dla roku 2012
Uwaga: Brak danych dla
Chorwacji,Bułgarii,Grecji,Litwy, Rumunii
Kierunki oddziaływania polityki klimatycznej
na gospodarstwa domowe
 Wzrost cen energii elektrycznej i ciepła (EU ETS)
 Wzrost cen pozostałych paliw – podatek węglowy (Non
ETS)
 Spadek PKB -> spadek dochodów rozporządzalnych
 Spadek popytu na energię (na skutek rosnących cen)
Trzy pierwsze czynniki prowadzą do wzrostu udziału kosztów energii w
budżetach domowych
Wpływ polityki klimatycznej na
tempo rozwoju gospodarczego (2)
2010
2020
A. Dynamiki PKB
1,315
1,000
1,281
1,000
Polityka liberalna
Polityka kontynuacji
Polityka dekarbonizacji
1,000
1,267
2030
2040
2050
1,801
2,370
3,007
1,689
2,217
2,847
1,658
2,152
2,703
B. Różnice w poziomie PKB
Polityka kontynuacji/ liberalna
-
-2,6%
-6,2%
-6,5%
-5,3%
Polityka dekarbonizacji/ kontynuacji
-
-1,1%
-1,8%
-2,9%
-5,1%
Polityka dekarbonizacji/ liberalna
-
-3,7%
-7,9%
-9,2%
-10,1%
Komentarz:
W analizach KE podawane są na ogół skutki pojedynczej zmiany, bez
pokazywania skutków całej polityki klimatycznej
Analizy KE pokazują, że skutki dla Polski mierzone spadkiem PKB są 3-4
krotnie wyższe od średniej UE
Zmiany kosztów energii zużywanej w
gospodarstwach domowych
Energia elektryczna
Ciepło sieciowe
Energia ogółem
Udział kosztów energii w budżetach
gospodarstw domowych, Scenariusz
Referencyjny
Udział w stosunku do średniej dochodu
w [%]
Udział w stosunku do mediany dochodu
w [%]
Mediana dochodu: przedstawia poziom dochodu dostępny dla połowy gospodarstw domowych
Wnioski:
• Jedynie polityka bez redukcji CO2 daje szanse na stopniowe zmniejszenie presji
kosztów energii na budżety gospodarstw domowych
• Obecne propozycje, oprócz wzrostu cen energii elektrycznej i ciepła wymuszają także
wzrost cen pozostałych paliw, na skutek zrównania obciążeń sektorów ETS i Non ETS
Zmiany kosztów energii zużywanej
w gospodarstwach domowych
Różnica do scen. Ref_Lib
Wyszczególnienie
2020
2030
2040
2050
mld zł/rok
suma 2010-2050 średniorocznie
mld zł
mld zł/rok
A. Wydatki na energię ogółem
- scenariusz Ref_Lib
62,6
65,7
67,3
67,5
- scenariusz Ref_Kon
67,4
71,9
72,7
71,5
186,2
4,7
- scenariusz Ref_Dek
66,4
88,3
100,7
109,9
904,5
22,6
- scenariusz Ref_Lib
23,2
25,2
25,6
26,8
- scenariusz Ref_Kon
27,1
31,9
33,4
33,6
228,9
5,7
- scenariusz Ref_Dek
26,8
35,2
37,7
38,0
360,2
9,0
- scenariusz Ref_Lib
11,4
10,8
13,2
13,6
- scenariusz Ref_Kon
12,3
10,3
10,8
10,7
-42,8
-1,1
- scenariusz Ref_Dek
13,2
15,2
15,2
17,4
94,0
2,4
B. Wydatki na energię elektryczną
C. Wydatki na ciepło sieciowe
Wnioski:
• W przypadku wdrożenia obecnych propozycji KE gospodarstwa domowe do roku 2050 zapłacą
za energie ponad 900 mld zł więcej w porównaniu do sytuacji bez polityki klimatycznej i ponad
700 mld zł więcej niż przy zachowaniu obecnej polityki
4. Skutki dla przemysłu – wpływ
na koszty produkcji i
rentowność sprzedaży
Zróżnicowana sytuacja krajów w UE
Udział przemysłu w tworzeniu PKB w 2013 r. w [%]
Źródło: Eurostat
Polska należy do krajów o wyższym od średniej unijnej
udziale przemysłu w PKB, co oznacza poważne skutki
osłabienia konkurencyjności przemysłu
Kierunki oddziaływania polityki klimatycznej
na koszty produkcji
Polityka klimatyczna powoduje wzrost kosztów produkcji przemysłowej
poprzez następujące mechanizmy:
 przyrost bezpośredni z tytułu kosztów emisji CO2 ponoszonych
przez przedsiębiorstwa (na produkcję ciepła i produktów objętych
systemem EU ETS);
 przyrost pośredni poprzez wzrost cen energii elektrycznej (na
wskutek obciążenia producentów energii elektrycznej kosztami emisji
CO2);
 przyrost bezpośredni kosztu z tytułu podatku od emisji CO2
(dotyczy rodzajów produkcji, które nie są objęte systemem EU ETS).
Przyrost kosztów produkcji wg działów
PKD w zależności od wariantu polityki klimatycznej
(w porównaniu do kosztów z roku 2012)
Działy o najwyższym wzroście kosztu
Działy o średnim wzroście kosztu
Przyrost kosztów produkcji na skutek polityki
klimatycznej w porównaniu z wynikiem finansowym
brutto z 2012 roku w całym przemyśle
Spadek rentowności sprzedaży na skutek
polityki klimatycznej wg działów PKD
Dział
2012
Kontynuacja
(Pakiet klimatyczny)
2015
2020
2030
Dekarbonizacja
(80% redukcji do 2050)
2015
2020
2030
Wydobywanie węgla kamiennego i brunatnego
7,1
6,3
5,3
3,4
6,2
5,2
2,1
Górnictwo ropy naftowej i gazu ziemnego
19,7
19,3
19,0
18,2
19,3
18,0
14,5
Produkcja artykułów spożywczych
4,7
4,5
4,3
3,9
4,5
4,2
3,3
Produkcja napojów
3,1
3,0
2,8
2,6
3,0
2,8
2,3
Produkcja wyrobów tytoniowych
2,8
2,7
2,7
2,5
2,7
2,7
2,4
Produkcja wyrobów tekstylnych
4,2
3,9
3,6
3,1
3,9
3,6
2,6
Produkcja odzieży
3,3
3,2
3,0
2,7
3,1
2,9
2,3
Produkcja skór i wyrobów ze skór wyprawionych
4,6
4,5
4,3
4,1
4,5
4,3
3,8
Produkcja wyrobów z drewna oraz korka
4,1
3,7
3,2
2,4
3,7
3,1
1,7
Produkcja papieru i wyrobów z papieru
8,2
7,6
6,9
5,5
7,5
6,8
4,4
Poligrafia i reprodukcja zapisanych nośn. inform.
4,8
4,6
4,5
4,2
4,6
4,4
3,9
Wytwarzanie i przetwarzanie koksu
-5,9
-6,3
-7,0
-9,0
-6,3
-8,1
-13,5
Wytwarzanie produktów rafinacji ropy naft.
2,2
2,1
2,0
1,7
2,1
1,7
0,6
Produkcja chemikaliów i wyrobów chemicznych
7,1
6,3
5,5
3,3
6,3
4,7
-0,5
Produkcja podstawowych substancji farmaceut.
10,0
9,9
9,7
9,5
9,8
9,7
9,3
Produkcja wyrobów z gumy i tworzyw szt.
6,2
6,0
5,7
5,3
6,0
5,7
5,0
Produkcja wyr. z pozost. mineralnych sur. niemet.
7,4
6,9
6,0
4,0
6,8
5,2
0,4
Produkcja metali
0,1
-0,1
-1,0
-2,3
-0,1
-1,9
-6,1
Produkcja metalowych wyrobów gotowych
6,2
6,1
6,0
5,7
6,1
5,9
5,4
Produkcja komputerów, wyrobów elektron.i opt.
3,2
3,1
3,1
3,0
3,1
3,1
2,9
Produkcja urządzeń elektrycznych
4,9
4,9
4,7
4,5
4,8
4,7
4,3
Produkcja maszyn i urz. gdzie indziej niesklasyf.
7,1
7,0
6,8
6,4
7,0
6,8
6,2
Produkcja pojazdów samoch., przyczep i naczep
4,4
4,3
4,2
4,1
4,3
4,2
4,0
Produkcja pozostałego sprzętu transportowego
5,1
5,0
4,8
4,5
5,0
4,8
4,2
Produkcja mebli
4,5
4,4
4,2
3,9
4,4
4,2
3,6
Pozostała produkcja wyrobów
5,7
5,6
5,5
5,4
5,6
5,5
5,3
Naprawa, konserw. i instalow. maszyn i urządzeń
5,8
4,1
3,6
3,2
5,6
5,4
4,8
RAZEM - sekcje B + C
4,6
4,4
4,1
3,5
4,4
3,9
2,4
Najbardziej zagrożone
działy:
•
Trzy działy przemysłu
o ujemnej rentowności
(przemysł
koksowniczy,
chemiczny, metalowy)
•
Cztery działy o
rentowności obniżonej
o połowę lub więcej
(cementowy,
rafineryjny, węglowy,
drzewny,
znaczny spadek
rentowności w
przemyśle
papierniczym
•
Zmiany rentowności wyliczone przy założeniu brak zmian cen zbytu i pozostałych kosztów
Zatrudnienie i wartość dodana działów zagrożonych
ujemną rentownością na skutek polityki klimatycznej
Wartość dodana brutto
Zatrudnienie
Wyszczególnienie
tys. os.
% w przemyśle
mln zł
% w przemyśle
Rok 2015
- Scen. Liberalny
190,4
7,9
25 372
10,1
- Scen. Kontynuacji
190,4
7,9
25 372
10,1
- Scen. Dekarbonizacji
308,7
12,7
34 299
13,7
- Scen. Liberalny
308,7
12,7
34 299
13,7
- Scen. Kontynuacji
568,5
23,5
68 764
27,4
- Scen. Dekarbonizacji
589,3
24,3
94 514
37,7
Rok 2030
Uwaga: Uwzględniono także przewidywany wzrost cen energii powodowanych
przez czynniki nie związane z polityka klimatyczną (scenariusz Liberalny)
Możliwości ochrony konkurencyjności
przemysłu energochłonnego w Polsce
(carbon leakage)
Ochrona konkurencyjności przemysłu polskiego w
propozycjach KE jest niewystarczająca z nast. powodów:
Benchmarki gazowe
2. Stopniowa redukcja darmowych przydziałów uprawnień
3. Brak rekompensat za wzrost kosztów pośrednich
(energia elektryczna)
4. Podatek węglowy lub inna forma obciążenia kosztami
CO2 źródeł Non ETS
1.
Ceny energii elektrycznej dla przemysłu
Bogatsze kraje UE chronią konkurencyjność przemysłu
przerzucając część kosztów na odbiorców bytowych
Poziom
Udział
PKB
przemy
Grupy krajów
per
słu w
UE
capita
PKB
2011
2011
%
Relacja ceny
Cena energii elektr.
Dynamika cen energii
en. elektr. dla
w 2012 r.
elektr. 2008-2012
gosp. dom. do
cen dla
dla
dla gosp.
przemysłu
dom
EUR/MWh
dla przemysłu
dla gosp.
przemysłu
dom
2012
cena
2008=1,00
EUR/os.
dla
prz.=100%
Stare państwa
członk. (UE-15)
Nowe państwa
27 731
17,6
99,3
204,5
1,11
1,16
206
członk. (NMS12)
9 425
23,5
108,8
156,0
1,24
1,28
143
Źródło:
Obliczenia własne
na podstawie
danych Eurostat
Komentarz:
 Bogatsze kraje UE mają większe możliwości przerzucenia kosztów wytwarzania
energii na odbiorców bytowych, co daje możliwość zaoferowania niższych cen dla
przemysłu.
 Biedniejsze kraje UE musza chronić odbiorców bytowych ,czego efektem są wyższe
ceny dla przemysłu w relacji do cen dla gospodarstw domowych. W efekcie ceny dla
przemysłu są w tych krajach wyższe niż w krajach bogatszych.
Inne skutki polityki klimatycznej
oddziałujące na konkurencyjność przemysłu
w Polsce
Wątpliwa stabilność regulacji
1.

brak spójności z polityką globalną

brak efektywnych ekonomicznie technologii do realizacji celów redukcyjnych
Zagrożone bezpieczeństwo dostaw energii
2.
1.
wzrost ryzyka inwestycyjnego
2.
ograniczenie zakresu możliwych do wykorzystania opcji technologicznych
3.
Spadek wartości przedsiębiorstw energetycznych i
energochłonnych
4.
Gwałtowne osłabienie dobrze rozwiniętych łańcuchów wartości
dodanej i sieci kooperacyjnych w Polsce
5.
Spadek atrakcyjności inwestycyjnej


nieprzewidywalność warunków działania
osłabienie sektorów z własnym know – how
6.
Ogromne dylematy strategiczne
7.
Skomplikowane, niejasne i mało stabilne regulacje prawne
5. Wpływ dotychczasowej polityki
klimatycznej na rozwój
gospodarczy i efektywność
energetyczną w skali całej UE
Ramy polityki do 2030 roku
Sukcesy dotychczasowej polityki klimatycznej wg KE
COM (2014) 15
1. WPROWADZENIE
Od przyjęcia pierwszego pakietu klimatyczno-energetycznego w 2008 r. osiągnięto już wiele.
Unia Europejska jest obecnie na dobrej drodze do zrealizowania celów wytyczonych na 2020 r. w
zakresie redukcji emisji gazów cieplarnianych i stosowania energii odnawialnej.
Znacząco wzrosła też efektywność wykorzystania energii dzięki bardziej energooszczędnym
budynkom, wyrobom, procesom przemysłowym i pojazdom.
Znaczenie tych osiągnięć jest tym większe, że faktyczny wzrost gospodarki europejskiej w
okresie od 1990 r. wyniósł ok. 45 %.
Ramka 1: Zasadnicze osiągnięcia na gruncie aktualnych ram polityki energetycznej i klimatycznej
• …
• Energochłonność gospodarki UE w latach 1995–2011 spadła o 24 %, natomiast w przemyśle
wskaźnik ten wyniósł ok. 30 %.
Przykład „osiągnięć” polityki klimatycznej wg KE
PKB UE-28 wg cen rynkowych (wg Eurostat)
<< wprowadzenie Pakietu klimatycznego
Komentarz:
Trudno dopatrzyć się
pozytywnych skutków
polityki klimatycznej na
PKB.
Od roku 2007 ten
wzrost się praktycznie
zatrzymał
Wniosek:
Do rozwoju
gospodarczego nie jest
potrzebna polityka
klimatyczna
Przykład „osiągnięć” polityki klimatycznej wg KE
Energochłonność przemysłu wg Eurostat w [GJ/tys Euro]
Energy intensity of industry in EU-28
(at purchasing power parities)
<< wprowadzenie Pakietu klimatycznego
Komentarz:
Trudno dopatrzyć się
pozytywnych skutków
polityki klimatycznej
Największy spadek
energochłonności
nastąpił przed polityka
klimatyczną w latach
2003 – 2007
Wniosek:
Do poprawy efektywności
energetycznej nie jest
potrzebna polityka
klimatyczna
Inne efekty polityki klimatycznej z
perspektywy przemysłu w całej UE
EUROCHAMBRES Position Paper 31/07/2014 on carbon leakage
 Globally, the gap between the EU and growth front runner countries is
still widening. Against the background of an increasingly tense international
business environment, differing degrees of climate protection efforts
result in competitive disadvantages for EU businesses.
 Many CO2- and energy-intensive businesses are facing difficult times on the
global market. In comparison to the US, average EU electricity prices for
industry are more than 50% higher.
 For natural gas EU industries have to pay more than three times as
much. In both cases, the gap is widening.
 The IEA anticipates that by 2035 the EU’s share of global exports of
energy-intensive goods could decrease by 10 %-points.
 Scientific studies show that domestic emissions in the EU decrease, while
emissions linked to consumption in EU increase.
Podsumowanie (1)
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Aktualne analizy potwierdziły bardzo wysokie koszty wdrożenia polityki
dekarbonizacji w Polsce wg propozycji KE dla okresu po roku 2020.
Negatywne skutki polityki unijnej dotkną najbardziej przemysł
energochłonny, energetykę, przemysł i usługi z ich otoczenia, a także
gospodarstwa domowe, czyli wszystkich Polaków.
Wskaźniki obciążenia budżetów gospodarstw domowych w scenariuszach
polityki klimatycznych (12 – 14,5% dla połowy gospodarstw) oznaczają
utrwalenie na dziesięciolecia ubóstwa energetycznego na ogromną skalę.
Rosnące obciążenia energetyczne dla przemysłu zagrażają rentowności
działów odpowiedzialnych za prawie 40% wartości dodanej całego
przemysłu i prawie 600 tys. miejsc pracy.
Skutki dla Polski będą szczególnie wysokie ze względu na wyższy od
średniej udział przemysłu w PKB, a także ograniczone możliwości ochrony
przemysłu przed rosnącymi kosztami energii (m.in. aspekty społeczne)
Polityka klimatyczna nie poprawi znacząco innowacyjności polskiej
gospodarki, gdyż wymagać będzie stosowania technologii i urządzeń w
dużej mierze z importu, przy malejącym udziale firm polskich w
projektowaniu i rozbudowie energetyki, podczas gdy warunkiem rozwoju
innowacyjności jest wypracowywanie i stosowanie własnych
technologii i know-how.
Podsumowanie (2)
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Technologia CCS promowana przez politykę unijną jako środek dekarbonizacji
energetyki węglowej i gazowej jest sprzeczny z ideą zrównoważonego rozwoju i ma
małe szanse na zastosowanie w skali wielkoprzemysłowej. Obecnie jest jedynie
pustym hasłem ułatwiającym wdrażanie polityki klimatycznej.
Analizy krajowe oraz opinie europejskich środowisk gospodarczych wskazują, że
obecne instrumenty ochrony konkurencyjności przemysłu w UE są niewystarczające
Rozwój OZE i poprawa efektywności energetycznej były już w przeszłości i mogą być
realizowane bez polityki redukcji CO2.
System EU ETS nie wspiera innowacji, zachęca głównie do zamiany jednych
technologii innymi, stymulując głównie rozwój energetyki gazowej i jądrowej. Jest też
kluczowym czynnikiem wymuszającym wzrost cen energii, nie tylko elektrycznej.
Rozważane mechanizmy kompensacyjne nie są w stanie znacząco ograniczyć
negatywnych skutków dla Polski, gdyż łagodzą jedynie niektóre skutki bezpośrednie i
to przez krótki okres czasu. W szczególności nie chronią przed wzrostem cen energii i
ich destrukcyjnym wpływem na gospodarkę i poziom życia.
Uniknięcie poważnych negatywnych skutków wymaga zmiany podejścia oraz
stworzenie rzeczywiście elastycznych ram polityki UE dających szanse na
dostosowanie celów i środków realizacji do warunków poszczególnych krajów. W
szczególności konieczne jest odejście od traktowania systemu EU ETS jako
obowiązkowego dla każdego kraju UE.