Transcript Datblygu Dwyieithrwydd o fewn y Cyfnod Sylfaen

Datblygu Dwyieithrwydd o
fewn y Cyfnod Sylfaen
Developing a Bilingual Provision
within the Foundation Phase
Nodau ac Amcanion
Aims and Objectives
•
•
•
Ystyried gofynion i ddatblygu dwyiethrwydd fel agwedd
ychwanegol o fewn y Cyfnod Sylfaen.
To consider the requirements to develop bilingualism within the
Foundation Phase.
Adnabod strategaethau effeithiol hybu cyflwyno Cymraeg fel
ail-iaith.
To identify effective strategies for promoting the introduction
of Welsh as a Second Language.
Cynllunio i weithredu strategaethau effeithiol ac adnoddau
pwrpasol o fewn y Cyfnod Sylfaen.
To plan the implementation of effective strategies and
resources within the Foundation Phase.
Fframweithiau sy’n Hyrwyddo Dysgu yn y
Cyfnod Sylfaen
Frameworks that inform Learning in the
Foundation Phase
• Fframwaith ar gyfer Dysgu Plant 3 i 7 oed yng
Nghymru
Framework for Children’s Learning for 3 to 7 year
olds in Wales
• Canllawiau Proffil Datblygiad Plentyn (
Anstadudol)
Non Statutory Child Development Profile
Guideance
• Framwaith Sgiliau ar gyfer Dysgwr 3 i 19 oed yng
Nghymru
Skills Framework 3-19 year olds in Wales
Beth yw Dwyieithrwydd?
What is Bilingualism?
• Dwyieithrwydd yw’r gallu i ddeall
siarad, darllen ac ysgrifennu mewn
dwy iaith.
• Bilingualism is the ability to
understand,speak, read and write in
two languages.
Datblygu’r Gymraeg
•
Dylai plant yn y Cyfnod Sylfaen feithrin y Gymraeg drwy
gwricwlwm cyfannol, trwy chwarae strwyuredig a thrwy raglen
ddatblygiadol a chynyddol strwythuredig benodol. Dylai’r sgiliau
ieithyddol a ddysgir mewn un iaith gefnogi’r broses o feithrin
gwybodaeth a sgiliau mewn iaith arall.
•
Children in the Foundation Phase should acquire and absorb Welsh
through a holistic curriculum, through structured developmental
and progressive programme. Language skills learned in one language
should support their development of knowledege and skills in
another.
Tasg/ Task
Ardaloedd Parhaus
Continuous Provision
Darganfod
Investigation
Llyfrau
Book
Marcio
Mark Making
Chware rôl
Role Play
Creadigol
Creative
Offerynnau
Music
Tywod
Sand
Dŵr
Water
Toes/Clai
Clay
Pen Bwrdd
Table top
Mathemateg
Maths
Tu Allan
Outdoor
Trefn y Dydd
Daily Routine
•
•
•
•
•
•
Cofrestr/ Registration
Amser Canu/ Singing
Taclsuo/ Tidying up
Amser Snac/ Snac time
Amser Cylch/ Circle Time
Amser Adref / Home Time
Amser Cylch/ Circle Time
•
•
•
•
Dewch i eistedd ar y mat
Bore da ffrindiau
Dewch i eistedd
Mae gen i ffrindiau
Bore Da, Ffrindiau
(Skip to my Loo)
Bore da ffrindiau, sut ydych chi?
Bore da ffrindiau, sut ydych chi?
Bore da ffrindiau, sut ydych chi?
Rydyn ni’n dda iawn diolch.
Dewch i Eistedd ar y Mat
(London Bridge is falling down)
Dewch i eistedd ar y mat,
Ar y mat, ar y mat,
Dewch i eistedd ar y mat,
i ddweud “ Bore da. “
Dewch i eistedd ar y mat,
Ar y mat, ar y mat,
Dewch i eistedd ar y mat,
i ddweud “ Prynhawn da. “
Dewch i Eistedd
(Clementine)
Dewch i eistedd (x3)
ar y mat,
Dewch i eistedd (x3)
ar y mat,
Pawb yn eistedd (x3)
ar y mat,
Pawb yn eistedd (x3)
ar y mat.
Mae gen i ffrindiau
(The farmer wants a wife)
Mae gen i ffrindiau bach,
Mae gen i ffrindiau bach.
O mor hapus ydwyf i,
Mae gen i ffrindiau bach.
Trefn Diwrnod/
Daily Routine
•
•
•
•
•
•
•
•
Dyma’r ffordd i olchi dwylo
Amser Chwarae
Amser Snac
Amser tacluso yw hi nawr
Tacluso, tacluso, tacluso
Mae’n amser tacluso
Mynd adre-Hwyl fawr ffrindiau
Hwyl fawr- Bawd a bysedd
Dyma’r Ffordd i Olchi Dwylo
(Here we go round the mulberry Bush)
Dyma’r ffordd i olchi dwylo,
i olchi dwylo, i olchi dwylo,
Dyma’r ffordd i olchi dwylo,
A’u cadw nhw yn lân.
Dyma’r ffordd i sychu dwylo,
i sychu dwylo, i sychu dwylo,
Dyma’r ffordd i sychu dwylo,
A’u cadw nhw yn lân.
Amser Chwarae
(London’s Burning)
Amser chwarae,
Amser chwarae,
Bant â chi,
Bant â chi.
Gwisgwch gotiau,
Gwisgwch gotiau,
ffwrdd â chi,
ffwrdd â chi!
Amser Snac
(Alaw London’s Burning)
Pwy sy’n llwgu?
Pwy sy’n llwgu?
Amser snac,
Amser snac,
Ewch i’r tŷ bach,
Golchi dwylo,
Amser snac,
Amser snac.
Amser tacluso yw hi nawr
(London Bridge)
Amser tacluso yw hi nawr,
yw hi nawr,
yw hi nawr,
Amser tacluso yw hi nawr,
Dewch i helpu.
Tacluso, tacluso
(London’s Burning)
Tacluso,
Tacluso,
Pawb i helpu,
Pawb i helpu,
Pawb yn barod,
Pawb yn barod,
Tacluso, tacluso
Mae’n amser tacluso
(Llwyn- Onn)
Mae’n amser tacluso,
Mae’n amser tacluso,
Mae’n amser tacluso,
Tacluso sydd rhaid.
Mynd Adre
Hwyl fawr ffrindiau,
Hwyl fawr ffrindiau,
Hwyl fawr ffrindiau,
Mae’n amser dweud hwyl fawr.
Hwyl Fawr
Bawd a bysedd sydd ar ein llaw,
Bawd a bysedd sy’n cau yn awr,
Bawd a bysedd sydd ar ein llaw,
Bawd a bysedd sy’n dweud hwyl
fawr!
Teimladau/ Feelings
• Sut wyt ti?
• Mr Hapus
• Sul y Mamau
Sut Wyt Ti?
(I’m a little teapot)
Dw i’n hapus hapus- ha ha hi
Ha, ha,ha,ha,ha,ha,hi
Dw i’n hapus hapus – ha ha hi
Ha, ha,ha,ha,ha,ha,hi
Dw i’n ofnus, ofnus - ha ha hi
O,o,o,o,o,o,o!
Dw i’n ofnus, ofnus – ha ha hi
O,o,o,o,o,o,o!
Dw i’n drist, drist- bw, bw,bw
Bw bw bw bw diar mi!
Dw i’n drist, drist- bw, bw,bw
Bw bw bw bw – diar mi!
Mr Hapus
Mr Hapus ydw i, ydw i, Ha- ha-ha!
Mr Hapus ydw i, ydw i, Ha- ha-ha!
Mr hapus ydw i, Mr Hapus ydw i,
Mr Hapus ydw i, ydw i.
Ha ha ha!
Mr Trist ydw i, ydw i. Bw-bw-hw!
Mr Trist ydw i, ydw i. Bw-bw-hw!
Mr Trist ydw i, Mr Trist ydw i.
Mr Trist ydw i, ydw i.
Bw bw hw!
Mr Tawel ydw i, ydw i. Sh-sh-sh!
Mr Tawel ydw i, ydw i. Sh-sh-sh!
Mr Tawel ydw i, Mr Tawel ydw i.
Mr Tawel ydw i, ydw i.
Sh sh sh!
Mr Swnllyd ydw i, ydw i. Hw- rê!
Mr Swnllyd ydw i, ydw i. Hw- rê!
Mr Swnllyd ydw i, Mr Swnllyd ydw i.
Mr Swnllyd ydw i, ydw i.
Hw – rê!
Sul y Mamau
(Pwy wnaeth y sêr uwchben)
Pwy sy’n ein caru ni,
Caru ni, caru ni?
Pwy sy’n ein caru ni?
Wel Mami!
Pwy sy’n ein bwydo ni?
Pwy sy’n ein helpu ni?
Pwy sy’n ein hoffi ni?
*Gellir newid Mami- Dadi/Mamgu/Tadcu/Brawd/Chwaer
You could change Mami to anything you want e.g Daddy/ Gran etc
Tu Allan/ Outside
•
•
•
•
Y Tywydd
Gwenynen Fach
Dyma ni’n mynd
Llithro ar y llithren
Y Tywydd
(Bobby Shaftoe)
Mae hi’n heulog, heulog heddi’ (x2)
Mynd am dro neu chwarae’n hapus
Mae hi’n heulog heddi’.
Mae hi’n bwrw glaw heddi’ (x2)
Gwisgo welis neidio’n uchel
Mae hi’n bwrw glaw heddi’.
Mae hi’n wyntog, wyntog
heddi’ (x2)
Gwisgo cot a hedfan
barcud
Mae hi’n wyntog heddi’.
Gwenynen Fach
(Wheels on the bus)
Mae’r wenynen fach yn dweud
Bzz bzz,
Yn dweud bzz bzz, yn dweud bzz bzz.
Mae’r wenynen fach yn dweud
Bzz bzz,
Bzz, bzz, bzz.
Mae’r neidr hir yn dweud
Sss, Sss,
Mae’r arth fawr ddu yn dweud
Grr, Grr,
Mae’r gorilla mawr yn dweud
Ho, Ho,
Dyma ni’n mynd
(Here we go round the mulberry bush)
Dyma ni’n mynd am dro i’r parc,
Am dro i’r parc,
Am dro i’r parc.
Dyma ni’n mynd am dro i’r parc i weld y coed a’r blodau.
Dyma ni’n mynd am dro i’r traeth,
Am dro i’r traeth,
Am dro i’r traeth.
Dyma ni’n mynd am dro i’r traeth i weld y môr a’r tonnau.
Llithro ar y llithren
Llithro ar y llithren,
Llithro ar y llithren,
Llithro ar y llithren,
Yn hapus yn y parc.
Siglo ar y siglen,
Siglo ar y siglen,
Siglo ar y siglen,
Yn hapus yn y parc.
Ar y chwyrligwgan,
Ar y chwyrligwgan,
Ar y chwyrligwgan,
Yn hapus yn y parc.
Gwisgo/ Dressing
• Pawb i wisgo
• Dillad Mabon
Pawb i Wisgo
(London Bridge is falling down)
Pawb i wisgo cot a het,
Cot a het, cot a het,
Pawb i wisgo cot a het,
Mae hi’n oer!
Pawb i wisgo sbectol haul,
Sbectol haul, sbectol haul,
Pawb i wisgo sbectol haul,
Mae hi’n heulog!
Pawb i wisgo sgidiau glaw,
Sgidiau glaw, sgidiau glaw,
Pawb i wisgo sgidiau glaw,
Mae hi’n wlyb!
Pawb i wisgo cot a sgarff,
Cot a sgarff, cot a sgarff,
Pawb i wisgo cot a sgarff,
Mae hi’n wyntog!
Dillad Mabon
(Farmer wants a wife)
Mae crys ‘da Mabon nawr,
Mae crys ‘da Mabon nawr,
Hei-ho-di-hei-di-ho,
Mae crys da Mabon nawr.
Mae trowsus …….
Mae sanau ………….
Mae sgidiau ………..
Mae tei…………………
Mae siwmper……….
Mae cot ……………….
Mae sgarff…………..
Mae cap……………..
Mae menig…………
Mae bag…………….
Mae siaced………..
Mae Mabon yn barod nawr!
Symud/ Movement
• Hoci Coci Cymraeg
• Nôl a mlaen
Hoci Coci Cymraeg
Rhowch eich llaw i mewn,
Rhowch eich llaw tu fas
Mewn mas, mewn mas
A’i siglo mewn a mas.
Gwneud yr hoci- coci
A throi mewn cylch,
A dyna ydy’r gêm.
O oci coci coci x3
A dyna ydy’r gêm.
coes/ troed/pen/bola/pen ôl
Nôl a mlaen
Nôl a mlaen, nôl a mlaen,
Nôl a mlaen, nôl a mlaen,
Nôl a mlaen, nôl a mlaen,
Nôl a mlaen, nôl a mlaen.
Lan a lawr, lan a lawr,
Lan a lawr, lan a lawr,
Lan a lawr, lan a lawr,
Lan a lawr, lan a lawr
Troi a throi, troi a throi,
Troi a throi, troi a throi,
Troi a throi, troi a throi,
Troi a throi, troi a throi.
Rhif/ Number
• Un a dau a thri
• Pum crocodeil
Un a dau a thri….
Un a dau a thri banana,
Pedwar, pump a chwech banana.
Saith ac wyth a naw banana,
Deg banana felen.
Pum Crocodeil
Pum crocodeil yn nofio yn yr afon,
Pum crocodeil yn nofio yn yr afon,
Nofiodd un o dan y dŵr - dim ond pedwar sydd ar ôl.
Pedwar crocodeil
Tri chrocodeil
Dau grocodeil
Un crocodeil….. does dim crocodeil ar ôl.
Hwiangerddi/Rhymes
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Mynd drot drot
Dau gi bach
Mynd ar y ceffyl
Dacw’r trên yn barod
Mi welais Jac y Do
Hicori Dicori Doc
Fferm Tadcu
Tebot Bychan
Pry Copyn
Dau Dderyn bach
Olwynion ar y bws
Deryn Melyn
Dyddiau’r Wythnos