Transcript Prezentacja - Rada Języka Polskiego

Paradoksy imigracyjnych
instytucji: polskie szkoły sobotnie
w Wielkiej Brytanii
wyniki badań
przeprowadzonych w 2012 roku
Dorota Praszałowicz
Instytut Amerykanistyki i Studiów Polonijnych
Uniwersytet Jagielloński
[email protected]
Polskie szkoły sobotnie w Wielkiej Brytanii
• Szkoły uzupełniające (względem brytyjskiego szkolnictwa ogólnego)
• Są utrzymywane z czesnego
• Prowadzą zajęcia z przedmiotów ojczystych
– Język polski
– Historia Polski
– Geografia Polski
– Literatura, teatr i film polski (w wyższych klasach)
• Korzystają zazwyczaj z budynków szkół lokalnych (za opłatą)
• Nauczyciele pracują społecznie
• Przygotowują do państwowych egzaminów z języka polskiego
Projekt badawczy realizowany w 2012 (V-XII)
Zespół badawczy
• Małgorzata Irek (Oxford University)
• Agnieszka Małek (Uniwersytet Jagielloński)
• Paulina Napierała (Uniwersytet Jagielloński)
• Dorota Praszałowicz – koordynacja projektu (Uniwersytet Jagielloński)
• Paulina Pustułka (Bangor University)
• Joanna Pyłat (Polski Uniwersytet na Obczyźnie, Londyn))
• Współpraca: Halina Grzymała-Moszczyńska (Uniwersytet Jagielloński)
Program realizowany przez Polską Akademię Umiejętności
we współpracy z Uniwersytetem Jagiellońskim,
finansowany ze środków Ministerstwa Spraw Zagranicznych
w ramach konkursu na realizację zadania
„Współpraca z Polonią i Polakami za granicą” (2012)
• Raport
http://pau.krakow.pl/index.php/20130207191/Polskie-szkolnictwo-w-WielkiejBrytanii.html
• Załączniki
1. Tabela z wyliczeniem szkół polskich szkół sobotnich w Wielkiej Brytanii
2. Rys historyczny szkolnictwa polskiego w Wielkiej Brytanii
3. Zarys historii Polskiego Uniwersytetu na Obczyźnie
4. Losy, wspomnienia i opinie absolwentów polskich szkół przedmiotów ojczystych
w Wielkiej Brytanii
5. System edukacji w Anglii
6. Znaczenie i wpływ brytyjskich egzaminów GCSE, AS i A-Level z języka polskiego
7. Podręczniki autorstwa Małgorzaty Pawlusiewicz
8. Funkcjonowanie szkoły polskiej – perspektywa matki migrantki
9. Linki do materiałów dostępnych w sieci
Inne materiały dostępne w internecie
• Integracja dzieci-imigrantów w szkołach w Europie
Agencja Wykonawcza ds. Edukacji, Kultury i Sektora Audiowizualnego (EACEA P9 Eurydice), Fundacja Rozwoju Edukacji, Warszawa 2009
http://eacea.ec.europa.eu/education/eurydice/documents/thematic_reports/101PL.pdf
• Magdalena Nowicka, Transcultural encounters of diversity – towards a research agenda. The
case of Polish presence in the UK.
http://www.mmg.mpg.de/publications/working-papers/2010/wp-10-04/
•
Programy nauczania:
http://www.wlaczpolske.pl/
• Lista placówek szkolnych: www.polska-szkola.pl
Zarys dziejów
• Początki w latach 40. i 50. XIX wieku, kilka szkółek:
London, Manchester, Sheffield
• 1940-1960 – początki systemu szkół sobotnich
szkoły dla dzieci i młodzieży ze środowisk wojennych uchodźców
( po ewakuacji Rządu Polskiego z Paryża w czerwcu 1940, 30 tys. żołnierzy oraz uchodźców w Wielkiej Brytanii)
1960-1980 – stabilizacja systemu szkolnego
• 1980-2004 – tendencja spadkowa
• Od 2004 – odwrócenie tendencji spadkowej
• 2011/12 – około 850 000 Polaków (i osób pol. pochodzenia) w Wielkiej Brytanii
Ealing 1962
Podstawowe informacje 2012
• Ponad 140 polskich szkół sobotnich w Wielkiej Brytanii
• Około ¼ polskich dzieci chodzi do szkół sobotnich (około 11 tys.)
• Wzrasta liczba uczniów szkół sobotnich, którzy są urodzeni
na Wyspach
• Londyn - 16 475 polskich dzieci w szkołach angielskich (2010)
• Około 4 070 z nich chodzi do polskiej szkoły (2010)
• Inne ważne lokalizacje: Manchester
Badania terenowe
• 16 szkół objętych bezpośrednio badaniami (Anglia, Walia) – obserwacja
uczestnicząca
• Kontakty on-line z 10 innymi szkołami
• 195 wywiadów pogłębionych, częściowo ustrukturyzowanych
• Respondenci:
– Nauczyciele
– Rodzice posyłający dzieci do polskiej szkoły
– Rodzice nie posyłający dzieci do polskiej szkoły
– Absolwenci polskich szkół sobotnich
– Eksperci w Anglii oraz w Polsce
Główne zadania
• Naukowe:
– Diagnoza sytuacji
– Wyjaśnienie mechanizmów (stare i nowe formy aktywności imigrantów)
– Budowa modelu badań szkolnictwa polskiego poza krajem
• Praktyczne:
– Udzielenie pomocy środowiskom zaangażowanym w prowadzenie
polskich szkół (warsztaty)
– Rekomendacje pod adresem władz RP
• Rola potomków dawnych imigrantów w zakładaniu
i prowadzeniu polskich szkół sobotnich
• Napływ wykwalifikowanych nauczycieli z Polski
• Stały problem z podręcznikami
• Podstawa programowa - Włącz Polskę (oferta MEN)
• Państwowe egzaminy z języków obcych w tym polskiego
(GCSE General Certificate of Secondary Education; A Level)
Szkoła Przedmiotów Ojczystych
im. Marii Skłodowskiej-Curie
Londyn-Putney
• 1960 – oficjalne powołanie szkoły
• Zmiany adresu: Priory Middle School, Queens Road (Wimbledon1972-1982), Elliott
High School at Pullman Gardens, SW15 (1982-2011), currently - Ursuline High School,
The Downs, London SW20 8HG.
• 2010 – 420 uczniów (wiek 3-18), 32 nauczycieli, 2 wolontariuszy
• 2012 – 507 uczniów:
– 309 urodzeni w Wielkiej Brytanii,
– 195 urodzeni w Polsce ,
– 3 urodzeni we Francji
http://www.polishschoolputney.com/
http://www.polskaszkolanewmalden.org.uk/
Tradycja i nowoczesność
• Narodowa narracja heroiczno-martyrologiczna
• Powiązania z Kościołem
• Dziedzictwo Polskiej Macierzy Szkolnej
• Kongres Oświaty Polonijnej (czerwiec 2012)
• Nowe formy nauczania
• Kwestie relacji różnych pokoleń imigrantów (nauczyciele oraz uczniowie)
• Debaty na temat polskiego nauczania na forach internetowych
Zagadnienia integracji
• Instytucje imigracyjne jako pomost między starym a nowym
światem (krajem pochodzenia i krajem osiedlenia)
• Budowanie wspólnoty imigracyjnej – produkcja kapitału
społecznego wiążącego i pomostowego (Robert Putnam)
• Nauczyciele wywodzący się z dawnej imigracji jako przewodnicy
nowych imigrantów w obcym otoczeniu
• Zalety edukacji dwujęzycznej
• Kwestia migracji powrotnych
Perspektywa dziecka:
• Zepsuta sobota
• Kontakt z dziećmi mówiącymi po polsku
• Nastolatki – świadomość korzyści jakie płyną z dobrze zdanego
językowego egzaminu państwowego
• Atrakcje poza-szkolne: harcerstwo, sport, pikniki, zespoły
taneczne
Perspektywa rodziców:
poczucie wspólnoty, kontakt z polską kulturą i językiem
Zmiany postaw dzieci wobec szkoły sobotniej
w zależności od wieku
• 3-6 lat: brak refleksji, brak protestu
• 7-11 lat: okres buntu
• 12-18: plany przystąpienia do egzaminu językowego
• Absolwenci – czasami powrót do szkoły i praca w charakterze
wolontariusza (podczas zajęć szkolnych, lub organizacja
aktywności poza szkolnej)
Najważniejsze wnioski
• Potencjał środowisk rodziców-aktywistów oświatowych.
• Absolwenci jako potencjalni liderzy środowisk polskich
imigrantów.
• Aktywność (nauczycieli, uczniów oraz rodziców) w tradycyjnej
placówce szkolnej jako działania wspólnotowe, służące
integracji różnych środowisk i różnych pokoleń migracyjnych.
• Szkolnictwo ojczyste stworzone przez Polonię i Polaków w Wielkiej
Brytanii jako wzorcowe.
Rekomendacje
Konieczność koordynacji działań po obu stronach.
Pożądane wsparcie dla osób, które chcą założyć szkołę
(np. warsztaty, platforma wymiany informacji).
Potrzebne stworzenie ogólnej bazy danych, informującej
o możliwościach finansowania na poziomie lokalnym
(ze środków na przykład municypalnych)
oraz z funduszy europejskich.
Potrzebna pomoc (w szkołach) psychologów
oraz logopedów.
Konieczność profesjonalnego zbierania i przetwarzania
informacji na temat stanu szkolnictwa polskiego
w poszczególnych krajach.
Dawne oraz przyszłe spotkania
• Trzy Kongresy Polskich Towarzystw Naukowych na Obczyźnie w Krakowie,
organizowane przez PAU oraz instytucje współpracujące:
– I. Kongres 8-11 września, 2005.
– II. Kongres 4 – 7 września, 2008.
– III Kongres 7-10 wrześnian 2011.: Młodzież polska na obczyźnie – zadania edukacyjne,
Sytuacja i potrzeby edukacyjne lekarzy polskiego pochodzenia na obczyźnie.
• Konferencja "Młoda polska emigracja w UE jako przedmiot badań
psychologicznych, socjologicznych i kulturowych: EUROEMIGRANCI.PL"
Kraków, 23-25 września, 2013.
• Konferencja „Polscy migranci w Europie” , 28-29 listopada, 2013. Kraków,
organizatorzy: Komitet Badań nad Migracjami PAN, Instytut Europeistyki UJ.
• IV Kongres PTNnO 4 – 7 września, 2014.: Nowoczesne nauczanie tradycji
ojczystych - Sybiracy i młodzież