Transcript z2_-_plan_badan_typy_badan_proces_badawczy_martin_dahl

Badanie potrzeb i opinii
społeczeństwa
Plan badań, typy badań, proces
badawczy
Projekt :
„Odpowiedź na wyzwania gospodarki opartej na
wiedzy: nowy program nauczania na WSHiP”.
Projekt współfinansowany ze środków Unii
Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu
Społecznego.
Wprowadzenie
o Badania sprowadzają się do prowadzenia obserwacji i
interpretowania wyników. Zanim to jednak nastąpi, należy
przygotować plan, żeby móc ustalić Co? Dlaczego? I Jak?
będzie obserwowane i analizowane.
o Tworząc schemat badania mamy 2 główne zadania:
1. Określenie (tak dokładnie jak to możliwe) czego chcemy się
dowiedzieć? UWAGA: Precyzja przy konstruowaniu pkt. 1 ułatwi nam
realizację pkt.2
2. Określenie, w jaki sposób chcemy to zrobić?
Przykład
Załóżmy, że chcemy zbadać poziom korupcji w rządzie. Zanim
to zrobimy warto odpowiedzieć na następujące pytania:
•
•
•
•
•
Co konkretnie będzie tematem badania?
Co mamy na myśli używając terminu „korupcja”?
Jaki typ zachowania to korupcja?
Co znaczy „rząd”?
Kogo chcemy badać? Wszystkich urzędników? Osoby na
wybieralnych stanowiskach publicznych? Urzędników służby
cywilnej?
• Jaki jest cel badań?
Proces badawczy
• Strategia badawcza – to czynności dotyczące wyboru
przedmiotu i koncepcji badan z punktu widzenia rozwiązania
problemu.
• Problem badawczy (podejście badawcze) – to określony
sposób zdobywania wiedzy (informacji), może być
rozpatrywany w kilku wymiarach:
– typu oraz modelu badań,
– metod, technik i narzędzi badawczych,
– procedur badawczych (planów badawczych).
Trzy cele badań
Badania mogą służyć wielu
najbardziej użyteczne to:
1.Eksploracja
2.Opis
3.Wyjaśnianie
celom.
Trzy
najczęstsze
i
Eksploracja
• Badania eksploracyjne mają 3 cele:
1. Zaspokojenie ciekawości badacza i jego pragnienia lepszego
zrozumienia przedmiotu.
2. Zbadanie możliwości podjęcia szerszych badań
3. Wypracowanie metod, które zostaną użyte w dalszych badaniach
• Badania eksploracyjne mają dużą wartość w naukach
społecznych. Są kluczowe, gdy badacz wkracza na nowy
grunt i zawsze pomagają się rozeznać w temacie badań.
• Główną wadą badań eksploracyjnych jest to, że zazwyczaj nie
dają one satysfakcjonujących odpowiedzi na pytania
badawcze, choć mogą wskazywać na takie wypowiedzi i
sugerować, jakimi metodami można je osiągnąć.
Opis
• Głównym celem wielu badań jest opis jakiejś sytuacji lub
wydarzenia.
• Badacz obserwuje, a potem opisuje to, co zaobserwował
(obserwacja naukowa jest staranna i przemyślana → opis
naukowy jest dokładniejszy i trafniejszy)
• Przykłady badań opisowych: spis ludności, statystyki
przestępczości, badania marketingowe.
• Opis był pierwotnym celem wielu badań jakościowych i
dobrym wstępem do dalszych wyjaśnień, dlaczego istnieją
zaobserwowane prawidłowości i jakie są ich konsekwencje?
Wyjaśnienie
• Badania opisowe odpowiadają na pytania, co, gdzie, kiedy i
jak, natomiast wyjaśniające – dlaczego?
• Wyjaśnianie jest odkrywaniem i opisywaniem związków
między różnymi aspektami badanego zjawiska.
Np. jak wiek, płeć i poglądy polityczne wpływają na akceptację
małżeństw homoseksualnych?
• Przyczyna zawsze musi występować przed skutkiem (płeć
może wpływać na poglądy polityczne, ale poglądy polityczne
nie wpływają na płeć)
• UWAGA na zależności pozorne, czyli takie, które nie są
prawdziwe
Np. Korelacja pomiędzy sprzedażą lodów, a liczbą utonięć
Jednostki analizy
W badaniach społecznych nie istnieją prawie żadne bariery
dotyczące jednostek analizy, czyli tego, kto lub co ma być
poddane badaniu?
Przykładowe jednostki analizy:
•
•
•
•
•
Jednostki indywidualne – najbardziej typowe jednostki analizy np.
analiza zachowań grup poprzez analizowanie opisów jednostek.
Grupy – np. badania nad dużymi i małymi gangami
Organizacje – np. badania przedsiębiorstw
Interakcje społeczne – badamy nie jednostki, lecz to co się
pomiędzy nimi dzieje np. ilość kłótni, wysyłanych maili
Wytwory społeczne – np. książki, samochody (to co wytwarzają
istoty społeczne)
Błędne wnioskowanie o jednostkach analizy
Istnieją 2 typy błędnego wnioskowania:
1. Błąd ekologiczny
2. Redukcjonizm
Błąd ekologiczny
• Odnosi się do grup, zbiorów lub systemów – czegoś
większego niż jednostki.
• Jest to założenie, że to, czego dowiadujemy się o jednostce
zbiorowej (ekologicznej), mówi nam coś także o pojedynczych
elementach, z których się ona składa.
Np. mamy dane, które mówią, że wskaźnik samobójstw w
krajach protestanckich jest wyższy, niż w krajach katolickich.
Błędem ekologicznym byłoby wyciągnięcie wniosku, że więcej
protestantów popełnia samobójstwo, niż katolików.
Redukcjonizm
Próbuje tłumaczyć zjawiska przy użyciu wąskiego zbioru pojęć
lub pojęć niższego poziomu. Takie wyjaśnienia nie są całkowicie
błędne – są po prostu zbyt ograniczone.
Np. próba oceny liczby zwycięstw i porażek zespołów Ligi Mistrzów
tylko na podstawie indywidualnych umiejętności każdego z
uczestników. Nie jest to do końca bezzasadne, ale sukces, czy
porażka nie zależy tylko od zawodników, ale także od trenera,
zespołu medycznego, kibiców i innych czynników.
Żeby zrozumieć, dlaczego jedni są lepsi od innych należałoby
potraktować „zespół” jako jednostkę analizy, gdzie indywidualne
umiejętności zawodników będą prawdopodobnie jedną ze
zmiennych.
Przykłady redukcjonizmu
• Redukcjonizm ekonomiczny – wyjaśnianie zachowań ludzkich
wyłącznie w kategoriach ekonomicznych.
• Redukcjonizm psychologiczny – wyjaśnianie zachowań
ludzkich wyłącznie w kategoriach psychologicznych.
• Socjobiologia – teoria sugerująca, że wszystkie zjawiska
społeczne mogą zostać wytłumaczone w kategoriach
biologicznych.
Wymiar czasowy badań
Badania możemy przeprowadzić mniej więcej
w tym samym czasie lub w dłuższym okresie.
W pierwszym przypadku będzie mowa o
badaniach
przekrojowych,
w
drugim
natomiast o badaniach dynamicznych
Badania przekrojowe
Badania przekrojowe opierają się najczęściej na pomiarach
jednorazowych. Wykonane są w jednej lub kilku grupach,
niezależnie od płci, wieku oraz sposobu doboru do badań.
Na podstawie takich badan można dokonywać pomiarów całej
zbiorowości obiektów.
wnioski z badań bazują na obserwacjach
przeprowadzonych tylko w jednym czasie, ale zazwyczaj ich celem
jest wyjaśnienie procesów przyczynowych zachodzących w czasie.
Ograniczenie:
Badania dynamiczne
• Badania dynamiczne (ciągłe-podłużne) – opierają sie na
wielokrotnych pomiarach tej samej próby, tych samych
zjawisk lub procesów, dokonywanych przez dość długi okres
czasu. W badaniach tych musza być spełnione dwa warunki:
1.
2.
W każdym badaniu pomiar musi być przeprowadzony w identyczny
sposób,
musi istnieć porównywalność wyników badań (te same narzędzia i
techniki analizy danych).
Badania te stosuje sie do ustalenia pewnych tendencji
rozwojowych lub prognostyczności analizowanych cech,
narzędzi analitycznych.
Typy badań
• Badania podstawowe (poznawcze) – maja na celu
wzbogacenie wiedzy danej dyscypliny naukowej poprzez
formułowanie ogólnych praw naukowych.
• Badania stosowane (empiryczne) – realizowane są dla
umożliwienia sformułowania wniosków, które mogą być
aplikowane do praktyki w celu poprawy efektywności jej
działania.
• Prace deskryptywne – polegają na opisie badanych zjawisk
lub faktów pod katem analizy struktury i mechanizmów ich
funkcjonowania. W tego rodzaju badaniach pytania
problemowe rozpoczyna sie od partykuły: jaka?, jaki?, które?
Typy badań c.d.
• Prace eksplanacyjne – dotyczą badania związków i
zależności przyczynowo-skutkowych miedzy określonymi
zjawiskami i procesami.
• Prace replikacyjne – cechują się odtwórczym charakterem,
badania te albo rozszerzają zakres przedmiotowy lub
podmiotowy uprzednich badań albo wiążą się z innymi
metodami ich analizy i weryfikacji.
• Badania weryfikacyjne – ich celem jest ustalenie zależności
w obrębie analizowanych zjawisk i procesów.
Jak zaplanować projekt badawczy?
• Zaczyna się zawsze od ciekawości, zainteresowania danym
tematem np. odpowiedź na pytanie jacy studenci palą więcej
papierosów
(kierunków
przyrodniczych,
czy
matematycznych)?
• Określenie celu badawczego. (Jakiego rodzaju badań się
podejmiemy?
Opisowych,
eksploracyjnych,
czy
wyjaśniających? Czy planujemy napisać raport z badania na
potrzeby pracy magisterskiej, czy zaliczeniowej?
• Przegląd literatury
Konceptualizacja
Jest to proces myślowy, w którym nieostre, nieścisłe pojęcia
(koncepty) są precyzowane i ściśle definiowane.
Np. Chcemy badać uprzedzenia, wiec musimy określić co to
jest uprzedzenie, czy są różne rodzaje uprzedzeń? Jakie są?
Itd.
Wybór metody badawczej
Każda metoda badawcza ma swoje mocne i słabe strony. W
zależności od tego co chcemy zbadać możemy posłużyć się
np.:
•
•
•
Sondażem
Analizą treści (np. listów)
Badaniami terenowymi (badania, w których badacz "rusza
zza biurka" i przeprowadza swój projekt w analizowanej
społeczności.)
operacjonalizacja
• Wybór technik pomiaru
–
–
–
–
–
rozstrzygnięcia dotyczące pojęć i ich zdefiniowania
dobór i zdefiniowanie wskaźników i zmiennych
wskazanie zbiorowości, w której będą realizowane badania i dokonanie
w niej zwiadu terenowego
decyzja co do wykorzystywanych metod i technik badawczych i wybór
bazy źródłowej
decyzja co do zasady analizy uzyskanego materiału empirycznego
Populacja i dobór próby
Populacją w badaniach jest grupa, na temat której formułować
będziemy wnioski ,ale rzadko kiedy mamy możliwość
przebadania wszystkich członków danej grupy, więc musimy
wybrać próbę badawczą, na podstawie której wyciągniemy
wnioski co do ogółu.
Obserwacje, przetwarzanie danych,
analiza, zastosowanie
• Obserwacje, to zbieranie danych empirycznych.
• Przetwarzanie danych (np. podsumowanie i opisanie
zebranych notatek, obliczenia w komputerze)
• Analiza, czyli interpretacja w celu wyciągnięcia wniosków
dotyczących zainteresowań, idei oraz teorii, które
zainspirowały badania.
• Zastosowanie – wykorzystanie przeprowadzonych badań
oraz wypływających z nich wniosków (np. w formie
prezentacji, referatu, artykułu)
Dziękuję za uwagę