Transcript ภาษี ผลิตภัณฑ์น้ำมัน

ภาษี
ผลิตภัณฑ์น้ามัน
1
เอกสารอ้ างอิง
 “Energy Pricing” ใน ยทุ ธศาสตร์ พลังงานของ
ประเทศไทย: ทางเลือกการจัดหาพลังงาน (Fuel
Options) เมษายน 2549 หน้ า 179-194
 “บทเรี ยนและความท้ าทายสาหรั บยทุ ธศาสตร์
พลังงานของไทย” โดย ยรรยง ไทยเจริญ, จริยา เปรม
ศิลป์ และ วัสยา ลิม้ ธรรมมหิศร เสนอในสั มมนา
วิชาการประจาปี 2549 ของธนาคารแห่ งประเทศไทย
(“Lessons in Energy” in www.praipol.com)
2
ภาษีผลิตภัณฑ์ นา้ มัน
 ทาไมต้ องเก็บภาษีน้ามัน?
 ทาไมเก็บภาษีผลิตภัณฑ์ น้ามันต่ างๆ ในอัตราไม่ เท่ ากัน?
3
ภาษีนา้ มัน ณ วันที่ 30 มิถุนายน 2551
(อ้างอิงราคาขายปลีกนา้ มัน บริษัท ปตท)
ภาษีต่างๆ
% ของราคาขายปลีก % ของราคากลัน่ + ค่ าการตลาด
เบนซิน 95
แก๊ สโซฮอล 95
16%
16%
22%
19%
เบนซิน 91
ดีเซลหมุนเร็ว (0.035%S)
ไบโอดีเซล (B5)
16%
12%
12%
22%
14%
14%
ดีเซลหมุนเร็ว (0.7%S)
ดีเซลหมุนช้ า
นา้ มันเตา
13%
13%
11%
14%
15%
12%
ก๊ าซหุงต้ ม
20%
25%
4
ภาษีนา้ มัน ณ วันที่ 6 สิ งหาคม 2552
(อ้างอิงราคาขายปลีกนา้ มัน บริษัท ปตท)
ภาษีต่างๆ
% ของราคาขายปลีก
% ของราคากลัน่ + ค่ าการตลาด
เบนซิน 95
แก๊ สโซฮอล 95
26%
29%
46%
45%
เบนซิน 91
ดีเซลหมุนเร็ว (0.035%S)
29%
27%
54%
41%
ไบโอดีเซล (B5)
ก๊ าซหุงต้ ม
28%
20%
39%
25%
5
โครงสร้ างราคานา้ มันในกรุงเทพฯ ณ วันที่ 23 สิ งหาคม 2553
(อ้างอิงราคาขายปลี กนา้ มัน บริษทั ปตท)
% ของราคาขายปลีก
ภาษีต่างๆ
% ของ (ราคาโรงกลั่น + ค่าการตลาด)
ULG 95R ; UNL
26%
47%
ULG 91R ; UNL
29%
55%
GASOHOL95 E10
29%
47%
GASOHOL91
30%
46%
GASOHOL95 E20
28%
38%
GASOHOL95 E85
13%
9%
H-DIESEL(0.035%S)
27%
39%
BIODIESEL (B5)
27%
37%
H-DIESEL (COASTAL FISHING)
29%
36%
FO 600 (1) 2%S
NA
13%
FO 1500 (2) 2%S
NA
14%
LPG (B/KG.)
20%
25%
6
โครงสร้างราคาน้ามันในกรุงเทพฯ ณ วันที่ 3 พฤษภาคม 2554
(อ้างอิงราคาขายปลีกน้ามัน บริษทั ปตท)
ULG 95R ; UNL
ULG 91R ; UNL
GASOHOL95 E10
GASOHOL91
GASOHOL95 E20
GASOHOL95 E85
H-DIESEL(0.035%S)
FO 600 (1) 2%S
FO 1500 (2) 2%S
LPG (B/KG.)
ภาษี ต่างๆ
% ของ (ราคาโรงกลัน่ + ค่า
% ของราคาขายปลีก
การตลาด)
22%
36%
24%
40%
24%
35%
25%
34%
24%
30%
12%
8%
7%
7%
NA
13%
NA
13%
20%
27%
7
ภาษีผลิตภัณฑ์ นา้ มัน
 การเก็บภาษีนา้ มัน: คาอธิบายทางเศรษฐศาสตร์
 รายได้ เข้ ารัฐ
เก็บง่ าย ให้ บริการแก่ ผู้จ่ายภาษี
 แก้ ความบิดเบือนจาก “ความล้ มเหลวของตลาด”
(market failures)
8
ภาษีผลิตภัณฑ์ นา้ มัน
“ความล้ มเหลวของตลาด” จาก 4 สาเหตุ
อานาจเหนือตลาด (market power)
สิ นค้ ามหาชน (public goods)
ผลกระทบภายนอก (externalities)
สารสนเทศไม่ สมมาตร (asymmetric
information)
9
ภาษีผลิตภัณฑ์ นา้ มัน
เหตุผลทางเศรษฐศาสตร์ ของการเก็บภาษีนา้ มัน
1. ค่ าใช้ จ่ายในการใช้ ถนน (road user charge)
ใช้ น้ามัน = ใช้ รถ = ใช้ ถนน
เก็บภาษีจากการใช้ นา้ มันง่ ายกว่ า และยุตธิ รรม
รัฐใช้ รายได้ ในการสร้ าง/ซ่ อมถนน
10
ภาษีผลิตภัณฑ์ นา้ มัน
เหตุผลทางเศรษฐศาสตร์ ของการเก็บภาษีนา้ มัน
2. ผลกระทบภายนอกด้ านสิ่ งแวดล้ อม
(environmental externalities)
 เผาน้ามัน (เชื้อเพลิงฟอสซิล) มีผลต่ อภาวะ
โลกร้ อน
 ข้ อเสนอ “carbon tax”
11
ภาษีผลิตภัณฑ์ นา้ มัน
เหตุผลทางเศรษฐศาสตร์ ของการเก็บภาษีนา้ มัน
3. ผลกระทบภายนอกด้ านจราจร (traffic congestion
externalities)
ใช้ นา้ มัน ใช้ ถนน ทาให้ รถติด และอุบัตเิ หตุ
12
ภาษีผลิตภัณฑ์ นา้ มัน
เหตุผลทางเศรษฐศาสตร์ ของการเก็บภาษีนา้ มัน
4. ภาระความเสี่ ยงจากการพึง่ พาน้ามันมากเกินไป
(security of supply)
กระจุกตัวมากเกินไป เสี่ ยงด้ านอุปทาน
ผลักดันให้ ประหยัด และหันไปใช้ พลังงานอื่น
13
ภาษีผลิตภัณฑ์ นา้ มัน
เหตุผลทางเศรษฐศาสตร์ ของการเก็บภาษีนา้ มัน
5. การกระจายรายได้
 รัฐใช้ รายได้ จากน้ามันเพือ่ กระจายรายได้
 เก็บภาษีจากเบนซิน เพือ่ ไปอุดหนุนนา้ มัน “คน
จน” (เช่ น น้ามันก๊ าด ดีเซล? ก๊ าซหุงต้ ม) เป็ น
การ “อุดหนุนไขว้ ”(cross subsidy)
14
ภาษีผลิตภัณฑ์ นา้ มัน
ในทางปฏิบัติ ประเทศเก็บภาษีนา้ มันต่ างกันไป:
 ยุโรปเก็บ 200% ของ (ราคา ณ โรงกลัน
่ + ค่ า
การตลาด) ซึ่งสู งมาก
 สหรัฐฯ เก็บ 10% (ค่ อนข้ างต่า)
 ซาอุฯ อิหร่ าน เวเนซู เอลา อุดหนุนราคานา้ มัน
15
1.8
Gasoline Prices, Jan. 2006 (US$/litre)
1.6
1.4
1.2
1
0.8
Taxes
0.6
Ex-tax
0.4
0.2
0
16
การคานวณภาษีนา้ มันตามทฤษฎี (เบนซิน 95)
8 มีนาคม 2549 (บาทต่ อลิตร)
ตามทฤษฎี
ราคาจริง
ราคา ณ โรงกลัน่
17.32
17.32
ค่าการตลาด
1.08
1.08
Road charge
11.46
Congestion costs
3.77
Accident costs
7.01
Non-carbon pollution costs
2.15
Carbon costs
0.95
รวมเป็ นราคาขายปลีก
43.74
24.24
ภาษีท้ังหมด
25.34
5.84
(138%)
(32%)
(% ของ [ราคาโรงกลัน่ + ค่ าการตลาด] )
17