Transcript Het moet anders met aanpak aardbevingen

09 maart 2017 , pag. 14
OPEN BRIEF
Het moet anders met
aanpak aardbevingen
Groninger gedeputeerde schrijft aan premier Rutte.
EELCO EIKENAAR
B
este Mark Rutte,
Maandagavond zat u bij
Pauw en Jinek en werd geconfronteerd met een zaal
vol emotionele en boze Groningers.
De diepe onvrede, gevoel van onrecht en onmacht die de Groningers
ten toon spreiden waren voelbaar in
de studio. Duidelijk bleek dat de
maatschappelijke onvrede in Groningen onverminderd groot is.
Waar ligt dat aan? U, en met u minister Kamp laten niet na te zeggen
elke dag met het dossier bezig te zijn,
dat de gaswinning verlaagd is, dat er
een Nationaal Coördinator aan het
werk is. Toch blijft er woede en is het
vertrouwen van de Groninger in de
overheid tot een dieptepunt gedaald.
De reden waarom is, allereerst,
dat de rechter eraan te pas moest komen om de gaswinning te verlagen.
Dat komt ook doordat u ook nú nog
niet alles op alles zet om de vraag
naar Groningengas terug te brengen
en tegelijk voortdurend beweert dat
de kraan niet verder dichtgedraaid
kan worden. De bouw van de stikstoffabriek die ervoor diende om de
vraag te verminderen stelde u uit
met nadrukkelijk de optie voor afstel. Er zijn in Nederland nog 5 grote
industriële afnemers van Groningengas, die kunnen worden omgebouwd, het gebeurt niet. In het buitenland wordt apparatuur omgezet
zodat Groningengas niet meer nodig is. In Nederland niet. Waarom?
De kosten. Maar weet u: het is het
waard om de Groningers hun leven
weer terug te geven. Dan kunnen zij
weer bouwen aan hun toekomst.
Er is nog een reden: de technocratische en juridische benadering van
de problemen in Groningen. Dat begon al in 2013 toen uw collega minister Kamp aankondigde dat er 27 onderzoeken werden ingesteld, daar
waar ingrijpen noodzakelijk was.
Een vertragingstechniek die Groningen niet is vergeten. Verder liet u de
macht van de NAM intact. Een bedrijf met technologie in haar DNA en
bij Groningers bekend om haar sterke afdeling Legal.
Inmiddels zijn we 5 jaar verder en
is bewezen dat technocratische be-
Premier Mark Rutte tijdens de uitzending van Pauw en Jinek maandag.
nadering van NAM en minister van
EZ geen oplossingen brengt. Onderzoek wordt op onderzoek gestapeld.
Elk onderzoek roept weer nieuwe
vragen op en lokt nieuw onderzoek
uit. Juridische procedures volgen elkaar op. Commissie na commissie
ziet het licht en een oplossing raakt
uit zicht. We draaien vast en de Groningers betalen de prijs.
Het kan en moet anders. Om te beginnen is het besef nodig dat de ‘ingenieurs- en juristenaanpak’ een
heilloze weg is. Iedereen die zich
echt verdiept in wat er in Groningen
aan de hand is ziet dat het systeem
niet deugt. De veroorzaker van de
schade, de NAM, zit midden in de
schadeafhandeling, versterking en
het opstellen van regelingen. Dat
kan gewoon niet.
Inmiddels lijkt ook bij de NAM het
besef door te dringen dat de gekozen
weg ook voor hen heilloos is. Een
systeem zonder bemoeienis van de
NAM kan heel goed, ook als we de
aansprakelijkheid van de NAM in
stand houden. Maar die oplossing
vraagt wel een staat die zijn verantwoordelijkheid neemt voor Groningen en zijn inwoners. Dit lijkt me
niet te veel gevraagd, het gros van de
aardgasbaten gaat de staatskas in.
Maak de schadeafhandeling onafhankelijk, creëer een fonds waaruit
de schade vergoed wordt. Dat fonds
kan worden gevuld door NAM en
staat. Hoeveel eenieder bijdraagt en
hoe de risicoverdeling eruit ziet,
daar onderhandelen NAM en staat
over, zonder dat Groningers daar
iets van merken. Betaal de versterking ook uit dat fonds. Wanneer dat
cruciale besluit door de regering
wordt genomen dan kan ook de Nationaal Coördinator gaan doen wat
nodig is: werken aan oplossingen
voor Groningen zonder dat hij daarbij voor elke euro terug te moeten
naar de NAM. Groningers worden tegelijkertijd verlost van het frustrerende getouwtrek over de schadeafhandeling dat mensen in veel gevallen tot waanzin drijft. De NAM heeft
dan geen enkele inhoudelijke bemoeienis meer met wat bovengronds gebeurt. Het bedrijf kan
doen waarvoor het is: gas oppompen en wel niet meer dan haar is toegestaan. Groningen kan dan gaan
werken aan zijn toekomst.
De Groningers hebben pijn. Wat
hen wordt aangedaan snijdt hen
door de ziel. Maar ze zijn nog steeds
ongebroken, dat heeft u de afgelopen tijd gezien. Op een veelheid van
manieren heeft Groningen van zich
laten horen, zijn toekomst opgeëist.
En dat is niet voor niets. Groningers
zijn trots. Groningen biedt veel kansen voor Nederland om voorloper te
worden op tal van terreinen waar
ook Nederland beter van wordt. In
Groningen zijn op het gebied van
energietransitie, circulaire economie, wonen, slimme mobiliteit en
informatietechnologie en online
ontwikkelingen de kennis, infrastructuur, mogelijkheden maar
vooral de motivatie aanwezig. Na de
ellende moet er ruimte komen om
te werken aan een goede toekomst.
Dat vergt een geheel nieuwe aanpak.
Doe Groningen recht en kies voor
een fundamenteel andere aanpak.
Eelco Eikenaar, gedeputeerde gaswinning provincie Groningen