Transcript Toespraak nieuwjaarsbijeenkomst, 2 januari 2017, provinciehuis

Nieuwjaarstoespraak commissaris van
de Koning René Paas, Groningen, 2
januari 2017
Dames en heren,
2 januari: we hebben de oliebollen en het
skispringen in Garmisch-Partenkirchen
nog maar net verwerkt.
En u bent nu al hier.
Van harte welkom.
Ik vind het gezellig, maar ook belangrijk
om u vandaag te ontmoeten.
Als wij samen het glas heffen op het
nieuwe jaar, geven we elkaar het
vertrouwen dat we ook in 2017 samen
werken voor Groningen.
1. ‘De elite’
Want vertrouwen hebben we hard nodig.
2017 begint zoals 2016 eindigt: met een
rottig voorgevoel. Want als we in het
afgelopen jaar iets zijn kwijtgeraakt, dan is
het wel vertrouwen. Het vertrouwen in de
politiek. En in de groep mensen die losjes
worden aangeduid als de ‘elite’.
1
Ik heb verontrustend nieuws voor u.
Want als er in Groningen zoiets bestaat als
een elite, dan staat die vanmiddag wel zo
ongeveer hier.
Wij mogen ons dus de boosheid over ‘de
elite’ aanrekenen. Waardoor komt die en
wat kunnen we doen om het vertrouwen
terug te winnen?
Dat vraagstuk is te groot voor een
nieuwjaarstoespraak van een minuut of
tien. Maar het begin van het antwoord is
wel te geven. En het moet ook.
Want wantrouwen is de bijl aan de wortel
van de democratie.
Herstel van vertrouwen hoort bij mijn
goede voornemens.
En waarschijnlijk ook bij de uwe.
Dus: een betere wereld in tien minuten.
Bijna niemand gelooft écht dat vroeger
alles beter was. Maar veel mensen zijn het
vertrouwen kwijt dat de toekomst er goed
uitziet, voor henzelf en van hun kinderen.
Ze ervaren niet dat het werk van politici en
bestuurders hen daarbij helpt. Integendeel.
Ze voelen zich in de steek gelaten.
En ze herkennen zich in oneliners en valse
tegenstellingen die hun vrees versterken.
2
Dat leidt tot een heksenketel van
wantrouwen, cynisme en polarisatie.
Dat kan anders.
2. Groningers
Waar begint een betere wereld?
Niemand is alleen maar slachtoffer.
Iedereen in Groningen kan bijdragen aan
herstel van vertrouwen.
Door zelf in actie te komen.
Door bondgenoten te zoeken om er samen
de schouders onder te zetten.
Wie oplet, ziet bijna elke week
voorbeelden van Groningers die dat doen.
• Een betere wereld begint bij vijftien
studenten in de Oosterparkwijk die
een kerstdiner organiseren voor
eenzame buurtgenoten.
• Hij begint bij de dorpsadviesraad in
Noordbroek die zich hard maakt voor
behoud van Gockingaheem. Omdat ze
goede zorg willen voor de mensen in
hun eigen omgeving.
• Een betere wereld begint bij de
dorpswinkel in Sauwerd, die weer
draait weer dankzij de inzet van
vrijwilligers van de dorpencoöperatie
Reitdiep.
3
• En bij de Vereniging Duurzaam Pekela
die een coöperatie opricht om samen
energie op te wekken met
zonnepanelen.
Onze provincie barst van de betrokken
bewoners. Ik heb er in de afgelopen
maanden al veel mogen ontmoeten, en ik
kijk er naar uit om er dit jaar nog meer te
leren kennen.
Ze doen dat omdat ze betrokken zijn.
Omdat Groningen hen aan het hart gaat.
Zij laten zich niet uit het veld slaan door
pessimisme. Ze zorgen zélf dat het ánders
gaat. Vertrouwen begint vaak met
zelfvertrouwen.
3. Bestuurders
We boffen dus maar met zulke bewoners.
Maar daarmee is niet alles gezegd.
Want het zou wel heel makkelijk zijn om
de bal alleen te leggen bij onze inwoners.
Wij dragen een bijzondere
verantwoordelijkheid. Die moeten we dus
nemen. Hoe dan?
Wat zijn uw en mijn goede voornemens
voor 2017?
4
• Goed luisteren? Ja. Dat is belangrijk.
Het is van levensbelang dat mensen
herkennen dat we werken maken van
hun zorgen. Maar luisteren is iets
anders dan napraten. Van ons wordt
meer verwacht.
• Betrouwbaar zijn? Dat moet zeker. En
het is meer dan zeggen wat je denkt en
doen wat je zegt.
Het betekent vooral dat we niet door
onjuiste verhalen of onwaarschijnlijke
beloften bijdragen aan de
teleurstelling van straks.
• Dienstbaar zijn? Natuurlijk moeten we
ruimte geven en geen initiatieven
smoren uit macht der gewoonte.
Dat vergt soms van ons dat we over
onze schaduw heen springen.
• Beter samenwerken? Dat lijkt me
belangrijk. We zijn geen bestuurder
geworden om elkaar in de weg te
zitten. Noord Nederland is klein op de
schaal van Nederland.
En Groningen is nog kleiner.
We hebben elkaar hard nodig.
Dus: luisteren, betrouwbaar en dienstbaar
zijn en samen werken. Dat is belangrijk,
maar daar is het niet klaar mee.
5
We zijn niet gekozen om op de winkel te
passen. Wij moeten kansen zien en ze
benutten. Van ons mag worden verwacht
dat we bouwen aan een beter Groningen.
• Dat we mensen in onze regio helpen
aan werk en aan perspectief in hun
leven.
• Dat we Groningers een toekomst
bieden waarin je veilig, zonder
schokken en scheuren, kunt wonen in
een aantrekkelijk dorp met alle
voorzieningen.
• Dat we die ingrijpende
versterkingsoperatie weten te
benutten als een kans voor de
leefbaarheid in Groningen.
• Dat de nationale energietransitie juist
in de energieprovincie bij uitstek
werkgelegenheid oplevert.
• Dat Den Haag eindelijk ontdekt dat
Noord Nederland oplossingen kan
bieden voor het nationale vraagstuk
dat de verstopte randstad inmiddels is.
En dat een volgend kabinet daarin ook
echt wil investeren.
Aan het eind van het komende jaar moeten
we kunnen zien dat we dit soort doelen
dichterbij hebben gekregen. En daar
hebben we elkaar voor nodig.
6
Tot slot.
Wie elkaar een gelukkig nieuwjaar wenst,
kijkt vooruit. Ik kijk uit naar een jaar
waarin we het plezier beleven van
succesvolle samenwerking. Omdat we
weten voor wie we het doen.
Je kunt geen betere wereld maken als je je
niet kunt voorstellen hoe die er uit ziet.
Wat zijn uw goede voornemens? Wat moet
dit jaar echt anders en beter? Het kan zo
maar zijn dat degene die u daarvoor nodig
hebt, vandaag ook hier is. Begin het jaar
goed en deel uw ambities voor 2017.
Wij kunnen vandaag beginnen om stap
voor stap wantrouwen om te zetten in
vertrouwen.
Een gelukkig nieuwjaar overkomt ons niet
zomaar.
Een gelukkig nieuwjaar maken we samen.
Ik heb er zin in om daar met u aan te
werken.
Ik wens u daarbij, persoonlijk en in uw
werk, ‘veul haail en zegen!
7