Transcript De week die leidde tot het negen

21 januari 2017 , pag. 18
De week die leidde tot het
negen-puntenplan van Freek
BAS VAN SLUIS
GRONINGEN De afgelopen week
toerde Freek de Jonge door aardbevingsgebied Groningen. De cabaretier is tot in het diepste van zijn ziel
geraakt door wat de Groningers
wordt aangedaan, zegt hij.
Ja, Freek de Jonge is deze week wel
even emotioneel geweest. ,,Van de
gesprekken met mensen die rustig
en open praten over wat hen overkomt. Dat je denkt: hoe is het mogelijk?’’
Daar is De Jonge na zijn actieweek
in aardbevingsgebied Groningen
wel achter: er gaat iets gruwelijks
fout. ,,Je kunt je toch op voorhand
niet voorstellen dat de overheid zo
rigide is in het doordrammen van de
gaswinning ten koste van de veiligheid van de Groningers. Terwijl veiligheid een grondrecht is.’’ De 72-jarige komiek probeerde de afgelopen
week zich te verdiepen in de problemen. Door te spreken met deskundigen, politici en betrokkenen. Maar
vooral om de Groningers zelf te horen. ,,Mensen die gedupeerd en radeloos zijn van de onzekerheid, van
de talloze schade-experts die in twijfel trekken of de scheuren in de woning eigenlijk wel door de aardbevingen komen. Ik ben grote, wezenlijke tragedies in de provincie tegengekomen.’’
De Jonge, geboren in Westernieland, zegt geen volksmenner te willen zijn. ,,Maar deze week heeft mij
de ogen wel geopend. Ik snap nu ook
waar het populisme vandaan komt.
Mensen voelen zich niet meer gehoord.’’ Het is daarom dat hij de bezoeken aan de kerken (Godlinze,
Westernieland, Loppersum en Oldenzijl) zo waardevol vond. ,,Die di-
In de Pancratiuskerk in Godlinze kreeg Freek de Jonge hulp van Pé Daalemmer (l)
en Rooie Rinus. FOTO REYER BOXEM
recte ontmoetingen met mensen.
Niet in geïnstitutionaliseerde zaaltjes. Maar tussen mensen die ondanks alles er wat van proberen te
maken. Dat heeft mij overrompeld.’’
Gisteravond was het sluitstuk van
Freek de Jonges actieweek in een uitverkocht Oosterpoort met tal van
noordelijke artiesten als Pé en Rinus
en Arnold Veeman. Aan het einde
van de avond presenteerde De Jonge
zijn actieplan – een manifest eigenlijk. ,,Het bestaat uit negen punten,
ingedeeld in drie groepen: de burger, het bestuur en de transitie.’’ Het
manifest rept over de stopzetting –
‘op den duur’ – van de gaswinning
en een ruimhartiger compensatie
voor de aardbevingsgedupeerden.
,,De NAM is ook de vervuiler en moet
uit de hele schadeafhandeling worden gehaald. Verder moet er een
transitiefaculteit aan de Rijksuniversiteit Groningen komen en moet
Groningen energieneutraal worden.’’
De Jonge wil zeker 50.000 handtekeningen ophalen voor zijn negenpuntenplan om de Groningse problematiek op de politieke agenda te
krijgen. Hij is ervan overtuigd dat
het hem gaat lukken. Met die handtekeningen in de hand wil De Jonge –
nog voor de verkiezingen van de
Tweede Kamer – om tafel met de politieke partijen. ,,Moreel gezien kunnen we als land niet langer wegkijken. Alle fracties moeten wat dit betreft uit de verkiezingsretoriek. Ik
wil die partijen laten ondertekenen
dat Groningen hoe dan ook bovenaan in een regeringsverklaring komt
te staan. Als bijvoorbeeld de VVD dat
weigert, dan weet Groningen op welke partij het niet moeten stemmen.’’
De Jonge weet dat hij zich vanaf
nu min of meer heeft verplicht aan
het thema. ,,Dat weet ik heel goed.
Het staat nu al vast dat ik in september terugkom naar Groningen. En ik
blijf er aandacht voor vragen. Maandag zit ik bij De Wereld Draait Door.’’