Transcript Maidenspeech “reactie op kadernota - Groningen

Maidenspeech “reactie op kadernota meerjarenprogramma Aardbevingsbestendig en
Kansrijk Groningen” 28-09-2016
Aardbevingsbestendig Groningen, een urgenter onderwerp had ik voor mijn, zoals dat in
goed Nederland heet, maidenspeech, haast niet kunnen wensen.
De door de gaswinning veroorzaakte problemen zijn voor de hele regio, Ommeland én Stad,
een enorme opgave. En de door de gaswinning veroorzaakte problemen drukken ons
nogmaals met de neus op de feiten: we moeten zo snel mogelijk af van fossiele energie.
Want ja, aardgas is een fossiele brandstof. En willen we de aarde leefbaar houden dan
moeten we af van onze verslaving aan fossiele brandstoffen. Om te voorkomen dat we
boven de kritieke grens van 2 graden opwarming uit komen moet de CO2 uitstoot snel
omlaag. Dat betekent dat van alle bekende fossiele brandstofreserves 80% onder de grond
zal moeten blijven liggen.
Ook Nederland – als een van de voornaamste gasproducenten van Europa – zal moeten
wennen aan dit idee. Wij moeten onze internationale verantwoordelijkheid nemen en
besluiten een deel gewoon in de bodem te laten zitten. Dat geldt ook voor het Groningse
gas.
De huidige aardbevingsproblematiek kan dienen als de schop onder de kont die het
gasverslaafde Nederland nodig heeft om serieus te beginnen aan de immense opgave die
voor ons ligt.
Door de begroting te voeden met Gronings gasgeld leeft de Nederlandse Staat eigenlijk
structureel op te grote voet. Terwijl dat per definitie niet kan voortduren, aangezien de
gasvoorraad eindig is. Een bittere pil. Maar wel een die geslikt moet worden. En wel direct.
Ook vanuit economisch perspectief. Want zelfs als de gaskraan niet verder dicht gaat, is het
Nederlandse aardgas binnen enkele tientallen jaren op.
Nederland zou onder het huidige productietempo al in 2030 een netto importeur van
aardgas zou worden. Tegelijkertijd zouden we tegen die tijd, onder het huidige
energiebeleid, nog nauwelijks werk hebben gemaakt van het verlagen van ons eigen
gasverbruik. Terwijl dat tegen die tijd al op nul zou kunnen zitten.
Een simpele samenvatting van wat klimaatwetenschappers nu al jaren bij politici tussen de
oren proberen te krijgen is dan ook: laat het gas onder het gras.
Op de huidige voet doorleven betekent de kop in het zand steken ten koste van een
transitie naar een groene en duurzame energievoorziening.
En, anders dan sommige politici willen doen geloven, kunnen we onafhankelijk worden van
fossiele brandstoffen. Dat gaat niet makkelijk worden, maar Groningen zou hierin voorop
moeten lopen. Als we er samen de schouders onder zetten kan er ontzettend veel. Juist
Groningen kan veel winnen in welvaart bij een switch naar een groene economie die niet
afhankelijk is van fossiele energie.
Door duurzame economische groei te scheppen en nieuwe werkgelegenheid te creëren. Het
moet makkelijker en goedkoper worden om je eigen huis beter te isoleren en van
zonnepanelen te voorzien.
GroenLinks wil betaalbare, schone energie, waar we trots op kunnen zijn.
Duitsland en Denemarken gingen ons voor. Honderdduizenden mensen vonden daar een
baan in de duurzame energie. Door te investeren in schone energie gaan we
klimaatverandering tegen, scheppen we nieuw werk en worden we onafhankelijk, van het
gas onder de voeten van de Groningers, maar ook van Poetin, Arabische olie of schaliegas.
Nederland loopt ver achter. Heldere politieke keuzes zijn nu nodig.
--Dan, als het gaat om het herstellen van de geleden schades: De nationaal coördinator
Groningen, hij moet de aardbevingsproblematiek aanpakken. En zoals het college in goed
Gronings stelt. “Het kon minder” .
De tijdelijke waardevermeerderingsregeling is verbreed en er zijn onafhankelijke rechters
die een bindende uitspraak kunnen doen over complexe schadedossiers.
Maar het kon ook wel wat meer: de plannen zijn nog steeds weinig concreet. De
precieze rol van de Nationaal Coördinator is op veel punten nog steeds onduidelijk. Hij lijkt
nog steeds aan handen en voeten gebonden en weinig doorzettingskracht te bezitten.
Het systeem van schadeherstel blijft stroperig. Te veel taxateurs, juristen en contraexpertises en te weinig bouwvakkers die gewoon aan het werk zijn. Er gaat vaak meer geld
naar het getouwtrek vooraf dan naar de herstelmaatregel zelf.
Dat moet makkelijker, sneller, ruimhartiger. Dan repareer je desnoods maar eens iets wat
niet 100% zeker is veroorzaakt door aardbevingen.
Het wordt steeds duidelijker dat de zogenaamde “bovengrondse effecten” van de
gaswinning behalve veel schade, verminderde veiligheid (en natuurlijk CO2-uitstoot) ook
hun uitwerking hebben op de leefbaarheid, economie en gezondheid.
Ook daarom is het snel en ruimhartig afwikkelen van de schades van groot belang.
Groningers moeten weer vertrouwen krijgen in het proces. De constante stroom aan
nieuwe en soms tegenstrijdige berichten helpt daar niet bij. Vorige maand nog meldde de
TU Delft dat de gebiedsgrens die de NAM aanhoudt voor het erkennen van
aardbevingsschade, de zogenaamde schadecontour, niet goed onderbouwd is.
Natuurlijk begin je met ingrijpen en versterken op de plekken waar de noodzaak het
grootst is. De nationaal coördinator noemt dat in goed Gronings de “no regret” aanpak.
Maar het moge duidelijk zijn dat wat GroenLinks betreft álle aardbevingsschade hersteld
dient te worden. Zonneklaar is daarbij dat de NAM in het gehele schadeproces geen enkele
rol mag spelen. Haar enige taak is het vergoeden van de schade.
Tot slot, wij vertrouwen erop dat het college onze zorgen duidelijk zal overbrengen bij de
Nationaal coördinator en wij wensen de Nationaal coördinator een gezonde portie
Groningse werklust toe. Er moet nog heel wat gebeuren.
Dankuwel.