Transcript Choroby wektorowe - prezentacja

CHOROBY WEKTOROWE

Charakterystyka chorób

Występowanie

Rozpoznanie

Leczenie

Profilaktyka
CHOROBY WEKTOROWE
Wektory to organizmy, które są przenosicielami patogenów
lub
pasożytów. Poprzez wędrówkę i kontakt z otoczeniem przenoszą groźne
drobnoustroje na inne organizmy, często na ludzi. W ten sposób mogą wywołać
choroby, które zagrażają
życiu lub zdrowiu człowieka. Przykładem wciąż
groźnej choroby pasożytniczej jest malaria, która
w 2010 roku
pochłonęła 660 000 ofiar, natomiast w ostatnim czasie znacznie wzrosło
rozpowszechnienie gorączki denga, której wzrost
na przełomie 50 lat
jest 30-krotny. Do innych chorób przenoszonych przez wektory zaliczamy
miedzy innymi Gorączkę Zachodniego Nilu,
Zapalenie Mózgu, czy Boreliozę.
Chikungunyę,
Kleszczowe
„WEKTOR”

W epidemiologii, termin „wektor” jest używany względem organizmów,
które same nie powodują konkretnej choroby,
lecz
przenoszą ją z żywiciela na żywiciela.

Jeden wektor może być jednocześnie nosicielem wielu różnych
patogenów.

Wektor, jako pośredni żywiciel
nie jest dotknięty chorobą, a
u ostatecznego żywiciela.

Zmiana klimatu i środowiska (globalizacja oraz wzmożone podróże i
wymiana handlowa, jaka się z tym wiąże) przyspieszają tempo, w jakim
choroby wektorowe mogą się rozprzestrzeniać
na nowe obszary .
czynnika
pojawia
chorobotwórczego,
się ona jedynie
CHOROBY WEKTOROWE:

Gorączka Denga

Gorączka Zachodniego Nilu – „żółta gorączka”

Gorączka Chikungunya

Gorączka krwotoczna z zespołem nerkowym

Malaria

Leiszmanioza

Japońskie zapalenie mózgu

Borelioza

Wirusowe zapalenie mózgu przenoszone przez kleszcze (KZM)
Dostają się one do organizmu człowieka – żywiciela za pośrednictwem
komarów, moskitów, kleszczy i gryzoni.
GORĄCZKA DENGA

To
wirusowa
która
może
choroba
zakaźna,
przebiegać
z
przenoszona
objawami
przez
łagodnej
komary,
gorączki
lub z ciężkimi objawami skazy krwotocznej.

Człowiek zakaża się przez ukłucie komara, z którego wirus przedostaje
się do krwi, powodując uogólnione zakażenie. Choroba nie jest
przekazywana od człowieka do człowieka, niezbędny jest przenosiciel
wirusa, którym jest komar (wektor). Okres od zakażenia do
wystąpienia objawów choroby wynosi najczęściej 5-8dni.
OBRAZ KLINICZNY
Występują trzy wersje Dengi:

Klasyczna
-
i
(jak
stawów
gorączka, złe
przy
samopoczucie, bóle
grypie), problemy
głowy, mięśni
żołądkowe
i
wysypka.
Trwa ona zwykle 4-7 dni i kończy się wyzdrowieniem.

Forma łagodna - objawy jak powyżej, ale trwa krócej do 3 dni.

Gorączka krwotoczna - pierwszy etap choroby to objawy identyczne
jak w postaci klasycznej
jednak po kilku dniach, nawet gdy objawy
zupełnie ustępują choroba kontraktuje.
Spada ciśnienie
krwi, serce zaczyna bić coraz szybciej, pojawia się zimny pot. Kończy się
utratą świadomości, co bez hospitalizacji
cywilizacji kończy się śmiercią w przeciągu
lub z dala od
około 6 godzin.
WYSTĘPOWANIE

Gorączka Denga występuje od lat w większości krajów tropikalnych
Azji, na wyspach Pacyfiku i na Karaibach, w Afryce zachodniej, a od kilku
lat wystąpiły nawroty zachorowań
w niektórych
krajach Ameryki Południowej i Środkowej.

Epidemie
spowodowane
zawleczeniem
wirusa
zdarzyły
się
w Japonii, Grecji,Australii oraz południowych stanach USA.

Polska nie leży w geograficznej strefie bytowania wektora - Gorączki
Denga, mogą
jednak
wystąpić
przypadki
przykładem jest zachorowanie zawleczone z Indii
Polski.
importowane, czego
do
ROZPOZNANIE I
ZAPOBIEGANIE

Rozpoznanie na podstawie wywiadu (pobyt w rejonach endemicznych
choroby)

Zapobieganie
i
zwalczanie
polega
na
stosowaniu
środków
owadobójczych w domostwach ludzkich oraz w miejscach bytowania i
wylęgu komarów.
Szczególne znaczenie ma stosowanie osobistych środków zapobiegających,
takich jak:

repelenty,

moskitiery,
 ubrania ochronne.
ŻÓŁTA GORĄCZKA (żółta
febra)
To ciężka choroba zakaźna, wywoływana przez wirus należący
do rodziny Flavivirdae .
Przenosi się na człowieka poprzez ukłucia, zakażonego wirusem komara,
żyjącego w strefie tropikalnej.

Wyróżnia się dwie postacie choroby:
 miejską - źródłem zakażenia jest człowiek chory
 leśną - źródłem zakażenia przeważnie jest zakażone zwierzę


Zachorowania na żółtą gorączką występują w strefie tropikalnej
lub subtropikalnej, w Ameryce Południowej oraz w środkowej
i zachodniej Afryce.
W Polsce, nie stwierdzono zachorowań na żółtą gorączką.
OBRAZ KLINICZNY

Okres wylęgania wynosi 3-14 dni (średnio 3-5 dni)

W 80% -na terenach endemicznych występowanie choroby przebiega
skąpo-lub bezobjawowo.

W 20% zakażenie charakteryzuje się trwającą 2-6 dni gorączką
o łagodnym podobnym do Dengi torze.
Typowe objawy:
bóle
głowy,
bóle
mięśniowe,
osłabienie,
wysypka
skórna
na
tułowiu
i kończynach górnych bez świądu, powiększenie węzłów chłonnych, rzadziej nudności
i wymioty.
Powikłania
i
z
są
rzadkie
upośledzoną
i
dotyczą
odpornością
przede
(zapalenie
wszystkim
mózgu
osób
skaza
starszych
krwotoczna)
1% zakażonych przechodzi chorobę bardzo ciężko, z zapaleniem opon mózgowordzeniowych i/lub zapaleniem mózgu (występują silne bóle głowy, wysoka gorączka,
sztywność karku, nadwrażliwość na światło.
ROZPOZNANIE

na podstawie wywiadu (pobyt w rejonach endemicznych choroby),

na podstawie obrazu klinicznego (w badaniach laboratoryjnych wykrycie
przeciwciał IgM i/lub IgG specyficznych dla Gorączki ’’Zachodniego
Nilu”,

W surowicy lub w płynie mózgowo rdzeniowym w okresie
do 8 dni od wystąpienia objawów choroby (test MAC-ELISA)

W badaniu płynu mózgowo-rdzeniowego stwierdza się pleocytozę
z dominacją limfocytów.
OBRAZ KLINICZNY cd.

zaburzenia orientacji,

śpiączka,

drżenia mięśniowe,

drgawki,

osłabienie siły mięśniowej, niedowłady.
W przypadkach zapalenia mózgu 10-20%
zachorowań o ciężkim przebiegu
kończy się zgonem.
LECZENIE I ZAPOBIEGANIE

leczenie objawowe
Celowana
farmakoterapia
w
przypadku
wtórnych
zakażeń
w ciężkim przebiegu choroby.
Zapobieganie:

Bardzo skutecznie zapobiega Żółtej Gorączce szczepienie .
Dlatego
przed wyjazdem w podróż międzynarodową należy skorzystać z informacji
w biurze podróży lub w najbliższej wojewódzkiej/powiatowej stacji
sanitarno- epidemiologicznej,
czy kraj (państwo) do którego
wyjeżdżamy wymaga posiadania świadectwa szczepienia przeciw Żółtej
Febrze. Należy to zrobić
na kilka tygodni przed wyjazdem, bo
może potrzebne będą dodatkowe szczepienia.
LECZENIE I ZAPOBIEGANIE.cd
Szczepienia przeciw Żółtej Gorączce wykonywane są tyko
w
portowych stacjach sanitarno-epidemiologicznych oraz w wojewódzkich stacjach
sanitarno-epidemiologicznych w Warszawie i Katowicach.
Fakt
zaszczepienia jest wpisywany do międzynarodowego certyfikatu szczepień i tylko
taki certyfikat jest honorowany przy wjeździe na teren państw w których istnieje
możliwość zakażenia Żółtą Gorączką.
SZCZEPIONKA przeciw Żółtej Febrze
jest bardzo skuteczna. Szczepi się raz na 10 lat jednak po pierwszym szczepieniu
zabezpiecza przed zakażeniem dopiero po 10 dniach.
CHIKUNGUNYA

o
o

Symptomy choroby:
Okres inkubacji choroby – od dwóch do czterech dni.
Objawy: gorączka (dwa dni kończy się gwałtownie), wybroczyny, wysypka
tułowia
i
czasami
kończyn,
ból
głowy,
bezsenność
i nieznaczny światłowstręt (mogą trwać około 5 do 7 dni) skrajny
stopień choroby to krańcowe wyczerpanie.
Diagnoza:
Wspólne badania laboratoryjne dla chikungunya obejmują:
 RT-PCR,
 izolację wirusa
 testy serologiczne
PROFILAKTYKA

Najbardziej skutecznym środkiem zapobiegania są ochrona
przed kontaktem z przenoszących choroby owadami
przez wykorzystanie repelentów z użyciem substancji takich
jak DIETYLOMETATOLUAMID.

Noszenie odpornego na ukąszenie ubrania z długimi rękawami
i spodni stanowi również ochronę, dodatkowo należy odzież
traktować środkami owadobójczymi (piretroidy).

Ekrany zabezpieczające okna i drzwi w domu przyczynić się
mogą do niedopuszczenia owadów do wnętrza niestety
jest to ograniczona skuteczność, ponieważ większość kontaktów
między wektorami a hostem odbywa się poza domem.
GORĄCZKA KRWOTOCZNA
Z ZESPOŁEM NERKOWYM
GORĄCZKA KRWOTOCZNA Z ZESPOŁEM NERKOWYM
to choroba zakaźna wywołana przez wirusy Hanta.
Patogen jest przenoszony przez gryzonie – wydalany
jest z moczem, kałem i śliną. Zakażenie następuje drogą
wziewną.
Patogeneza nie jest do końca jasna. Sugerowany
jest bezpośredni, uszkadzający wpływ wirusów na nerki,
oraz zmiany w przebiegu zespołu rozsianego wykrzepienia
wewnątrznaczyniowego. Okres wylęgania wynosi około
2 tygodni.
Choroba występuje w Azji, Europie, Afryce, Ameryce
Południowej i Północnej.
OBJAWY GORACZKI
KRWOTOCZNEJ









gorączka
białkomocz
złe samopoczucie
zaczerwienie gardła i spojówek
rumień na twarzy
Obrzęki
wybroczyny na skórze
Krwinkomocz później krwiomocz
początkowo leukopenia, a następnie leukocytoza
Po około 6 dniach może dojść do gwałtownego pogorszenia
stanu chorego, ze spadkiem temperatury ciała, może
wystąpić wstrząs, obrzęk płuc ,występuje skłonność
do krwotoków, narastają objawy uszkodzenia nerek.
DIAGNOSTYKA I LECZENIE

W przypadku zachorowań endemicznych rozpoznanie
stawia się na podstawie charakterystycznego obrazu
klinicznego.
W
potwierdzającym
przypadku
wątpliwości
zakażenie jest dodatni Wynik testu
ELISA w kierunku swoistych przeciwciał IgM.

badaniem
Stosuje się leczenie objawowe.
MALARIA



Malaria (zimnica) jest śmiertelną chorobą pasożytniczą. Wywołana przez
pierwotniaka z rodzaju plazmodium, który może być przeniesiony na
człowieka przez ukłucie zainfekowanego komara.
Do zakażenia
może dojść także w wyniku przetaczania zakażonej krwi.
W zależności od gatunku zarodźca wywołującego malarię u ludzi różni się
nieco przebieg choroby, sposób jej leczenia i możliwe powikłania.
Najgroźniejszy jest gatunek P. falciparum, po zarażeniu którym możliwymi
powikłaniami są: niedokrwistość, niewydolność nerek i malaria mózgowa.
Choroba charakteryzuje się m.in. : nawracającymi napadami gorączki,
najczęściej powtarzającymi się co 2 lub 3 dni (zależnie od rodzaju
plazmodium). Nie ma żadnych pewnych objawów klinicznych
potwierdzających
malarię
ani
takich,
które
zdecydowanie
ją wykluczają. Dlatego leczenie zawsze powinno się odbywać pod nadzorem
lekarza. Okres wylęgania wynosi średnio 12-14 dni,
ale w
niektórych przypadkach objawy mogą wystąpić po 8-10 miesiącach od
zarażenia.
SKALA ZAGROŻENIA

Malaria to jedna z trzech najpoważniejszych (oprócz AIDS i gruźlicy) chorób
zakaźnych na świecie (wg WHO ITH)

Połowa ludności świata czyli 3,3 miliarda osób żyje na terenach zagrożonych
malarią.

Malaria występuje w ponad 100 krajach świata, odwiedzanych
przez turystów.

Każdego roku odnotowuje się ok. 250 milionów nowych przypadków
zachorowań i ponad milion ofiar śmiertelnych.

Kraje o największej liczbie zachorowań i zgonów na malarię
m.in.: Etiopia,Tanzania, Kenia, Uganda, Indie, Birma.

W Polsce występuje większy współczynnik śmiertelności malarii
niż w krajach Europy Zachodniej i USA z powodu zbyt późnej diagnostyki i co
się z tym łączy – opóźnienie rozpoczęcia odpowiedniego leczenia
i
profilaktyki.
co roku
to
PROFILAKTYKA
Niestety
nie
ma
szczepionki
przeciwko
malarii,
stosować leki zapobiegające zachorowaniu (chemioprofilaktyka)
niefarmakologiczne środki przeciw ukłuciom owadów:

moskitiery,

środki odstraszające owady (repelenty, urządzenie odstraszające)

odpowiednią odzież.
ale
można
oraz
Zachorowaniu na malarię można zapobiegać!
Pamiętając o następujących zasadach:
1.
Unikaj
ukąszeń
komarów. Zawsze
stosuj
środki
odstraszające
komary
(tzw. repelenty) – zarówno na odkryte części ciała, jak i na ubrania.
2.
Najwyższa aktywność komarów ma miejsce po zachodzie słońca, staraj się wtedy
przebywać w pomieszczeniach zamkniętych.
3.
Stosuj
właściwe
leki
malaryczne
(chemioprofilaktyka). Przestrzegaj
zasad
przyjmowania leków zapobiegających malarii.
4.
Początkowe objawy mogą przypominać przeziębienie, jeżeli wystąpi jeden
z wymienionych objawów, zgłoś się natychmiast do lekarza: dreszcze, gorączka,
poty, bóle mięśniowe, bóle głowy, bóle gałek ocznych, nudności
wymioty.
5.
Odpowiednią profilaktykę malarii zaproponuje Ci lekarz
w Poradni Medycyny Podróży.
i
LEISZMANIOZA
To choroba pasożytnicza przenoszona przez muchówki
Występuje na obszarze od Ameryki Południowej do Azji zachodniej oprócz
Australii i Oceanii
Objawy: (dwie postaci choroby)
 postać skórna:
owrzodzenia skóry (biały trąd), zniekształcenia twarzy (uszkodzenie kości
i chrząstek nosa)
 postać trzewna:
gorączka (powyżej 2 tygodni), obfite pocenie się, nudności, obrzęki,
uczucie rozbicia, szary odcień skóry, powiększona śledziona
W Polsce ofiary Leiszmaniozy stwierdzono u kierowców ciężarówek
powracających z Bliskiego Wschodu i turystów wracających
z nad morza Śródziemnego.
ROZPOZNANIE I
OBJAWY
W celu potwierdzenia rozpoznania etiologicznego choroby pobiera się bioptaty ze
szpiku kostnego, wątroby oraz rozmazy krwi w celu uwidocznienia pierwotniaków.

leiszmanioza trzewna – gorączka (z okresami nasilenia), obfite pocenie się,
nudności, obrzęki, uczucie rozbicia, obecność płynu w jamie otrzewnej, spadek masy
ciała, anemia i szary odcień skóry. Charakterystyczne jest
też duże
zwiększenie objętości śledziony. Skóra przybiera szare zabarwienie (stąd nazwa czarna
febra). O przypadku leiszmaniozy trzewnej świadczy
w szczególności
gorączka trwająca dłużej niż dwa tygodnie i brak poprawy
po zastosowaniu
leków przeciwmalarycznych.

leiszmanioza skórna – owrzodzenia skóry, martwica tkanek pozostawiająca blizny
po dłuższym czasie, trudno gojące się rany. Zmiany chorobowe obejmują najczęściej
twarz, szyję, kończyny (generalnie odkryte części ciała).

leiszmanioza skórno-śluzówkowa – zniekształcenia twarzy, uszkodzenia tkanek
miękkich, chrząstek i kości nosa.

Leiszmanioza nierzadko występuje równocześnie z AIDS. Ocenia się, że 1,5%
pacjentów z AIDS na południu Francji choruje na leiszmaniozę trzewną.
ZAPOBIEGANIE:

stosowanie repelentów z zawartością DEET (N,N-diethyl-meta-toluamide)
na skórę odkrytą, noszenie koszul z długimi rękawami i spodni z długimi nogawkami,
unikanie miejsc powszechnego występowania wektorów zarażenia, zwłaszcza w
okresie ich największej aktywności (od zmierzchu
do świtu), zaopatrzenie
okien pomieszczeń zamkniętych w siatki zabezpieczające przed owadami, stosowanie
moskitier nad miejscem

do spania.
Nieleczona leiszmanioza powoduje śmierć. Stosuje się kurację antybiotykową i
leczenie związkami antymonu, takimi jak antymonoglukonian sodowy (związki
antymonu ze względu na toksyczność są coraz rzadziej stosowane). W przypadku
leiszmaniozy skórnej podaje się jeszcze ketokonazol.
Stosuje się również
nowo opracowany lek cytostatyczny o nazwie miltefozyna. Na leiszmaniozę nie ma
szczepionki, dlatego jedynym sposobem jej zapobiegania jest unikanie przebywania w
rejonach siedlisk muchówek.
JAPOŃSKIE ZAPALENIE
MÓZGU:

Choroba zakaźna wywoływana przez wirusa – przenoszona
przez
komary, rezerwuarem wirusa są ptaki i trzoda chlewna.

występuje na Dalekim Wschodzie, w Azji południowo – wschodniej, w
Indiach, na Sri Lance, w Pakistanie, w Neapolu, Papui Nowej Gwinei.
Objawy:
Okres wylęgania 6-16 dni, 99% przypadków choroby przebiega
bezobjawowo
lub
łagodnie
z
grypopochodnymi
objawami,
1% przypadków ciężka postać choroby z objawami ze strony ośrodkowego
układu nerwowego (zapalenie mózgu, objawy oponowe, zaburzenia
świadomości, niedowłady).
ROZPOZNANIE, LECZENIE,
ZAPOBIEGANIE

Rozpoznanie na podstawie obrazu klinicznego oraz diagnostyki
serologicznej (poszukiwanie swoistych przeciwciał w klasie IgM
IgG metodą ELISA).

Leczenie objawowe.

Zapobieganie – stosowanie szczepień ochronnych (trzy dawki
szczepionki: 0,7,30 dzień; co najmniej 10 dni przed planowanym
wyjazdem; co 3 lata należy podawać dawkę przypominającą
szczepionki), repelentów, moskitier, siatek w oknach pomieszczeń,
noszenie odpowiednich ubrań (długie rękawy koszul i nogawek
spodni).
i
KZM
To choroba ośrodkowego układu nerwowego , która może prowadzić do
poważnych powikłań neurologicznych i psychicznych. Niebezpieczeństwo tej
choroby polega na tym, że objęty jest
nią mózg, czyli niemal
najważniejszy organ ludzkiego ciała.
Choroba w
początkowym okresie może nie zostać rozpoznana ponieważ objawy są mało
charakterystyczne.
Wirus KZM
Kleszcze są głównymi nosicielami (wektorami) i rezerwuarem wirusa
KZM w środowisku naturalnym. Brak enzymów trawiennych
w
jelitach kleszczy sprzyja przeżyciu pochłoniętych mikroorganizmów
i może wyjaśnić, dlaczego kleszcze przenoszą większą liczbę patogenów niż inne
stawonogi. Zdolność kleszczy do pasożytowania na wielu żywicielach zwierzęcych
oraz przystosowanie się do pasożytowania
na gatunkach zwierząt
domowych jak i długi cykl życia czynią z nich idealne wektory dla wielu różnych
patogenów (ritetsje, krętki, inne bakterie, grzyby, pierwotniaki, nicienie, wirusy),
wśród których znajduje się wirus KZM.
KZM

Wirus KZM może być przenoszony na człowieka lub innego żywiciela przez
larwę, nimfę bądź też dorosłe kleszcze.

Zakażenie
może
nastąpić
w
domu, kiedy
zakażone
kleszcze
są przypadkowo wprowadzane w bukietach dzikich kwiatów, choinkach, na
ubraniach czy przez psy. Zakażone kleszcze często znajdowane
są na
obrzeżach lasów, przylegających użytkach zielonych, polanach, nadrzecznych
łąkach i bagnach. Lasy złożone z dębów i grabów,
jak również lasy
bukowe i jodłowe z bogatym podszyciem składającym się z chwastów, paproci,
bzu czarnego, leszczyny oraz krzewów jeżyny stanowi idealne środowisko do
bytowania kleszczy.

Od przytwierdzeniu się do skóry żywiciela do rozpoczęcia wysysania
krwi może upłynąć 12 godzin.

W przypadku ludzi kleszcze preferują wczepianie się w: skórę owłosioną głowy,
okolicę zauszną, łokcie, doły podkolanowe, ręce i stopy.

Zakażenie drogą pokarmową może być spowodowane spożywaniem surowego
mleka.
KZM – objawy, przebieg choroby
Dwufazowy przebieg choroby:
 Niespecyficzne objawy grypopochodne, po których następuje
okres bezobjawowy choroby
 Cztery manifestacje kliniczne o zmiennej ciężkości:
 Zapalenie opon mózgowo – rdzeniowych
 Zapalenie opon mózgowo – rdzeniowych i mózgu
 Zapalenie opon mózgowo- rdzeniowych, mózgu i rdzenia kręgowego
 zapalenie opon mózgowo- rdzeniowych z objawami zapalenia korzeni
nerwowych.
•
•
•
Pacjenci mogą mieć tylko jedną z opisanych faz choroby.
Czas trwania hospitalizacji od kilku dni do kilku miesięcy.
Ok. 46% pacjentów opuszcza szpital z trwałymi następstwami
wymagającymi wieloletniego leczenia oraz rehabilitacji.
Przeciwko KZM nie istnieje żadna skuteczna
metoda leczenia

„W związku z brakiem specyficznego leczenia oraz możliwością
wystąpienia
ciężkiego przebiegu i poważnych następstw kleszczowego zapalenia mózgu,
konieczne staje się stosowanie szczepień profilaktycznych, szczególnie u
mieszkańców terenów endemicznych oraz u udających się tam osób. Stosowanie
niezwykle skutecznej szczepionki, w skład której wchodzi zabity wirus KZM
jest efektywne i bezpieczne” – dr hab. n. med. Joanna Zajkowska.

„Szczepienie chroni przed chorobą, leczenie tylko ją łagodzi”
med. Katarzyna Bukol – Krawczyk.
– lek.
KZM -profilaktyka

Należy przyjąć 2 dawki szczepionki w odstępie od 1 miesiąca do 3. Dawkę
przypominającą podajemy po 9-12 miesiącach.
zabezpieczenie utrzymuje się 3 lata, potem należy podać
Takie
1 dawkę
przypominającą.

Należy także pamiętać o stosowaniu środków odstraszających kleszcze,
odpowiednim ubraniu, oglądaniu całego ciała po powrocie
usunięciu kleszcza, jeśli gdzieś się wczepił.
ze spaceru i
KZM - profilaktyka
Co zrobić po ugryzieniu kleszcza?

Ukąszenia kleszcza są bezbolesne, ponieważ ślina kleszcza zawiera wiele
substancji biochemicznych w tym środki miejscowo znieczulające. Dlatego
należy dokładnie obejrzeć całe ciało zwracając uwagę na małe punkciki
ponieważ larwa kleszcza przenosząca zakażenie KZM mierzy zaledwie 0,6
mm do 1mm.

Jeżeli dostrzeżesz wczepionego kleszcza, usuń go jak najszybciej
np: za pomocą pęsety z cienkimi końcami. Chwyć mocno kleszcza, tak
blisko
skóry,
jak
tylko
możliwe.
Pewnym
ruchem
oderwij
go od skóry (nie obracaj!). Jeśli pozostaną części kleszcza wbite
w skórę, należy je usunąć tak szybko, jak tylko możliwe.
Sytuacje zwiększające ryzyko
zakażenia wirusem KZM:

Aktywne spędzanie czasu na świeżym powietrzu

Uprawianie turystyki pieszej lub rowerowej

Zbieranie grzybów, jagód

Polowanie, wędkowanie, żeglarstwo, turystyka kajakowa

Spędzanie weekendów lub wakacji na leśnej działce lub na wsi

Kolonie, obozy letnie

Praca lub hobby wymagające częstych pobytów w lesie
lub na terenach zielonych

Spacery lub pikniki w lesie lub na łące

Spożywanie produktów mlecznych wytworzonych
z niepasteryzowanego mleka
BORELIOZA – krętkowica kleszczowa lub choroba z Lyme

Jest to przewlekła choroba bakteryjna, przenoszona przez kleszcze,
która przebiega z różnymi objawami narządowymi
w
kolejnych okresach choroby.

Objawem charakterystycznym choroby
pod postacią rumienia wędrującego.

Do zakażenia dochodzi poprzez
przez zakażonego krętkami kleszcza.

Większość zachorowań występuje
aż 80% wyłącznie w czerwcu i lipcu.
są
ssanie
od
maja
zmiany
krwi
do
skórne
człowieka
listopada,
OBJAWY BORELIOZY

Charakterystycznym
które
występują
objawem
w
I
ciągu
okresu
są
zmiany
skórne,
miesiąca
w
miejscu
ukłucia
przez zakażonego kleszcza i objawiają się rumieniem wędrującym.

Objawy narządowe występują w II okresie choroby, dochodzi
do nich w kilka tygodni lub miesięcy, wskutek rozprzestrzeniania się
krętków drogą krwionośną.
Objawy ogólne:

złe samopoczucie

osłabienie-szczególnie dotyczy mięśni,

zaburzenia psychiczne zagubienie, depresja, zdezorientowanie,

problemy z wymową

zaburzenia wzroku
OBJAWY BORELIOZY-cd.

zmiany słuchowe- chwilowy zanik słuchu,

odczucia
skórne-ostre
i
nagłe
bóle,
uczucie
zimna
lub gorąca bez wyraźnych przyczyn,

jednostronny
bądź
obustronny
paraliż
twarzy
- wyjątkowo niebezpieczny,

porażenia nerwów rdzeniowych,

porażenia nerwów czaszkowych(często nerwu twarzowego)

objawy oponowo- mózgowe,

zaburzenia rytmu serca
POWIKŁANIA
BORELIOZY
Choroba jest szczególnie niebezpieczna w przypadku,
kiedy nie
zostanie rozpoznana na etapie skórnym.
Niekiedy choroba rozwija się
przez miesiące i lata
w sposób niezauważalny.
Powikłania:

mózgowe: ( zapalenie opon mózgowych, atakuje nerwy czaszkowe,
obwodowe, neuroboleriozy), otępienie, depresja

Sercowe: (zaburzenia rytmu serca, kardiomiopatia u 5% chorych)

Stawowe: (zapalenia stawów – zwł. kolan i bioder)
ROZPOZNANIE BORELIOZY
Sprawdzonym, rozpoznaniem boreliozy jest rumień wędrujący.
Rumień wędrujący, na początku będzie on miał kształt koła, wyjątkowo
regularnego, jak na zmianę skórną, niestety może znajdować się w
różnych miejscach. Pojawia się niekiedy
innym miejscu niż ukąszenie, u 33% chorych rumień
w zupełnie
w
ogóle nie występuje. Zachowanie rumienia musi zostać zauważone,
często rozrasta się do znaczących rozmiarów,
by po
pewnym czasie zwyczajnie zacząć zanikać od środka,
aż do
krawędzi koła.
DIAGNOSTYKA BORELIOZY

U pacjenta wykonujemy badania serologiczne

Objawy kliniczne typowe dla boreliozy to rumień wędrujący,
gdy występuje nie wymaga potwierdzenia badaniem serologicznym,
którego wynik w tej chorobie często jest negatywny.
LECZENIE BORELIOZY
Boreliozę - leczy się przede wszystkim antybiotykami

wybór leku zależy od postaci (etapu) choroby

Czas trwania leczenia średnio 21 – 28 dni

Nawrót choroby wymaga powtórnej antybiotykoterapii

Właściwa antybiotykoterapia zapewnia wyleczenie w > 90% przypadków.
Mimo intensywnych prac , prowadzonych w wielu krajach,
uzyskano szczepionki
nie
PROFILAKTYKA
Należy pamiętać o stosowaniu:

środków odstraszających kleszcze:
o
repelentów,
o
moskitier,
o
siatek w oknach pomieszczeń,


odpowiedniego ubrania (długie rękawy koszul i nogawek spodni).
i oglądaniu całego ciała po powrocie ze spaceru i usunięciu kleszcza, jeśli
gdzieś się wczepił.
Punkty Konsultacyjne dla podróżujących
Powiatowa Stacja Sanitarno – Epidemiologiczna
w Radomiu ul. Aleksandrowicza 5
Poradnia Medycyny Podróży
Punkt Szczepień
(48) 345 15 89 wew.55
Uniwersyteckie Centrum Medycyny Morskiej i Tropikalnej w Gdyni
ul. Powstania Styczniowego 9B
81-519 Gdynia-Redłowo
Poradnia Chorób Tropikalnych i Pasożytniczych:
Informacja i rejestracja:
(58) 699-85-90
www.szczepieniadlapodrozujacych.pl (lokalizator placówek na terenie Polski)
www.ptmmit.pl
(Polskie Towarzystwo Medycyny Morskiej i Tropikalnej)
www.gis.gov.pl
( szczegółowe informacje na temat chorób tropikalnych)
Dziękuję za uwagę.