Transcript A partir dad oz vegni serius

Pretsch Fr. 1.90
21. annada, numer 25
GA
Da cuminonza
a Ruschein
Cun «Da cuminonza – la sera dils
treis» vul Ruschein promover il
contact denter las generaziuns.
7007 Cuira
Glindesdi, ils 6 da favrer 2017
Program dal 33avel
Open Air Lumnezia
3
Al proxim Open Air Lumnezia èn
d’udir tranter auter Billy Talent,
Sido, Foral e Lo e Leduc.
3
Redacziun: Via Sommerau 32, 7007 Cuira, tel. 081 255 57 10, [email protected]
A partir dad oz vegni serius
San Murezzan: Campiunadi mundial da skis
DA GION NUTEGN STGIER
Miguel, igl emploiau dallas pendicularas, ei il portier che segida alla staFOTO A. BEELI
ziun a val.
«Dretg e seniester
ha ei plaz»
„ (anr/abc) Igl ei buc in grond
territori. En tut han ils skiunzs a
disposiziun ina reit da pistas da
20 kilometers. Tut ei surveseivel,
ins sa ir dad in runal tier tschel.
Ina viseta spontana tier las pendicularas da Val S. Pieder. En tut
dat ei quater stabiliments. Trans­
portadra principala ei la gondla da
Vallé si Gadastatt. Da leu anora ar­
van treis runals lu igl entir territo­
ri da skis. Cumparegliau cun quel
dall’Arena Alva – nua ch’ei ha
diesch gadas dapli glieud – eis ei
pilver pign e surveseivel a Val S.
Pieder. Els onns siatonta han ins
vuliu porscher als hosps ina alter­
nativa tier la Therme. Lezza, il
bogn termal, ei il cavagl turistic
che ha tratg tuts. Las pendicularas
han «mo» ina funcziun cumple­
mentara. Quei confirma era Maurus Tomaschett. Il directur ei il
quart unviern meinagestiun dallas
pendicularas. El vegn da «dussna»,
ei pia buc in indigen. Mintga gi fa
el in viadi da 40 minutas da Breil
tochen entadem Val S. Pieder.
¾ PAGINA 4
„ Per las proximas duas emnas stat San Murezzan en il
center dal sport da skis internaziunal. Eruids vegnan ils
campiuns e las campiunessas
da skis en mintgamai tschintg
disciplinas e la concurrenza da
team. En preschientscha da
cussegliera federala Doris
Leuthard ha questa saira lieu
l’avertura. Per la 5avla giada se­
gna San Murezzan per l’organisa­
ziun dal Campiunadi mundial
da skis. La davosa giada è quai stà
il 2003. Da la partida a l’occur­
renza 2017 èn 590 atlets e 360
atletas che derivan da 76 na­
ziuns. Suenter ina lunga fasa da
preparaziun èn ils organisaturs,
cun lur president Hugo Wetzel ed
ils passa 1300 voluntaris, pronts
per il gond event da skis interna­
ziunal. A partir dad oz vegni se­
rius per tut las persunas ch’èn in­
tegradas en l’organisaziun dal
Campiunadi. Cunzunt per las
skiunzas ed ils skiunzs quintan
be medaglias, era sche la concur­
renza è fitg gronda sco darar. Anc
avant strusch 25 onns dumagna­
Per las proximas duas emnas han lieu a San Murezzan diesch cursas da skis per eruir ils campiuns mundials e
las campiunessas mundialas e quai en tschintg disciplinas.
MAD
van tschintg fin sis naziuns il cir­
cus da skis e da preschent èn quai
var 15 naziuns. Gia cun il
Super­G da las dunnas da da­
maun ha la Svizra cun Lara Gut
in trumf en maun, tutga la skiun­
za tessinaisa tar ina da las gron­
das favoritas per gudagnar la cur­
sa. Swiss Ski quinta natiral cun
anc intginas medaglias dapli.
¾ PAGINA 2
Defendiu il tetel
Las Zoclas han entschiet il til. Davontier culla bitgetta Florian Cajacob.
„ (anr/gv) Als campiunadis
grischuns culla buis d’aria
cumprimida a Trun ha l’indigena Elena Tomaschett defendiu il
tetel. El final ei Nadja Caviezel da
Camuns stada ad ella il pli ditg
sils calcogns. La victura ha giu su­
let ina cuorta fasa difficila. Cun
sescurlar e trer flad profund ha el­
la era surmuntau la fleivlezia. Ils
campiunadis organisai dalla So­
cietad da tir Voluntaria Trun han
giu liug sin in stan da 20 schibas.
Ton ils tiradurs sco ils aspectaturs
han gudiu atmosfera olimpica.
Cun agid dall’electronica han els
saviu persequitar mintga siet. Hubert Tomaschett, il president dil
comite d’organisaziun, ha com­
mentau live il final.
¾ PAGINA 5
FOTO A. BEELI
Barlot tras Sumvitg
„ Las Zoclas fuvan sepreparadas pil giubileum da 30 onns. Ordavon, vestgidas cun lur costums novs, eis ei gartegiau ad
ellas da trer sonda suentermiezdi pign e grond. Era ils pli serius
han stuiu surrir. Fetg bia aspecta­
turs ein stai incantai dallas biebein
20 gruppas ch’ein separticipadas.
Per in’ura ha il traffic digl Alpsu
stuiu ceder e dar la precedenza al
tscheiver. Dad omisduas entradas
da Sumvitg ein duas liungas co­
lonnas dad autos seformadas, quei
che ha tuttavia buca disturbau
10006
9 771424 749004
Il manader da gestiun Gion Albert Coray gratulescha a Carlo Rizzi per sia
elecziun illa suprastanza da la Uniun grischuna d’allevamaint da bescha.
FOTO F. ANDRY
aspectaturs e la glieud dil barlot.
Schizun il cussegl federal cumplet
han ins viu el til. Ed il Parc Adula.
Lez schischeva en bara, sur el la
fuortga, davos el in cardinal cun
calisch. Era ils Zoclins, l’emprema
musica da tscheiver, ha rendiu ho­
nur alla giuventetgna. Medema­
mein las ulteriuras uniuns dalla vi­
schnaunca. Creativs, cun bunas
ideas e massa colurs, aschia han ils
aspectaturs commentau il til da
tscheiver da Sumvitg.
Zernez: Allevatuors
da bescha
¾ PAGINA 6
Servetsch d’abunents e da
distribuziun: tel. 0844 226 226
mail: [email protected]
Elena Tomaschett (enamiez) ha defendiu la sonda il tetel da campiun grischun culla buis d’aria cumprimida silla distanza da 10 meters. Ella ha gudignau avon Nadja Caviezel da Camuns (seniester) e Carina Caluori da RaFOTO G. VENZIN
zén.
„ (anr/fa) Avant duos ons possedaivan ils paurs in Engiadina
Bassa insembel 7341 beschs.
Quai es bod ün sesavel da tuot
la bescha in Grischun. Davo 18
ons ha l’Uniun grischuna d’al­
levamaint da bescha (Ugab) salvà
sia radunanza da delegats darcheu
a Zernez. Preschaints a quella
d’eiran ultra da la suprastanza e’ls
31 delegats da tuot il chantun eir
Thomas Roffler chi presidiescha
l’Uniun paurila grischuna e’l ve­
terinari Rolf Hanimann sco eir
plüs rapreschantants dal chantun
e dal Plantahof. Il president da
l’Ugab, Duosch Städler da Zernez,
ha intunà l’importanza d’avair il
sustegn da vart dal chantun Gri­
schun eir in quai chi reguarda la
protecziun cunter las grondas
bes­chas rapazas.
¾
PAGINA 7
6
SURSELVA
GLINDESDI, ILS 6 DA FAVRER 2017
La 5avla classa Sumvitg/Trun ha mussau siu potenzial sco futurs commembers da guggas.
Massa glieud, aschi bia sco darar, ha priu part dil til da tscheiver pil giubileum da 30 onns dallas Zoclas.
FOTOS A. BEELI
La presidenta dalla confederaziun
a Sumvitg
Schizun ina bara han ins menau el til. Il cardinal cul calisch ha accumpignau il vischi sut
la fuortga.
Manuela e Leci Deplazes han era commemorau cullas Zoclas il giubileum da 10 onns da
lur fatschenta.
Zoclins, zoclets, morts e miezmorts al til da tscheiver da Sumvitg
DA AUGUSTIN BEELI/ ANR
„ (anr/abc) Sonda han Las Zoclas, la
musica da tscheiver da Sumvitg, puspei inagada organisau in til endretg.
Massa glieud ha priu part da quel, seigi quei el til ni sco aspectaturs. Ins ha
viu bia fatschas rientas ed entupau glieud
da buna luna. Era l’aura ei semussada
buntadeivla culs organisaturs, pertgei te­
nor la previsiun fuss ei stau da quintar
cun plievgia ed il tgietschen dalla da­
maun haveva era avisau quei. Fuss stau
donn, pertgei Las Zoclas fuvan seprepa­
radas aschi bein pil giubileum da 30
onns. La musica da tscheiver da Sumvitg
hn puspei inagada vuliu porscher in til da
tscheiver endretg. E pilver: Il til ha en­
tschiet sonda suentermiezdi allas 14.00
cullas Zoclas ch’ein idas sco emprema
gruppa sil stradun. Ordavon, vestgidas
cun lur costums novs, eis ei gartegiau ad
ellas da scatschar ils nibels grischs.
Epidemia da «muncontitis»
Strusch ina mes’ura pli tard ha ei schizun
dau sulegl. Fetg bia aspectaturs ein stai
incantai dallas biebein 20 gruppas ch’ein
separticipadas. Per in’ura ha il traffic digl
Alpsu stuiu dar la precedenza al tscheiver.
Dad omisduas entradas da Sumvitg ein
duas liungas colonnas dad autos sefor­
madas, quei che ha tuttavia buca distur­
bau aspectaturs e glieud da barlot. Schi­
zun il cussegl federal cumplet han ins viu
el til. Ils Sunatibas Postabiala ein sepre­
sentai sco ils siat sabis e magistrats da
Berna. Era ulteriuras uniuns dalla vi­
schnaunca han giu il gaudi da separtici­
par. Aschia la Societad da musica Sur­
rein­Rabius che ha rendiu attent ad ina
epidemia che sederasa pli e pli ell’entira
tiara. Ei setracta dalla malsogna cul num
«muncontitis da musicantis e dirigenti».
Realisau l’idea originala han els cun in
tractur ed in carr annex cull’entira musi­
ca silla punt, vestgida en monduras da
chirurgs e pazients, cun squetras ed infu­
siuns e schizun in skelet cun eufoni. Il pa­
zient en sutga da rodas e cun pauca han
els tratg suenter.
Era la scoletta e las scolas han giu bu­
nas ideas. La scoletta culla mussadra Regula ein idas el til sco gratulantas pil
30avel dallas Zoclas. Ils tocs da tuorta
cull’inscripziun «gratulaziun» han fatg
effect. In giubileum da fatschenta ha Le­
ci da motors festivau. Pil 10avel ein Leci
e Manuela Deplazes cun famiglia separti­
cipai al til a Sumvitg. Cun ina idea origi­
nala ein els sepresentai, divertent ed este­
tic. Era las musicas da tscheiver dalla Sur­
selva han rendiu honur alla giubilara. Al
til ein separticipadas Las Lieurs da Trun,
Las Bagordas da Mustér, Las Patlaunas da
Breil, Las Latiarnas da Danis­Tavanasa e
Las Fifferlottas da Segnas. La gruppa dal­
la 5avla classa dalla scola Sumvitg/Trun
ha rendiu attent al potenzial per las mu­
sicas da tscheiver. Els havevan fatg sezs la
Il cussegl federal ha rendiu honur: Ils Sunatibas Postabiala els vestgius dils siat magistrats da Berna.
«Die kleine Kneipe an unserer Strasse»: Ils Zoclins duront lur concert avon l’ustria Cruna.
Ils Amadeus e las Constanzes ein marschai elegant e scharmant tras il vitg.
percussiun ed han era schau resunar
quella.
Mozarts e Mozardas
Buc astgau muncar al til da tscheiver da
Sumvitg ha il sujet dil Parc Adula. Quel
schischeva en in vischi tratgs da quater fi­
guras neras cun faultsch. Leutier aunc la
fuortga cugl avis dil datum da mort 27­11­
2016. In cardinal cun calisch ha rendiu
honur al defunct. Si dies dallas figuras il la­
mento culs uoppens dallas vischnauncas.
Ils Zoclins, l’emprema musica da tschei­
ver, ha era rendiu honur alla giuventetgna.
Avon l’ustria Cruna ein els sefermai ed han
sunau «Die kleine Kneipe an unserer Stras­
se». Cun affecziun han els fatg quei, l’u­
stiera fuva sil balcun e tedlava. Buc embli­
dar astg’ins duas ulteriuras uniuns ch’ein
idas el til cun sujets originals. Il Chor mi­
schedau Sumvitg­Cumpadials ha fatg in
viadi ella patria da Mozart. Els ein passai
sil stradun en costums fins dad Amadeus e
Constanze. E la Societad da musica Sum­
vitg ha purtau in salid ed ina gratulaziun
dalla Scozia. Scots vestgi en rassas culs qua­
drels ein marschai tras Sumvitg. Buca cun
tuns e suns da baritons e trumbettas, mo­
bein da cornamusas. Lu aunc la muntane­
ra nuorsas cun pastur – era quei fetg crea­
tiv e bi – lu la gruppa pintga che ha repar­
tiu caschiel dil botsch e l’oasa, la canorta
d’affons dalla vischnaunca da Sumvitg,
han saviu dar colur ed enrihir il stupent til
da tscheiver tras Sumvitg.