Transcript Artikel `Terug aan het werk na langdurige ziekte

onderneming
| We l z i j n o p h e t w e r k | r e - i n t e g r a t i e l a n g d u r i g e z i e k e n |
1 0 | V A K B E W E G I N G 8 5 6 | 1 0 j an u a r i 2 0 17 |
Langdurig zieken terug ‘in het zadel krijgen’ is het opzet van
de nieuwe regelgeving.
Terug aan het werk na langdurige ziekte
Sinds januari 2017 is er een nieuwe wettelijke regeling om langdurig
zieken terug aan het werk te helpen. Die nieuwe regeling geldt voor wie
langdurig ziek is (twee maanden of meer) en werkt in de privésector of als
contractuele ambtenaar. De regeling geldt niet voor vastbenoemde ambtenaren of voor slachtoffers van arbeidsongevallen of beroepsziekten. Voor
deze groepen wordt nog gewerkt aan een aangepaste regeling, maar die is nog
niet in zicht.
Langdurig zieken met een
arbeidsovereenkomst
Wie ziek is krijgt in een eerste periode
gewaarborgd loon betaald door de
werkgever, een regeling die nog licht
verschillend is voor arbeiders en
bedienden. Voor de ziekte-uitkering
na die eerste periode moet ook aangifte van ziekte worden gedaan bij de
mutualiteit. De mutualiteit betaalt
namelijk je ziekte-uitkering als de
periode van gewaarborgd loon voorbij
is. Binnen de twee maanden na die
aangifte van de ziekte bij de mutualiteit worden de eerste stappen tot reintegratie gezet.
STAP 1: Beoordeling door de adviserend geneesheer van de mutualiteit
De adviserend geneesheer is de dokter van het ziekenfonds, de mutualiteit. Hij beoordeelt je medische onge-
schiktheid en zo over je recht op ziekte-uitkeringen. Die adviserend
geneesheer dient zodra de wetgeving
op kruissnelheid komt voor alle langdurig zieken binnen de twee maanden
in te schatten of ze terug aan het werk
zouden kunnen. Dit zal aanvankelijk
gebeuren op basis van het medisch
dossier, mettertijd ook met een vragenlijst. De adviserend geneesheer
kan zieken ook uitnodigen voor een
gesprek of een medisch onderzoek.
Op basis van de beoordeling komen
zieken in één van de volgende groepen
terecht:
A. Ze kunnen hun oorspronkelijke
werk na minder dan 6 maanden
ziekte hervatten.
B. Omwille van medische redenen is
werken onmogelijk.
C. Werkhervatting is voorlopig nog
niet aan de orde: de prioriteit gaat
naar diagnose en behandeling.
D. Werkhervatting lijkt mogelijk, mits
(tijdelijk/definitief) aangepast of
ander werk of een herscholing.
Van zieken die vallen onder groep A of
C, wordt het dossier op bepaalde
momenten herbekeken. Zieken die
onder groep D vallen worden doorverwezen naar de arbeidsgeneesheer. Bij
groep B is er geen re-integratieprocedure.
STAP 2: Op bezoek bij de arbeidsgeneesheer van je onderneming
Zieken die worden doorverwezen
komen bij de arbeidsgeneesheer.
Zieken kunnen ook op eigen initiatief
naar de arbeidsgeneesheer met de
vraag om een re-integratieproceduree
te starten. In dat geval hoeft de adviserend geneesheer hun dossier niet te
beoordelen.
De arbeidsgeneesheer probeert een
zicht te krijgen op de re-integratiemogelijkheden. Hij kan vijf mogelijke
beslissingen nemen:
1. De zieke kan op termijn het overeengekomen werk hervatten, maar
kan ondertussen ook aangepast of
ander werk doen. De arts beschrijft
welke aanpassingen op het werk
De arbeidsgeneesheer geeft de zieke
een kopie van zijn beslissing (de reintegratiebeoordeling). Hij bezorgt
dat ook aan de werkgever. Als hij geen
aangepast werk voorstelt, informeert
hij ook de adviserend geneesheer van
de mutualiteit.
STAP 3: Het re-integratieplan
Op basis van het voorstel van de
arbeidsgeneesheer moet de werkgever vervolgens een beslissing nemen
over een re-integratieplan. In zo een
plan staan de nodige aanpassingen
van het werk (aard van het werk, volume van het werk, uurrooster,..), de
nodige opleiding die eventueel
gevolgd moet worden en de duurtijd
van het plan.
De werkgever moet overleggen met de
zieke werknemer, de arbeidsgeneesheer en eventueel met andere betrokkenen. De zieke werknemer kan zich
bij dat overleg laten bijstaan door een
werknemersafgevaardigde in het
Comité PB, of bij gebrek daaraan door
een vakbondsafgevaardigde van zijn
keuze. Volgens recente Europese
rechtspraak is de werkgever verplicht
om voor zieke of gehandicapte werknemers te voorzien in redelijke aanpassingen om die werknemer toch aan
het werk te houden. Het gaat om redelijke aanpassingen aan bijvoorbeeld
het werkritme of de taakverdeling in
de onderneming, of aan gebouwen, de
uitrusting, of het voorzien in opleidings- en integratiemiddelen.
De werkgever moet binnen de 55
werkdagen over een re-integratieplan
beslissen en dat overmaken aan de
werknemer. Die heeft 5 werkdagen de
tijd om dat plan te aanvaarden en voor
akkoord te ondertekenen. De zieke
werknemer kan het plan ook weigeren
en moet dan schriftelijk motiveren
waarom hij weigert. Dat wordt bezorgd
aan de arbeidsgeneesheer die het ook
doorgeeft aan de adviserend geneesheer van de mutualiteit.
Let op: als zieken op onredelijke wijze
aangepast werk weigeren, én eerder al
definitief ongeschikt werden bevonden voor hun oorspronkelijk beroep,
kan de werkgever hen onmiddellijk en
zonder opzegvergoeding ontslaan
omwille van medische overmacht. Wat
redelijk of onredelijk is, is een feitenkwestie die een rechter (arbeidsrechtbank) kan beoordelen. De werkgever
is verplicht om redelijke aanpassingen
voor te stellen.
Het kan ook dat de werkgever weigert
om een re-integratieplan op te stellen,
omdat hij vindt dat dit technisch of
objectief onmogelijk is, of volgens
hem niet redelijk is. Ook de werkgever
moet dit dan motiveren in een verslag
dat dezelfde weg volgt.
De re-integratieprocedure stopt dus in
stap 3 met ofwel de uitvoering van het
re-integratieplan, ofwel met een weigering van werkgever of werknemer
die wordt gemeld aan de arbeidsgeneesheer of de adviserend geneesheer. Er zijn geen sancties (vermindering van de uitkering, … ) voorzien voor
de werknemer of de werkgever die
weigert. Eventueel kan de adviserend
geneesheer zijn beslissing over de
arbeidsongeschiktheid van de werknemer herzien, maar die beslissing is
gebaseerd op de gezondheidstoestand van de werknemer, niet op basis
van de medewerking aan de re-integratie.
Definitief arbeidsongeschikt
verklaard en niet akkoord?
De arbeidsgeneesheer kan bepalen
dat een zieke definitief ongeschikt is
om zijn oorspronkelijk beroep uit te
oefenen en of hij al dan niet geschikt is
om aangepast werk te doen in de
onderneming. Dit geeft de werkgever
de mogelijkheid om de werknemer te
ontslaan wegens medische overmacht. In dat geval moet de werkgever
geen opzegvergoeding betalen en ook
geen opzeggingstermijn respecteren.
Daarover meer in een volgend artikel.
Een zieke die definitief arbeidsongeschikt is verklaard en hier niet mee
akkoord gaat, kan in beroep gaan bij
de geneesheer van de medische
arbeidsinspectie (toezicht welzijn).
Daarvoor is slechts 7 werkdagen de
tijd. De behandelend geneesheer, de
arbeidsgeneesheer en de medisch
inspecteur beslissen dan over het
beroep. Voor het indienen van zo een
beroep komen zieken best even langs
bij de vakbondssecretaris van hun
beroepscentrale.
11 | V A K B E W E G I N G 8 5 6 | 1 0 j an u a r i 2 0 17 |
daarvoor nodig zijn. Ò naar STAP 3
2. De zieke kan op termijn het overeengekomen werk hervatten, maar
kan ondertussen GEEN aangepast
of ander werk doen.
3. De zieke is definitief ongeschikt
voor het vroeger overeengekomen
werk, maar is wel in staat om ander/
aangepast werk te doen binnen de
onderneming of instelling. De
arbeidsgeneesheer
beschrijft
welke aanpassingen daarvoor
nodig zijn Ò naar STAP 3
4. De zieke is definitief ongeschikt
voor het vroeger overeengekomen
werk, en ook ongeschikt voor
ander/aangepast werk binnen de
onderneming.
5. De zieke kan geen re-integratieproject volgen omwille van medische
redenen (bijvoorbeeld omdat de
revalidatie nog loopt).
onderneming
| We l z i j n o p h e t w e r k | r e - i n t e g r a t i e l a n g d u r i g e z i e k e n |
12 | V A K B E W E G I N G 8 5 6 | 1 0 j an u a r i 2 0 17 |
TERUG in het ZADEL
Opgeroepen door de
werkgever?
Ook de werkgever kan het initiatief
nemen voor een re-integratieprocedure. Hij kan de arbeidsgeneesheer vragen om een zieke op te roepen voor
een re-integratieprocedure. Dat kan
pas na 4 maanden arbeidsongeschiktheid. Dit is in 2017 ook enkel mogelijk
voor wie na 1 januari 2016 ziek is
geworden. Voor wie al langer ziek is
dan 1 januari 2016, kan de werkgever
dit pas in 2018.
De procedure volgt dan hetzelfde verloop als onder stap 2 en stap 3. Wie
vermoedt dat het de werkgever enkel
te doen is om een zieke definitief
ongeschikt te verklaren en af te danken wegens medische overmacht, kan
kiezen om afwijzend te reageren op de
oproep van de arbeidsgeneesheer.
Zieken winnen best het advies in van
hun vakbondssecretaris of van het
ACV-dienstencentrum.
Vrijwillig instappen in een
re-integratieprocedure?
Zieke werknemers kunnen tijdens hun
ziekte ook op eigen initiatief contact
opnemen met de arbeidsgeneesheer
voor een gratis consultatie. Wie dat
vraagt moet binnen de 10 werkdagen
een afspraak krijgen. Zieke werknemers kunnen dan met de arbeidsgeneesheer in alle vrijheid en vertrouwelijkheid overleggen over hun kansen
om het werk te hernemen of aange-
past werk te vragen. En een belangrijk
voordeel: op verzoek blijft alles vertrouwelijk en wordt er niets meegedeeld aan de werkgever over dit overleg. Nadien kan de zieke dan nog formeel een re-integratieprocedure starten op eigen initiatief. Dat verloopt
dan volgens stap 2 en stap 3.
Langdurig zieken zonder
arbeidsovereenkomst
Ook werkzoekenden kunnen langdurig
ziek zijn, maar toch de mogelijkheid
hebben om gere-integreerd te worden
op de arbeidsmarkt. Ook voor hen is
een analoge procedure uitgewerkt
binnen de eerste twee maanden
arbeidsongeschiktheid.
STAP 1: Beoordeling door de adviserend geneesheer van de mutualiteit
De adviserend geneesheer probeert in
te schatten of zieke werkzoekenden
medisch gezien terug aan het werk
zouden kunnen. Ook dit zal mettertijd
vaak gebeuren met een vragenlijst,
die onderzoekt of de werkzoekenden
het zelf mogelijk vinden het werk te
hervatten of welke belemmeringen er
nog zijn. De adviserend geneesheer
Op basis van dit onderzoek, worden
zieke werkzoekenden door de adviserend geneesheer ingedeeld in één van
volgende groepen:
A. Ze kunnen binnen de 6 maanden
een beroep uitoefenen op de
arbeidsmarkt. Ò naar STAP 2
B. Ze kunnen omwille van medische
redenen niet aan het werk gaan.
C. Aan het werk gaan is nog niet aan
de orde: prioriteit gaat naar diagnose en behandeling.
D. Aan het werk gaan is mogelijk, mits
een herscholing of beroepsopleiding. Ò naar STAP 2
STAP 2: Het re-integratieproject
Via de adviserend geneesheer wordt
dan een re-integratieproject gestart
om terug een plaats te vinden op de
arbeidsmarkt. Een medisch sociaal
onderzoek kijkt naar de medische toestand en de mogelijkheden om terug
aan het werk te gaan. Welke jobs zijn
mogelijk? Kan er nog voltijds gewerkt
worden? Is het nuttig een opleiding te
volgen?
Binnen de 4 à 8 weken na dat medisch
sociaal onderzoek, wordt een re-integratieplan opgemaakt. Ook de behandelend geneesheer kan hieraan meewerken.
| Herman Fonck |
Werk aan de winkel voor comitéleden
en vakbondsafgevaardigden
In de nieuwe regeling is uitdrukkelijk een rol weggelegd voor comitéleden en
vakbondsafgevaardigden. Zo voorziet de wetgeving dat zieken zich bij het
overleg tussen zieke, werkgever en arbeidsgeneesheer over een re-integratieplan kunnen laten bijstaan door een comitélid, of bij gebrek aan Comité PB
door een vakbondsafgevaardigde. De werkgever moet zo een overleg organiseren vooraleer hij een beslissing neemt over een re-integratieplan, gebaseerd op het voorstel van de arbeidsgeneesheer. Ook op collectief vlak kwamen er sinds december 2016 nieuwe bevoegdheden bij voor comitéleden, en
bij gebrek aan Comité PB voor de vakbondsafvaardiging. Die moeten namelijk
met de werkgever regelmatig, en minstens één keer per jaar overleggen over
een doeltreffend re-integratiebeleid voor zieken in de instelling of onderneming. Ze moeten bespreken welke mogelijkheden er zijn en kunnen worden
gevonden voor aangepast werk of ander werk en welke maatregelen kunnen
worden uitgewerkt om werkposten geschikt te maken voor zieken of mensen
met een verminderde arbeidsgeschiktheid. De nieuwe wetgeving voorziet ook
dat de collectieve aspecten van de re-integratie eenmaal per jaar moeten
worden geëvalueerd en overlegd op basis van een kwantitatief en kwalitatief
verslag van de preventieadviseur-arbeidsgeneesheer.
Zoals we al in een eerder artikel adviseerden (Vakbeweging nr. 853 van 25
november 2016) is het wenselijk om de re-integratie van zieke werknemers nu
al op de agenda te zetten van het Comité PB. Je kan beginnen met een inventaris te maken van het aantal langdurig zieke werknemers en de oorzaken van
hun afwezigheid die met het werk te maken hebben. Je kan ook bekijken
welke mogelijkheden er zijn om aangepast werk aan te bieden. En wat de
mogelijkheden zijn om de arbeidsvoorwaarden of arbeidsomstandigheden
aan te passen, bijvoorbeeld door deeltijds werk mogelijk te maken, door
arbeidstijden aan te passen. Ook de begeleiding van de werknemers die na
een langere periode van afwezigheid terug komen werken is belangrijk. Wie
neemt dit op? Hoe wordt dit voorbereid? Wie krijgt welke taken toegewezen?
Denk daarbij ook aan de begeleiding van de collega’s van de werknemer, en
van de betrokken leidinggevenden. Indien er in je onderneming geen Comité
PB is, is dit volgens de wetgeving een taak voor de vakbondsafvaardiging. Er
is dus niet enkel voor zieken en arbeidsgeneesheren werk aan de winkel.
Folder en website in de maak
Om langdurig zieken te informeren over de nieuwe regeling is een
ACV-folder in de maak. Die zal beschikbaar zijn in de ACVverbonden op 2 februari. Je haalt er best een aantal op om te
bezorgen aan de langdurig zieken in je onderneming of in je
buurt. Je vindt binnenkort ook alle info over de nieuwe regeling
en heel wat tips over hoe je de re-integratie van langdurig zieken
kan aanpakken op www.teruginhetzadel.be, een onderdeel van
de ACV-website.
13 | V A K B E W E G I N G 8 5 6 | 1 0 j an u a r i 2 0 17 |
kan hen ook oproepen voor een
gesprek of een medisch onderzoek.