Transcript AO over Participatiewet Referentie: LCR/TK/17

Bezoekadres
Landelijke Cliëntenraad
Bezuidenhoutseweg 60
2594 AW Den Haag
Landelijke Cliëntenraad, Bezuidenhoutseweg 60, 2594 AW Den Haag
Aan de leden Vaste Tweede Kamer Commissie
van Sociale Zaken en Werkgelegenheid
Postbus 20018
2500 EA Den Haag
070 34 99 790
[email protected]
www.landelijkeclientenraad.nl
Den Haag, 24 januari 2017
Betreft: AO over Participatiewet
Referentie: LCR/TK/17-0020/GvdM/ER
Geachte dames en heren,
Op 26 januari a.s. heeft u een Algemeen Overleg over de Participatiewet. Deze Wet is
sinds zijn invoering in 2015 al vele keren gewijzigd. Vaak naar aanleiding van kritiek van
gemeenten dat de wet veel te ingewikkeld is en leidt tot nodeloze bureaucratie.
De recentste wijzigingen in deze zijn de invoering van de praktijkroute en verplichten van
beschut werken. Wij zijn verheugd over deze laatste wijziging, omdat deze de positie van
cliënten in de Participatiewet verbetert.
Gemeenten klagen echter nog altijd over te veel en te ingewikkelde regels in het kader
van de Participatiewet. Zij willen nog meer beleidsvrijheid. Een beleidsvrijheid waar geen
rechten van cliënten tegenover staan.
Cliënten komen er in de Participatiewet bekaaid af, zij hebben een vracht aan
verplichtingen, maar als het gaat om hulp bij aan het werk komen, dan staan zij met
lege handen. Veel cliënten verkeren in de positie te goed voor de Wajong 2015
en te slecht voor de Participatiewet.
De Landelijke Cliëntenraad (LCR) geeft een viertal voorbeelden:
1
Veel gemeenten stellen een ondergrens bij de toeleiding naar werk. Mensen
met een loonwaarde onder de 50% worden niet ondersteund naar werk
(zie onderzoek inspectie SZW, …..). Volgens de LCR is dit in strijd met de wet,
maar het ministerie van SZW laat het gewoon gebeuren.
2
Gemeenten zijn sinds 1 januari van dit jaar verplicht om beschut werken
uit te voeren. Dit omdat het aantal plekken voor beschut werken sterk achter
bleef bij de beoogde landelijke planning. Toch is de LCR nog niet gerust of het
nu goed komt met beschut werken. Gemeenten kunnen nog altijd een
indicatie voor beschut werken weigeren als ze van mening zijn dat zij
niet in staat zijn passend werk te bieden. Dan blijft dus staan dat er
cliënten zijn die te goed zijn voor de Wajong 2015 en te slecht voor de
Participatiewet. Dat zal goed moeten worden gemonitord! Voorkomen moet
worden dat mensen met een positief advies voor beschut werk worden
doorgeschoven naar dagbesteding of vrijwilligerswerk.
3
Cliënten die jobcoaching, begeleiding op de werkplek, nodig hebben
om te kunnen werken zijn slecht af. Gemeenten vinden het een duur
instrument. Hun oordeel is dat mensen die langdurige jobcoaching nodig
hebben niet kunnen werken in de reguliere arbeidsmarkt.
Zij geven aan dat zij niet in staat zijn jobcoaching te bieden met de omvang
en de duur zoals UWV dat kan bieden in de regeling persoonlijke
ondersteuning.
Dat leidt ertoe dat er gemeenten zijn die maximaal een half jaar jobcoaching
bieden. Dan zijn er gemeenten die jobcoaching wel maximaal drie jaar bieden,
maar in een zeer beperkte omvang. En dan hebben we het nog niet over de
kwaliteit die van jobcoaching. Er is een handreiking over jobcoaching in de
maak deze zouden ervaren knelpunten moeten wegnemen. De LCR voorspelt
dat dit nauwelijks tot verbetering voor cliënten zal leiden. Als gemeenten het
instrument te duur vinden, dan zal het niet of nauwelijks worden geleverd.
Dit is ook een risico bij de uitvoering van beschut werken waar de gemeente
nog meer jobcoaching zal moeten inzetten.
4
Mensen zonder uitkering zijn ook niets opgeschoten met de activerende
Participatiewet. In de WWB kwamen zij niet aan de beurt en ook de nieuwe
Participatiewet biedt hen geen perspectief als het gaat om ondersteuning bij
het vinden en behouden van werk!
Tussen wal en schip
In 2010 is de Wajong gewijzigd, omdat deze wet te weinig activerend zou zijn. Er was de
angst dat er binnen zeer afzienbare tijd meer dan 250 duizend wajongers zouden zijn.
Nauwelijks 5 jaar verder wordt deze activerende Wajong 2010 weer afgeschaft en
vervangen door de Participatiewet. Daar zitten straks al die jonggehandicapten, te goed
voor de Wajong 2015 en te slecht voor de Participatiewet, in de loop van de jaren 100
duizend, zonder werk. Alleen we herkennen ze niet meer als jonggehandicapten. Een
stigma minder, maar nog altijd geen werk! Een deel van hen krijgt van gemeenten het
niet te weigeren aanbod voor werken met behoud van uitkering. Dan hebben we dus ook
nog eens te maken met verdringing van betaald werk en het verplichten van werken
zonder loon!
Conclusie na twee jaar Participatiewet: De groep jonggehandicapten die niet meer
gebruik kan maken van de activerende wajong 2010 is niet beter af met de
Participatiewet. Een groot deel van hen valt tussen wal en schip en komt nooit aan het
werk!
Versterking positie cliënt noodzakelijk
De LCR pleit voor invoering van een recht op een maatwerkvoorziening voor mensen
die onder de Participatiewet vallen. Dat in de Participatiewet -net als in de Wmo- het
recht op een maatwerkvoorziening wordt opgenomen indien mensen ondersteuning
vragen bij het vinden of behouden van werk, moet dit net als in de Wmo als een
aanvraag voor een maatwerkvoorziening worden beschouwd.
Dat betekent dat de aanvrager moet worden gewezen op de mogelijkheid van
cliëntondersteuning, er een onderzoek moet worden verricht naar de noodzaak van de
gevraagde ondersteuning en de beslissing van de gemeenten voor bezwaar en beroep
vatbaar is.
Werving werknemers voor de banenafspraak
De banenaanjagers van de banenafspraak wijzen op een probleem bij het werven van
kandidaten voor banen in het kader van de banenafspraak. Zij geven aan dat wetgeving
de wervings- en zoekmogelijkheden van werkgevers belemmerd. Volgens hen mag er
niet op doelgroep worden geworven of op een specifieke groep worden geselecteerd bij
het stellen van vacatures.
2
LCR/TK/17-0020 /GvdM/ER
Het spreekt voor zich dat de LCR wil dat dit probleem snel uit de wereld wordt geholpen.
De banenaanjagers menen dat de Participatiewet moet worden gewijzigd om dit
probleem op te lossen. De LCR vraagt zich af of dit noodzakelijk is. Immers Nederland
heeft inmiddels het VN-verdrag inzake de rechten van personen met een beperking
geratificeerd. In dit verdrag wordt nadrukkelijk aandacht gevraagd voor arbeid.
De positie van mensen met een arbeidsbeperking op de arbeidsmarkt is slecht.
Hun arbeidsparticipatie is aanzienlijk lager dan die van mensen zonder arbeidsbeperking.
In een dergelijke situatie is positieve discriminatie wel degelijk geoorloofd!
De LCR roept het ministerie van SZW op het gesignaleerde probleem van
werkgevers snel op te lossen. Het VN-verdrag voor de rechten van mensen met
een beperking biedt daartoe een richtinggevend kader.
Herindeling Wajong
Even leek het erop dat mensen met een Wajong-uitkering van 50 jaar en ouder
niet zouden worden heringedeeld. Helaas bleek dit niet het geval.
We verzoeken dus nogmaals om jonggehandicapten ouder dan 50 jaar niet her in te
delen!
Met vriendelijke groet,
Gerrit van der Meer
Voorzitter
Samenstelling Landelijke Cliëntenraad
• Landelijke cliëntenorganisaties: Vakcentrale voor Professionals/ Christelijk Nationaal
Vakverbond (VCP/CNV), Ieder(in) (2 zetels voor het netwerk voor mensen met een beperking of
chronische ziekte), Centrale Samenwerkende Ouderenorganisaties (CSO), Federatie
Nederlandse Vakbeweging (FNV, publieke sector), Federatie Nederlandse Vakbeweging (FNV,
private sector), Vertegenwoordiger organisaties van Minderheden (SMN, IOT), Landelijk
Platform GGz/LOC,
• Vertegenwoordigers van cliëntenraden: cliëntenraden SVB en UWV.
• Vertegenwoordigers van de gemeentelijke cliëntenparticipatie: Mobility, cliëntenraden
G4, vertegenwoordiger dak- en thuislozen.
3
LCR/TK/17-0020 /GvdM/ER