Transcript ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΕΝΗΛΙΚΩΝ

ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΕΝΗΛΙΚΩΝ
Προυποθέσεις αποτελεσματικής μάθησης
Σπουδαίο ρόλο στην αποτελεσματική μάθηση παίζει ο εκπαιδευτής.Εκτός από τις γνώσεις που
οφείλει να κατέχει ένας εκπαιδευτής στο αντικείμενο που διδάσκει,πρέπει να προσέχει όχι μόνο τα
μέλη της ομάδας και τις αντιδράσεις τους,αλλά και το δικό του τρόπο παρέμβασης,έχοντας πάντα
στο μυαλό του ότι η διαδικασία της μάθησης διαφέρει σε κάθε εκπαιδευόμενο.Ο εκπαιδευτής
οφείλει να έχει το ρόλο του εμψυχωτή και καθοδηγητή(όχι ρόλο αυθεντίας)ακολουθώντας μία
μαθητοκεντρική μέθοδο,εστιασμένη δηλαδή στους ενήλικεςΟι ενέργειες του εκπαιδευτή πρέπει να
εξυπηρετούν την ενθάρρυνση του διαλόγου και την αλληλεπίδραση,επομένως χρειάζεται η οπτική
επαφή καθ'όλη τη διάρκεια της μάθησης,η αξιοποίηση λεκτικών μηνυμάτων,η παρατήτηρη μη
λεκτικών μηνυμάτων και η αναγνώριση συμβολής κάθε εκπαιδευομένου.Απαραίτητη προυπόθεση
για μία αποτελεσματική μάθηση είναι η προτροπή της έκφρασης και η προώθηση της ισότητας και
της δημοκρατίας μεταξύ του εκπαιδευτή και των εκπαιδευομένων.
Έμφαση πρέπει να δοθεί και στους εκπαιδευτικούς στόχους,οι οποίοι πρέπει να διατυπώνονται με
σαφήνεια από τον εκπαιδευτή,ο οποιός θέτοντας τα κατάλληλα ερωτήματα οφείλει να κατευθύνει
τη συζήτηση στο στόχο,λαμβάνοντας υπόψη τις ανάγκες και τις μαθησιακές δυνατότητες των
εκπαιδευομένων.Οι μαθησιακοί στόχοι πρέπει να γίνονται εξαρχής γνωστοί στους εκπαιδευομένους
, καθώς οι εκπαιδευόμενοι φέρουν ήδη γνώσεις και εμπειρίες από το παρελθόν οι οποίες καλό είναι
να αξιοποιηθούν.
Όσον αφορά τις εκπαιδευτικές τεχνικές πρέπει να εφαρμόζονται με φιλικό τρόπο εμψυχώνοντας
τους εκπαιδευομένους και να επιτρέπουν την κριτική σκέψη και την ανάπτυξη της πρωτοβουλίας.Η
μάθηση θεωρείται αποτελεσματική όταν ο εκπαιδευόμενος συνεχίζει να έχει την επιθυμία για
γνώσεις και μετά το πέρας του εκάστοτε προγράμματος,γι'αυτό οι εκπαιδευτικές τεχνικές πρέπει να
δίνουν ερεθίσματα για την επίλυση προβλημάτων και την αντιμετώπιση καταστάσεων από την
πραγματική ζωή των εκπαιδευομένων,καθώς και να υποκινούν στην επίτευξη ομαδικών ή ατομικών
στόχων και να επιτρέπουν την ανάπτυξη δημιουργικών σχέσεων.Σύντομα βίντεο και
διαλείμματα(αν η διάλεξη είναι μεγάλη),τεκμηρίωση της γνώσης,σωστός
προγραμματισμός,οργάνωση και σωστή επεξεργασία των αποτελεσμάτων είναι κάποιες
προυποθέσεις για αποτελεσματική μάθηση.
Εμπόδια που συναντάνε οι ενήλικες στη μάθηση
Δεν είναι λίγα τα εμπόδια που αντιμετωπίζουν οι ενήλικες στη μάθηση(εσωτερικά και
εξωτερικά).Τα εξωτερικά εμπόδια δυσκολεύουν την πρόσβαση τω ενηλίκων εκπαιδευομένων στα
προγράμματα εκπαίδευσης,αλλά τα εσωτερικά εμπόδια αποδεικνύονται ως σημαντικότερα,καθώς
αφορούν προυπάρχουσες γνώσεις και αξίες ή οφείλονται σε ψυχολογικούς
παράγοντες(Κόκκος,2005:90-91).Οι ενήλικοι εκπαιδευόμενοι έχοντας επενδύσει συναισθηματικά
σε προηγούμενες γνώσεις και ικανότητες,δυσκολεύονται να αποδεχτούν καινούριες γνώσεις που
πιθανόν να αντιτίθενται στις προυπάρχουσες.Τα εμπόδια που απορρέουν από ψυχολογικούς
παράγοντες συνδέονται άμεσα με χαρακτηριστικά της προσωπικότητας των ενηλίκων
εκπαιδευομένων αφορούν:α)την έλλειψη αυτοποεποίθησης β)το φόβο της αποτυχίας γ)το άγχος
που βιώνουν αρκετοί ενήλικοι στη διεργασία της μάθησης(Roggers.2002:281)Μελέτες για τη
διερεύνηση των εμποδίων στη μάθηση,οδήγησαν στην κατάταξή τους σε τρεις
κατηγορίες(Carp,Peterson,Roelfs στο Cross)α)εμπόδια που αφορούν τις καταστάσεις ζωής του
ενήλικα την ώρα που πραγματοποιείται η μάθηση,β)Εμπόδια του εκπαιδευτικού
πλαισίου(πρακτικές και διαδικασίες)που αποθαρρύνουν τον εργαζόμενο ενήλικο από τη συμμετοχή
του σε εκπαιδευτικές δραστηριότητες,γ)εμπόδια της προδιάθεσης,δηλαδη εμπόδια και αντιλήψεις
τις οποίες έχει το άτομο για τον εαυτό του ως εκπαιδευόμενο.
Επομένως,παίζει μεγάλο ρόλο η υπάρχουσα αυτό-εικόνα που έχει ο κάθε εκπαιδευόμενος,αν
νιώθει δηλαδη πως είναι ικανός να μάθει ή όχι.Επίσης,σπουδαίο ρόλο παίζουν οι αναμνήσεις,είτε
από την καθημερινή ζωή,είτε από από προηγούμενες εμπειρίες μάθησης.Αδιαμφισβήτητα,υπάρχει
ανησυχία και φόβος για την απειλή του γοήτρου ενός ενήλικα(ειδικά αν ο συγκεκριμένος ενήλικας
τυγχάνει να είναι υψηλόβαθμο στέλεχος).Τέλος,σημαντικά εμπόδια θεωρούνται όχι μόνο τα
χρονικά όρια (πόσο χρόνο μπορεί ένας ενήλικας να αφιερώσει στη μάθηση),αλλά και η ηλικία.Ένας
ενήλικας 60 χρονών θα καθυστερήσει να ανταπεξέλθει στη μάθηση συγκριτικά με έναν έφηβο.
Η εκπαίδευση ενηλίκων διαφέρει πολύ από τις κλασικές μορφές εκπαίδευσης.Επομένως,κρίνεται
απαραίτητο να προβλέπεται χρόνος για την διερεύνηση των εκπαιδευτικών αναγκών,ώστε να
διευκολύνεται η εμπλοκή των ενηλίκων στη διεργασία της μάθησης.
.