Transcript Verslag Architectenplatform Rotterdam #15 Het

Verslag Architectenplatform Rotterdam #15
Het Architectenplatform Rotterdam (AP) komt enkele malen per jaar bijeen in
aanwezigheid van wethouder Ronald Schneider. Het Architectenplatform heeft
tot doel een open gedachtewisseling tot stand te brengen tussen de gemeente
en de architectengemeenschap over actuele ruimtelijke opgaven en de wijzen
waarop door de beroepsgroep daaraan constructief kan worden bijgedragen.
De deelnemers aan het Architectenplatform vormen een afspiegeling van in
Rotterdam werkzame bureaus. Het Architectenplatform is verkennend,
agenderend, stimulerend en verbindend richting actoren in het veld zoals
(collega-) architecten, diensten, opdrachtgevers en andere organisaties.
1
Opening
Bas van der Pol (gespreksvoorzitter) opent de vijftiende editie van het AP. Dit keer
komt het platform bijeen bij RAAF in de plint van de Maassilo. Normaliter vindt het AP
plaats bij een van de leden op bureau. Er is gekozen voor een alternatieve locatie,
opdat de leden van het platform (letterlijk) meer ruimte hebben om een interactieve
discussie te voeren. De wethouder is verhinderd. Dat geldt ook voor ruim de helft van
de leden. Marieke Kums (Studio Maks) is te gast.
Het AP is voorbereid door een deel van de leden. Twee dagen voor de bijeenkomst
hebben zij de ‘Vuistregels voor het bouwen in de Binnenstad’ bediscussieerd. Deze
discussie vormt tevens de agenda in de brede samenstelling van deze
platformbijeenkomst.
2
Woongebouwen van Barcode Architects
Barcode werkt momenteel aan diverse woongebouwen. Dirk Peters geeft een
toelichting op de ‘Muse’ in Rotterdam en enkele projecten elders in Nederland. Dirk is
vertraagd, besloten wordt dat zijn lezing de afsluiting vormt van deze bijeenkomst.
3
Woonopgave van Rotterdam
/ Vuistregels voor het bouwen in de binnenstad
Aantrekkelijke woonmilieus, woningkwaliteit met toekomstwaarde en woon-innovatie.
Dit zijn enkele speerpunten van de Woonvisie 2030. Hoe zorgt Rotterdam voor
woningkwaliteit met toekomstwaarde? Een van de instrumenten voor
kwaliteitsborging zijn de ‘Vuistregels voor het bouwen in de Binnenstad’. Astrid
Sanson (directeur Binnenstad en Stedelijke Kwaliteit gemeente Rotterdam) licht de
gedachte en opzet van dit instrument toe.
Kwaliteitsbeleid is in vele beleidskaders gevat en deels ook gebiedsgericht opgesteld.
De vuistregels geven initiatiefnemers eenvoudig inzicht in de eisen aan kwaliteit die
Rotterdam stelt. Tevens biedt het document handvaten voor gesprek tussen
gemeente en ontwikkelende en ontwerpende partijen. De vuistregels vatten de
Architectenplatform Rotterdam #15
1
minimale eisen samen, kwaliteit gaat vanzelfsprekend om meer dan het
eenvoudigweg voldoen aan de regels. Toch ziet de gemeente nog altijd veel
initiatieven die (op onderdelen) onvoldoende rekenschap geven van deze minimale
eisen. Maar wil met oog op de beoogde realisatie van 6000 woningen per jaar ook de
komende jaren de kwaliteit hoog houden. Dat gaat om meer dan wonen, en in
toenemende mate over mix van programma’s en een visie op gebouw én de
omgeving. De vuistregels zijn een handig instrument en zijn, zeker wanneer sprake is
van bestemmingsplanwijziging, leidend in het gesprek tussen gemeente en
initiatiefnemers.
Discussie
Leden geven terug positieve ontwikkeling te zien: meer oog voor kwaliteit bij
bestuurders en ontwikkelende partijen; steviger in tenders en selecties verankerd;
eerste ervaringen van enkele leden met deze vuistregels als ‘executive summary’ zijn
positief. Er is ondersteuning voor deze inzet en de vertaling ervan naar de
stadswijken en mogelijk andere woonmilieus in de stad. Echter er is ook behoefte aan
stevigere consequenties, aan verankering van kwaliteitssturing aan de voorkant van
initiatieven en aan een betere verbinding tussen architectuur en stedenbouw.
Architecten willen ‘rugdekking’ van de gemeente bij het nastreven van hoogste
kwaliteit én stimulans voor innovatie. Regels zorgen niet voor vernieuwing maar
moeten deze zeker niet in de weg zitten. Enkele concrete suggesties:
- Direct meenemen en stevig verankeren in tenders en selecties. Neem daar ook
eisen en criteria mee die uitdagen tot een visie op de toekomst van bijvoorbeeld
mobiliteit.
- Onderbrengen in de welstand. Dan weet men ook dat het later terugkomt en werpt
de welstand zijn schaduw nog wat verder vooruit.
- Denk na over een atelier stadsbouwmeester of een variant daarop. Om inhoud en
mandaat voor het kwaliteitsdenken verder naar voren te halen, de verbinding tussen
architectuur en stedenbouw te leggen en waar nodig ook politiek te maken.
- Werk aan verder uitdragen hiervan zodat het nog beter ‘tussen de oren komt’.
- Werk verder aan de cultuur om samen tot criteria te komen. Analyseer tien jaar
architectuurprijs nominaties en benoem wat er goed is aan projecten.
- Wees uitgesproken in je kwaliteitsbeleid. In Amsterdam wordt meer geëist dan
bouwbesluit. Binnen hoogte van meer dan netto 3 meter is privaatrechtelijk geregeld.
De lat is op gebied van duurzaamheid en circulair bouwen ook hoger gelegd. Het gaat
uiteraard niet persé om Amsterdam, elke context is anders. Zoek andere gemeenten
en stadsbesturen op en leer van elkaar.
- Kanttekening: architectonische kwaliteit en innovatie is niet te vatten in (vuist)regels.
Architectuur moet zich niet alleen voegen naar beleid. Innovatie moet je aanjagen en
ruimte geven. Zo kan verplicht meer dan 3 meter netto binnen hoogte ook tegen je
gaan werken. Geef ruimte als plannen aantoonbaar beter zijn als ze afwijken van de
regels.
4
Afsluiting
De bijeenkomst sluit af met een korte vooruitblik op de Rotterdam Architectuurprijs
2016 en het programma van het Stadmakerscongres van 11 november. Afspraak
wordt gemaakt dat leden van het AP in klein comité de volgende agenda
voorbereiden en waar mogelijk bijdragen aan de vorming van vuistregels voor de
stadswijken. Esther Heemskerk, namens de gemeente verantwoordelijk voor het
opstellen van deze vuistregels, en Bas van der Pol nemen initiatief.
Architectenplatform Rotterdam #15
2
5
Einde bijeenkomst
Er wordt afgesloten met een korte borrel bij RAAF. De volgende platformbijeenkomst
is op vrijdag 20 januari 2017. Locatie en agenda volgt.
Vervolg 2.
Woongebouwen van Barcode Architects
Dirk Peters geeft een toelichting op de recent gerealiseerde bibliotheek van Caen,
een samenwerking met OMA. Waarmee hij wil illustreren dat gebiedsontwikkeling
over meer dan wonen moet blijven gaan. Woongebouw ‘The Muse’ in Rotterdam
wordt ontwikkeld aan de noordelijke kade van de Wijnhaven. Kwalitatief
hoogwaardige woningen, met ruime terrassen in de binnenstad. Voor de recente start
verkoop was er een enorme belangstelling, niet alleen onder Rotterdamse kopers
maar ook bijvoorbeeld onder Aziatische. Met een royale entree en commerciële plint
doet het gebouw mee in de versterking van de verbinding Witte de With – Oude
Haven. De vuistregels en gesprekken aan de voorkant van het ontwerpproces hielpen
Barcode de ambitie hoog te houden.
Nb.
Architectenplatform #16 vindt plaats op vrijdag 20 januari 2017, tussen 13.00 en
15.00 uur. Agenda en locatie volgen.
Architectenplatform Rotterdam #15
3