Transcript hier

Visie Waddinxveen 2030
Kompas voor de toekomst
Samen de
toekomst van
Waddinxveen
vormgeven
Het ontstaan
van
Waddinxveen
Feiten en
cijfers
Pijlers
Ambities
De weg naar de
toekomstvisie
De weg naar
de toekomst
Colofon
Concept tot na vaststelling door gemeenteraad van Waddinxveen op 7 maart 2017
Toekomstvisie Waddinxveen 2030
1
Samen de
toekomst van
Waddinxveen
vormgeven
Samen de toekomst van
Waddinxveen vormgeven
De Toekomstvisie Waddinxveen 2030 vertelt welke geschiedenis Waddinxveen de komende
jaren graag wil maken. De centrale vraag van de Toekomstvisie is: waar staat Waddinxveen
in 2030? Deze vraag is in eerste instantie beantwoord door hen die dit het meest aangaat: de
leden van de Waddinxveense samenleving. De visie is dan ook van, voor en door inwoners,
maatschappelijke organisaties, bedrijven en het gemeentebestuur.
Visies zijn geen uitgewerkte stappenplannen, maar inspirerende verhalen. Met het verhaal
geven inwoners, maatschappelijke organisaties en bedrijven aan wat de kernwaarden,
uitdagingen en kansen zijn voor de toekomst van hun leefomgeving. De Toekomstvisie is dan
ook geen plan van aanpak voor het lokaal bestuur, maar een uitnodiging aan de samenleving
om gezamenlijk de handschoen op te pakken. De verhalen inspireren om deel uit te maken van
de Waddinxveense gemeenschap en een bijdrage te leveren aan de eigen leefomgeving.
De Toekomstvisie geeft richting voor de lange termijn. Gekozen is voor de tijdshorizon tot 2030.
De tijdshorizon heeft vooral symbolische waarde, een ijkpunt, om aan te geven dat het gaat om
de langere termijn ontwikkeling van Waddinxveen. Voor de visie is verder gekeken dan 2030 en
daarom kan de visie 2030 ook gelezen worden als 2035 of 2040.
De visie fungeert als inspiratiebron voor de toekomst van de gemeente en de gemeenschap. Het
is een kompas waarop de koers wordt vastgesteld. Het geeft richting en inhoud aan toekomstig
(gemeentelijk) beleid en de samenwerkingsagenda met relevante partners.
Toekomstvisie Waddinxveen 2030
1
Het ontstaan
van
Waddinxveen
Het ontstaan van
Waddinxveen
Het verleden van Waddinxveen is mede bepalend voor de toekomst van Waddinxveen.
Waddinxveen kent een lange geschiedenis. De oudste vermelding van het woord ‘Waddinxvene’
stamt uit een landverkoopakte uit 1233. Op 20 april 1233 verkoopt graaf Floris IV van Holland
een wild veengebied langs de westelijke oever van de rivier de Gouwe ter ontginning aan een
drietal kolonisten: Nicolaas van Gnepwijk en Herbaren van Aalsmeer en Woubrecht. Andere
kolonisten kopen in 1244 een nabijgelegen veengebied dat noordelijker gelegen is, waar ze
ook het land ontginnen en hun nederzettingen bouwen. De grens tussen de twee stukken land
wordt gevormd door een landscheiding. Als de twee ontgonnen gebieden zich naar elkaar toe
ontwikkelen ontstaat de noodzaak om ze van elkaar te onderscheiden en worden ze Noord- en
Zuid-Waddinxveen genoemd. Tussen Noord- en Zuid-Waddinxveen ontstaat omstreeks 1340 het
Oude dorp Waddinxveen met Kerk en later Regthuys.
Rond de 18e eeuw is steeds meer veenland afgegraven en nemen de veenplassen in
omvang toe. De boerenbevolking verdwijnt uit de polders en vestigt zich gedeeltelijk in en
om het dorp, aan de westelijke oever van de Gouwe. Alleen de veenarbeiders blijven in het
plassengebied over. Ze vervaardigen klompen, houten gereedschap en meubels. Later komt
uit deze kleinschalige industrie een grote papier- speelgoed- en meubelindustrie tot bloei. De
bedrijvigheid in deze industrieën en in de scheepvaart langs en op de Gouwe is een reden dat
de oeverwal in de 18e eeuw steeds bevolkter raakt. Hierdoor ontstaat lintbebouwing langs het
water. Het maatschappelijke centrum verplaatst zich geleidelijk van het Oude dorp naar de
oevers van de Gouwe.
Noord-Waddinxveen en Zuid-Waddinxveen, twee aparte gemeenten, worden onder de Franse
bezetting van Napoleon samengevoegd tot één gemeente. Nadat een aantal jaren later in 1813
de Fransen verjaagd zijn, wordt de gemeente weer opgedeeld. In 1870 is er opnieuw een fusie
en ontstaat Waddinxveen door het samenvoegen van drie afzonderlijke gemeenten: Noord- en
Zuid-Waddinxveen en een groot deel van de gemeente Broek. Broek was een samenvoeging van
de heerlijkheden Broek, Thuil en ’t Weegje, en Bloemendaal en Broekhuizen. Door ontginning en
later inpoldering van diverse veenplassen groeien deze drie kernen in de 19e eeuw uiteindelijk
aan elkaar tot het huidige Waddinxveen. Waddinxveen heeft daardoor geen gebruikelijke
opbouw van één oude dorpskern.
In de jaren na de tweede wereldoorlog groeit Waddinxveen aanzienlijk: van ruim 8.500 inwoners
in 1950 tot ongeveer 25.000 inwoners in 1990. De gemeente ontwikkelt zich snel en er wordt
een aantal woonwijken bijgebouwd en steeds meer bedrijven vestigen zich op de aangelegde
bedrijventerreinen. In 1964 wordt het voormalige gebied van Broek door een grenscorrectie bij
Gouda gevoegd. Na 1990 stagneert de bevolkingsgroei van Waddinxveen, met anno 2015 25.657
inwoners. Niet alleen groeit de bevolking vanaf de jaren ’60, ook de samenstelling verandert. De
komst van inwoners uit de omliggende steden zorgt voor een meer heterogene samenstelling.
Waddinxveen kent eind 20e eeuw twee kernen, rondom de Dorpstraat (‘Dorp’) en rondom
de Gouwe (‘Brug’). De totstandkoming van een nieuw (winkel)centrum heeft tientallen jaren
politieke en publieke discussies gegeven in Waddinxveen. Het Gouweplein – het nieuwe
(winkel)centrum van Waddinxveen – wordt uiteindelijk op 20 november 2014 geopend, op het
voormalig terrein van voetbalvereniging Be Fair. Het Gouweplein biedt ruimte aan winkels,
horeca en dienstverlening en er is ruimte voor sociaal culturele voorzieningen, woningen en
parkeergelegenheid.
Toekomstvisie Waddinxveen 2030
2
Feiten en
cijfers
Feiten en cijfers
Ruimtelijk-economische identiteit
Landoppervlakte Waddinxveen
2.940 hectare landoppervlak
Wijken:
1
Bomenwijk/Groenswaard
1
Zuidplas
2
Vondelwijk/Oranjewijk
3
Wijk Zuid & Oost
4
Triangel (in aanbouw)
5
305 hectare woonterrein
200 hectare bedrijventerrein
1
3
1.887 hectare agrarische sector waarvan
138 hectare glastuinbouw en
1.749 hectare akkerbouw
4
2
Waddinxveen telt zes rijksmonumenten. Onder andere de stalen
hefbrug met bijbehorend brugwachtershuisje. Waddinxveen heeft
daarnaast 20 gemeentelijke monumenten.
De woningvoorraad bestaat uit
11.248
Begin 2016 telt Waddinxveen
Toekomstvisie
26.066
Waddinxveen 2030
woningen
De bevolkingsdichtheid is
917
3
Waddinxveen telt zes rijksmonumenten. Onder andere de stalen
hefbrug met bijbehorend brugwachtershuisje. Waddinxveen heeft
daarnaast 20 gemeentelijke monumenten.
De woningvoorraad bestaat uit
Begin 2016 telt Waddinxveen
26.066
inwoners
11.248
woningen
De bevolkingsdichtheid is
917
per km²
Sociale identiteit
Leeftijd van de bevolking
10.000
9000
Aantal inwoners
8000
7000
7.343
6000
5.921
5000
4000
4.448
3000
17%
2000
29%
23%
4.865
19%
3.080
12%
1000
0
0-15 jaar
15-25 jaar
25-45 jaar
45-65 jaar
65+
Leeftijd
Aantal huishoudens
Waddinxveen kent in 2015 in totaal 10.719 huishoudens met een gemiddelde
huishoudensgrootte van 2,4 personen.
Toekomstvisie Waddinxveen 2030
4
Aant
4000
4.448
3000
17%
2000
23%
4.865
19%
3.080
12%
1000
0
0-15 jaar
15-25 jaar
25-45 jaar
45-65 jaar
65+
Leeftijd
Aantal huishoudens
Waddinxveen kent in 2015 in totaal 10.719 huishoudens met een gemiddelde
huishoudensgrootte van 2,4 personen.
4.017 huishoudens met kinderen
33,5%
3.596 meerpersoonshuishoudens
zonder kinderen
29%
3.106 eenpersoonshuishoudens
37,5%
Aantal sportaccommodaties
Waddinxveen beschikt met een zwembad, verschillende sportscholen en sportverenigingen over
35 sportaccommodaties.
65%
25%
2.160
188
Bedrijven
Winkels
Waddinxveen telt
2.160 bedrijven
Waddinxveen
heeft 188 winkels
Toekomstvisie
Waddinxveen 2030
Vrijwilligerswerk
Lidmaatschap
65% van alle Waddinxveners
is lid van een vereniging
Circa 25% van alle
Waddinxveners verricht
5
65%
25%
2.160
188
Lidmaatschap
Vrijwilligerswerk
Bedrijven
Winkels
65% van alle Waddinxveners
is lid van een vereniging
Circa 25% van alle
Waddinxveners verricht
vrijwilligerswerk
Waddinxveen telt
2.160 bedrijven
Waddinxveen
heeft 188 winkels
van de inwoners is kerkelijk gezind of behoort
tot een levensbeschouwelijke groepering.
brengt een maandelijks bezoek aan religieuze diensten
(kerk, moskee of andere religieuze bijeenkomst).
Toekomstvisie Waddinxveen 2030
6
Pijlers
Pijlers
De visie is gebaseerd op vier pijlers die volgens de Waddinxveense samenleving de kracht
van Waddinxveen bepalen. De vier pijlers om optimaal te benutten en te versterken en die
het fundament van Waddinxveen vormen zijn:
•
•
•
•
Hechte gemeenschappen
Centraal gelegen
Direct aan het groen
Sterk bedrijfsleven
Pijler 1. Hechte gemeenschappen
“Er zijn in Waddinxveen veel mensen die wat willen
betekenen voor een ander.”
Deelnemer Toekomstcafé voor maatschappelijke organisaties
Waddinxveners vormen hechte gemeenschappen van betrokken inwoners. Er zijn veel
vrijwilligers, veel kerkelijke gemeenschappen en er is een rijk verenigingsleven met onder andere
veel sportverenigingen. Ook zijn er vier actieve wijkplatforms en een ondernemersvereniging
met grote achterban. Daarnaast kent Waddinxveen een sterke religieuze samenhang en worden
diverse evenementen georganiseerd.
Pijler 2. Centraal gelegen
“Een sterk punt voor het ondernemersklimaat in
Waddinxveen is de centrale ligging.”
Deelnemer Toekomstcafé voor ondernemers
Waddinxveen is uitstekend bereikbaar dankzij haar perfecte ligging: midden in de Randstad,
vlakbij Den Haag en Rotterdam en nabij Utrecht en Schiphol. Waddinxveen ligt naast de
verkeersaders A12 en A20. Waddinxveen heeft meerdere treinstations aan de spoorlijn GoudaAlphen aan den Rijn. De rivier de Gouwe, een belangrijke route voor de scheepvaart, stroomt door
Waddinxveen.
Toekomstvisie Waddinxveen 2030
7
Pijler 3. Direct aan het groen
“Grote groene stukken tussen stedelijk gebied
vertegenwoordigen ook een grote waarde.”
Deelnemer vragenlijst
Waddinxveen vormt een toegangspoort tot het Groene Hart, een uniek landschap van weiden en
water. Met ‘t Weegje, het Bentwoud, het Gouwebos en de Polder Bloemendaal ligt Waddinxveen
aan alle kanten direct aan het groen. Dat maakt Waddinxveen een aantrekkelijk rustpunt binnen
de dynamiek van de Randstad. In en rondom Waddinxveen kan iedereen genieten van het groen,
het water en de natuur.
Pijler 4. Sterk bedrijfsleven
“Bedrijvigheid in Waddinxveen en werkgelegenheid prima in
orde!”
Deelnemer vragenlijst
Door de centrale ligging en goede bereikbaarheid kent Waddinxveen een sterk bedrijfsleven.
Op de bedrijventerreinen zijn nationaal en internationaal opererende bedrijven gevestigd.
Innovatieve glastuinbouw, logistiek en distributie zijn belangrijke sectoren. Mede hierdoor
beschikt Waddinxveen over veel werkgelegenheid.
Wat maakt Waddinxveen tot Waddinxveen?
Deze vier pijlers maken Waddinxveen een aantrekkelijke gemeente om in te wonen, werken en
recreëren. Ook bepalen ze de potentie voor de toekomst van de gemeente. Vanwege de sterke
bedrijfscultuur en centrale ligging met goede bereikbaarheid is Waddinxveen attractief voor
nieuwe ondernemers en gevestigde bedrijven. Tegelijkertijd zorgen voldoende werkgelegenheid,
de sociale cohesie en de aanwezigheid van groen in en rondom Waddinxveen voor een
aantrekkelijke woon- en leefomgeving.
Toekomstvisie Waddinxveen 2030
8
Ambities
Ambities
“Waddinxveen is een dorp. Hou dat ook zo. Met rust en
omzien naar elkaar. Waar we veilig kunnen leven en de
kinderen kunnen opgroeien.”
Deelnemer vragenlijst
Waddinxveen, een ondernemend dorp tussen stad en land. Dat is de kernambitie van deze
Toekomstvisie!
Inwoners van Waddinxveen voelen zich thuis in hun buurt en geven aan er te willen blijven wonen.
Maar dat is geen reden om tevreden achterover te leunen. Waddinxveen wil vooruit en daarbij het
goede behouden. Daarom is het belangrijk om over een visie voor de toekomst te beschikken.
Tijdens de gesprekken met de bevolking kwam een aantal wensen naar voren die Waddinxveen
in zijn toekomstvisie wil verankeren. De eerste is: behoud het dorpse karakter. We willen sociale
en lokale betrokkenheid. De tweede is: Waddinxveen moet kleinschalig blijven. En tenslotte: niet
stilstaan en versuffen.
De Nederlandse bevolking gaat de komende 15 jaar groeien. Steeds meer mensen trekken van
landelijk naar stedelijk gebied. Voornamelijk de vier grote steden blijven naar verwachting sterk
groeien, maar ook de gemeenten eromheen. Ook Waddinxveen zal naar verwachting de komende
jaren groeien, zowel als het gaat om het aantal inwoners als om het aantal woningen.
Waddinxveen kiest er voor om in 2030 zijn dorpse karakter te behouden en voor kleinschaligheid
te gaan. Dat maakt Waddinxveen aantrekkelijk voor mensen die minder behoefte hebben aan de
dynamiek van de grote stad. Mensen die rust en ruimte zoeken en zich verbonden voelen met
buurt of vereniging.
Hoe ziet zo’n ondernemend dorp tussen stad en land eruit? Dit wordt duidelijk aan de hand van
11 ambities:
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Gematigde groei
Voorzieningen op peil
Sterk dorpshart
Sociale verbondenheid
Waardevol groen
Toegankelijke natuur
Modern ondernemerschap
Goede bereikbaarheid
Duurzame samenleving
Evenwichtig woningaanbod
Krachtige samenleving
Toekomstvisie Waddinxveen 2030
9
Ambitie 1
Gematigde groei
“Waddinxveen moet geen klein New York met heel veel te
hoge appartementen worden.”
Deelnemer Dag van de Toekomst
Het behoud van kleinschaligheid en het dorpse karakter in 2030 lijkt strijdig met de groei die
Waddinxveen de komende jaren gaat doormaken. Na realisatie van de huidige in ontwikkeling
zijnde locaties, zullen echter geen grootschalige ontwikkelingen meer plaatsvinden. Alleen
binnen het bestaande dorp en in transformatiegebieden kan ontwikkeling en kleinschalige groei
plaatsvinden.
Er is in 2030 niet verder uitgebreid naar het buitengebied. Door bij uitbreiding of nieuwbouw
als uitgangspunt te nemen dat het dorpse karakter behouden blijft – en liefst versterkt wordt–
heeft Waddinxveen in 2030 haar kleinschaligheid en dorpse karakter weten te behouden. De
kwaliteitsversterking van het bestaande dorp gaat boven uitbreiding. De afweging ‘groen of
bouwen’ is continu gemaakt. Bij de keuze voor uitbreiding is steeds rekening gehouden met
voldoende ruimte voor groen. Ook is kritisch gekeken naar de locatie, aard van de bouw (niet
hoger en massaler dan nu het geval is) en duurzaamheid.
Bedrijventerreinen bevinden zich voornamelijk in de buurt van de snelwegen A12 en A20.
De bedrijventerreinen Noord en Zuid zijn in 2030 geleidelijk getransformeerd naar nieuwe
woon(werk)gebieden, met respect voor groen en passend binnen de omgeving. Park Triangel is
een levendige woonwijk en ook locaties als ’t Suyt, Glasparel en Nooitgedacht zijn gerealiseerd.
Verder is Waddinxveen slechts gematigd gegroeid in aantallen inwoners en woningen.
De entree van Waddinxveen is in 2030 uitnodigend. Het gebied ‘van Station tot Hefbrug’ is
herontwikkeld, waarbij kwaliteit is toegevoegd aan het voormalig winkelgebied. Naast een mooie
entree hebben wonen en zorg hier een plek gekregen. Erfgoed is gekoesterd en de resterende
historische gebouwen in Waddinxveen zijn behouden. In 2030 heeft Waddinxveen creatief
gebruik gemaakt van de aantrekkelijkheid van de Gouwe, door deze optimaal in te zetten voor
de herkenbaarheid en het karakter van Waddinxveen. Bij langdurige leegstand van winkels,
bedrijfsvastgoed en maatschappelijk vastgoed wordt er gekeken naar mogelijkheden voor een
herbestemming. Multifunctioneel ruimtegebruik wordt gestimuleerd.
Toekomstvisie Waddinxveen 2030
10
Ambitie 2
Voorzieningen op peil
“Een grote uitbreiding op het gebied van voorzieningen is
niet nodig. Waddinxveen ligt in de Randstad. De regio biedt
veel mogelijkheden.”
Deelnemer Dag van de Toekomst
De grote toename in internetverkoop, mogelijkheden voor 3D-printing en robotisering zorgen er
enerzijds voor dat men thuis onafhankelijker is, en anderzijds dat bepaalde voorzieningen onder
druk komen te staan. Waddinxveen heeft echter de ambitie dat de basisvoorzieningen in 2030
op peil en van hoge kwaliteit zijn. Dat betekent onder meer dat voorzieningen zijn geënt op de
wensen van inwoners. Voorzieningen kunnen in aantal en functie aan verandering onderhevig
zijn.
Basisvoorzieningen zijn alle voorzieningen die ervoor zorgen dat mensen in Waddinxveen willen
blijven wonen. Voorzieningen passend bij de schaal van Waddinxveen. Een dorpscentrum om te
winkelen, voor de dagelijkse boodschappen, voor vrijetijdsbesteding en kleinkunst, theater en
muziek op Waddinxveense schaal.
Waddinxveen heeft geen eigen ziekenhuis, voor specialistische zorg kun je terecht in de
nabijgelegen grotere gemeenten. Maar Waddinxveen heeft wel voldoende huisartsen en
kleinschalige (woon)zorgvoorzieningen in de buurt. Voor het grootschalig vermaak zoals
discotheek of bioscoop ga je naar de stad. Maar voor rust, ruimte en groen in je vrije tijd kun je
altijd op Waddinxveen terugvallen.
Een divers aanbod van basisscholen die kwalitatief goed onderwijs bieden en een middelbare
school zorgen ervoor dat Waddinxveen een aantrekkelijke woongemeente voor gezinnen is. De
onderwijsgebouwen spelen in 2030 een grote rol in de wijk waarin zij staan en zijn te voet en per
fiets goed bereikbaar.
Voor jongeren is er in 2030 genoeg te doen in Waddinxveen. Er zijn ontmoetingsplekken voor
jongeren, activiteiten, evenementen, sportvoorzieningen en muziekverenigingen, die ervoor
zorgen dat jongeren in Waddinxveen elkaar kunnen ontmoeten, zich kunnen uitleven en zich
kunnen ontspannen.
Voorzieningen zijn niet alleen een zaak van de gemeente. Waddinxveen kent veel voorzieningen
die gestart zijn op initiatief van inwoners, draaien op vrijwilligers en bouwen op de betrokkenheid
en soms financiering van de lokale bevolking en ondernemers.
KAPPER
KAPPER
Toekomstvisie Waddinxveen 2030
11
Sterk dorpshart
Ambitie 3
“Centraliseer winkels, uitgaansgelegenheden en cultureel
aanbod.”
Deelnemer vragenlijst
Waddinxveen heeft van oudsher een verrassende structuur door het ontbreken van een
oude dorpskern. Het Gouweplein heeft voor een centrum gezorgd. Een dorpshart is echter
meer dan een centraal gelegen winkelcentrum. Het is een belangrijke openbare, culturele en
maatschappelijke plek, waar je kunt wonen, winkelen en ontmoeten. Online winkelen maakt
echter een grote opmars door. Winkels leggen daarom in 2030 de focus op service, vermaak en
beleving om bezoekers te blijven aantrekken. Dankzij moderne vormen van vervoer, bestellen
en bezorgen zijn de dagelijkse boodschappen voor iedereen, dus ook voor mensen die minder
mobiel zijn, verkrijgbaar en bereikbaar.
Het dorpshart is in 2030 een hoogwaardig, aantrekkelijk en dynamisch gebied dat verbonden
is met de wijken. De gemeente blijft alert om samen met ondernemers, inwoners en
maatschappelijke organisaties de levendigheid, aantrekkelijkheid en verblijfswaarde van het
centrum voor bezoekers en bewoners te waarborgen. Dit hangt samen met de vermenging van
functies en aanwezigheid van voorzieningen.
Toekomstvisie Waddinxveen 2030
12
Ambitie 4
Sociale verbondenheid
“Het moet wel zo zijn dat we elkaar blijven kennen. Sociale
controle kun je alleen op kleine schaal benutten.”
Deelnemer Dag van de Toekomst
Eenzaamheid, onder alle leeftijdsgroepen, neemt landelijk gezien toe. Door groei van de
ongelijkheid neemt de polarisatie toe. Mensen blijven echter behoefte hebben aan binding en
gemeenschapszin. Waddinxveen heeft in 2030 zijn sterke sociale verbondenheid weten vast te
houden.
Bewoners voelen zich thuis en veilig in Waddinxveen. Een veilige leefomgeving is vooral
gerealiseerd door de kracht van de samenleving. Er is een groot aantal hechte, sociale
gemeenschappen, in de vorm van (sport)verenigingen en geloofsgemeenschappen. Verenigingen,
clubs, instellingen en vrijwilligers zijn van belang voor het verbinden van mensen en worden met
een faciliterende ondersteuning van de gemeente in stand gehouden. Nieuwe technologieën
beïnvloeden onze sociale contacten. Mede dankzij digitale platforms zijn mensen verbonden. Deze
platforms faciliteren samenwerking en kennisdeling.
Omzien naar elkaar zit in het DNA van de inwoners. Dat geldt ook voor het nemen van initiatieven.
De verschillende gemeenschappen versterken ook onderling de sociale cohesie. Bijvoorbeeld door
zich in te zetten voor gezamenlijke doelen, zoals een snelle en goede integratie van nieuwkomers.
Of door zich actief in te zetten voor de zwakkeren in de samenleving.
Toekomstvisie Waddinxveen 2030
13
Ambitie 5
Waardevol groen
“Waddinxveen heeft in 2030 hopelijk het groen weten te
behouden en zelfs uit te breiden.”
Deelnemer Toekomstcafé voor maatschappelijke organisaties
Groen in de wijken draagt bij aan een dorps karakter en een mooie en gezonde leefomgeving.
De gemeente heeft samen met de inwoners het openbaar groen in 2030 versterkt. Hoogwaardig
groen waar het moet, standaard en robuust waar het past, natuurvriendelijk en ecologisch waar
het kan. In het dorp wordt de groenstructuur versterkt door de aanleg van kwalitatief goede
bomen, perken en plantsoenen.
Grote openbare groengebieden met grasvelden, bankjes en speelplekken, zoals het Burgemeester
Warnaarplantsoen, de Petteplas, het WSE-terrein en het park in Triangel, bieden mogelijkheden
tot recreëren en genieten. Daar waar er in de wijken behoefte aan is, kunnen in 2030 vrijkomende
plekken ontwikkeld zijn tot wijkparkjes.
Een netwerk van verbindingen zorgt ervoor dat de groene gebieden en de parken binnen
Waddinxveen aan elkaar zijn geschakeld. Ook bij de inpassing van nieuwe wegen worden kansen
benut voor de realisatie van nieuw groen en intensivering van bestaand groen.
Toekomstvisie Waddinxveen 2030
14
Toegankelijke natuur
Ambitie 6
“Het Groene Hart moet groen zijn.”
Deelnemer vragenlijst
Je woont in Waddinxveen op steenworp afstand van de natuur. Het kunnen beleven van deze
natuur draagt bij aan de kwaliteit van het wonen in Waddinxveen. Het is dan ook van belang dat
het buitengebied versterkt wordt.
Waddinxveen vormt in 2030 een toegangspoort tot het Groene Hart. Vanuit het Groene
Hart bezien is Waddinxveen een toegangspoort tot het Bentwoud, een nieuw natuur- en
recreatiegebied en het grootste aaneengesloten bosgebied in de Randstad. Er zijn in 2030
goede en veilige verbindingen vanuit de kern van Waddinxveen naar het Groene Hart. Deze
verbindingen zijn ook goed toegankelijk voor mindervaliden. Natuurgebieden, zoals het
Bentwoud, Gouwebos, de Voorofsche Polder, ’t Weegje en de historisch waardevolle en
karakteristieke polder Bloemendaal, zijn geliefde recreatiegebieden voor mensen van binnen
en buiten Waddinxveen. Deze natuurgebieden zijn onderling verbonden door een netwerk van
recreatieve fiets- en wandelpaden. De polder Bloemendaal is een prachtig voorbeeld van het oude
veenweidelandschap. De wandel- en fietsroutes door het polderlandschap van het Groene Hart
trekken vele recreanten. Dat geldt ook voor het Bentwoud, dat het eerste en enige bosgebied in
de omgeving is.
Toekomstvisie Waddinxveen 2030
15
Ambitie 7
Modern
ondernemerschap
“Maak een locatie met horecavoorzieningen voor
ondernemers. Zo kunnen we thuis werken, maar wel
zakelijke besprekingen houden.”
Deelnemer Toekomstcafé voor ondernemers
De logistieke sector maakt een ingrijpende omslag door. Vanwege de overgang van fysieke naar
online retail moet de logistieke sector steeds meer kleine en frequente zendingen binnen de
kortst mogelijke tijd verzorgen. Dat gebeurt in de toekomst met drones, robots en zelfsturende
voertuigen. Ook de opmars van3D-printing heeft effect op de toekomst van de logistieke sector.
Waddinxveen is in 2030 een gemeente waar niet alleen gewoond, maar ook gewerkt wordt.
Lokale bedrijven floreren. De gemeente denkt mee met het bedrijfsleven en biedt mogelijkheden
en kansen. De gemeente werkt samen met het bedrijfsleven aan een goede infrastructuur in de
vorm van bedrijventerreinen en bereikbaarheid. Hierdoor heeft Waddinxveen een aantrekkelijk
vestigingsklimaat voor een diversiteit aan bedrijven. Ruim baan voor ondernemerschap biedt
inkomen en werkgelegenheid, ook voor de jongeren in Waddinxveen. Innovaties komen tot stand
doordat jonge ondernemers kunnen profiteren van het netwerk, de kennis en de expertise van
al gevestigde ondernemers. Sociaal ondernemerschap leidt tot innovatieve oplossingen voor
maatschappelijke uitdagingen en het creëren van maatschappelijke meerwaarde.
Logistiek vormt momenteel een belangrijke sector voor het Waddinxveense bedrijfsleven.
Waddinxveen wil echter niet te zeer afhankelijk worden van logistiek alleen. Waddinxveen
zet richting 2030 daarom in op diversificatie van bedrijvigheid en speelt in op kansen en
ontwikkelingen die zich voordoen, bijvoorbeeld op het gebied van glastuinbouw en innovatieve
maakindustrie.
Wonen, werken en ondernemen lopen in 2030 door elkaar heen. Forenzen pendelen niet meer
dagelijks naar hun werkplek in een andere stad, maar hebben ook behoefte aan co-werkplekken
waar gelijkgestemden en zelfstandig ondernemers samen komen en een gedeelde werklocatie
hebben. Dit is niet alleen efficiënt, maar levert ook synergie op!
Toekomstvisie Waddinxveen 2030
16
Goede bereikbaarheid
Ambitie 8
“Bij bereikbaarheid van Waddinxveen denk ik in de eerste
plaats aan goede verbindingen met het openbaar vervoer.”
Deelnemer vragenlijst
Nederlanders worden steeds mobieler: de afgelopen jaren is men zich over langere afstanden
gaan verplaatsen en het aantal (dagelijkse) verplaatsingen tussen gemeenten voor werk, onderwijs
en recreatie groeit. Verwacht wordt dat deze opschaling in de toekomst verder zal doorzetten. De
ligging aan het spoor met drie stations biedt kansen voor Waddinxveen. Innovaties vergroten de
mobiliteit en dat heeft grote gevolgen voor Waddinxveen als knooppunt van vervoer en logistiek.
In 2030 is de bereikbaarheid van, naar en in Waddinxveen versterkt om gehoor te geven
aan de toenemende en veranderende mobiliteit. Investeringen in een modern openbaar
vervoersnetwerk, met verhoogde frequentie en kwaliteit, zorgen ervoor dat voorzieningen in de
regio goed bereikbaar zijn. De bereikbaarheid in Waddinxveen zelf is versterkt door optimalisatie
van het voet- en fietspadennetwerk. Vraaggestuurde mobiliteit is in 2030 toegenomen. Openbaar
vervoer op maat, in de vorm van zelfsturende busjes die rijden naar behoefte, maken het mogelijk
dat elk huis een bushalte wordt.
Grootschalig vrachtverkeer en automobilisten die Waddinxveen niet als bestemming hebben
worden om de woongebieden heen geleid. Dit draagt bij aan een veilig en gezond leefklimaat.
Daar waar dit de verkeersveiligheid en doorstroming ten goede komt wordt gestreefd naar
kruisingsvrije verkeersstromen.
Toekomstvisie Waddinxveen 2030
17
Ambitie 9
Duurzame samenleving
“We hebben veel glastuinbouw in Waddinxveen. De
opgewekte energie kunnen we verbinden met bedrijven,
zodat ze er samen gebruik van kunnen maken. Daarmee
streven we duurzaamheid na.”
Deelnemer Toekomstcafé voor ondernemers
Het klimaatakkoord van Parijs vraagt om een grote afname van broeikasgassen in Nederland. Ook
de wereldwijde stijgende vraag naar grondstoffen is niet houdbaar. Waddinxveen treft daarom
maatregelen om in 2030 een duurzame samenleving te vormen.
Waddinxveen heeft grote stappen gezet om in 2030 een ‘circulaire economie’ tot stand te
brengen, gericht op optimaal hergebruik van producten en grondstoffen en het minimaliseren
van waardevernietiging. Waddinxveen streeft naar hergebruik van afval, met als resultaat geen
reststromen en geen verbranding.
Waddinxveen is vanaf 2025 een CO2-neutrale gemeente. Door een zo laag mogelijk
energieverbruik en duurzame opwekking komen de CO2-emissies in totaal op nul uit. De
hoeveelheid duurzame energie afkomstig van niet-fossiele bronnen gaat in 2030 naar de 50%. De
gemeente stimuleert duurzame woningen, waarbij zowel aandacht is voor bestaande woningen
als voor nieuwe. Ook het gebruik van elektrische voertuigen, van fietsen en lopen worden
gestimuleerd. Met de regio en het bedrijfsleven wordt samengewerkt voor een overgang van
fossiele brandstoffen naar groene energie. Geïnvesteerd wordt om energie op te wekken met
biomassa, wind-, bodem- en zonne-energie en energie uit de restwarmte van de glastuinbouw.
Het realiseren van een duurzame samenleving is een gezamenlijke inspanning van gemeente,
samenleving en ondernemers. De gemeente heeft een voorbeeldfunctie. De gemeentelijke
organisatie en het gemeentelijk vastgoed zijn in 2030 energieneutraal. Voor de organisatie
betekent dat bijvoorbeeld duurzaam inkopen, het stimuleren van digitale informatieoverdracht en
een gemeentehuis dat volledig gebruik maakt van duurzame en lokaal opgewekte stroom.
Toekomstvisie Waddinxveen 2030
18
Ambitie 10
Evenwichtig
woningaanbod
“Bestaande gebouwen moeten we hergebruiken en
aanpassen, zodat er woningen ontstaan voor verschillende
doelgroepen.”
Deelnemer Toekomstcafé voor maatschappelijke organisaties
Het aantal huishoudens in Nederland en Waddinxveen zal naar verwachting de komende jaren
toenemen. Dat komt omdat steeds meer ouderen langer zelfstandig blijven wonen en het aantal
eenpersoonshuishoudens groeit. Het woningaanbod van Waddinxveen in 2030 heeft hierop
geanticipeerd met een diversificatie.
Woningen zijn gevarieerd om aan de wensen van verschillende mensen te voldoen. Naast de
eenpersoonswoningen is er aanbod voor grote en kleine gezinnen, voor oude en jonge mensen,
voor huishoudens met hoge en lage inkomens. Er is een balans in sociale woningbouw, vrije
sector huurwoningen en koopaanbod, afgestemd op de Waddinxveense behoefte.
Een evenwichtig woningaanbod geeft een gemengd samengestelde bevolking. Dat betekent
dat er een evenwicht is in de verhouding van jongvolwassenen, gezinnen en ouderen. Dat
Nederland vergrijst is een gegeven. De gemeente heeft hier tijdig op ingespeeld. Ouderen blijven
in 2030 zo lang mogelijk zelfstandig thuis wonen. Door middel van toegankelijke domotica
(huisautomatisering) kunnen mensen met minder hulp van anderen op een veilige manier
zelfstandig wonen. Daarnaast zijn er in Waddinxveen in 2030, dankzij onder meer collectief
particulier opdrachtgeverschap door senioren, seniorvriendelijke woonvormen. Door betaalbare
starterswoningen (koop en huur) weet Waddinxveen in 2030 jonge inwoners aan zich te binden.
Een Waddinxvener kan zo zijn hele leven in de gemeente blijven wonen.
Toekomstvisie Waddinxveen 2030
19
Ambitie 11
Krachtige samenleving
“Luister actief naar de inwoners, neem ons serieus.”
Deelnemer gesprekken op de markt
De rol van de overheid verandert en is steeds meer ondersteunend, faciliterend en
kaderscheppend: de gemeente ‘zorgt dat’ in plaats van ‘zorgt voor’. Een goede relatie tussen
gemeente en inwoners staat voorop in Waddinxveen. Uitgangspunt is dat alle inwoners volop
en naar vermogen mee doen in de maatschappij. Waddinxveen bouwt op de eigen kracht en
initiatieven van inwoners en ondernemers. Sociale netwerken, vrijwilligers en maatschappelijke
verbanden spelen hierbij een belangrijke rol.
Initiatieven uit de samenleving worden positief benaderd vanuit de gedachte: ja, mits… De
gemeente werkt samen met de omgeving: inwoners, ondernemers en partners. Voordat een
oplossing of idee wordt uitgewerkt wordt informatie opgehaald bij en kan invloed worden
uitgeoefend door de samenleving. Transparantie staat voorop. De gemeente speelt een
faciliterende rol, staat open voor initiatieven uit de samenleving en werkt samen met anderen om
publieke waarden te genereren.
De gemeente staat pal voor een samenleving waar iedereen – jong en oud, zorgbehoevenden,
statushouders en inwoners die het financieel of sociaal moeilijk hebben – erbij hoort. Zij biedt
goede toegang tot voorzieningen, diensten en activiteiten om te bevorderen dat mensen
naar wens kunnen meedoen in de samenleving. Waar nodig ondersteunt en faciliteert de
gemeente, bijvoorbeeld door de samenwerking met professionele krachten, zorginstellingen en
vrijwilligersorganisaties.
Inwoners nemen in 2030 meer dan ooit hun eigen verantwoordelijkheid om bij te dragen aan de
lokale samenleving en elkaar bij te staan. De gemeente stelt inwoners in staat zelf initiatieven in
de wijken te ontplooien. De wijkplatforms, de participatieadviesraad, het ondernemersplatform,
religieuze gemeenschappen, verenigingen en andere verbanden vormen een podium voor sociale
contacten, (inwoners)initiatieven en belangenbehartiging en zijn belangrijke partners voor de
gemeente.
Toekomstvisie Waddinxveen 2030
20
De weg naar
de toekomst
visie
De weg naar de
toekomstvisie
Aanleiding
Visies ontstaan niet spontaan. Er is altijd een aanleiding om een visie te ontwikkelen.
Tussen 2010 en 2012 werd in Waddinxveen gesproken over een mogelijke fusie met Gouda.
Mede op basis van een referendum in 2011 met een opkomst van 70% waarin 91% van de
bevolking van Waddinxveen zich uitsprak tegen de fusie, werd dit proces beëindigd. Hierna
volgde een bestuurskrachtonderzoek. Het bestuurskrachtonderzoek ‘Samen slagvaardig’ uit
2013 gaf aan dat de bestuurskracht van Waddinxveen ‘goed tot zeer goed’ is met een ‘zeer
resultaatgericht en daadkrachtig’ bestuur. Keerzijde van de sterke focus op doen en uitvoeren
is een veel lagere prioriteit voor strategische visievorming voor de lange termijn, aldus het
bestuurskrachtonderzoek. Op onderdelen is er gebrek aan voldoende rust, ruimte en energie om
tot een visie te komen die richtinggevend is voor de lange termijn. De conclusies en aanbevelingen
uit het bestuurskrachtonderzoek zijn na de verkiezingen opgepakt door de nieuwe coalitie. In het
collegeprogramma 2014-2018 ‘Met elkaar voor Waddinxveen’ wordt benadrukt dat het van belang
is om de koers te baseren op een breed gedragen visie.
Totstandkoming
De Toekomstvisie kwam tot stand met de inbreng van de Waddinxveense samenleving. Begin
2016 is het visietraject ‘Toekomstvisie Waddinxveen 2030’ van start gegaan. Er volgde een traject
van bijna een jaar, waaraan alle betrokken partijen in de samenleving actief deelnamen. Een
traject met als doel een nieuwe toekomstvisie te ontwikkelen door en voor Waddinxveen. Het
visietraject leverde waardevolle en inspirerende gesprekken op en bracht de gemeente in contact
met betrokken Waddinxveners vol goede ideeën en scherpe meningen. Deelnemers kwamen uit
verschillende groepen van de samenleving.
Het visietraject gaf inzicht hoe de inwoners, ondernemers en maatschappelijke organisaties over
Waddinxveen denken, nu en in de toekomst. Ze gaven aan waar Waddinxveen voor staat, wat
belangrijke thema’s zijn en welke richting Waddinxveen wel en niet op moet. Ook conflicterende
waarden kwamen naar boven. Uit de bijeenkomsten, gesprekken en reacties is een rode draad
naar voren gekomen: wensen en voorstellen die vaker terugkwamen. Op basis van deze rode
draad is de Toekomstvisie opgesteld.
Hieronder volgt een terugblik op de weg naar de nieuwe Toekomstvisie voor Waddinxveen.
Voorbereiding en vooronderzoek
De eerste fase betrof een interne fase. Er vond een vooronderzoek plaats naar de historie en
huidige situatie van Waddinxveen op basis van een drietal interviews en verschillende rapporten
en onderzoeken. In een workshop brachten de medewerkers van de gemeente trends en
ontwikkelingen in kaart die relevant zijn voor Waddinxveen. Een inspiratieteam, bestaande uit
deelnemers met uiteenlopende achtergronden uit de Waddinxveense gemeenschap, werkte de
gevolgen, kansen en bedreigingen van een selectie trends uit.
Toekomstvisie Waddinxveen 2030
21
Aftrap met scholieren van het Coenecoop College
In april 2016 vond de externe aftrap van het visietraject plaats. Leerlingen van het Coenecoop
College dachten mee over hun toekomst in Waddinxveen. Zij deden dit in de vorm van een
‘woordwolk’ met hun associaties met de toekomst van Waddinxveen. Het resultaat overhandigden
zij aan burgemeester Bert Cremers.
Discussie en debat met inwoners, ondernemers en maatschappelijke organisaties
In mei 2016 gingen de wethouders op de weekmarkt in gesprek met inwoners over de toekomst
van Waddinxveen. Er vonden Toekomstcafés plaats voor ondernemers en maatschappelijke
organisaties. In juli 2016 trok de ‘Toekomstvisie on Tour’ door het dorp. Aan de hand van
stellingen gaven inwoners aan wat zij belangrijk vinden voor de toekomst van Waddinxveen.
Daarnaast vulden de inwoners in juli een digitale vragenlijst in op de website www.wv2030.nl.
Dag van de Toekomst
De resultaten tot dan toe vormden de basis voor de ontwikkeling van vier toekomstbeelden
voor Waddinxveen. Toekomstbeelden die een beeld schetsen van hoe Waddinxveen er in 2030
mogelijkerwijs uit kan zien.
Inwoners gingen op de Dag van de Toekomst met elkaar in gesprek over deze toekomstbeelden.
In een debat maakten zij duidelijk welk toekomstbeeld hun voorkeur had. Op basis van de
uitkomsten van de Dag van de Toekomst en de eerdere activiteiten is er een vertaalslag gemaakt
van de toekomstbeelden naar een conceptvisie.
Consultatieronde
De Waddinxveense samenleving krijgt in het najaar de mogelijkheid om op de conceptvisie
te reageren. Op de markt en tijdens een inloopavond reageren zij op de conceptvisie. De
conceptvisie wordt ook voorgelegd aan de buurgemeenten en de Participatie Advies Raad van de
gemeente.
Rol van de raad
De raad is gedurende het gehele proces betrokken geweest. Begin 2016 stelde de raad een
startnotitie vast. Ook heeft de raad een klankbordgroep ingesteld, die op belangrijke momenten
in het traject is geconsulteerd. Daarnaast is de raad met nieuwsbrieven tussentijds op de hoogte
gesteld van de voortgang.
Toekomstvisie Waddinxveen 2030
22
De weg naar
de toekomst
De weg naar de toekomst
Waddinxveen beschikt over een ambitieuze gemeentelijke organisatie en is ervan overtuigd vanuit
zelfstandigheid met en voor de samenleving invulling te kunnen geven aan de Toekomstvisie.
De Toekomstvisie dient als een kompas voor Waddinxveen. Met de Toekomstvisie heeft de
gemeente een strategische visie voor de lange termijn die in de praktijk als ijkpunt voor nieuw
beleid en initiatieven zal dienen.
Belangrijk is daarom dat het visiedocument niet wordt gezien als eindpunt, maar dat het voor alle
betrokkenen een levend document is van de te varen koers. De visie gaat deel uitmaken van het
DNA van de gemeente Waddinxveen. Alleen dan zal de visie, bewust of onbewust, een rol spelen
in besluitvorming van inwoners, ondernemers en gemeente. De dialoog moet blijven, waardoor
de visie over de ontwikkeling van de gemeente blijft leven.
Doordat de Toekomstvisie tot stand is gekomen op basis van de inbreng van vele partijen in de
samenleving, biedt de Toekomstvisie een herkenbaar vertrekpunt voor partijen die op hun beurt
investeren en bijdragen aan de ontwikkeling van Waddinxveen. Ook beschikt de gemeente met
de Toekomstvisie over een lange termijn visie waaraan de gemeente haar inzet in de regio kan
bepalen en biedt de visie handvatten voor het vormen van coalities. Omdat vrijwel alle ambities
een regionale component kennen, maar ook omdat ontwikkelingen op (boven)regionale schaal
van invloed kunnen zijn op Waddinxveen, is regionale samenwerking van wezenlijk belang.
Met een heldere koers voor de toekomst van Waddinxveen kan de gemeente zelfbewust, vanuit
een strategische visie voor de lange termijn, opereren. De Toekomstvisie stelt de gemeente in
staat bij regionale samenwerking haar belangen voor de lange termijn te waarborgen en hierover
afspraken te maken met partners.
Toekomstvisie Waddinxveen 2030
23
Colofon
Colofon
De Toekomstvisie Waddinxveen 2030 is tot stand gekomen in opdracht van de gemeente
Waddinxveen.
Procesbegeleiding: Gemeente Waddinxveen en Futureconsult
Tekst: Gemeente Waddinxveen en Futureconsult
Animaties: Studio Pistol
De Toekomstvisie Waddinxveen 2030 is ontwikkeld door de gemeente Waddinxveen in
samenwerking met inwoners, maatschappelijke organisaties en ondernemers. De gemeente
bedankt alle betrokken partijen voor hun betrokkenheid en inzet tijdens het proces.
Toekomstvisie Waddinxveen 2030
24