Transcript Εβδομαδιαίο Οικονομικό Δελτίο της 05.01.2017

Εβδομαδιαίο Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων
Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών
Πέμπτη 5 Ιανουαρίου 2017
Ελληνική Οικονομία
Παρά
την
ανάκαμψη
της
καταναλωτικής
εμπιστοσύνης στο τρίτο τρίμηνο του έτους, την
αύξηση της απασχόλησης και την παραμονή της
ιδιωτικής αποταμίευσης σε αρνητικό έδαφος κατά το
πρώτο εξάμηνο του έτους, ο όγκος του λιανικού
εμπορίου ακολούθησε πτωτική πορεία, σύμφωνα με
τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία. Συγκεκριμένα, ο
ρυθμός μεταβολής του όγκου λιανικού εμπορίου
(κύκλος εργασιών σε σταθερές τιμές) διατηρεί για
όγδοο συνεχές έτος αρνητικό πρόσημο στο
δεκάμηνο του 2016 και διαμορφώνεται στο -1,0%.
Τούτο ήταν αποτέλεσμα
της πτώσεως του
διαθεσίμου εισοδήματος των νοικοκυριών λόγω της
αυξήσεως των φορολογικών επιβαρύνσεων και της
μειώσεως των καθαρών κοινωνικών μεταβιβάσεων.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με το Household Sector
Report (Νοέμβριος 2016) της Ευρωπαϊκής Κεντρικής
Τράπεζας, το διαθέσιμο εισόδημα μειώθηκε κατά
-1,2% και -0,4% στο πρώτο και δεύτερο τρίμηνο του
2016 αντιστοίχως. Η συμβολή στη μεταβολή αυτή
των φόρων στο εισόδημα και την περιουσία ήταν
-1,2% και 0,1%, ενώ των καθαρών κοινωνικών
μεταβιβάσεων ήταν -0,7% και -1,0% αντίστοιχα στα
δύο
πρώτα
τρίμηνα.
Η
επίπτωση
αυτή
αντισταθμίστηκε μόνο μερικώς από την συμβολή της
ανόδου των εισοδημάτων εξαρτημένης εργασίας
κατά 2,9% και 1,8% αντιστοίχως στα δύο πρώτα
τρίμηνα του έτους. Και τούτο διότι η αύξηση της
απασχόλησης προήλθε σε μεγαλύτερο βαθμό μέσω
νέων συμβάσεων μερικής και εκ περιτροπής
απασχόλησης-από ό,τι πλήρους απασχόλησης-με
αποτέλεσμα η επίδρασή της απασχόλησης επί της
αγοραστικής δυνάμεως να είναι σχετικά ασθενής.
Η υποτονική καταναλωτική ζήτηση αντανακλάται
επίσης στον ρυθμό μεταβολής του υπολοίπου των
χορηγήσεων καταναλωτικών δανείων που διατηρεί
το αρνητικό πρόσημο της τελευταίας εξαετίας
(πράσινη γραμμή στο Γράφημα 1) αν και φθίνει με
μικρότερο ρυθμό σε σχέση με τα προηγούμενα
χρόνια.
Τα έσοδα από τον φόρο προστιθέμενης αξίας
συνιστούν ένα ακόμη μέτρο της ενεργού
καταναλωτικής
ζητήσεως,
αφού
συνδέονται
αναλογικά με τον όγκο των συναλλαγών. Τα δύο
τελευταία έτη και κυρίως το 2016, ωστόσο, τα έσοδα
από τον ΦΠΑ ακολουθούν αντίστροφη πορεία.
Αυξάνονται δηλαδή, αν και με σχετικά μικρό ρυθμό,
ως αποτέλεσμα των διαδοχικών αυξήσεων του
φορολογικού συντελεστή τον Ιούλιο του 2015 και τον
Μάιο του 2016, καθώς και της αυξημένης χρήσεως
των ηλεκτρονικών μέσων πληρωμών. Σε βραχύ
χρονικό ορίζοντα, τούτο επιφέρει αυξημένα
φορολογικά έσοδα δημιουργώντας μια εφάπαξ
επίπτωση στον ετήσιο ρυθμό μεταβολής όπως
παρατηρείται στο Γράφημα 1. Ωστόσο, σε μακρύ
χρονικό
ορίζοντα,
οι
υψηλοί
φορολογικοί
συντελεστές εκτιμάται ότι ασκούν αρνητική επίδραση
στην καταναλωτική δαπάνη και κατά συνέπεια, στα
έσοδα του φόρου προστιθέμενης αξίας.
Αντίθετα με τους ανωτέρω δείκτες καταναλωτικής
ζήτησης, οι νέες κυκλοφορίες ΙΧ επιβατικών
αυτοκινήτων αυξάνονται τα τρία τελευταία χρόνια με
διψήφιο ποσοστό. Η αύξηση αυτή αποδίδεται (α) στο
κίνητρο της απόσυρσης, (β) στην αβεβαιότητα των
νοικοκυριών για το ενδεχόμενο εξόδου από την
Ευρωζώνη στο πρώτο εξάμηνο του 2015 και (γ)
στην αυξημένη ζήτηση αυτοκινήτων χρονομίσθωσης
που συνδέεται με την ισχυρή άνοδο της τουριστικής
κίνησης καθώς και την ανανέωση του στόλου
σημαντικών ελληνικών επιχειρήσεων την τελευταία
διετία.
Επιπλέον, σημαντική τόνωση της καταναλωτικής
ζήτησης αναμένεται να προκύψει από την πτωτική
πορεία των ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου
προς τον ιδιωτικό τομέα μετά την ολοκλήρωση της
πρώτης αξιολόγησης, όπως απεικονίζεται στο
Γράφημα 2. Ειδικότερα τον Νοέμβριο 2016
παρατηρήθηκε μείωση των ληξιπρόθεσμων οφειλών
ύψους € 727 εκατ. Η αποκλιμάκωση των οφειλών
οδηγεί σε παροχή ρευστότητας προς τις ελληνικές
επιχειρήσεις που αναμένεται να διαχυθεί σταδιακά
στο σύνολο της οικονομίας.
Γράφημα 2. Εξέλιξη Ληξιπρόθεσμων Οφειλών Δημοσίου
(€ εκατ.)
Γράφημα 1. Δείκτες Ιδιωτικής Καταναλωτικής Ζήτησης
(% ετήσιες μεταβολές)
20
50
40
15
30
10
20
5
10
0
0
6.899
6.911
7.233
7.402
5.974
7.039
6.422
6.367
6.330
5.603
-10
-5
-20
-10
-30
-15
-40
-20
-50
2008
2009
2010
2011
* στοιχεία 2016: τελευταία διαθέσιμα
Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ, ΤτΕλλάδος, Υπ. Οικονομικών
2012
2013
2014
2015
2016*
Νέες Κυκλοφορίες ΙΧ αυτοκινήτων, δεξ. άξονας
Δείκτης Όγκου Λιανικού Εμπορίου
Καταναλωτική Πίστη
Έσοδα από ΦΠΑ
Εκκρεμείς Επιστροφές Φόρων
Πηγή: Υπουργείο Οικονομικών
Ληξιπρόθεσμες Οφειλές
Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων
Το Λιανικό Εμπόριο στο δεκάμηνο του 2016:
Σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, στο δεκάμηνο 2016 ο
δείκτης κύκλου εργασιών στο λιανικό εμπόριο
(τρέχουσες τιμές) μειώθηκε κατά 2,5%, έναντι
μεγαλύτερης μείωσης κατά 3,0% στο αντίστοιχο
δεκάμηνο του 2015. Εξαιρουμένων των καυσίμων
και λιπαντικών ο γενικός δείκτης παρουσίασε
μικρότερη μείωση κατά 0,8% στο δεκάμηνο του
2016, έναντι υποχώρησης κατά 0,7% στο αντίστοιχο
διάστημα του 2015. Σημειώνεται ότι, ο μέσος γενικός
δείκτης κύκλου εργασιών στο λιανικό εμπόριο έχει
υποχωρήσει στις 70,0 μονάδες στο δεκάμηνο του
2016, έναντι των 100 μονάδων του έτους βάσεως
2010.
Πίνακας 1. Ετήσιες % Mεταβολές τoυ Mέσου Δείκτη Κύκλου
Εργασιών στο Λιανικό Εμπόριο
Κατηγορίες Καταστημάτων
10Μ 2016
10Μ 2015
Μεγάλα Kαταστήματα Tροφίμων
Μικρά Καταστήματα Τροφίμων
Πολυκαταστήματα
Φαρμακευτικά-Καλλυντικά
Ένδυση-Υπόδηση
Έπιπλα-Ηλεκτρ. Είδη
Βιβλία-Χαρτικά-Λοιπά είδη
Καύσιμα και λιπαντικά αυτοκινήτων
Γενικός Δείκτης
-1,3%
-1,2%
6,4%
-1,7%
2,6%
-2,3%
0,8%
-10,7%
-2,5%
-0,5%
-3,0%
-6,6%
-2,8%
2,9%
-7,2%
4,5%
-12,3%
Γενικός Δείκτης εκτός Καυσίμων
και Λιπαντικών Αυτοκινήτων
-0,8%
-0,7%
3,6% τον αντίστοιχο μηνά του 2015, ενώ οι
αντίστοιχες πωλήσεις χωρίς καύσιμα και λιπαντικά,
κατέγραψαν μεγαλύτερη αύξηση κατά 1,4% τον
Οκτώβριο, έναντι μείωσης κατά 0,4% τον ίδιο μήνα
του 2015.
Αύξηση των λιανικών πωλήσεων κατέγραψαν τον
Οκτώβριο, σε ετήσια βάση, τα μικρά καταστήματα
ειδών διατροφής (+2,9%), τα μεγάλα καταστήματα
τροφίμων (+3,7%) και οι λαϊκές αγορές (+5,1%).
Αντίθετα, αρνητικά επέδρασε στον γενικό δείκτη, η
μείωση των πωλήσεων των ειδών οικιακού
εξοπλισμού (-7,8%) και των πωλήσεων των
καταστημάτων ένδυσης–υπόδησης (-1,7%).
Τραπεζική Χρηματοδότηση του Ιδιωτικού
Τομέα: Η μείωση της χρηματοδοτήσεως προς τον
ιδιωτικό τομέα συνεχίσθηκε και τον Νοέμβριο, αν και
με βραδύτερο ρυθμό σε σχέση με τους
προηγούμενους
μήνες,
ενώ
το
υπόλοιπο
διαμορφώθηκε κάτω των €200 δισ. όπως συνέβη τον
Οκτώβριο, τον Σεπτέμβριο και τον Αύγουστο.
20%
15%
5%
5%
0%
-5%
0,2%
0%
Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ.
Γράφημα 3. Δείκτης Κύκλου Εργασιών στο
Λιανικό Εμπόριο (εκτός καυσίμων), % ετήσιες
μεταβολές
12,6%
10%
-3,0%
Όσον αφορά στους επιμέρους υποκλάδους των
καταστημάτων λιανικού εμπορίου, ουσιαστικά μόνο ο
κλάδος
των
πολυκαταστημάτων
κατέγραψε
σημαντική αύξηση των πωλήσεων (+6,4%),
ακολουθούμενος από τις πωλήσεις του κλάδου
ένδυσης και υπόδησης (+2,6%). Επισημαίνεται ότι
κλάδοι του λιανικού εμπορίου που συνδέονται με μη
διαρκή αγαθά πρώτης ανάγκης, όπως τα τρόφιμα και
τα φαρμακευτικά είδη παρουσίασαν μείωση του
κύκλου εργασιών στο δεκάμηνο του 2016 κατά 1,3%
και 1,7% αντίστοιχα (βλ Πίνακα1).
Γράφημα 4. Εξέλιξη της Τραπεζικής Χρηματοδότησης
(% ετήσιες μεταβολές)
18,9%
-0,9%
-5%
-3,1%
-1,3%
-2,8%
-10%
2008
Πηγή: ΤτΕλλάδος
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
Νοέμ.
2016
Χορηγήσεις σε Επιχειρήσεις
Χορηγήσεις σε Νοικοκυριά
Σύνολο Χορηγήσεων προς τον Ιδιωτικό Τομέα
Ειδικότερα, η χρηματοδότηση προς επιχειρήσεις,
ελεύθερους
επαγγελματίες
και
νοικοκυριά
διαμορφώθηκε σε €198,5 δισ. τον Νοέμβριο 2016,
1
δηλαδή μειώθηκε κατά 1,3% , σε ετήσια βάση, από 1,6% τον Οκτώβριο και συνοδεύθηκε, για πρώτη
φορά τους τελευταίους πέντε μήνες, από θετική
μηνιαία καθαρή ροή ύψους €62 εκατ. Στο
ενδεκάμηνο του 2016 ωστόσο έχει σχηματισθεί
σωρευτική
αρνητική
ροή
€3,0
δισ.
στη
χρηματοδότηση προς τον εγχώριο ιδιωτικό τομέα,
έναντι μεγαλύτερης όμως αρνητικής καθαρής ροής
€4,4 δισ. στην ίδια περίοδο του 2015.
-10%
-15%
Ιαν-11
Μαϊ-11
Σεπ-11
Ιαν-12
Μαϊ-12
Σεπ-12
Ιαν-13
Μαϊ-13
Σεπ-13
Ιαν-14
Μαϊ-14
Σεπ-14
Ιαν-15
Μαϊ-15
Σεπ-15
Ιαν-16
Μαϊ-16
Σεπ-16
-20%
Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ
Ειδικά τον Οκτώβριο του 2016 οι λιανικές πωλήσεις
εξελίχθηκαν θετικά για δεύτερο συνεχή μήνα,
επηρεασμένες κυρίως από αποτέλεσμα βάσεως που
διαμορφώθηκε τους πρώτους μήνες μετά την
επιβολή κεφαλαιακών ελέγχων. Συγκεκριμένα, ο
δείκτης κύκλου εργασιών αυξήθηκε κατά 1,3%, σε
ετήσια βάση, τον Οκτώβριο, έναντι πτώσης κατά
Επισημαίνεται ότι η μηνιαία καθαρή ροή ορίζεται ως
η διαφορά του ύψους των χορηγήσεων νέων
δανείων εντός του μηνός και των αντίστοιχων
χρεολυσίων που κατέβαλαν οι δανειολήπτες στις
τράπεζες.
Ως προς τη διάρθρωση του υπολοίπου δανείων
προς τον ιδιωτικό τομέα, σημειώνεται ότι στο τέλος
του Οκτωβρίου το 47,0% των υπολοίπων δανείων
αφορούσε δάνεια σε επιχειρήσεις (€ 94,0 δισ.), το
1
Οι καθαρές ροές και οι ρυθμοί μεταβολής υπολογίζονται αφού ληφθούν
υπόψη οι αναταξινομήσεις και μεταβιβάσεις δανείων/εταιρικών ομολόγων,
οι διαγραφές, καθώς και οι συναλλαγματικές διαφορές.
2
Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων
46,0% δάνεια σε νοικοκυριά (€ 91,3 δισ.), και το
υπόλοιπο 7% δάνεια σε ελεύθερους επαγγελματίες,
αγρότες και ατομικές επιχειρήσεις.
Γράφημα 5. Υπόλοιπα Χρηματοδότησης του
Ιδιωτικού Τομέα, Νοέμβριος 2016
(σε € δισ. και % διάρθρωση)
Καταναλω
τικά και
Λοιπά
26,3
13%
Τραπεζικές Καταθέσεις Ιδιωτικού Τομέα: Οι
Επιχειρημ
ατικά
94,0
47%
Στεγαστικά
65,0
33%
Γράφημα 6. Καταθέσεις Ιδιωτικού Τομέα (€ εκατ.)
170.000
Ελεύθεροι
Επαγγελμ
ατίες
13,2
7%
160.000
150.000
(%) 12μηνη μεταβολή
Γεωργία
Βιομηχανία
Εμπόριο
Τουρισμός
Ναυτιλία
Κατασκευές
Ενέργεια- Ύδρευση
Αποθηκεύσεις και Μεταφορές
Λοιπά
(1)
Στα υπόλοιπα περιλαμβάνονται τα δάνεια και οι τοποθετήσεις σε εταιρικά ομόλογα,
ανεξάρτητα από το αν έχουν τιτλοποιηθεί.
(2)
Οι ρυθμοί μεταβολής υπολογίζονται αφού ληφθούν υπόψη οι αναταξινομήσεις και
μεταβιβάσεις δανείων/εταιρικών ομολόγων, οι διαγραφές, καθώς και οι
συναλλαγματικές διαφορές.
Πηγή: ΤτΕ
Σχετικά με τους επιχειρηματικούς κλάδους, τον
Νοέμβριο του 2016, σε ετήσια βάση, τα υπόλοιπα
δανείων παρουσίασαν αύξηση προς όλους σχεδόν
τους κλάδους πλην της Ναυτιλίας και του Αγροτικού
τομέα (βλ. Πίνακα 2).
Αναφορικά με τα νοικοκυριά, κατά τον Νοέμβριο του
2016, ο ρυθμός μείωσης των υπολοίπων των
δανείων παρέμεινε σταθερός για τρίτο συνεχή μήνα
(Οκτώβριος και Σεπτέμβριος: 2016:-2,8%). Από την
ανάλυση της χρηματοδότησης των νοικοκυριών
προκύπτει οριακή υποχώρηση της μείωσης των
Οκτ-16
Αυγ-16
Ιουν-16
Απρ-16
Δεκ-15
Φεβ-16
Οκτ-15
Αυγ-15
Ιουν-15
Απρ-15
Δεκ-14
ΝΟΕ.
Φεβ-15
ΟΚΤ.
86,3
86,5
86,9
-0,2%
0,1%
0,5%
1,3
1,3
1,3
-5,3% -5,0% -2,2%
20,2
20,4
20,4
-0,7%
0,2%
0,6%
18,7
18,6
18,6
1,0%
0,8%
0,8%
7,4
7,5
7,6
0,3%
1,8%
2,0%
7,8
8,0
8,2
-4,8% -4,3% -3,7%
9,9
9,7
9,9
-0,5% -1,1%
0,7%
4,8
4,8
5,0
-0,3% -0,5%
2,0%
0,8
1,0
1,1
0,4% 10,8% 10,1%
15,4
15,1
15,0
2,4%
1,8%
1,2%
110.000
Οκτ-14
ΣΕΠ.
120.000
Αυγ-14
σε δισ. ευρώ)
Σύνολο
124.804
Ιουν-14
(2)
130.000
Απρ-14
Πίνακας 2. Χρηματοδότηση Μη- Χρηματοπιστωτικών
Επιχειρήσεων ανα Κλάδο Δραστηριότητας, 2016
Επιβολή
κεφαλαιακών
ελέγχων
Δεκ-13
(1)
140.000
Φεβ-14
Οι
πιστώσεις
προς
μη
χρηματοπιστωτικές
επιχειρήσεις αυξήθηκαν οριακά, σε ετήσια βάση τον
Νοέμβριο 2016 κατά 0,5%, έναντι μόλις 0,1% τον
προηγούμενο μήνα.
(Υπόλοιπα
ιδιωτικές καταθέσεις από το τέλος του περασμένου
έτους και ειδικότερα από το δεύτερο τρίμηνο του
2016 σημειώνουν ολοένα και βελτιούμενο ετήσιο
ρυθμό μεταβολής και τον Νοέμβριο του 2016
διαμορφώθηκαν σε €124.804 εκατ.
Οκτ-13
Πηγή: ΤτΕλλάδος
στεγαστικών δανείων τον Νοέμβριο κατά 3,4%,
έναντι 3,5% τον Οκτώβριο, ενώ επιδεινώθηκε οριακά
ο αρνητικός ρυθμός μεταβολής των λοιπών δανείων
από -10,8% τον Οκτώβριο σε -11,0% τον Νοέμβριο
2016.
Πηγή: Τράπεζα της Ελλάδος
Η αύξηση των καταθέσεων τον Νοέμβριο 2016 κατά
3,2%, σε ετήσια βάση, πρόεκυψε ως το συνδυαστικό
αποτέλεσμα της αύξησης των καταθέσεων των
νοικοκυριών κατά 1,8% και των επιχειρήσεων κατά
10,6%. Σημειώνεται η σημαντική αύξηση των
καταθέσεων όψεως των επιχειρήσεων κατά 17,3%,
σε ετήσια βάση, τον Νοέμβριο του 2016. Η αύξηση
αυτή συνδέεται εν μέρει και με την αυξανόμενη
χρήση των χρεωστικών και των πιστωτικών καρτών
και των ηλεκτρονικών μέσων πληρωμών (κυρίως
ύστερα από την επιβολή του εβδομαδιαίου ορίου
στις αναλήψεις από 28.6.15).
Είναι χαρακτηριστικό ότι, ο ετήσιος ρυθμός
μεταβολής του υπολοίπου των καταθέσεων
επιχειρήσεων και νοικοκυριών από -23,5% στο τέλος
του Δεκεμβρίου 2015 περιορίσθηκε σταδιακά στο
-6,1% στα τέλη Μαΐου 2016, έλαβε θετικό πρόσημο
τον Ιούνιο (+0,5%) και από τότε διευρύνεται
φθάνοντας το 3,2% τον περασμένο Νοέμβριο,
αντανακλώντας την βελτίωση του κλίματος
εμπιστοσύνης στην Ελληνική οικονομία.
Οι καταθέσεις του ιδιωτικού τομέα σε μηνιαίες
συναλλαγές αυξήθηκαν οριακά τον Νοέμβριο του
2016 κατά €172 εκατ. Η ως άνω εξέλιξη των
καταθέσεων των ιδιωτών εντός του Νοεμβρίου
προήλθε από την αύξηση των καταθέσεων των
επιχειρήσεων (€466 εκατ.) που αντιστάθμισε την
μείωση των καταθέσεων των νοικοκυριών (€-294
εκατ.). Η μείωση των καταθέσεων των νοικοκυριών
οφείλεται κυρίως στην πτώση των καταθέσεων
ταμιευτηρίου (βλ. Πίνακα 3).
3
Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων
Πίνακας 3. Καταθέσεις Ιδιωτικού Τομέα
Νοε-15 Οκτ-16 Νοε-16 μηνιαίες μεταβολές ετήσιες μεταβολές
(υπόλοιπα σε εκατ. €)
Σύνολο
Καταθέσεις όψεως
Ταμιευτηρίου
Προθεσμίας
Ρέπος
Νοικοκυριά
Καταθέσεις όψεως
Ταμιευτηρίου
Προθεσμίας
Επιχειρήσεις
Καταθέσεις όψεως
Προθεσμίας
Ρέπος
120.902 124.632 124.804
21.916 24.370 24.767
50.233 50.026 49.504
48.608 50.089 50.386
145
147
147
100.876 102.947 102.653
9.048
9.734
9.668
50.233 50.026 49.504
41.595 43.188 43.481
20.026 21.685 22.151
12.868 14.637 15.099
7.013
6.901
6.905
145
147
147
€
172
397
-521
297
0
-294
-66
-521
293
466
462
4
0
€
3.902
2.851
-728
1.777
2
1.777
620
-728
1.886
2.125
2.231
-108
2
%
0,1%
1,6%
-1,0%
0,6%
0,0%
-0,3%
-0,7%
-1,0%
0,7%
2,2%
3,2%
0,1%
0,0%
%
3,2%
13,0%
-1,4%
3,7%
1,4%
1,8%
6,8%
-1,4%
4,5%
10,6%
17,3%
-1,5%
1,4%
Οι αναμενόμενες αυξήσεις των επιτοκίων στις ΗΠΑ ,
το εκλογικό σκηνικό στην Ευρώπη, η διασαφήνιση
της πολιτικής του νέου Προέδρου των ΗΠΑ, η
γεωπολιτική κατάσταση στη Μέση Ανατολή,
οι
τρομοκρατικές ενέργειες, η διαδικασία υλοποίησης
του Brexit, η υποχώρηση του διεθνούς εμπορίου
άλλα και η πιθανή μείωση του ρυθμού ανάπτυξης
της Κίνας αποτελούν τους βασικούς κινδύνους που
θα μπορούσαν να ανατρέψουν τις αποτιμήσεις των
περιουσιακών στοιχείων ανά τον κόσμο.
Η εξέλιξη του PMI το 2016: Αποκλιμακώθηκαν
Παράλληλα, οι δομικές πολιτικές αλλαγές που
σηματοδοτεί το εκλογικό αποτέλεσμα στις ΗΠΑ και
το βρετανικό δημοψήφισμα καθώς και η
δημοσκοπική άνοδος των ευρωσκεπτικιστικών
κομμάτων οδηγούν σε μία αμφισβήτηση της
επικρατούσας, κατά τις δύο τελευταίες δεκαετίες,
θεώρησης της παγκοσμιοποίησης. Η διαφαινόμενη
απομάκρυνση από αυτό το μοντέλο εντοπίζεται σε
συγκεκριμένα πεδία, όπως η μεταναστευτική
πολιτική
και
οι
πολιτικές
εμπορικού
προστατευτισμού.
σημαντικά κατά το 2016 οι αρνητικές πιέσεις επί του
βιομηχανικού Δείκτη Υπευθύνων Προμηθειών (PMI).
Συγκεκριμένα, ο PMI βελτιώθηκε αισθητά το 2016,
αφού ανήλθε στις 49,2 μονάδες , προσεγγίζοντας το
όριο του 50, (άνω του οποίου υποδηλώνεται αύξηση
του προϊόντος της μεταποίησης) έναντι των 45,4
μονάδων το 2015 και των 46,0 μονάδων που
κατέγραψε το 2013.
Αξιολογώντας τους ενδεχόμενους κινδύνους που
μπορούν να ανατρέψουν το επενδυτικό περιβάλλον
θα τοποθετούσαμε ιεραρχικά πρώτη την πολιτική
αβεβαιότητα, ακολουθούμενη από την αύξηση του
κόστους δανεισμού και εν συνεχεία την πιθανή
απότομη προσγείωση της οικονομίας της Κίνας σε
χαμηλότερους αναπτυξιακούς ρυθμούς.
Πηγή: ΤτΕ
Τέλος, το σύνολο των καταθέσεων στο τραπεζικό
σύστημα που περιλαμβάνει, εκτός των καταθέσεων
των νοικοκυριών και επιχειρήσεων, και τις
καταθέσεις της γενικής κυβέρνησης και των κατοίκων
εξωτερικού ανήλθε το Νοέμβριο του 2016 σε €162,2
δισ. σημειώνοντας αύξηση κατά 4,5%, σε ετήσια
βάση.
2013
46,0
45,8
43,9
51,8
43,9
45,4
2014
49,9
51,4
49,5
51,1
45,5
48,8
2015
45,4
43,9
42,0
53,5
45,4
46,8
2016
49,2
49,1
48,7
47,1
52,6
50,6
Το 2017 η οικονομία των ΗΠΑ εισέρχεται στο όγδοο
έτος οικονομικής επέκτασης, ήτοι το τέταρτο
μεγαλύτερο διάστημα από το 1900. Ωστόσο, η μέση
ετήσια οικονομική μεγέθυνση ανήλθε σε 2,1% το
2016 που αποτελεί την χαμηλότερη μέση μεταβολή
του ΑΕΠ ανάμεσα σε όλες τις περιόδους μεγέθυνσης
μετά το 2ο παγκόσμιο πόλεμο.
Από τους επιμέρους αριθμοδείκτες του απαρτίζουν
τον PMI, άνω του ορίου διαμορφώθηκε ο υποδείκτης
των βιομηχανικών τιμών στις 52,6 μονάδες (τιμές
εκροών) αισθητά πάνω από τις τιμές των εισροών
(47,1 μονάδες), γεγονός που υποδηλώνει βελτίωση
της κερδοφορίας των εγχώριων βιομηχανικών
επιχειρήσεων.
Ωστόσο, οι μακροοικονομικές προοπτικές των ΗΠΑ
θα
προσδιοριστούν από τις πολιτικές που θα
υιοθετήσει η νέα κυβέρνηση. Οι εξαγγελίες για
μείωση
φορολογικών
συντελεστών,
νέων
φοροαπαλλαγών και η επικείμενη αύξηση των
δημοσίων δαπανών έχουν καλλιεργήσει προσδοκίες
για ανάκαμψη τις κερδοφορίας των επιχειρήσεων,
ενίσχυση του δολαρίου και αύξηση των τιμών των
βασικών εμπορευμάτων.
Πίνακας 4. Δείκτης Υπευθύνων Προμηθειών (ΡΜΙ) στη Μεταποίηση
και επιλεγμένοι επιμέρους δείκτες
Δείκτης ΡΜΙ Παραγωγή
Ποσόστητα
Προμηθειών
Τιμές
Εισροών
Τιμές
Εκροών
Απασχόληση
Πηγή: ΤτΕλλάδος
Παράλληλα, ο υποδείκτης της απασχόλησης
ξεπέρασε και αυτός το όριο του 50, ενώ κοντά στο
όριο κινήθηκαν οι υποδείκτες της παραγωγής και
των παραγγελιών από το εξωτερικό και της
ποσότητας προμηθειών (Πίνακας 4).
Οι επενδυτικοί κίνδυνοι που καλούνται να
αντιμετωπίσουν διεθνώς το 2017 οι διαχειριστές
χαρτοφυλακίων
είναι
σημαντικοί,
καθώς
διαμορφώνεται
ένα
ιδιαιτέρως
ευμετάβλητο
οικονομικό περιβάλλον.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η χρηματιστηριακή εικόνα
στις ΗΠΑ το 2016 ήταν ικανοποιητική, καθώς τα
ετήσια κέρδη του δείκτη S&P 500 διαμορφώθηκαν σε
9,74%, του Dow Jones Industrial Average (DJIA) σε
13,61% και του Nasdaq Composite σε 7,62%.
Σημειώνεται ότι τα μεγαλύτερα κέρδη του S&P 500
καταγράφηκαν στους κλάδους ενέργειας, τραπεζών
και τηλεπικοινωνιών.
Το 2017 θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί για την
Ευρώπη
ως
κρίσιμο
πολιτικά
έτος.
Οι
«πρωτεργάτες» της Ευρωπαϊκής Ένωσης, Γαλλία,
Γερμανία, Ολλανδία και ενδεχομένως η Ιταλία θα
4
Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων
Στην περίπτωση που επικρατήσουν ακραία πολιτικά
ρεύματα το οικονομικό περιβάλλον θα επιβαρυνθεί
σημαντικά με αποτέλεσμα η ΕΚΤ να αποτελέσει τον
παράγοντα σταθερότητας που θα συμβάλει στο να
ξεπερασθεί με τους λιγότερους οικονομικούς
κραδασμούς η δύσκολη χρονική συγκυρία.
Γράφημα 8. Δείκτης S&P/Case-Shiller Composite για τις
τιμές μη νεόδμητων κατοικιών
15
180
5
170
0
160
-5
150
-10
140
-15
130
▼
ΗΠΑ
Πηγή: S&P Global, Οικονομικές Μελέτες Alpha Bank
▼
Ζώνη του Ευρώ (ΖτΕ)
Αγορά κατοικίας
Οι
επικείμενες
Σεπ-16
Πηγή: Bloomberg, Οικονομικές Μελέτες Alpha Bank
5
Νοε-16
Μαϊ-16
Ιουλ-16
Ιαν-16
Μαρ-16
Σεπ-15
Πηγή: ΕΚΤ, Οικονομικές Μελέτες Alpha Bank
Νοε-14
Δεκ-14
Ιαν-15
Φεβ-15
Μαρ-15
Απρ-15
Μαϊ-15
Ιουν-15
Ιουλ-15
Αυγ-15
Σεπ-15
Οκτ-15
Νοε-15
Δεκ-15
Ιαν-16
Φεβ-16
Μαρ-16
Απρ-16
Μαϊ-16
Ιουν-16
Ιουλ-16
Αυγ-16
Σεπ-16
Οκτ-16
Νοε-16
80
Νοε-15
85
Μαϊ-15
90
Ιουλ-15
-2,5%
Ιαν-15
Δείκτης →
Μαρ-15
100
95
% μεταβολής σε μηνιαία βάση
3,7%
2,6%
2,4%
1,8%
Επιχειρηματικά
Δάνεια
Σύνολο Ιδιωτικού Τομέα
Σεπ-14
105
Νοε-14
110
107,3
Μαϊ-14
115
Καταναλωτική
Πίστη
Στεγαστική
Πίστη
Ιουλ-14
120
Γράφημα 9. Πιστωτική επέκταση (ετήσια % μεταβολή)
5,5%
4,5%
3,5%
2,5%
1,5%
0,5%
-0,5%
-1,5%
-2,5%
-3,5%
-4,5%
Μαρ-14
(εποχικά διορθωμένα στοιχεία)
Νοέμβριο κατά 4,8%, σε ετήσια βάση, από 4,4% τον
Οκτώβριο. Η νομισματική βάση (Μ1) επιταχύνθηκε
κατά 8,7% το Νοέμβριο, έναντι 8,0% τον Οκτώβριο.
Η συνολική χρηματοδότηση προς τον ιδιωτικό τομέα
αυξήθηκε περαιτέρω το Νοέμβριο, στο 2,4%, έναντι
2,3% τον Οκτώβριο. Αναλυτικότερα, ενισχύθηκε η
πιστωτική επέκταση προς τις επιχειρήσεις, κατά
1,8%, και προς τα νοικοκυριά σε 2,1% (βλ. Γράφημα
9). Το Νοέμβριο, ιδιαίτερη αύξηση κατέγραψε η
στεγαστική πίστη, η οποία αυξήθηκε κατά 2,6%, σε
ετήσια βάση, έναντι αύξησης 2,2% τον Οκτώβριο.
Επιπλέον, ο ρυθμός συρρίκνωσης για πιστώσεις
προς ασφαλιστικές εταιρίες και συνταξιοδοτικά
ταμεία μετριάσθηκε περαιτέρω (Νοέμβριος: -4,0%,
Οκτώβριος: -6,2%). Σημειώνεται ότι, από τον Ιούνιο
του 2014, η ΕΚΤ ασκεί μία ιδιαιτέρως επεκτατική
νομισματική πολιτική, μέρος της οποίας είναι η
επιβολή
αρνητικού
επιτοκίου
διευκόλυνσης
αποδοχής καταθέσεων από τα πιστωτικά ιδρύματα.
Η πολιτική αυτή είχε ως αποτέλεσμα να βελτιωθούν
σημαντικά οι συνθήκες δανεισμού για τις
επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά, όπως αυτό
αποτυπώνεται στην αξιοσημείωτη αποκλιμάκωση
του κόστος δανεισμού (βλ. Γράφημα 10). Η πτωτική
τάση αυτή, αναμένεται να διατηρηθεί καθώς, στις 8
Δεκεμβρίου, η ΕΚΤ ανακοίνωσε την παράταση του
προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης (QE) κατά έξι
μήνες, έως τον Δεκέμβριο του 2017, ή και αργότερα,
εφόσον κριθεί αναγκαίο.
Ιαν-14
Γράφημα 7. Επικείμενες πωλήσεις κατοικιών
Πιστωτική επέκταση
H προσφορά χρήματος (M3) στη ΖτΕ αυξήθηκε το
Νοε-13
πωλήσεις
κατοικιών,
όπως
υπολογίζονται από τα συμβόλαια αγοράς κατοικιών
που υπογράφηκαν, το Νοέμβριο, μειώθηκαν κατά
2,5% σε μηνιαία βάση, έναντι ανεπαίσθητης αύξησης
0,1% τον Οκτώβριο (βλ. Γράφημα 7). Η μείωση αυτή
οφείλεται κυρίως στην άνοδο των επιτοκίων των
στεγαστικών δανείων σε συνδυασμό με την έλλειψη
κατοικιών στην κατηγορία χαμηλών και μεσαίων
τιμών. Είναι ενδεικτικό ότι, σύμφωνα με τα πιο
πρόσφατα στοιχεία του δείκτη Case-Shiller, τον
Οκτώβριο, οι τιμές πώλησης των μη νεόδμητων
κατοικιών αυξήθηκαν κατά 5,6% σε ετήσια βάση (βλ.
Γράφημα 8). Το ποσοστό αυτό είναι σημαντικά
υψηλότερο
του
πληθωρισμού,
ο
οποίος
διαμορφώθηκε στο 1,6% τον ίδιο μήνα. Σε ετήσια
βάση, το Νοέμβριο, οι επικείμενες πωλήσεις
κατοικιών
κατέγραψαν
μείωση
κατά
0,4%.
Σημειώνεται ότι, το 2016, οι πωλήσεις μη νεόδμητων
κατοικιών αναμένεται να ανέλθουν σε 5,42 εκατ.
κατοικίες, έναντι 5,25 εκατ. το 2015. Η Εθνική
Ένωση Μεσιτών (National Association of Realtors)
εκτιμά ότι, το 2017, οι πωλήσεις μη νεόδμητων
κατοικιών θα αυξηθούν περαιτέρω, περί το 2% το
2017, στις 5,52 εκατ. κατοικίες. Βασικό ρόλο στη
διαμόρφωση της ζήτησης για οικιστικά ακίνητα το
2017, θα διαδραματίσει ο συσχετισμός δύο
αντίρροπων δυνάμεων: α) το μέγεθος της αύξησης
των βασικών επιτοκίων της Fed, το οποίο θα
συμπαρασύρει το κόστος των στεγαστικών δανείων
προς τα πάνω και, β) η ενίσχυση των μισθών και
των εισοδημάτων, ως αποτέλεσμα της δημιουργίας
νέων θέσεων εργασίας και της ανάκαμψης της
οικονομίας των ΗΠΑ περί το 2,1% το 2017
(εκτιμήσεις Fed, 14 Δεκεμβρίου 2016).
5,0
4,0
3,0
2,0
1,0
0,0
-1,0
-2,0
-3,0
-4,0
-5,0
190
% μεταβολή σε ετήσια βάση
Δείκτης --->
10
Οκτ-08
Ιαν-09
Απρ-09
Ιούλ-2009
Οκτ-09
Ιαν-10
Απρ-10
Ιούλ-2010
Οκτ-10
Ιαν-11
Απρ-11
Ιούλ-2011
Οκτ-11
Ιαν-12
Απρ-12
Ιούλ-2012
Οκτ-12
Ιαν-13
Απρ-13
Ιούλ-2013
Οκτ-13
Ιαν-14
Απρ-14
Ιούλ-2014
Οκτ-14
Ιαν-15
Απρ-15
Ιούλ-2015
Οκτ-15
Ιαν-16
Απρ-16
Ιούλ-2016
Οκτ-16
κληθούν μέσω των εκλογικών αναμετρήσεων να
επιβεβαιώσουν την συνεκτικότητα της Ευρωπαϊκής
Ένωσης.
Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων
Γράφημα 10. Κόστος δανεισμού στη ΖτΕ (%)
3,5
3,4
3,3
3,2
3,1
3,0
2,9
2,8
2,7
2,6
2,5
2,4
2,3
2,2
2,1
Επιχειρηματικών δανείων
Στεγαστικών δανείων
συνεχίζουν να μην παρουσιάζουν ενίσχυση. Ωστόσο,
οι αναλυτές δεν αναμένουν ότι η κυβέρνηση θα
προβεί στη λήψη νέων μέτρων για την τόνωση της
ζήτησης που θα επιβαρύνουν το χρέος.
Γράφημα 11: Δείκτες PMI στη μεταποίηση
51,7
52,0
Πηγή: Βloomberg, Οικονομικές Μελέτες Αlpha Bank
Δείκτης PMI Markit για τη μεταποίηση
Ο δείκτης PMI Markit για τη μεταποίηση αυξήθηκε
στις 54,9 μονάδες τον Δεκέμβριο, από 53,7 μονάδες
το Νοέμβριο, ευρισκόμενος στο υψηλότερο επίπεδο
από τον Απρίλιο του 2011. Η αύξηση ήταν
αποτέλεσμα κυρίως της διολίσθησης του ευρώ, η
οποία τόνωσε τις εξαγωγές. Το επίπεδο του δείκτη
αντιστοιχεί
σε
αύξηση
της
μεταποιητικής
δραστηριότητας περί το 4% σε ετήσια βάση, τον
Δεκέμβριο, μολονότι η ανάκαμψη του κλάδου
παραμένει ευάλωτη στον πολιτικό κίνδυνο.
Επιπλέον, παρά την αύξησή του, το επίπεδο του
δείκτη ΡΜΙ για τη μεταποίηση σηματοδοτεί
επιβράδυνση του ρυθμού αύξησης του ΑΕΠ, στο
1,4% το 2017, έναντι 1,7% το 2016. Σημειώνεται ότι,
στις πέντε μεγαλύτερες οικονομίες της ΖτΕ
καταγράφηκε σημαντική αύξηση του δείκτη PMI για
τη μεταποίηση. Ενδεικτικά, ο δείκτης PMI Markit για
τη μεταποίηση στη Γερμανία ανήλθε στο υψηλότερο
επίπεδο των τελευταίων 35 μηνών, διαμορφούμενος
στις 55,6 μονάδες τον Δεκέμβριο, έναντι 54,3
μονάδων τον Νοέμβριο. Ομοίως στη Γαλλία, ο
δείκτης PMI Markit για τη μεταποίηση αυξήθηκε
σημαντικά, ανερχόμενος τον Δεκέμβριο στις 53,5
μονάδες, το υψηλότερο επίπεδο από τον Μάϊο του
2011.
▼
ΚΙΝΑ
Οικονομική δραστηριότητα
Η οικονομική δραστηριότητα στην Κίνα συνέχισε να
παρουσιάζει δυναμική τον Δεκέμβριο, καθώς
επηρεάσθηκε θετικά από την τόνωση της εσωτερικής
ζήτησης. Η δυναμική αυτή αντανακλάται στα στοιχεία
του Δεκεμβρίου του δείκτη PMI για τη μεταποίηση και
τις υπηρεσίες. Πιο αναλυτικά, ο βιομηχανικός δείκτης
PMI της Markit ανήλθε στο υψηλότερο επίπεδο από
τον Ιανουάριο του 2013, ενώ ο αντίστοιχος δείκτης
της στατιστικής υπηρεσίας ήταν λίγο πιο κάτω από
το υψηλότερο επίπεδο του έτους. Αφετέρου, ο
δείκτης PMI για τις υπηρεσίες διαμορφώθηκε κοντά
στο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων δύο ετών.
Με δεδομένες αυτές τις εξελίξεις, οι αναλυτές
εκτιμούν ότι στο τέταρτο τρίμηνο του 2016 το ΑΕΠ
θα αυξηθεί περί το 6,7% και μπορεί να υπερβεί τον
στόχο της κυβέρνησης για το 2016 που είναι 6,5%7%. Θετικά αποτιμώνται για την κινεζική οικονομία η
τόνωση της εσωτερικής ζήτησης και η ενίσχυση του
τομέα των υπηρεσιών, καθώς οι εξαγωγές
49,7
50,2
49,4
49,0
49,0
48,0
48,2
49,7
50,1
50,1
50,6
50,0
49,9
49,4
50,4
50,4
50,0
50,1
51,2
50,9
51,4
49,2
48,6
48,4
48,0
47,0
46,0
Δεκ-15
Φεβ-16
Απρ-16
Ιουν-16
Αυγ-16
Οκτ-16
Δεκ-16
PMI
Πηγές: Εθνική Στατιστική Υπηρεσία Κίνας, Markit
Markit PMI
▼
Ισοτιμίες
Σύμφωνα με τα στοιχεία του Χρηματιστηρίου του
Σικάγου, οι τοποθετήσεις στο δολάριο ΗΠΑ
(USD+DXY) για μη εμπορικές συναλλαγές (specs)
την εβδομάδα που έληξε στις 27.12.2016 αυξήθηκαν
οριακά. Οι συνολικές καθαρές (αγορές μείον
πωλήσεις) θέσεις διαμορφώθηκαν σε θετικό επίπεδο
για τριακοστή δεύτερη εβδομάδα.
Γράφημα 12. Specs θέσεις εναντίον (short) του ευρώ
0
Αριθμός συμβολαίων
Σεπ-13
Οκτ-13
Νοε-13
Δεκ-13
Ιαν-14
Φεβ-14
Μαρ-14
Απρ-14
Μαϊ-14
Ιουν-14
Ιουλ-14
Αυγ-14
Σεπ-14
Οκτ-14
Νοε-14
Δεκ-14
Ιαν-15
Φεβ-15
Μαρ-15
Απρ-15
Μαϊ-15
Ιουν-15
Ιουλ-15
Αυγ-15
Σεπ-15
Οκτ-15
Νοε-15
Δεκ-15
Ιαν-16
Φεβ-16
Μαρ-16
Απρ-16
Μαϊ-16
Ιουν-16
Ιουλ-16
Αυγ-16
Σεπ-16
Οκτ-16
51,0
50,0
51,9
51,2
-50000
-100000
-150000
-200000
-250000
Πηγή: CFTC,IMM, Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών Alpha Bank
Οι τοποθετήσεις κατά του ευρώ (Γράφημα 12) για μη
εμπορικές συναλλαγές (specs), την εβδομάδα που
έληξε στις 27.12.2016, μειώθηκαν κατά 8.637
συμβόλαια, με αποτέλεσμα οι συνολικές καθαρές
(αγορές μείον πωλήσεις) θέσεις να διαμορφωθούν
στα -69.408 συμβόλαια από -78.045 την
προηγούμενη εβδομάδα. Σημειώνεται ότι πρόκειται
για την όγδοη συνεχή εβδομαδιαία μείωση από την
1η Νοεμβρίου.
Το ευρώ εμφανίζεται εξασθενημένο σε
εβδομαδιαία βάση έναντι του δολαρίου-ΗΠΑ,
κινούμενο ωστόσο υψηλότερα κατά 0,7% από το
χαμηλό των τελευταίων 14 ετών ($1,0342) που
κατέγραψε στις 3 Ιανουαρίου. Η ισοτιμία δολαρίουευρώ στις 4 Ιανουαρίου διαμορφωνόταν περί τα
1,0423 USD/EUR από 1,0461 USD/EUR που ήταν
στις 28 Δεκεμβρίου, με αποτέλεσμα το ευρώ να
καταγράφει από την αρχή του έτους απώλειες 0,9%
έναντι του δολαρίου.
Ευρώ:
6
Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων
φράγκο: Το ευρώ, εμφανίζει τάση
εξασθένισης έναντι του φράγκου στην αρχή της
εβδομάδας, κινούμενο στην περιοχή των 1,0700
φράγκων. Σημειώνεται, ότι το ευρώ σημείωσε
απώλειες από την αρχή του έτους έναντι του
φράγκου 0,2%.
Ελβετικό
Σύμφωνα με τα δημοσιευθέντα νομισματικά στοιχεία
της ΤτΕλβετίας (SNB), την προηγούμενη εβδομάδα,
δεν υπήρξε σημαντική παρέμβαση της στην αγορά
συναλλάγματος για αποτροπή ενίσχυσης του
φράγκου, καθώς το ποσό των μετρητών που οι
εμπορικές τράπεζες της Ελβετίας είχαν καταθέσει
στην SNB, ανήλθε στα 528,97 δισ. φράγκα για την
εβδομάδα που έληξε στις 30 Δεκεμβρίου από 528,35
δισ. φράγκα που ήταν την εβδομάδα που έληξε στις
23 Δεκεμβρίου.
Στερλίνα: Αρνητική εμφανίζεται η εβδομαδιαία εικόνα
της στερλίνας. Ειδικότερα, η στερλίνα στις 4
Ιανουαρίου, κατέγραφε απώλειες, τόσο έναντι του
δολαρίου-ΗΠΑ (1,2272 USD/GBP), όσο και έναντι
του ευρώ (0,8497 GBP/EUR). Σωρευτικά η στερλίνα
διαπραγματεύεται από την αρχή του έτους
χαμηλότερα κατά 0,3% έναντι του ευρώ και 0,5%
έναντι του δολαρίου. Σημειώνεται ότι συνολικά το
2016 η στερλίνα υποχώρησε κατά 16% έναντι του
δολαρίου και 14% έναντι του ευρώ, που συνιστούν
τις χειρότερες ετήσιες επιδόσεις των τελευταίων
οκτώ ετών. Αιτία των απωλειών είναι το αποτέλεσμα
ης
του δημοψηφίσματος της 23
Ιουνίου για
αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου από την
Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ).
Η στερλίνα υποχώρησε μέχρι τα 1,22 δολάρια στις 3
Ιανουαρίου μετά την ανακοίνωση ότι στις ΗΠΑ ο
δείκτης Υπευθύνων Προμηθειών (ΡΜΙ) Δεκεμβρίου
2016
στη
μεταποίηση,
διαμορφώθηκε
στο
υψηλότερο επίπεδο από τον Μάρτιο 2015.
Η συμπεριφορά της στερλίνας είναι άμεσα
συνυφασμένη με τη θεώρηση των επενδυτών για την
αναπτυξιακή πορεία της οικονομίας του Ηνωμένου
Βασιλείου. Ωστόσο, διαφαίνονται σημάδια καλύτερης
του αναμενομένου αντίδρασής της στην απόφαση
για το Brexit και περιορισμού του σκεπτικισμού των
επενδυτών για την αναπτυξιακή δυναμική. Πρώτον,
η άνοδος του δείκτη των Υπευθύνων Προμηθειών
(PMI) για την μεταποίηση τον Δεκέμβριο στο
υψηλότερο σημείο από τον Ιούνιο του 2014.
Δεύτερον, η μείωση του ασφαλίστρου κινδύνου
(CDS-credit default swaps) πενταετούς διάρκειας
στις 4 Ιανουαρίου στα 32,0 bps από 35,3 bps που
ήταν στις 28 Δεκεμβρίου και 21,4 bps στην αρχή του
2016.
επενδυτές ότι θα αποτελεί και γενικευμένη εικόνα
στην Ευρωζώνη. Με αφορμή την υψηλότερη
μέτρηση του πληθωρισμού στη Γερμανία το
οικονομικό ινστιτούτο Ifo, ζήτησε από την
Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να τερματίσει το
πρόγραμμα αγοράς ομολόγων (QE), εάν ο
πληθωρισμός καταγράψει άνοδο στη Ζώνη του
Ευρώ. Ωστόσο, οι επενδυτές εκτιμούν ότι η άνοδος
του πληθωρισμού σχετίζεται κυρίως με την άνοδο
των τιμών της ενέργειας.
Οι αγορές κρατικών ομολόγων από την ΕΚΤ (Γράφημα
13) την εβδομάδα μέχρι τις 30 Δεκεμβρίου στο πλαίσιο
εφαρμογής του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης
(QE), διαμορφώθηκαν στα €1.254,635 δισ. με
αποτέλεσμα ο μέσος εβδομαδιαίος όρος από την
έναρξη του προγράμματος να υπολογίζεται στα €13,2
δισ. Παράλληλα, στην ίδια περίοδο, η ΕΚΤ προέβη
σε πωλήσεις καλυμμένων ομολόγων, αξίας € 587
εκατ. και Asset-backed securities αξίας € 216 εκατ.
Επίσης, την περασμένη εβδομάδα η ΕΚΤ προέβη σε
πωλήσεις εταιρικών και ασφαλιστικών ομολογιακών
τίτλων αξίας € 152,1 εκατ.
€ δισ.
80
Γράφημα 13. Πρόγραμμα αγοράς κρατικών ομολόγων ΕΚΤ
70 Εφαρμογή προγράμματος: 95 εβδομάδες
60
50
40
30
20
10
0
Πηγή: Ευρωπαική Κεντρική Τράπεζα, Διεύθυνση Oικονομικών Μελετών-Alpha Bank
Στην Ελληνική αγορά ομολόγων, το εύρος τιμών
(αγορά) του 10ετούς ομολόγου λήξης 24 Φεβρ. 2026
διαμορφωνόταν το πρωί της 4ης Ιανουαρίου μεταξύ
77,97-78,95
ήτοι
απόδοση
6,86%-7,04%.
Υπενθυμίζεται ότι στις 10.6.2014 το 10ετές ομόλογο
είχε καταγράψει χαμηλό αποδόσεως 5,475% και στις
8.7.2015 υψηλό αποδόσεως 19,27%.
Γράφημα 14. Αποδόσεις 10ετών ομολόγων
0,19
0,27
0,32
Ολλανδία
0,43
0,65
Γαλλία
0,78
Πορτογαλία
Γερμανία
Ιταλία
Ισπανία
1,82
1,85
1,37
1,41
3,76
3,89
7,18
6,96
Ελλάδα
0
2
4
19/12/2016
6
4/1/2017
8
Πηγή: Reuters, Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών Alpha Bank
Αγορές ομολόγων – Η πορεία του προγράμματος QE
της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τραπέζης (ΕΚΤ)
Οι αγορές ομολόγων της Ευρωζώνης στην
πλειονότητα τους απώλεσαν τα κέρδη των
τελευταίων ημερών, καθώς η άνοδος του
πληθωρισμού στη Γερμανία προϊδέασε τους
Η διαφορά απόδοσης μεταξύ του Ελληνικού 10ετούς
και Γερμανικού ομολόγου (spread) υποχώρησε στις
669 μονάδες βάσης. Παράλληλα, η απόδοση του
10ετούς Γερμανικού ομολόγου, ως σημείο αναφοράς
του κόστους δανεισμού της Ζώνης του Ευρώ,
ανήλθε στο 0,27% (Γράφημα 14). Η 10ετία της
7
Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων
Πορτογαλίας στις 4 Ιανουαρίου εμφάνιζε απόδοση
3,89%, της Ισπανίας 1,41% και της Ιταλίας 1,85%.
Η διαφορά απόδοσης του 10ετούς Πορτογαλικού
ομολόγου σε σχέση με την αντίστοιχη του
Γερμανικού, ανήλθε σε εβδομαδιαία βάση στις 362
μ.β. ενώ του 10ετούς Ιταλικού ομολόγου υποχώρησε
στις 159 μ.β. Στις ΗΠΑ, η απόδοση του 10-ετούς
ομολόγου διαμορφωνόταν στο 2,47% στις 4.1.2017.
Στην πρωτογενή αγορά την τρέχουσα εβδομάδα το
επενδυτικό ενδιαφέρον επικεντρώνεται στην 20ετή
ομολογιακή έκδοση της Ιρλανδίας με στόχο την
άντληση €2-3 δισ. με απόδοση που προσδιορίζεται
μεταξύ 1,725%-1,775%. Το Ιρλανδικό Δημόσιο
προσπαθεί τα τελευταία δύο έτη να εκμεταλλευθεί τα
ιστορικά χαμηλά επιτόκια δανεισμού ώστε να εκδίδει
μακροχρόνια ομόλογα διάρκειας 15 ετών, 30 ετών
ακόμα και 100 ετών. Συνολικά για το 2017 το
Ιρλανδικό Δημόσιο σχεδιάζει να δανεισθεί περί τα €
9-13 δισ.
Ισοζύγιο των τρεχουσών συναλλαγών
Το πλεόνασμα του ισοζυγίου των τρεχουσών
συναλλαγών αυξήθηκε σε €331,0 εκατ. στο τρίτο
τρίμηνο του 2016 από €128,5 εκατ. στο τρίτο τρίμηνο
του 2015. Η αύξηση ήταν πρωτίστως αποτέλεσμα
του υψηλότερου πλεονάσματος του ισοζυγίου
υπηρεσιών, κυρίως λόγω της αύξησης των
ταξιδιωτικών εισπράξεων και δευτερευόντως του
χαμηλότερου εμπορικού ελλείμματος. Αντιθέτως,
αρνητικά επέδρασε στο ισοζύγιο των τρεχουσών
συναλλαγών η αύξηση του ελλείμματος του
ισοζυγίου εισοδημάτων.
Γράφημα 16: Ισοζύγιο των τρεχουσών συναλλαγών (εκατ. ευρώ)
400,0
331,0
256,9
220,9
200,0
69,6
128,5
47,6
0,0
-200,0
-161,0
-185,0
-197,7
-206,3
-332,3
-400,0
-456,8
-514,4
-600,0
-590,2
-659,6
-800,0
1ο τρίμ.2013 3ο τρίμ.2013 1ο τρίμ.2014 3ο τρίμ.2014 1ο τρίμ.2015 3ο τρίμ.2015 1ο τρίμ.2016 3ο τρίμ.2016
Πηγή: Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου
▼
Κύπρος
▼
ΠΓΔΜ
Τουριστικές εισπράξεις
Οι τουριστικές εισπράξεις αυξήθηκαν κατά 18,2%, σε
ετήσια βάση, τον Οκτώβριο του 2016 και ανήλθαν σε
€266,0 εκατ., έναντι €225,0 εκατ. τον ίδιο μήνα του
2015. Παράλληλα, οι αφίξεις τουριστών αυξήθηκαν
κατά 32,6% τον Οκτώβριο του 2016 και ανήλθαν σε
357.194 άτομα από 269.363 άτομα τον Οκτώβριο
του 2015.
Γράφημα 15: Τουριστικές εισπράξεις (εκατ. ευρώ)
450
402,2 392,2
400
337,1
350
301,0
300
250
266,0
244,7
225,0
200
137,9
150
81,9
100
52,6
50
80,9
29,1
37,6
0
Οκτ-15
Δεκ-15
Φεβ-16
Απρ-16
Ιουν-16
Αυγ-16
Οκτ-16
Πηγή: Στατιστική Αρχή
Οι εισπράξεις ανά άτομο μειώθηκαν στα €744,73
από €835,18 τον Οκτώβριο του 2015, με όλες
σχεδόν τις χώρες να έχουν παρουσιάσει μείωση.
Επίσης μείωση παρουσίασαν οι εισπράξεις ανά
ημέρα στα €80,95 τον Οκτώβριο του 2016 από
€85,75 τον Οκτώβριο του 2015, με τις περισσότερες
χώρες προέλευσης τουριστών να έχουν σημειώσει
μείωση.
Ισοζύγιο των τρεχουσών συναλλαγών
Το έλλειμμα του ισοζυγίου των τρεχουσών
συναλλαγών αυξήθηκε κατά 41,3%, σε ετήσια βάση,
στα €122,4 εκατ. στο δεκάμηνο του 2016 από €86,6
εκατ. στην αντίστοιχη περίοδο του 2015. Αυτό ήταν
αποτέλεσμα κυρίως της αύξησης του ελλείμματος
του ισοζυγίου εισοδημάτων και δευτερευόντως του
υψηλότερου εμπορικού ελλείμματος και του
χαμηλότερου πλεονάσματος του ισοζυγίου των
τρεχουσών μεταβιβάσεων. Απεναντίας, θετικά στο
ισοζύγιο των τρεχουσών συναλλαγών επέδρασε η
αύξηση
του
πλεονάσματος
του
ισοζυγίου
υπηρεσιών. Σύμφωνα με τις προβλέψεις της
Ευρωπαϊκής Επιτροπής (Νοέμβριος 2016), το
έλλειμμα του ισοζυγίου των τρεχουσών συναλλαγών
ως ποσοστό του ΑΕΠ αναμένεται να αυξηθεί οριακά
από 2,1% το 2015 σε 2,2% το 2016 και να
υποχωρήσει στο 1,7% το 2017.
Γράφημα 17: Ισοζύγιο των τρεχουσών συναλλαγών (εκατ. ευρώ)
70,6
80,0
32,9
30,0
18,1
-20,0
26,9
-11,8
-15,3
-27,0
-32,9
-42,1
-44,8
-70,0
-73,3
-74,3
-91,8
-120,0
10/15 11/15 12/15 01/16 02/16 03/16 04/16 05/16 06/16 07/16 08/16 09/16 10/16
Πηγή: National Bank of FYROM
8
Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων
Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΕ ΑΡΙΘΜΟΥΣ
(ετήσιες εκατοστιαίες μεταβολές)
Ετήσια στοιχεία
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
ΑΕΠ (σε σταθερές τιμές)
Ιδιωτική Κατανάλωση
Δημόσια Κατανάλωση
Ακαθάριστες Επενδύσεις Παγίου Κεφαλαίου
Εξαγωγές Αγαθών & Υπηρεσιών
Εισαγωγές Αγαθών & Υπηρεσιών
Γενικός Δκτ Τιμών Καταναλωτή
Ανεργία (%)
Χρηματοδότηση Ιδιωτικού Τομέα
-4,3
-1,7
2,0
-13,8
-18,2
-20,2
1,2
9,6
4,2
-10,3
126,7
-12,4
-5,5
-6,5
-4,2
-19,3
4,4
-3,4
4,7
12,7
0,0
-5,8
146,2
-11,4
-9,1
-9,9
-7,0
-20,7
0,8
-8,2
3,3
17,9
-3,1
-3,3
172,1
-10,0
-7,3
-7,9
-7,2
-23,4
1,1
-9,4
1,5
24,4
-4,0
-0,9
159,6
-3,8
-3,2
-2,6
-6,4
-8,4
1,5
-2,4
-0,9
27,5
-3,9
1,4
177,4
-2,0
0,4
0,6
-1,2
-4,6
7,7
7,6
-1,3
26,5
-3,1
0,3
179,7
-1,6
-0,3
-0,3
0,0
-0,1
3,1
0,3
-1,7
24,9
-2,0
0,4
177,4
0,1
2014
2015
Τελευταία διαθέσιμη
περίοδος
Πρωτογενές Ισοζύγιο της Γενικής Κυβέρνησης (% ΑΕΠ) (1)
Χρέος Γενικής Κυβέρνησης (% ΑΕΠ)
Ισοζύγιο Τρεχ. Συναλλαγών (% ΑΕΠ)
(1)
Με βάση τον ορισμό του οικονομικού προγράμματος προσαρμογής της Ελλάδας
2015
2016
2016
Δείκτες Οικονομικής Συγκυρίας
Οικονομική Δραστηριότητα
Κύκλος Εργασιών στο Λιανικό Εμπόριο
Νέες εγγραφές ΙΧ Αυτοκινήτων
Ιδιωτική Οικοδομική Δραστηριότητα
Βιομηχανική Παραγωγή: Μεταποίηση
Δείκτης Υπευθύνων Προμηθειών ΡΜΙ στη μεταποίηση
Δείκτης Οικονομικού Κλίματος
Δείκτης Επιχειρηματικών Προσδοκιών στη Βιομηχανία
Δείκτης Εμπιστοσύνης Καταναλωτών
Πιστωτική Επέκταση (τέλος περιόδου)
Ιδιωτικός Τομέας
Επιχειρήσεις
- Βιομηχανία
- Κατασκευές
- Τουρισμός
Νοικοκυριά
- Καταναλωτικά Δάνεια
- Στεγαστικά Δάνεια
Τιμές
Δείκτης Τιμών Καταναλωτή
Δομικός Πληθωρισμός
Δείκτης Τιμών Διαμερισμάτων
ΑΕΠ σε σταθερές τιμές
Ιδιωτική Κατανάλωση
Δημόσια Κατανάλωση
Επενδύσεις
Εξαγωγές Αγαθών & Υπηρεσιών
Εισαγωγές Αγαθών & Υπηρεσιών
Ισοζύγιο Πληρωμών σε € δισ.
Εξαγωγές Αγαθών
Εισαγωγές Αγαθών
Εμπορικό Ισοζύγιο
Ισοζύγιο Τρεχ/σών Συναλλαγών
έτος
έτος
Q3
Q4
Q1
Q2
-1,1
30,1
-5,8
1,8
49,9
100,0
94,6
-54,0
-2,8
13,8
-0,2
1,8
45,4
89,4
81,9
-50,7
-5,9
-2,2
-22,2
-0,5
37,5
80,7
71,9
-60,6
-2,9
2,1
5,9
2,1
48,6
87,3
82,9
-61,6
-5,0
-0,3
-11,9
1,1
49,1
90,2
90,6
-67,5
-5,8
19,5
-22,2
7,3
49,5
89,9
91,9
-71,2
-2,5 (Ιαν-Οκτ.)
13,8 (Ιαν.-Noέμ.)
-6,0 (Ιαν-Σεπτ.)
-3,1
-3,7
-3,3
-1,2
-0,6
-2,9
-2,8
-3,0
-2,0
-0,9
2,4
-0,9
0,6
-3,1
-2,3
-3,5
-1,9
-0,8
2,8
0,0
0,6
-3,2
-2,8
-3,5
-2,0
-0,9
2,4
-0,9
0,6
-3,1
-2,3
-3,5
-2,1
-1,4
-0,3
1,0
0,9
-3,0
-1,7
-3,4
-2,0
-1,0
0,2
0,8
0,4
-3,0
-1,5
-3,4
-1,3 (Νοε.)
0,2 (Νοε.)
0,6 (Νοε.)
0,7 (Νοε.)
2,0 (Νοε.)
-2,8 (Νοε.)
-0,7 (Νοε.)
-3,4 (Νοε.)
-1,3
-0,7
-7,5
0,4
-1,7
-0,5
-5,0
-0,3
0,6
-1,2
-4,6
7,7
7,6
-0,3
0,0
-0,1
3,1
0,3
-1,8
-0,5
-5,8
-1,9
-4,1
0,8
-4,4
-7,0
-14,1
-0,6
0,3
-5,0
0,7
-0,4
2,5
12,2
-2,2
-2,7
-0,9
0,2
-4,7
-0,8
-0,8
-2,1
-9,5
-10,5
-8,7
-0,9
0,3
-2,7
-0,2
-1,2
-0,9
17,9
-3,2
4,9
-0,9 (Νοέμ.)
-0,1 (Νοέμ.)
- 1,5 (3ο 3μηνο)
1,8 (3ο 3μηνο)
5,1 (3ο 3μηνο)
-0,6 (3ο 3μηνο)
12,6 (3ο 3μηνο)
10,2 (3ο 3μηνο)
12,0 (3ο 3μηνο)
26,8
49,1
-22,3
-2,9
24,8
42,0
-17,2
0,2
6,0
9,2
-3,2
5,6
6,2
10,6
-4,4
-1,7
5,5
9,7
-4,2
-2,4
6,1
10,2
-4,1
-0,4
20,1 (Ιαν-Οκτ.)
33,6 (Ιαν-Οκτ.)
-13,4 (Ιαν-Οκτ.)
1,2 (Ιαν-Οκτ.)
4,8 (Ιαν.-Οκτ.)
49,3 (Δεκ.)
92,4 (Νοέμ.)
89,2 (Νοέμ.)
-66,9 (Νοέμ.)
Πηγή: Τράπεζα της Ελλάδος, ΕΛΣΤΑΤ, ΙΟΒΕ
Το παρόν δελτίο έχει αποκλειστικά ενημερωτικό χαρακτήρα. Οι πληροφορίες που περιέχει προέρχονται από πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες αλλά δεν έχουν
επαληθευτεί από την Alpha Bank. Το παρόν δεν αποτελεί συμβουλή ή σύσταση ούτε προτροπή για την διενέργεια οποιασδήποτε συναλλαγής. Επίσης δεν
συνιστά έρευνα στον τομέα των επενδύσεων κατά την έννοια της ισχύουσας νομοθεσίας και ως εκ τούτου δεν έχει συνταχθεί σύμφωνα με τις απαιτήσεις του
νόμου για τη διασφάλιση της ανεξαρτησίας της έρευνας στον τομέα των επενδύσεων. Η Alpha Bank δεν υποχρεούται να επικαιροποιεί ή να αναθεωρεί το δελτίο
αυτό ούτε να προβαίνει σε ανακοινώσεις ή ειδοποιήσεις σε περίπτωση που οποιοδήποτε στοιχείο, γνώμη, πρόβλεψη ή εκτίμηση που περιέχεται σε αυτό
μεταβληθεί ή διαπιστωθεί εκ των υστέρων ως ανακριβής. Η Alpha Bank και οι θυγατρικές της, καθώς επίσης τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου, τα στελέχη και
οι υπάλληλοι αυτών δεν παρέχουν καμία διαβεβαίωση ούτε εγγυώνται την ακρίβεια, την πληρότητα και την ορθότητα των πληροφοριών που περιέχονται και των
απόψεων που διατυπώνονται στο παρόν ή την καταλληλότητά τους για συγκεκριμένη χρήση και δεν φέρουν καμία ευθύνη για οποιανδήποτε άμεση ή έμμεση
ζημία θα μπορούσε τυχόν να προκύψει σε σχέση με οποιανδήποτε χρήση του παρόντος και των πληροφοριών που περιέχει εν όλω ή εν μέρει. Οποιαδήποτε
αναπαραγωγή ή αναδημοσίευση αυτού του δελτίου ή τμήματος του πρέπει υποχρεωτικά να αναφέρει την Alpha Bank ως πηγή προελεύσεώς του.
9