Transcript - 4.39 MB - Katholiek Onderwijs Vlaanderen

Bijlage bij ‘In Dialoog’ nr. 3/2016
Een melodietje kan lang blijven
naklinken.
Je staat met het wijsje op
en je gaat ermee slapen.
Het heeft je om een of andere reden
zo getroffen en meegenomen
dat je het blijft horen, neuriën of
fluiten.
Muziek kan een mens
in vervoering brengen,
hem optillen uit het alledaagse
en hem doen uitstijgen boven zichzelf.
Muziek kan een mens in contact
brengen met zijn diepste kern,
met het onzegbare, met God.
Dat doen ook gebeurtenissen
die we meemaken,
mensen die we ontmoeten,
teksten die we lezen,
woorden die we horen,
beelden die we zien,
geuren die we opsnuiven,
ervaringen die we opdoen.
Ze dringen soms diep binnen.
Ze trillen na, laten sporen achter,
in ziel en lichaam.
Onderwijsmensen met een antenne
voor het levensgeheim,
scheppen ruimte voor de
‘binnenkant’,
bij zichzelf en bij hun leerlingen.
Ze vinden wegwijzers naar God.
In de katholieke dialoogschool
spiegelen ze zich aan Jezus van
Nazareth, in respect voor en in
gesprek met andere tradities.
Hun geestdriftige, vurige
en sprankelende boodschap
klinkt als muziek in de oren:
“We leren niet voor de school,
maar voor het leven.”
Die woorden
zinderen na zoals
vuursintels nog een
warme gloed
uitstralen …
Bij de cover:
Maak het eens stil en KIJK naar deze prent en je HOORT het water slaan op het hout.
Het was maar
een gewoon gesprek
en toch plots
stokte m’n stem,
klopte m’n hart heviger,
welde er een traantje op,
ging ik blozen,
kwam ik niet meer uit m’n woorden.
Door iets wat je zei,
of niet uitsprak,
iets wat je deed of naliet,
een blik, een handeling, een
houding,
raakte je een gevoelige snaar.
Ik kan niet precies zeggen
waar ze ligt,
wat ze inhoudt,
hoe hard of hoe zacht
ze mag aangeslagen worden
en door wie wel of niet,
hoe lang ze vibreert
en wanneer ze knapt.
Maar ik vind het wel fijn
dat jij ze hebt aangeraakt.
Ik leg ze vol vertrouwen
in jouw handen,
mede-mens van mij,
om ze met liefde
te bespelen, te doen zinderen,
zodat ik trillend en bevend,
geraakt en bewogen
dichter kom bij jou,
en bij mezelf.
Iesja
Education is not
the filling of a pail
but the lighting of a
fire.
Auteur onbekend
Foto: Mia Verbanck
Onderwijs is niet
het vullen van een vat,
maar het ontsteken
van een vuur.
Waarom worden mensen zo diep geraakt door muziek? Wellicht
omdat ze de mens in zijn totaliteit aanspreekt: het gevoel, het
verstand, de verbeelding, het lichaam. Niet vergeten dat muziek
uit trillingen bestaat en ze je dus letterlijk beroert …
Ik zie het als mijn spirituele taak joden, christenen en
moslims dichter bij elkaar te brengen. Door het soefisme,
dat me gevormd heeft vanaf mijn zesentwintigste, is de
Muziek helpt mij te geloven en verheldert voor mij eveneens het mystieke kant van de islam me vertrouwd. Door de
vertrouwdheid met die vorm van mystiek is het
geloof. Zo bid ik vaak met muziek. De grote momenten in het
gemakkelijk voor me om de diepe laag te vinden in alle
kerkelijke jaar beleef ik eveneens intenser door de muziek.
godsdiensten. Ik zie godsdiensten als talen, of liever nog:
Jan Christiaens, stafmedewerker van de Oude Abdij in Drongen, vroeger
als muzikale talen. Net zoals ik het prettig vind
onderzoeker en docent muziekwetenschap aan de KU Leuven
om vloeiend Engels en vloeiend Duits te
kunnen spreken, en me te kunnen
Wat is een goede leraar? Iemand die zijn of haar
behelpen in het Frans en het
vak beheerst, vlot communiceert met de klas en
Hebreeuws, zo vind ik het
mee verantwoordelijkheid draagt voor het reilen Om met leerlingen in
prettig om verschillende
en zeilen van de school? Ongetwijfeld, maar ook
dialoog te brengen
religieuze talen te spreken,
meer dan dat. Een goede leraar is doorheen dit
Muziek die je diep geraakt
zodat ik met anderen in hun
alles ook een voorbeeld voor kinderen en
heeft, kan nog lang blijven
religieuze taal kan
jongeren, en moet daarom verbonden zijn met
nazinderen. Het kan je iets
communiceren.
morele en spirituele bronnen. Hij of zij schoolt
doen dat je niet onder
jonge mensen voor het leven.
Tamarah Benima, Nederlandse
woorden kunt brengen.
journaliste, columniste,
Bert Roebben, godsdienstpedagoog aan de universiteit
Waarvan word jij soms
vertaalster
en liberaal rabbijn
van Dortmund, tijdens een Bezinning voor
warm vanbinnen? Denk je
onderwijsmensen in Averbode
Ik denk dat de passie om bezield les te
dan wel eens aan God?
geven, kennis over te brengen, voortLeraren zijn
komt uit een fundamenteel verlangen:
tekstschrijvers op
leerlingen te helpen groeien en openhet lied dat ze
bloeien.
horen in elk kind.
Luc Versteylen s.j.
Jaargang 32
Benoît Standaert, benedictijn, in Spiritualiteit als levenskunst. Alfabet van een monnik,
Uitgeverij Lannoo
Proviand voor onderweg
Een verademing voor onderwijsmensen
nummer 6
februari 2017
v.u. Andreas Janssens, Katholiek Onderwijs Vlaanderen.
Maandelijkse inspiratiebron
in de rubriek Leeftocht van
www.katholiekonderwijs.vlaanderen
Reacties zijn steeds welkom op
[email protected]
EEN LAAIEND VUUR
H ET VERSCH IL MA KEN
Jezus zei: ‘ Ik ben gekomen om v uur op
a a r d e t e b r e n ge n . W a t z o u i k g r a a g
will en dat het vuur al brandde!
Componist Arnold Schoenberg (1874-1951),
Lucas 12,49 – Bijbel in gewone taal
grondlegger van de dodecafonie of de
twaalftoonsmuziek zei: “Ik hoop dat ooit de
melkboer mijn deuntjes fluit.”
Vuur, bron van licht,
warmte en energie.
Het is energie
en geeft energie.
Het loutert, zuivert,
transformeert.
Het werkt aanstekelijk.
En het brandt
dankzij zuurstof.
Vuur is symbool
voor levenskracht,
voor geestdrift en passie.
In Bijbelse verhalen
is het ook teken
van Gods nabijheid.
De zuurstof voor ons hart is
vriendschap, hartelijkheid,
verbondenheid, liefde …
De Nederlandse pianist en musicoloog Ralph van
Raat (1978) verklaarde in een interview:
“De muziek moet resoneren wie ik ben, anders kan
ik haar niet overbrengen."
Soms brengt muziek een radicale verandering in
mensen teweeg.
De Canto Ostinato van componist Simeon ten Holt
(1923) heeft dat met een aantal mensen gedaan.
Het stuk duurt bijna drie uur en is geschreven voor
vier vleugels.
Regisseur Ramon Gieling maakte met de film Over
Canto een intrigerend relaas over de invloed van
Niets anders heeft Jezus van Nazareth
voorgeleefd.
Zijn woorden klonken 2000 jaar geleden,
ze raakten mensen,
en ze zinderen nog steeds na …
het muziekstuk op het leven van negen
personages. De film opent met een uitvoering van
het stuk in een hal van een NS-station wat meteen
de aandacht vasthoudt. Daarna komen er
afwisselend mensen aan het woord: muzikanten,
luisteraars met bijzondere ervaringen en natuurlijk
de componist zelf. De trailer vind je op You Tube.
Ook mensen maken het verschil!
jaargang 32
nummer 6
februari 2017
“Een leraar raakt de eeuwigheid; hij kan nooit
weten waar zijn invloed ophoudt.”
Henry Brooks Adams (1838-1918), Amerikaans historicus
MUZIEK EN GOD
DE F IJNBESNA ARDE LERA AR
“Je was een minzaam man en je fijne lessen
Muziek is de stem van God. Componeren is bidden.
Al mijn muziek gaat over God … Voor mij is muziek
een reis naar God. Ik zoek muziek die het hart raakt,
het gemoed beweegt. Als het hart zachter wordt,
kom je dichter bij God.
John Tavener, Brits religieus componist (1944-2013)
poëzie blijven nog steeds nazinderen.”
Bij het overlijden van een leraar
“Als mensen vanuit hun eigen authenticiteit
spreken, gaat een wereld open.
Nodig voor de communicatie is dus
dat de leraar én openstaat
Taverners werk The veil of the temple duurt acht uren
en speelt zich ’s nachts af. Het werk is gebaseerd op
voor de rijkdom en diepte
het evangelie van Johannes. Het neemt de
luisteraars mee van donker naar licht, van dood naar
én 'uit zijn schelp komt'.”
hergeboorte.
De apotheose vindt plaats als de zon langzaam
opkomt en we Maria Magdalena zien en horen bij de
lege tombe van Jezus Christus. Ze draait zich om en
aanschouwt haar meester in het ochtendlicht.
van de eigen binnenkant en levenservaring,
Uit een leerplan godsdienst
In volle ontwikkeling zijn
kinderen en jonge mensen
uiterst ontvankelijk
voor indrukken,
voor de werkelijkheid
Tavener componeert bewust voor iedereen: “De
achter de zintuiglijk waarneembare.
Koran zegt ‘God is prachtig en hij houdt van
Voor mysterie en spiritualiteit.
schoonheid’, dus heb ik geprobeerd zoveel mogelijk
schoonheid in de muziek te leggen, in de vorm, de
tekst, het ritme, de muzikale lijn, zoveel als ik maar
kon, en gebruikte ik Hindoestaanse ritmes,
Ze hebben mensen nodig die hen inwijden
en begeleiden.
Die hen vertellen over God en Jezus,
Soefiritmes, aspecten uit de liedtraditie van
vol eerbied voor en in dialoog
verschillende culturen. En ik hoop dat het werk
met andere tradities.
christelijk is, maar op een universele wijze. Ik heb het
Die hen liefde, hoop, (ver)trouw(en), vergeving,
gerechtigheid … voorleven.
zo universeel mogelijk proberen te maken – of
eigenlijk heb ik het niet gemaakt, maar kwam het
van diep vanbinnen.”
Elke gepassioneerde leraar put
uit een spirituele bron.