Transcript 018 - Kamer

DOC 54
2109/018
DOC 54
2109/018
VOLKSVERTEGENWOORDIGERS
CHAMBRE DES REPRÉSENTANTS
DE BELGIQUE
15 december 2016
15 décembre 2016
ONTWERP VAN ALGEMENE
UITGAVENBEGROTING
PROJET DU BUDGET GÉNÉRAL
DES DÉPENSES
voor het begrotingsjaar 2017
pour l’année budgétaire 2017
ADVIES
AVIS
over sectie 25 – FOD Volksgezondheid
(partim: Leefmilieu en Duurzame
Ontwikkeling)
sur la section 25 – SPF Santé publique
(partim: Environnement et
Développement durable)
VERSLAG
RAPPORT
NAMENS DE COMMISSIE
VOOR DE VOLKSGEZONDHEID, HET LEEFMILIEU EN
DE MAATSCHAPPELIJKE HERNIEUWING
UITGEBRACHT DOOR
DE HEER Daniel SENESAEL
FAIT AU NOM DE LA COMMISSION
DE LA SANTÉ PUBLIQUE, DE L’ENVIRONNEMENT
ET DU RENOUVEAU DE LA SOCIÉTÉ
PAR
M. Daniel SENESAEL
BELGISCHE KAMER VAN
Zie:
Voir:
Doc 54 2109/ (2016/2017):
Doc 54 2109/ (2016/2017):
001: Ontwerp van Algemene Uitgavenbegroting (eerste deel).
002: Ontwerp van Algemene Uitgavenbegroting (tweede deel).
003: Amendementen.
004: Verslag.
005: Amendement.
006 tot 008: Verslagen.
009: Amendementen.
010 tot 017: Verslagen.
001: Projet du Budget général de dépenses (première partie).
002: Projet du Budget général de dépenses (deuxième partie).
003: Amendements.
004: Rapport.
005: Amendement.
006 à 008: Rapports
009: Amendements.
010 à 017: Rapports.
5391
KAMER
4e ZITTING VAN DE 54e ZITTINGSPERIODE
2016
2017
CHAMBRE
4e SESSION DE LA 54e LÉGISLATURE
2
DOC 54
2109/018
Samenstelling van de commissie op de datum van indiening van het verslag/
Composition de la commission à la date de dépôt du rapport
Voorzitter/Président: Muriel Gerkens
A. — Vaste leden / Titulaires:
B. — Plaatsvervangers / Suppléants:
N-VA
An Capoen, Werner Janssen, Koen Metsu, Sarah Smeyers, Bert
Wollants
Nawal Ben Hamou, Frédéric Daerden, Eric Massin, Fabienne Winckel
Sybille de Coster-Bauchau, Caroline Cassart-Mailleux, Olivier Chastel,
Stéphanie Thoron
Franky Demon, Nahima Lanjri, Vincent Van Peteghem
Katja Gabriëls, Nele Lijnen, Annemie Turtelboom
Monica De Coninck, Maya Detiège
Anne Dedry, Evita Willaert
Michel de Lamotte, Benoît Lutgen
PS
MR
Renate Hufkens, Yoleen Van Camp, Valerie Van Peel,
Jan Vercammen
André Frédéric, Alain Mathot, Daniel Senesael
Luc Gustin, Benoît Piedboeuf, Damien Thiéry
CD&V
Open Vld
sp.a
Ecolo-Groen
cdH
Nathalie Muylle, Els Van Hoof
Dirk Janssens, Ine Somers
Karin Jiroflée
Muriel Gerkens
Catherine Fonck
C. — Niet-stemgerechtigd lid / Membre sans voix délibérative:
DéFI
Véronique Caprasse
N-VA
PS
MR
CD&V
Open Vld
sp.a
Ecolo-Groen
cdH
VB
PTB-GO!
DéFI
PP
Vuye&Wouters
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
Nieuw-Vlaamse Alliantie
Parti Socialiste
Mouvement Réformateur
Christen-Democratisch en Vlaams
Open Vlaamse liberalen en democraten
socialistische partij anders
Ecologistes Confédérés pour l’organisation de luttes originales – Groen
centre démocrate Humaniste
Vlaams Belang
Parti du Travail de Belgique – Gauche d’Ouverture
Démocrate Fédéraliste Indépendant
Parti Populaire
Vuye&Wouters
Abréviations dans la numérotation des publications:
Afkortingen bij de nummering van de publicaties:
DOC 54 0000/000:
e
DOC 54 0000/000:
QRVA:
CRIV:
CRABV:
CRIV:
Parlementair document van de 54 zittingsperiode +
basisnummer en volgnummer
Schriftelijke Vragen en Antwoorden
Voorlopige versie van het Integraal Verslag
Beknopt Verslag
Integraal Verslag, met links het definitieve integraal verslag
en rechts het vertaald beknopt verslag van de toespraken
(met de bijlagen)
QRVA:
CRIV:
CRABV:
CRIV:
PLEN:
COM:
MOT:
Plenum
Commissievergadering
Moties tot besluit van interpellaties (beigekleurig papier)
PLEN:
COM:
MOT:
Document parlementaire de la 54e législature, suivi
du n° de base et du n° consécutif
Questions et Réponses écrites
Version Provisoire du Compte Rendu intégral
Compte Rendu Analytique
Compte Rendu Intégral, avec, à gauche, le
compte rendu intégral et, à droite, le compte rendu
analytique traduit des interventions (avec les annexes)
Séance plénière
Réunion de commission
Motions déposées en conclusion d’interpellations
(papier beige)
Publications officielles éditées par la Chambre des représentants
Officiële publicaties, uitgegeven door de Kamer van volksvertegenwoordigers
Commandes:
Place de la Nation 2
1008 Bruxelles
Tél. : 02/ 549 81 60
Fax : 02/549 82 74
www.lachambre.be
courriel : [email protected]
Bestellingen:
Natieplein 2
1008 Brussel
Tel. : 02/ 549 81 60
Fax : 02/549 82 74
www.dekamer.be
e-mail : [email protected]
De publicaties worden uitsluitend gedrukt op FSC gecertificeerd papier
KAMER
4e
ZITTING VAN DE 54e ZITTINGSPERIODE
2016
Les publications sont imprimées exclusivement sur du papier certifié FSC
2017
CHAMBRE
4e SESSION DE LA 54e LÉGISLATURE
DOC 54
2109/018
3
INHOUD
Blz.
SOMMAIRE
A. DUURZAME ONTWIKKELING
A. DÉVELOPPEMENT DURABLE
I.
Inleidende uiteenzetting van mevrouw MarieChristine Marghem, minister van Energie, Leefmilieu en Duurzame Ontwikkeling.....................................4
II. Bespreking.....................................................................4
a. Vragen van de leden ...............................................4
b. Antwoorden van de minister ...................................8
c. Replieken ..............................................................10
I.
Exposé introductif de Mme Marie Christine
Marghem, ministre de l’Energie, de l’Environnement et du Développement durable ..............................4
II. Discussion .....................................................................4
a. Questions des membres.........................................4
b. Réponses de la ministre .........................................8
c. Répliques ..............................................................10
B. MILIEU
B. ENVIRONNEMENT
I.
Inleidende uiteenzetting van mevrouw MarieChristine Marghem, minister van Energie, Leefmilieu en Duurzame Ontwikkeling...................................13
II. Bespreking...................................................................13
a. Vragen van de leden .............................................13
b. Antwoorden van de minister .................................16
c. Advies ...................................................................23
Bijlagen 1 en 2
KAMER
4e ZITTING VAN DE 54e ZITTINGSPERIODE
Pages
I.
Exposé introductif de Mme Marie Christine
Marghem, ministre de l’Energie, de l’Environnement et du Développement durable ............................13
II. Discussion ...................................................................13
a. Questions des membres.......................................13
b. Réponses de la ministre .......................................16
c. Avis .......................................................................23
Annexes 1 et 2
2016
2017
CHAMBRE
4e SESSION DE LA 54e LÉGISLATURE
4
DOC 54
DAMES EN HEREN,
2109/018
MESDAMES, MESSIEURS,
Uw commissie heeft sectie 25 – FOD Volksgezondheid
(partim: Leefmilieu en duurzame ontwikkeling), alsook
de desbetreffende verantwoording en beleidsnota (respectievelijk DOC 54 2109/001, 2110/017 en 2111/012) besproken tijdens haar vergadering van 7 december 2017.
Votre commission a examiné la section 25 – SPF
Santé publique (partim Environnement et développement durable) y compris la justification et la note de
politique générale (DOC 54 2109/1, 2110/17 et 2111/12)
au cours de sa réunion du 7 décembre 2016.
De vraag nr. 14941 werd in het kader van dit debat
beantwoord.
La question n° 14941 a été répondue dans le cadre
de ce débat.
A. DUURZAME ONTWIKKELING
A. DÉVELOPPEMENT DURABLE
I. — INLEIDENDE UITEENZETTING VAN
MEVROUW MARIE CHRISTINE MARGHEM,
MINISTER VAN ENERGIE, LEEFMILIEU EN
DUURZAME ONTWIKKELING
I. — EXPOSÉ INTRODUCTIF DE MME MARIE
CHRISTINE MARGHEM, MINISTRE DE
L’ENERGIE, DE L’ENVIRONNEMENT ET DU
DÉVELOPPEMENT DURABLE
Mevrouw Marie Christine Marghem, minister van
Energie, Leefmilieu en Duurzame Ontwikkeling, licht de
grote lijnen van haar beleidsnota toe (DOC 54 2111/012).
Mme Marie Christine Marghem, ministre de l’Energie, de l’Environnement et du Développent durable,
détaille les grandes lignes de sa note de politique
générale (DOC 54 2111/12).
II. — BESPREKING
II. — DISCUSSION
A. Vragen van de leden
A. Questions des membres
De heer Werner Janssen (N-VA) verwijst naar bladzijde 4 van de beleidsnota, waar te lezen staat dat de
minister sterk heeft ingezet op een ruime bekendmaking
van de SDG’s in België. Hij wenst te vernemen hoeveel
organisaties de minister op haar website hoopt aan te
trekken en binnen welke termijn. De site maakt gewag
van 17 SDG’s. Kunnen andere dan de acht tot dusver
aangewezen organisaties nu al hun initiatieven kenbaar
maken met betrekking tot die 17 SDG’s?
M. Werner Janssen (N-VA) se réfère à la note de
politique qui précise à la page 4 que la ministre n’a pas
ménagé ses efforts pour faire largement connaître les
SDG en Belgique. Il demande combien d’organisations
la ministre espère attirer sur le site web et dans quel
délai. Le site mentionne 17 SDG. D’autres organisations,
autres que les huit organisations désignées jusqu’à présent, peuvent-elles déjà faire connaître leurs initiatives
pour ces 17 SDG?
De minister hanteert een efficiënte communicatiestrategie om de SDG-voices bij het grote publiek bekend
te maken.
La communication de la ministre est une manière
adéquate de faire connaître les SDG-voices auprès
des citoyens.
Hoe zal de feedback voor die acht organisaties worden georganiseerd en hoe zal de minister daarvan op
de hoogte worden gebracht, opdat ze er in haar beleid
rekening mee kan houden?
De quelle manière sera organisé le feedback pour
ces huit organisations et comment sera-t-il transmis à la
ministre afin qu’elle en tienne compte dans sa politique?
Zullen, na de evaluaties van de eerste acht SDGvoices, in 2018 de overige negen voices worden
aangewezen?
En 2018, après l ’évaluation des huit premières
SDG-voices, les neuf voices restantes seront-elles
désignées?
Werden de SDG’s gerangschikt volgens een bepaalde prioriteit? Weerspiegelen de acht SDG-voices
de prioriteiten van het departement of werden ze
Un ordre de priorité a-t-il été déterminé parmi ces
SDG? Les huit SDG désignées reflètent-elles les priorités du département ou ont-elles été sélectionnées en
KAMER
4e
ZITTING VAN DE 54e ZITTINGSPERIODE
2016
2017
CHAMBRE
4e SESSION DE LA 54e LÉGISLATURE
DOC 54
2109/018
5
geselecteerd op grond van de beschikbaarheid van de
middenveldpartners?
fonction de la disponibilité des partenaires de la société
civile?
De heer Janssen vindt de peer learning-trajecten een
goed idee. Hij vraagt of de desbetreffende cursussen
ook aan de bedrijven zullen worden gegeven opdat de
bedrijfswereld er lering uit kan trekken.
M. Janssen salue l’organisation de parcours de
peer learning. Il demande si les cours sont également
accessibles aux entreprises afin qu’elles puissent en
tirer des enseignements.
Op bladzijde 7 van de beleidsnota staat te lezen dat
een ontwerp van Nationale Strategie voor Duurzame
Ontwikkeling (NSDO) aan de stakeholders ter consultatie werd voorgelegd, alsook dat de resultaten van die
consultatie zullen worden verwerkt en geëvalueerd in
2017. Welke concrete voorstellen bevat die ontwerpstrategie en wat is het tijdpad voor de uitvoering van
die voorstellen?
À la page 7 de la note, il est stipulé qu’un projet de
Stratégie nationale pour le développement durable
(SNDD) a été remis pour consultation aux parties
prenantes et que l’exploitation des résultats de cette
consultation seront évalués en 2017. Quelles sont les
propositions concrètes contenues dans ce projet et quel
est le timing de leur concrétisation?
Voorts wordt in de beleidsnota gepreciseerd dat
het Federaal Instituut voor Duurzame Ontwikkeling
in 2017 meer middelen zal uittrekken om kennis aangaande de megatrends te verzamelen, te ontwikkelen
en te verspreiden. De kennisverspreiding zal op ruimte
schaal gebeuren, zowel intern als extern. De heer
Janssen vraagt hoe die geostrategische aspecten in het
door de federale regering te voeren beleid zullen worden
geïntegreerd. Hoe zal de coördinatie, de omzetting en
de opvolging verlopen?
La note précise que l ’ Institut fédéral pour le
Développement durable consacrera plus de moyens
en 2017 pour collecter, développer et diffuser des
connaissances au sujet des mégatendances. La diffusion des connaissances se fera largement en interne
et en externe. M. Janssen demande de quelle manière
ces considérations géostratégiques seront intégrées
dans la politique à mener par le gouvernement fédéral.
Comment se fera la coordination, la transposition et le
suivi?
In 2017 wil de minister ook een conferentie over
duurzame overheidsopdrachten organiseren waarop de
resultaten van de analyses zullen worden uiteengezet.
Bovendien zal de gids voor duurzame overheidsopdrachten bij de tijd worden gebracht. De heer Janssen
wenst te vernemen of naar aanleiding daarvan ook
dwingende criteria zullen worden opgelegd aan de
leveranciers van de overheid.
La ministre veut également organiser, en 2017, une
conférence sur les marchés publics durables afin d’exposer les résultats des analyses. En outre, le guide des
marchés publics durables sera actualisé. M. Janssen
demande si, dans la foulée, des critères contraignants
seront édictés pour les fournisseurs de l’État?
Wat de bedrijfswereld en de mensenrechten betreft
(blz. 12), vraagt de spreker welke maatregelen de
minister voor ogen heeft om de ondernemingen meer
corporate social responsability bij te brengen. Op dat
vlak presteren onze ondernemingen een stuk minder
goed dan die van de buurlanden.
En ce qui concerne les entreprises et les droits de
l’homme (p.12), l’intervenant demande quelles mesures
sont envisagées par la ministre afin de renforcer les
entreprises au niveau du corporate social responsability,
domaine dans lequel nos entreprises sont nettement
moins performantes que celles des pays voisins.
Zo was UCB in 2015 het enige Belgische bedrijf in de
lijst van 100 bedrijven met de beste prestaties op het
stuk van social responsability. De lijst van 2016 bevat
geen enkel Belgisch bedrijf meer (tegenover 2 Deense,
5 Finse, 12 Franse, 6 Duitse, 4 Nederlandse, 4 Zweedse
en 9 Britse).
Ainsi en 2015, la firme UCB est la seule entreprise
belge à figurer dans la liste des cent entreprises les
mieux classées pour leur responsabilité sociétale. Dans
la liste de 2016, il n’y a plus aucune entreprise belge
(contre 2 entreprises danoises, 5 finlandaises, 12 françaises, 6 allemandes, 4 néerlandaises, 4 suédoises et
9 britanniques).
Op bladzijde 13 van de beleidsnota kondigt de minister aan dat zij van plan is een voorstel uit te werken om
prestaties en engagementen op het vlak van duurzame
ontwikkeling te koppelen aan de werkingskosten van
À la page 13 de la note de politique, la ministre
annonce son intention d’élaborer une proposition visant
à lier les prestations et engagements sur le plan du
développement durable aux frais de fonctionnement
KAMER
4e ZITTING VAN DE 54e ZITTINGSPERIODE
2016
2017
CHAMBRE
4e SESSION DE LA 54e LÉGISLATURE
6
DOC 54
2109/018
administraties. Kan de minister de verschillende fases
en de timing van dat project nader toelichten?
des administrations. La ministre peut-elle donner des
précisions sur les étapes de ce projet et le timing.
Tot slot is de minister van plan de duurzaamheidsverslaggeving op te nemen in de bestuursovereenkomsten.
Wat zullen de gevolgen zijn als die verslaggeving niet
of slechts gedeeltelijk in de overeenkomsten wordt
opgenomen?
Enfin, la ministre envisage d’intégrer les rapports sur
la durabilité dans les contrats d’administration. Quelles
seront les conséquences si ces rapports ne sont pas
intégrés ou ne le sont que partiellement?
De heer Daniel Senesael (PS) herinnert eraan dat
het Federaal Plan voor Duurzame Ontwikkeling moet
worden aangenomen één jaar na de installatie van een
nieuwe regering. De minister heeft daarover al verschillende vragen gekregen, maar heeft steeds vage antwoorden gegeven; de beleidsnota doet er eveneens het
zwijgen toe. Het is een vaststaand feit dat de regering
de wet niet in acht neemt. Het kan dat ook niet door de
beugel dat, zoals in de beleidsnota wordt aangekondigd,
het onderdeel “stand van zaken en evaluatie” van het
Federaal Plan pas tegen 2019 zal worden gepubliceerd.
Aangezien er in 2019 parlementsverkiezingen worden
gehouden, kan men ervan uitgaan dat er tijdens deze
zittingsperiode geen Federaal Plan voor Duurzame
Ontwikkeling komt. Tijdens haar uiteenzetting heeft de
minister verklaard dat sommigen vinden dat het federale
niveau niet bevoegd is voor duurzame ontwikkeling.
Kennelijk is er dus een blokkering. Is dat zo? Wat moet
er gebeuren om het Plan uit het slop te halen?
M. Daniel Senesael (PS) rappelle que le Plan national de développement durable doit être adopté un an
après la mise en place d’un nouveau gouvernement.
Interrogée à ce sujet à plusieurs reprises, la ministre
n’a fourni que des réponses assez vagues et la note de
politique n’en dit pas plus. Force est donc de constater
que le gouvernement ne respecte pas la loi. Il n’est
dès lors pas acceptable de lire dans la note qu’il faudra attendre 2019 pour que la partie “état des lieux et
évaluation” de ce plan soit publiée. Compte tenu des
élections législatives de 2019, cela signifie qu’il n’y aura
pas de Plan fédéral de développement durable sous
la présente législature. La ministre a déclaré dans son
exposé que d’aucuns ne considèrent pas que le niveau
fédéral est compétent pour le développement durable.
Tout se donne à voir comme s’il y avait un blocage.
Est-ce le cas? que faut-il faire pour que ce Plan avance?
De minister heeft aangegeven dat in 2017 wordt
gestart met de tenuitvoerlegging van het Nationaal
Actieplan Ondernemingen en Mensenrechten. Met het
oog op die tenuitvoerlegging wil de spreker vernemen
welke concrete beleidsdomeinen binnen de bevoegdheden van de minister vallen. De heer Senesael stelt
voor daarover begin 2017 een debat te houden in deze
commissie.
La ministre indique que le Plan d’action national
Entreprises et Droits de l’homme commencera à être
mis en œuvre en 2017. Quelles sont les politiques
concrètes qui relèvent de ses compétences en exécution de ce plan? M. Senesael propose qu’un débat soit
organisé en commission sur ce thème début 2017.
De heer Damien Thiéry (MR) vraagt nadere toelichting over het voor 2019 geplande Federaal Plan
voor Duurzame Ontwikkeling. Onderhoudt de minister
daarover contacten met de deelstaten en zijn die bereid
eraan mee te werken?
M. Damien Thiéry (MR) demande des précisions
sur l’élaboration du Plan national de développement
durable en 2019. La ministre a-t-elle des contacts avec
les entités fédérées au sujet de ce plan et sont-elles
disposées à collaborer?
In hoeverre is de minister bevoegd voor de sector
van de bijenkweek? Heeft ze daarover al contact opgenomen met haar voor landbouw bevoegde collega?
Quelles sont les compétences de la ministre en ce
qui concerne le secteur apicole? a-t-elle à cet égard
des contacts avec son homologue compétent pour
l’agriculture?
De heer Jean-Marc Nollet (Ecolo-Groen) vindt het
schrijnend dat nergens sprake is van het Federaal Plan
voor Duurzame Ontwikkeling. Als de minister haar collega’s binnen de regering ervan heeft moeten overtuigen
dat dit plan noodzakelijk is, dan zegt dat veel over het
standpunt van die regering over duurzame ontwikkeling.
M. Jean-Marc Nollet (Ecolo-Groen) trouve désespérante l’absence de Plan fédéral de développement
durable. Si la ministre a dû convaincre ses collègues
du gouvernement de la nécessité d’un tel plan, cela en
dit long sur la position du gouvernement vis-à-vis du
développement durable.
KAMER
4e
ZITTING VAN DE 54e ZITTINGSPERIODE
2016
2017
CHAMBRE
4e SESSION DE LA 54e LÉGISLATURE
DOC 54
2109/018
7
De heer Nollet roept de commissieleden op de minister bij haar demarche te steunen. Het is niet normaal
dat een regering inzake duurzame ontwikkeling haar
verantwoordelijkheden ontloopt.
M. Nollet en appelle aux membres de la commission à soutenir la ministre dans sa démarche. Il n’est
pas normal qu’un gouvernement ne prenne pas ses
responsabilités en matière de développement durable.
De spreker verwijst naar bladzijde 12, § 3, van de
beleidsnota, waarin staat dat de minister wil bewerkstelligen dat de circulaire economie een plaats krijgt in de
overheidsopdrachten, met name door middel van criteria
die gerecycleerde inhoud aanmoedigen. De spreker stipt
aan dat recyclage slechts de derde fase is als het erop
aankomt het gebruik van natuurlijke rijkdommen terug
te dringen. Eerst is er immers de ecodesign, vervolgens
het hergebruik en dan pas de recyclage. Het ware aangewezen dat de minister die volgorde aanhoudt in het
raam van de duurzame overheidsopdrachten.
L’intervenant se réfère à la page 12, § 3 de la note
de politique qui stipule que la ministre souhait favoriser
l’intégration de l’économie circulaire dans les marchés
publics, notamment via l’insertion de critères encourageant le contenu recyclé. Il fait remarquer qu’en
matière de réduction de l’utilisation des ressources
naturelles, le recyclage ne constitue que la troisième
phase. En effet, il y a d’abord l’écoconception, ensuite
la réutilisation et enfin le recyclage. Il conviendrait que
la ministre respecte cette hiérarchie dans les marchés
publics durables.
De heer Michel de Lamotte (cdH) verwondert zich
over de aankondiging van de minister dat het concept
“duurzame ontwikkeling” in 2017 dertig jaar zal bestaan, terwijl het tot in 2019 wachten zal zijn op een
Federaal Plan voor Duurzame Ontwikkeling. Hoe denkt
de minister het aan te pakken om die termijn te doen
respecteren?
M. Michel de Lamotte (cdH) s’étonne que la ministre
annonce que 2017 sera l’anniversaire des 30 ans du
développement durable alors qu’il n’y aura de Plan fédéral de développement durable qu’en 2019. Comment la
ministre va-t-elle faire pour respecter cette échéance?
De minister kondigt heel wat conferenties aan, maar
op een bepaald ogenblik moeten concrete initiatieven
volgen. Ze moet haar collega’s overtuigen van het
belang van duurzame ontwikkeling. Voelt de minister
zich in dat verband gesteund door de eerste minister?
La ministre annonce l’organisation de nombreuses
conférences mais, à un certain moment, il faudra bien
qu’elle prenne des initiatives concrètes. Il convient
qu’elle convainque ses collègues de l’importance du
développement durable. La ministre se sent-elle soutenue par le Premier ministre à cet égard?
Mevrouw Nathalie Muylle (CD&V) wil weten volgens
welke criteria de 8 SDG-ambassadeurs werden gekozen. Wat zal hun taak zijn?
Mme Nathalie Muylle (CD&V) demande quels ont été
les critères de sélection pour choisir les 8 organisations
“ambassadrices” des SDG. Quelle sera leur mission?
De spreekster treedt de heren de Lamotte en Nollet
bij, wanneer die stellen dat een voor duurzame ontwikkeling bevoegde minister het niet makkelijk heeft haar
collega’s te overtuigen van de noodzaak om in deze
aangelegenheid een integraal beleid te voeren.
Mme Muylle rejoint les propos de MM. De Lamotte
et Nollet pour souligner combien il est difficile pour
un ministre en charge du développement durable de
convaincre ses collègues de la nécessité de mener une
politique intégrale en la matière.
Mevrouw Muylle herinnert eraan dat zij indertijd een
wetsvoorstel heeft ingediend dat ertoe strekte de projecten van de regering op hun duurzaamheid te toetsen.
Dat wetsvoorstel werd nooit aangenomen, omdat het
te veel administratieve rompslomp zou meebrengen.
Uiteindelijk werd die toetsing in de vorm van een regelgevingsimpactanalyse (RIA) ingevoerd. Mevrouw
Muylle vraagt of die analyse naar behoren functioneert
en hoeveel projecten op basis ervan tegen het licht
werden gehouden.
Mme Muylle rappelle qu’elle a jadis déposé une
proposition de loi instaurant des tests sur le caractère
durable des projets du gouvernement. Cette proposition n’a jamais été adoptée en raison de la trop lourde
charge administrative qu’elle impliquait. Finalement,
ces tetsts ont été repris dans l’Analyse d’impact de la
réglementation (AiR). Mme Muylle demande si cette
analyse fonctionne bien et combien de projets ont été
analysés sur base de ce programme.
Inzake duurzame overheidsopdrachten stipt de
spreekster aan dat men meer moet doen dan gewoon circulaires opstellen. Het duurzaamheidsaspect
En ce qui concerne les marchés publics durables,
l’intervenante signale qu’il faut faire plus que de simplement rédiger des circulaires; en effet, il faut intégrer
KAMER
4e ZITTING VAN DE 54e ZITTINGSPERIODE
2016
2017
CHAMBRE
4e SESSION DE LA 54e LÉGISLATURE
8
DOC 54
moet integraal deel uitmaken van de prijsoffertes (het
gebruikte materiaal, het automobielpark enzovoort).
Hoever staat de regering op dat vlak?
2109/018
la durabilité dans les devis, dans le matériel durable,
le parc automobile, etc…comme le font par ailleurs les
communes. Où en est la politique du gouvernement à
cet égard?
B. Antwoorden van de minister
B. Réponses de la ministre
— Duurzame ontwikkeling
— Développement durable
Duurzame ontwikkeling is een behoorlijk abstracte,
multidimensionale aangelegenheid die doorgaans te
maken heeft met governance-concepten.
Le développement durable est une matière pluridimensionnelle relativement abstraite qui est liée de
manière générale à des concepts de gouvernance.
Met de bundeling in 17 punten van alle multidimensionale doelstellingen die de mensheid met het oog op
de totstandbrenging van een duurzame-ontwikkelingsdynamiek zou moeten nastreven, werd op internationaal
vlak dan ook een fenomenale inspanning geleverd om
aan dat abstracte concept invulling te geven. Het is
nu aan België om op alle beleidsniveaus tot concrete
oplossingen te komen.
L’effort qui a été accompli au niveau international en
synthétisant en 17 points tous les objectifs pluridimensionnels que l’humanité devrait suivre pour enclencher
une mécanique de développement durable, est un effort
d’abstraction assez phénoménal. Il appartient maintenant à la Belgique de trouver des solutions concrètes
à tous les niveaux de pouvoir.
— Federaal Plan voor Duurzame Ontwikkeling
— Plan fédéral de développement durable
De minister hoopt in 2017 een nieuw Federaal Plan
rond te hebben dat, hoewel te laat ten opzichte van wat
in de wet wordt bepaald, concreet gestalte geeft aan die
transversale bestuursvisie. Ze zet alles in het werk om
daarin te slagen.
La ministre espère obtenir en 2017 un Plan fédéral,
certes en retard par rapport à la loi, qui concrétise cette
politique transversale de gouvernance. Elle ne ménage
pas ses efforts pour y arriver.
Toch nemen de federale overheidsdiensten zelfs zonder een Federaal Plan al maatregelen ter bevordering
van de duurzame ontwikkeling. De minister heeft haar
collega’s een brief geschreven met daarin het verzoek
dat zij de door hun respectieve departementen genomen
maatregelen oplijsten.
Toutefois, en l’absence de Plan fédéral, des mesures
concrètes sont déjà prises en matière de développement
durable dans les services publics fédéraux. La ministre
a adressé un courrier à ses collègues pour obtenir la
liste des mesures entreprises dans leur département
respectif.
Het Federaal Plan is het resultaat van samenwerking tussen alle besturen, in de Interdepartementale
Commissie Duurzame Ontwikkeling (ICDO). Een en
ander staat los van het federaal rapport “milieu”, dat de
task force “duurzame ontwikkeling” van het Planbureau
om de twee jaar moet uitbrengen. In punt 1.7 (blz. 8)
gaat het om laatstgenoemd rapport.
Le Plan fédéral est issu d’un travail de toutes les
administrations en commission interdépartementale
pour le développement durable. Il s’agit d’un travail
indépendant du rapport fédéral “environnement” qui doit
être remis tous les deux ans par la task force “développement durable” du Bureau du Plan. C’est ce dernier
rapport qui est visé dans la note au point 1.7 (p.8).
Het spreekt voor zich dat die door de wet vereiste
rapporten zowel tot doel hebben prospectief te zijn als
het federaal beleid te evalueren. Het nieuwe Federaal
Plan heeft echter vertraging opgelopen. Momenteel is
nog steeds het Federaal Plan 2004-2008 van kracht,
aangezien men er tijdens de vorige zittingsperiode niet
in is geslaagd het derde Federaal Plan goed te keuren.
Het vierde Plan, afgeleverd door de ICDO, is nu al achterhaald en gedeeltelijk uitgevoerd.
Il est évident que ces rapports, prévus par la loi,
doivent servir aussi bien de prospective que d’évaluation de la politique fédérale. Toutefois, le nouveau Plan
fédéral a pris du retard; actuellement, c’est toujours le
Plan fédéral 2004-2008 qui est en vigueur étant donné
que sous la précédente législature, le troisième plan n’a
pas été approuvé. Le quatrième Plan reçu de la CDD
est déjà obsolète, et en partie réalisé.
KAMER
4e
ZITTING VAN DE 54e ZITTINGSPERIODE
2016
2017
CHAMBRE
4e SESSION DE LA 54e LÉGISLATURE
DOC 54
2109/018
9
Het Federaal Plan is beperkt qua draagwijdte, aangezien het betrekking heeft op de acties uitgaande van de
administraties. Toch mag de reeds opgelopen vertraging
ons niet doen vergeten dat er een Federaal Plan moet
komen, zoals vereist bij de wet.
Le Plan fédéral a une portée limitée étant donné qu’il
concerne des actions mises en œuvre par des administrations. Toutefois, même avec retard, il faut élaborer un
Plan fédéral comme le prévoit la loi.
In verband met de goedkeuring van de SDG’s in
2015 (dat wil zeggen na bezorging van het voorontwerp
van Federaal Plan voor Duurzame Ontwikkeling in februari 2015) is men nu van plan te werken op basis van
een analyse van het Federaal Instituut voor Duurzame
Ontwikkeling. Aldus moeten, voor elke ministeriële bevoegdheid, de lacunes in het duurzame-ontwikkelingsbeleid worden geïdentificeerd. Op basis van de aldus
in 2017 aan het licht gebrachte tekortkomingen zal een
Federaal Plan worden gepresenteerd dat transversale
acties tussen de administraties mogelijk zal maken.
Étant donné l’adoption des SDG en 2015, c’est-àdire après avoir reçu l’avant-projet de Plan fédéral en
février 2015, l’idée est maintenant de travailler sur base
de l’analyse qui sera faite par l’Institut fédéral pour le
développement durable, pour détecter, pour chaque
compétence ministérielle, les lacunes dans les politiques menées en matière de développement durable.
Sur base des manquements identifiés en 2017, un Plan
fédéral sera proposé qui permettra de mener des actions
transversales entre les administrations.
Wat de werkingskosten betreft, preciseert de minister
dat het regeerakkoord bepaalt dat de begrotingsenveloppes van de administraties moeten worden gekoppeld
aan de inspanningen die die administraties leveren
inzake duurzame ontwikkeling. Door de heersende
begrotingskrapte is het uiterst moeilijk die oefening met
de administraties te maken. De Interdepartementale
Commissie Duurzame Ontwikkeling was daar al mee
begonnen, maar de administraties tonen zeer weinig
bereidheid om mee te stappen in een regeling die hen
nog meer beknot in een al moeilijke budgettaire context.
Ondanks alles zal deze beleidsvisie verder worden
uitgediept in 2017.
En ce qui concerne les frais de fonctionnement, la
ministre précise que l’accord de gouvernement prévoit
de lier les enveloppes budgétaires des administrations
aux efforts qu’elles font en matière de développement
durable. Compte tenu des restrictions budgétaires
actuelles, il est extrêmement difficile de faire cet exercice avec les administrations. La commission interdépartementale pour le développement durable a déjà
commencé cet exercice mais force est de constater que
les administrations sont particulièrement peu motivées à
s’engager dans un système qui les pénalise encore plus
dans un contexte budgétaire déjà difficile. L’exercice
sera malgré tout poursuivi en 2017.
— Overheidsopdrachten
— Marchés publics
De door mevrouw Muylle aangehaalde initiatieven op
lokaal vlak zijn al opgenomen in de gids voor duurzame
overheidsopdrachten, die geregeld met nieuwe maatregelen wordt aangevuld.
Les actions entreprises au niveau local dont a parlé
Mme Muylle sont déjà prévues dans le guide des marchés publics qui est complété régulièrement par de
nouvelles mesures.
Op de vraag van de heer Nollet inzake recyclage
antwoordt de minister dat de twee vorige fasen, te
weten ecodesign en hergebruik, niet over het hoofd
werden gezien.
Répondant à M. Nollet sur le recyclage, la ministre
précise que les deux étapes précédentes, à savoir
l’écoconception et la réutilisation, n’ont pas été oubliées.
Ze verwijst naar de brochure met 21 maatregelen ter
bevordering van de circulaire economie, die ze op een
persconferentie met de vice-eersteminister en minister
van Werk, Economie en Consumenten, belast met
Buitenlandse Handel, heeft gehouden. Ze herhaalt dat
wel degelijk met de drie fasen rekening werd gehouden
in de terugdringing van het gebruik van grondstoffen.
Elle renvoie à la brochure contenant 21 mesures
d’économie circulaire qu’elle a présentées en conférence de presse conjointement avec le vice-premier
ministre et ministre de l’Emploi, de l’Economie et des
Consommateurs. Elle précise que les trois étapes de la
réduction de l’utilisation des ressources naturelles sont
bien prises en compte.
KAMER
4e ZITTING VAN DE 54e ZITTINGSPERIODE
2016
2017
CHAMBRE
4e SESSION DE LA 54e LÉGISLATURE
10
DOC 54
— De regelgevingsimpactanalyse (RIA)
2109/018
— Tests RIA
De Kafkatest en de RIA ressorteren onder de bevoegdheid van de staatssecretaris van voor Asiel en
Migratie, belast met Administratieve Vereenvoudiging.
Les tests Kafka et AIR sont de la compétence du
secrétaire d’État à l’Asile et la Migration, chargé de la
simplification administrative.
— Aanwijzing van acht ambassadeurs als SGD-voices
— Désignation des 8 ambassadeurs des SGD voices
De aanwijzing van acht organisaties als SGD-voices
gebeurde in alle onafhankelijkheid. De minister is daarin
niet tussenbeide gekomen.
La désignation des 8 organisations en qualité de
SDG voices s’est déroulée de manière indépendante.
La ministre n’est pas intervenue.
In het raam van The Shift (een platform voor duurzame ontwikkeling met ongeveer 350 ondernemingen,
ngo’s en andere organisaties) werden twee onafhankelijke jury’s aangewezen. Een eerste jury was samengesteld uit experts inzake duurzame ontwikkeling
(voor de namen: zie www.sdgs.be), de tweede jury uit
communicatie-experts. De beide jury’s hebben acht
organisaties geselecteerd die een communicatieplan
hebben moeten voorstellen. Voor 2017 kregen zij als
opdracht de SDG’s bekend te maken in hun omgeving
en onderling samen te werken (zo gaat de stad Gent
actie ondernemen samen met Colruyt).
Deux jury indépendants ont été désignés dans le
cadre de The Shift (la plate-forme du développement
durable qui rassemble environ 350 entreprises, ONG
et autres organisations). Un premier jury était composé
d’experts en développement durable (voir les noms sur
le site www.sdgs.be); le second jury était composé
d’experts en communication. Ces deux jury ont sélectionné les 8 organisations qui ont dû présenter un plan
de communication. Leur mission pour 2017 est de faire
connaître les SDG dans leur entourage et de collaborer
entre elles (par exemple la ville de Gand va entreprendre
des actions avec Colruyt).
De opvolging zal ook via de website gebeuren.
Le suivi sera également assuré par le biais du site
web.
Alle organisaties, alsook de particulieren, kunnen zich
op de website registreren en bekendheid geven aan hun
eigen initiatieven met betrekking tot een of meer van de
17 SDG’s. Uiteraard houdt de administratie toezicht op
het hele gebeuren. Zo mogen organisaties waarvan de
activiteiten een band hebben met minstens 3 SDG’s
van minimum 3 verschillende P’s (P = People, Planet,
Profi t, Partnership & Peace), een specifiek label dragen.
Toutes les organisations ainsi que des particuliers
peuvent s’enregistrer sur le site web et faire connaître
leurs initiatives d’engagement vis-à-vis d’une ou de
plusieurs des 17 SDG. Tout cela est bien sûr contrôlé
par l’administration. En effet, les organisations dont les
activités sont en lien avec au moins 3 SDG de minimum
3 différents P (People, Planet, Profi t, Partnership &
Peace) peuvent arborer le label SDG.
Eind 2017 wordt de meerwaarde van de thans aangewezen ambassadeurs geëvalueerd. Als die evaluaties
positief uitvalt, zal opnieuw worden bekeken of voor
2018 andere ambassadeurs zullen worden aangewezen.
Fin 2017 aura lieu une évaluation de la plus-value des
ambassadeurs actuellement désignés. Si cette évaluation s’avère positive, on reconsidèrera la désignation
d’autres ambassadeurs en 2018.
C. Replieken
C. Répliques
De heer Jean-Marc Nollet (Ecolo-Groen) betwist dat
duurzame ontwikkeling over abstracte aangelegenheden
gaat, zoals de minister beweert. Integendeel, op federaal
vlak zijn concrete duurzame-ontwikkelingsmaatregelen
denkbaar, bijvoorbeeld bij de NMBS, het openbaar
vervoer, alsook inzake mobiliteit en CO2-uitstoot. De
regering moet inzien dat de budgetinkrimping bij de
NMBS hoe dan ook een weerslag zal hebben op het
klimaat, op de CO2-uitstoot en op de volksgezondheid.
KAMER
4e
ZITTING VAN DE 54e ZITTINGSPERIODE
2016
M. Jean-Marc Nollet(Ecolo-Groen) conteste que les
matières liées au développement soit abstraites, comme
le prétend la ministre. Au contraire, au niveau fédéral,
des mesures concrètes sont possibles dans le cadre
du développement durable, par exemple au niveau de
la SNCB, des transports en commun, de la mobilité,
des émissions de CO2. Il faut que le gouvernement
comprenne que la réduction du budget de la SNCB
aura forcément des conséquences sur le climat, les
émissions de CO2 et la santé.
2017
CHAMBRE
4e SESSION DE LA 54e LÉGISLATURE
DOC 54
2109/018
11
Wat de overheidsopdrachten betreft, had de heer
Nollet liever gezien dat de minister zich ertoe zou verbinden niet alleen recyclage te bevorderen, maar ook
ecodesign en hergebruik.
En ce qui concerne les marchés publics, M. Nollet
aurait souhaité que la ministre s’engage à tenir compte
non seulement du recyclage mais aussi de l’écoconception et de la réutilisation.
De heer Damien Thiéry (MR) suggereert dat de heer
Nollet zijn vraag over de NMBS aan de minister van
Mobiliteit stelt.
M. Damien Thiéry (MR) suggère à M. Nollet de poser
sa question sur la SNCB au ministre de la Mobilité.
De minister stelt de heer Nollet gerust. Ze preciseert
dat duurzame ontwikkeling voor sommigen een abstract
begrip is. Haar werk bestaat er bijgevolg in haar collega’s ervan bewust te maken dat dit vraagstuk een
zeer concrete invulling kan krijgen. Precies daarom
heeft zij alle andere ministers aangeschreven om hen
te vragen welke maatregelen zij al hebben genomen of
denken te nemen.
La ministre tient à rassurer M. Nollet. Elle précise que
le développement durable peut paraître abstrait pour
certains. Tout son travail consiste dès lors à sensibiliser
ses collègues aux aspects concrets de la problématique. C’est la raison pour laquelle elle a écrit à tous les
autres ministres pour leur demander quelles mesures
ils avaient déjà prises ou envisageaient de prendre.
De duurzame-ontwikkelingsdoelstellingen behelzen niet alleen de terugdringing van de CO2-uitstoot,
maar zijn multidimensionaal. Zo heeft de minister van
Mobiliteit al aangegeven zich van het vraagstuk bewust
te zijn en plant hij verschillende initiatieven, met name
op het stuk van mobiliteit.
Les objectifs de développement durable ne concernent
pas uniquement les émissions de CO2 mais ils sont pluridimensionnels. Ainsi, le ministre de la Mobilité s’est
dit sensible à la problématique et il envisage diverses
actions, notamment sur le plan de la mobilité.
Wat de gevalsstudies betreft, antwoordt de minister
dat onder maatregel nr. 1 een initiatief met Agoria en
bedrijven actief in de sector van de nieuwe technologieën in uitzicht wordt gesteld. Bedoeling daarvan is na
te gaan hoe innoverende bedrijfsmodellen met betrekking tot de functionaliteitseconomie kunnen worden
gelinkt aan een intelligenter design van de producten,
waardoor die makkelijker kunnen worden gerepareerd.
Er werden twee studies besteld over de herstelbaarheid
van de producten en over de revalorisatie van de componenten, volgens de schaal van Lansink (preventiebeginselen). Al die initiatieven zullen worden uitgevoerd in
samenwerking met de bedrijven. Voorts wordt met de
recyclagebedrijven nagedacht over de ingezamelde
producten die ze niet uit elkaar kunnen halen. Op die
manier kan worden bepaald hoe een intelligenter design
een product makkelijker herstelbaar maakt of hoe sommige producten beter kunnen worden gevaloriseerd.
En ce qui concerne les études de cas, la ministre
répond que dans la mesure n° 1, un travail est prévu
avec Agoria et des entreprises de nouvelles technologies pour voir comment des business models innovants
d’économie de la fonctionnalité peuvent être mis en lien
avec un design plus intelligent des produits qui permette
une meilleure réparabilité. Deux études ont été commandées sur la réparabilité des produits et sur la valorisation
des composants selon l’échelle de Lansink (principes
de prévention). Tous ces travaux seront réalisés en lien
avec les entreprises. Un travail est également mené
avec les recycleurs qui reçoivent des produits qu’ils ne
savent pas décomposer. Ce travail permettra d’identifier
comment une conception plus intelligente permet une
meilleure réparation ou une meilleure valorisation de
certains produits.
Tot slot wordt in samenwerking met het kabinet van
de minister van Werk, Economie en Consumenten, een
studie uitgevoerd over de ingebouwde veroudering,
teneinde tot beter geconcipieerde producten te komen.
Enfin, une étude est menée en collaboration avec le
cabinet du ministre de l’Emploi, de l’Economie et des
Consommateurs, sur l’obsolescence programmée pour
aboutir à une meilleure conception des produits.
De heer Michel de Lamotte (cdH) vraagt de minister
of de eerste minister haar initiatieven ter bevordering van
de duurzame ontwikkeling steunt. Als hij de door de regering genomen maatregelen beschouwt, bijvoorbeeld
die inzake volksgezondheid (en inzonderheid tabak),
heeft hij de indruk dat duurzame ontwikkeling geen
regeringsprioriteit is.
M. de Lamotte (cdH) demande à la ministre si le
Premier ministre la soutient dans ses actions en faveur
du développement durable. A la lumière des mesures
prises, par exemple en matière de santé publique
(et en particulier le tabac), il a l’impression que le
développement durable n’est pas une priorité pour ce
gouvernement.
KAMER
4e ZITTING VAN DE 54e ZITTINGSPERIODE
2016
2017
CHAMBRE
4e SESSION DE LA 54e LÉGISLATURE
12
DOC 54
De minister suggereert de heer de Lamotte daarover
vragen te stellen aan haar collega-ministers. Zelf laat ze
weten dat de eerste minister haar in al haar projecten
steunt.
KAMER
4e
ZITTING VAN DE 54e ZITTINGSPERIODE
2016
2109/018
La ministre suggère à M. de Lamotte d’interroger ses
collègues ministres. Elle lui confirme que le Premier
ministre la défend dans tous ses projets.
2017
CHAMBRE
4e SESSION DE LA 54e LÉGISLATURE
DOC 54
2109/018
13
B. MILIEU
B. ENVIRONNEMENT
I. — INLEIDENDE UITEENZETTING VAN
MEVROUW MARIE CHRISTINE MARGHEM,
MINISTER VAN ENERGIE, LEEFMILIEU EN
DUURZAME ONTWIKKELING
I. — EXPOSÉ INTRODUCTIF DE MME MARIE
CHRISTINE MARGHEM, MINISTRE DE
L’ENERGIE, DE L’ENVIRONNEMENT ET DU
DÉVELOPPEMENT DURABLE
Mevrouw Marie Christine Marghem, minister van
Energie, Leefmilieu en Duurzame Ontwikkeling, verwijst, bij wijze van inleidende uiteenzetting, naar de tekst
van haar beleidsnota (DOC 54 2111/012).
Mme Marie Christine Marghem, ministre de l’Energie, de l’Environnement et du Développent durable,
renvoie, pour son exposé introductif, au texte de la note
de politique générale (DOC 54 2111/012).
II. — BESPREKING
II. — DISCUSSION
A. Vragen van de leden
A. Questions des membres
De heer Jean-Marc Nollet (Ecolo-Groen) wenst te
kunnen beschikken over de op bladzijde 34 van de
beleidsnota vermelde roadmap, die de maatregelen
bevat die ervoor zorgen dat het Europees actieplan
wordt vertaald naar de Belgische context.
M. Jean-Marc Nollet (Ecolo-Groen) demande à
pouvoir disposer de la feuille de route mentionnée à la
page 34 de la note de politique, reprenant les mesures
visant à traduire en Belgique le plan d’action de l’Union
européenne.
De heer Nollet is blij met het – positieve – initiatief van
de minister om een nationaal debat te organiseren over
de koolstofprijs en, vooral, om vanaf 2017 met concrete
maatregelen naar buiten te komen.
M. Nollet se réjouit de l’initiative positive prise par
la ministre d’organiser un débat national sur le prix du
carbone et surtout de proposer des mesures concrètes
dès 2017.
De spreker vraagt zich af hoe de minister de Federale
Milieu-inspectie denkt te versterken.
L’intervenant demande de quelle manière la ministre envisage de renforcer l’Inspection fédérale de
l’Environnement.
Tot slot wil hij weten hoever het staat met de opvolging
van de aanbevelingen van de “Dieselgate”-commissie,
of dan toch de 59 aanbevelingen die onder de bevoegdheid van de minister vallen.
Enfin, il demande où en est le suivi des recommandations de la commission “Dieselgate”, du moins celles des
59 recommandations qui concernent les compétences
de la ministre.
De heer Dirk Janssens (Open Vld) vindt dat de minister een degelijke beleidsnota heeft opgesteld. Hoewel
er nog veel werk aan de winkel is, vormt de nota een
goed uitgangspunt.
M. Dirk Janssens (Open Vld) est d’avis que la ministre
a rédigé une bonne note de politique générale. Bien qu’il
y ait encore beaucoup de travail à faire, la note constitue
un bon point de départ.
Wat de circulaire economie betreft, bevat de nota
interessante werkpistes voor 2017. De heer Janssens
kondigt aan dat zijn fractie de initiatieven van de minister zal steunen, maar vraagt wel dat zij bijzondere
aandacht zou besteden aan de administratieve werklast
voor de ondernemingen en de cliënten. In dat verband
schuift de minister op bladzijde 34 van haar beleidsnota
ecodesign naar voren en formuleert zij het voornemen
om herstelbaarheidscriteria te definiëren op grond van
gevalsstudies. De heer Janssens vraagt om welke concrete gevallen het gaat.
En ce qui concerne l’économie circulaire, la note
met en avant des pistes intéressantes pour 2017.
M. Janssens souligne que son groupe soutiendra les
initiatives de la ministre mais demande cependant une
attention particulière pour la charge administrative des
entreprises et des clients. A cet égard, la ministre met
en avant l’écoconception des produits et prévoit de
définir des critères de réparabilité sur base d’études
de cas (p.34). M. Janssens demande de quels cas
concrets il s’agit.
KAMER
4e ZITTING VAN DE 54e ZITTINGSPERIODE
2016
2017
CHAMBRE
4e SESSION DE LA 54e LÉGISLATURE
14
DOC 54
2109/018
Hoe denkt de minister de federale overheid een
concrete rol te doen spelen in de uitbouw van de
biomassaketen?
De quelle manière la ministre entend-elle concrètement faire jouer un rôle au fédéral dans le développement de la biomasse?
Welke acties heeft de minister in overleg met de
gewesten genomen met het oog op een verbod op
plastic zakken?
Quels sont les actions entreprises par la ministre en
concertation avec les Régions pour l’interdiction des
sacs plastiques?
De heer Damien Thiéry (MR) vraagt of de minister
rekening heeft gehouden met de in januari 2016 aangenomen resolutie betreffende de strijd tegen de illegale
houthandel (DOC 54 1260/001).
M. Damien Thiéry (MR) demande si la ministre a tenu
compte de la résolution adoptée en janvier 2016 à la
Chambre visant à lutter contre le commerce illégal du
bois (voir DOC 54 1260/001)
Welke maatregelen werden tot dusver genomen om
biociden minder beschikbaar te maken?
Quelles mesures ont été prises jusqu’à présent pour
limiter l’accès aux produits biocides?
De heer Daniel Senesael (PS) dankt de minister voor
haar overzichtstabel in verband met het gevolg dat aan
de resoluties werd gegeven.
M. Daniel Senesael (PS) remercie la ministre pour
son tableau de suivi des résolutions.
Wat het Klimaat- en Energiepakket 2013-2020 betreft,
vernam de heer Senesael graag of de Raad van State
een advies heeft uitgebracht over het samenwerkingsakkoord en, zo ja, wat de strekking daarvan is. Tegen
wanneer kan een samenwerkingsakkoord worden verwacht, dat dan in het Parlement kan worden besproken?
Welke maatregelen moeten op regeringsniveau en
op parlementair niveau nog worden goedgekeurd om
uitvoering te geven aan de federale beleidsopties en
maatregelen waartoe in de burdensharingsovereenkomst werd besloten?
En ce qui concerne le paquet Climat/Energie 20132020, M. Senseael voudrait savoir si l’accord de coopération a fait l’objet d’un avis du Conseil d’État et, si oui,
quel en est le contenu de cet avis? Quand peut-on espérer recevoir l’accord de coopération pour en débattre au
Parlement? Quelles sont les mesures encore à prendre
au niveau du gouvernement ou du parlement pour mettre
en œuvre les politiques et mesures fédérales qui ont
été décidées dans le cadre de l’accord Burdensharing?
Overeenkomstig het Klimaat- en Energiepakket 20202030 moet de uitstoot in de niet-ETS-sectoren tegen
2030 met 30 % dalen ten opzichte van het niveau van
2005. België moet zijn deel van het werk doen, in het
raam van een evenwicht met zijn Europese partners. De
Europese Commissie stelt voor dat België zijn uitstoot
tegen 2030 met 35 % terugdringt. Hoe staat het met de
intra-Belgische onderhandelingen die in DGE-verband
over dit voorstel van de Commissie worden gevoerd?
En ce qui concerne le paquet Climat/Energie 20202030, l’objectif de réduction est fixé à 30 % d ’ici
2030 par rapport au niveau de 2005 pour les secteurs
non-ETS. La Belgique doit assumer sa part de l’effort
dans le cadre d ’un équilibre avec ses partenaires
européens. La Commission européenne propose que
la Belgique réduise de 35 % ses émissions d’ici 2030.
Où en sont les négociations intra-belge en DGE sur
cette proposition de la commission?
In het kader van het post-2020-beleid stelt de
Europese Commissie ook voor om het Europese streefcijfer inzake energie-efficiëntie vast te stellen op 30 %
tegen 2030. Dat streefcijfer bedroeg twee jaar geleden
nog 27 %, zodat de Commissie haar ambitieniveau
heeft verhoogd. Volgens de Europese Commissie zou
dit nieuwe streefdoel een besparing moeten mogelijk
maken van 70 miljard euro op de Europese factuur
voor de invoer van fossiele brandstoffen, de productie
van rijkdommen in Europa met 130 miljard vermeerderen en ongeveer 400 000 arbeidsplaatsen creëren.
Wat is het standpunt van de minister over de door de
Europese Commissie voorgestelde doelstelling van
30 % energie-efficiëntie?
Toujours dans le cadre post-2020, la Commission
européenne propose de fixer l’objectif d ’efficacité
énergétique de l’Europe à 30 % pour 2030. Le niveau
d’ambition de la Commission est donc revu à la hausse
car cet objectif avait été fixé à 27 % il y a deux ans. Selon
la commission européenne, ce nouvel objectif devrait
faire économiser 70 milliards d’euros sur la facture
européenne d’importation d’énergies fossiles, doper
la production de richesses en Europe de 130 milliards,
créer quelque 400 000 emplois. Quelle est la position
de la ministre sur cet objectif de 30 % d’efficacité énergétique proposé par la Commission européenne?
KAMER
4e
ZITTING VAN DE 54e ZITTINGSPERIODE
2016
2017
CHAMBRE
4e SESSION DE LA 54e LÉGISLATURE
DOC 54
2109/018
15
De minister kondigt ook aan dat voor de periode 20212030 een geïntegreerd Nationaal Klimaat-Energieplan
wordt opgesteld. Welke voorwaarden stelt Europa in
dit verband, onder meer wat het tijdpad en de inhoud
betreft? Hoe zal dit Plan zich verhouden tot het in uitzicht
gestelde energiepact, dat voortdurend op de lange baan
wordt geschoven?
La ministre annonce aussi l’élaboration du Plan
national intégré Climat-Energie (PNEC) pour la période
2021-2030. Quelles sont les exigences européennes
par rapport à ce plan en termes de timing et de contenu
notamment? Comment ce Plan va-t-il s’articuler avec le
“pacte énergétique” qui est annoncé (mais sans arrêt
reporté)?
Het klimaatresponsabiliseringsmechanisme werd
opgenomen in de bijzondere financieringswet met
betrekking tot de Zesde Staatshervorming. Het is nog
niet operationeel. Wanneer zal dit effectief het geval
zijn? Welke eventuele hindernissen moeten nog worden
overwonnen?
Le mécanisme de responsabilisation en matière
climatique a été introduit dans la loi spéciale de financement pour la 6ème réforme de l’État; il n’est pas encore
opérationnel. Où en est la mise en place effective de
ce mécanisme? Quels sont les éventuels obstacles
encore à franchir?
De minister kondigt in haar beleidsnota aan dat ze wil
inzetten op de circulaire economie. De heer Senesael
geeft aan dat zijn fractie haar zal steunen. Hij vraagt
welke initiatieven de minister met haar collega’s in de
regering zal nemen om een productbeleid te voeren
dat ingebouwde veroudering en het gebruik van nietherbruikbare materialen tegengaat? De minister geeft
ook aan dat ze de circulaire economie een plaats wil
geven in de overheidsopdrachten; welke concrete maatregelen zullen in dit kader worden genomen?
Dans sa note, la ministre annonce sa volonté de
favoriser le développement de l’économie circulaire. A
cet égard, M. Senesael déclare que son groupe la soutiendra. Il souhaiterait savoir quelles actions la ministre
va entreprendre avec ses collègues du gouvernement
en ce qui concerne l’obsolescence programmée ou la
politique de produits pour réduire l’utilisation de matériaux non recyclables? La ministre annonce également
vouloir intégrer l’économie circulaire dans les marchés
publics; quelles sont les mesures concrètes envisagées
dans ce cadre?
Het Bijenplan, dat in oktober 2012 is begonnen en
eind 2014 afliep, was het federale antwoord op de
alarmerende sterfte van de huisbijen en wilde bijen.
De minister kondigt in haar nota initiatieven aan om
de bijensterfte te blijven bestrijden. Welk budget zal
hiervoor worden vrijgemaakt?
Lancé en octobre 2012 et terminé fin 2014, le Plan
Abeilles a été la réponse fédérale au constat alarmant
du déclin des abeilles domestiques et sauvages. La
ministre annonce dans sa note des initiatives pour
continuer à lutter contre la mortalité des abeilles. Quels
sont les budgets qui seront alloués pour cette politique?
De heer Michel de Lamotte (cdH) vindt de oprichting
van een klimaatagentschap, om met de ander bestuursniveaus samen te werken en het middenveld te informeren, een interessant gegeven. Dit agentschap zou ook
een klimaatexpertise bezitten op Belgisch niveau, met
een gedeelde bevoegdheid voor de federale overheid
en de gewesten. Wat denkt de minister daarvan?
M. Michel de Lamotte (cdH) considère que la création d’une agence climat est une option intéressante
pour travailler avec les autres niveaux de pouvoirs et
en informer la société civile. En outre, cette agence
disposerait d’une expérience en matière climatique
à l’échelle belge, encadrée par les entités fédérale et
régionales. Qu’en pense la ministre?
De spreker herinnert eraan dat Wallonië een verbod
op het gebruik van plastic wegwerpzakjes heeft uitgevaardigd. Hoe zit het daarmee op federaal niveau? De
minister opperde de mogelijkheid om in een minimumprijs te voorzien, wat een ontradend effect zou moeten
hebben; werd een dergelijke prijs vastgesteld? Is er
overleg gepleegd over de uitzondering voor primaire
verpakkingen?
L’intervenant rappelle que la Wallonie a décrété
l’interdiction des sacs plastiques à usage unique. Qu’en
est-il au niveau fédéral? la ministre a évoqué la fixation
d’un prix minimum dissuasif; ce prix a-t-il été fixé? Une
concertation a-t-elle eu lieu sur l’exception pour les
emballages primaires?
Tot slot vraagt de heer de Lamotte welke transversale
maatregelen de federale regering heeft genomen om
de onkruidverdelger glyfosaat te verbieden.
Enfin, M. de Lamotte demande quelles mesures
transversales ont été prises par le gouvernement fédéral
pour interdire le glyphosate.
KAMER
4e ZITTING VAN DE 54e ZITTINGSPERIODE
2016
2017
CHAMBRE
4e SESSION DE LA 54e LÉGISLATURE
16
DOC 54
2109/018
Mevrouw Nathalie Muylle (CD&V) vraagt welke concrete maatregelen de minister overweegt teneinde de
emissies van primaire microplastics in het leefmilieu te
beperken. De Senaat heeft een resolutie aangenomen
waarin gevraagd werd het gebruik van deze stoffen in
cosmetica te beperken. Is de minister van plan hierover
een bewustmakingscampagne te lanceren?
Mme Nathalie Muylle (CD&V) demande quelles sont
les mesures concrètes envisagées par la ministre pour
limiter les émissions de micro-plastiques primaires
dans l’environnement. Une résolution adopté au Sénat
demandait de limiter ces substances dans les cosmétiques. La ministre envisage-t-elle une campagne de
sensibilisation sur ce sujet?
De spreekster wijst erop dat Vlaanderen een zeer
strenge regelgeving inzake pesticiden heeft aangenomen. De lokale overheden worden uitgenodigd biologische herbiciden te gebruiken. Daarvoor is echter
de toestemming van de federale overheid nodig. Is de
minister bereid de toestemming voor het gebruik van
deze producten in overweging te nemen?
Mme Muylle rappelle que la Flandre a adopté une
réglementation très sévère en matière de pesticides.
Les pouvoirs locaux sont invités à utiliser des herbicides
biologiques. Toutefois, l’utilisation de ces herbicides
nécessite une autorisation du fédéral. La ministre estelle disposée à envisager d’autoriser ces produits?
In de beleidsnota komt het Stookoliefonds niet meer
ter sprake. In 2013 hadden de federale overheid en de
gewesten een akkoord gesloten om vanaf 2015 maatregelen te nemen om de vervuiling veroorzaakt door
stookolietanks tegen te gaan.
La note de politique ne mentionne plus le Fonds
mazout. En 2013, un accord avait été conclu entre le
fédéral et les Régions pour prendre des mesures pour
lutter contre la pollution provoquée par les citernes de
mazout à partir de 2015.
Quid wat de uitvoering van dit akkoord betreft?
Qu’en est-il de l’exécution de cet accord?
B. Antwoorden van de minister
B. Réponses de la ministre
— Roadmap
—Feuille de route
De roadmap met de maatregelen om het actieplan
van de Europese Unie in België om te zetten, is bij de
door de minister uitgedeelde brochure gevoegd.
— Koolstofprijs
La feuille de route contenant les mesures visant à
traduire en Belgique le plan d’action de l’Union européenne se trouve en annexe de la brochure distribuée
par la ministre.
— Prix carbone
De minister zal in 2017 een rondetafel over de
koolstofprijs in de niet-ETS sectoren organiseren met
vertegenwoordigers van het verenigingsleven, de administratie en de bedrijfswereld, om van gedachten te
wisselen en concrete maatregelen te nemen.
La ministre va organiser une table ronde sur le prix
du carbone dans les secteurs NON ETS en 2017 avec
des intervenants du monde associatif, de l’administration et des entrepreneurs afin de mener une réflexion
et d’aboutir à des mesures concrètes.
— CITES-inspecteurs (Overeenkomst inzake de
internationale handel in bedreigde in het wild levende
dier- en plantensoorten)
— Inspecteurs CITES (Convention on International
Trade in Endagered Species of Wild Fauna and Flora).
Momenteel zijn er twee inspecteurs belast met het
toezicht op de CITES-handel in België, wat sterk onvoldoende is. Twee inspecteurs zullen op tijdelijke basis
in dienst worden genomen via het Grondstoffenfonds,
dankzij middelen afkomstig van verkopen en inbeslagnemingen. Anderhalve inspecteur zal structureel worden
aangetrokken met budgettaire middelen van de FOD.
Eind 2017 zullen er dus in totaal 5,5 inspecteurs zijn in
plaats van 2.
Il y a actuellement deux inspecteurs pour contrôler le
commerce CITES au niveau de la Belgique, ce qui est
nettement insuffisant. Deux inspecteurs seront engagés
temporairement sur le Fonds des matières premières en
utilisant l’argent de ventes et de saisies. Un inspecteur
et demi sera engagé structurellement sur l’enveloppe du
SPF. Il y aura donc fin 2017 un total de 5,5 inspecteurs
au lieu de 2.
KAMER
4e
ZITTING VAN DE 54e ZITTINGSPERIODE
2016
2017
CHAMBRE
4e SESSION DE LA 54e LÉGISLATURE
DOC 54
2109/018
17
Wat de invasieve uitheemse soorten betreft, zal het
samenwerkingsakkoord dat deze zomer is aangenomen
door de Interministeriële Conferentie Leefmilieu, ten uitvoer worden gebracht zodra de wetgevende procedure
is afgerond. Bedoeling is dat een wetenschapper in
2017 op het nationaal wetenschappelijk secretariaat zal
werken in afwachting dat de verschillende parlementen
hun goedkeuring geven.
En ce qui concerne la finalisation de la procédure
concernant les espèces exotiques et envahissantes,
l’accord de coopération adopté cet été par la conférence interministérielle de l’environnement, sera mise
en œuvre dès la finalisation de la procédure législative,
il est prévu qu’un scientifique travaillera au secrétariat
national scientifique en 2017 en attendant l’approbation
par les différents parlements.
De minister verwijst naar de antwoorden die ze heeft
gegeven op schriftelijke vragen in de commissie in verband met het aantal inspecteurs.
La ministre renvoie aux réponses qu’elle a fournies
à des questions écrites en commission sur le nombre
d’inspecteurs.
— COP 21 en burden sharing
— Cop 21 et burdensharing
Alle betrokken ministers hebben het samenwerkingsakkoord ondertekend. De tekst zal eind 2016 voor advies
naar de Raad van State worden overgezonden om
vervolgens in de eerste helft van 2017 in de respectieve
parlementen te worden besproken.
L’accord de coopération a été signé par tous les
ministres concernés .Le texte sera envoyé pour avis au
Conseil d’État fin 2016 pour être débattu au sein des
parlements respectifs dans le courant du 1er semestre
2017.
Een in het Senaat aangenomen resolutie over dit
onderwerp zal als basis dienen.
La base de travail sera une résolution adoptée au
Sénat en cette matière.
Wat het pakket 2021-2030 betreft, wanneer de
Europese Commissie zich heeft uitgesproken over de
door België te realiseren niet-ETS-inspanning (min
35 %), kan worden begonnen met het regelen van de
burden sharing (verdeling van de inspanningen tussen
de federale overheid en de Gewesten) 2021-2030. De
minister onderstreept dat de burdensharing moeilijker
concrete naleving zal kunnen krijgen dan het pakket
2013-2020.
En ce qui concerne le paquet 2021-2030, lorsque
la Commission européenne se sera prononcée sur le
pourcentage non ETS (moins 35 %) d’efforts fixés pour
la Belgique, le travail sur le burdensharing (partage des
efforts entre le Fédéral et les Régions) 2021-2030 pourra
commencer. La ministre souligne que les efforts à
accomplir en matière de burdensharing seront plus
difficiles à concretiser que le paquet 2013-2020.
— Plan national climat-énergie
— Nationaal Klimaat- en Energieplan
Bij de opmaak van een geïntegreerd nationaal plan
Klimaat en Energie voor de periode 2021-2030, dat in het
energie-uniebeleid moet passen, moeten de Europese
dimensies worden opgenomen. Het Europese beleid
richt zich in toenemende mate op de integratie van
de aspecten energie en klimaat. De minister zal erop
toezien dat zo gauw mogelijk begonnen wordt met de
hiertoe benodigd samenwerking met de Gewesten om
dit plan tegen eind 2017 te kunnen voltooien, het voor
advies voor te leggen aan de stakeholders en aan de
burgers en het aan de Europese instanties ter kennis
te stellen.
L’établissement d’un plan national intégré climaténergie pour la période 2021-2030, qui est requis par
l’Union européenne dans le cadre de l’énergie, devra
intégrer les dimensions européennes. La politique européenne est de plus en plus orientée vers une intégration
des aspects énergie et climat. La ministre veillera à
ce que les travaux soient menés avec les Régions à
ce propos le plus rapidement possible afin de pouvoir
disposer de ce plan fin 2017, de le soumettre pour avis
aux stakeholders et aux citoyens et de le communiquer
aux instances européennes.
Het zou mogelijk moeten zijn de Europese Unie in
2018 een ontwerptekst en in 2019een definitieve tekst
te bezorgen. Dit plan zal als leidraad fungeren voor het
Belgische klimaat- en energiebeleid voor de periode
2021-2030, zodat ons land zijn Europese en internationale verplichtingen ter zake kan nakomen.
Le projet de texte devrait pouvoir parvenir à l’Union
européenne en 2018 et le texte définitif en 2019. Ce plan
constituera le fil rouge de la politique belge en matière
de climat et d’énergie pour les années 2021-2030 en
vue d’honorer ses obligations européennes et internationales en cette matière.
KAMER
4e ZITTING VAN DE 54e ZITTINGSPERIODE
2016
2017
CHAMBRE
4e SESSION DE LA 54e LÉGISLATURE
18
DOC 54
De opmaak van dit plan is een bijzonder ambitieuze
uitdaging, rekening houdend met het geïntegreerde en
nationale aspect ervan in het zeer complexe Belgisch
institutioneel kader.
— Energiepact
2109/018
Le développement de ce plan est un défi particulièrement ambitieux compte tenu de son caractère intégré
et national dans le cadre institutionnel particulièrement
complexe de la Belgique.
— Le pacte énergétique
De Gewesten waren in eerste instantie niet bereid
mee te werken aan een federaal energiepact, maar
eind 2016 hebben ze uiteindelijk beslist om hun steentje
bij te dragen aan een interfederaal en visionair energiepact. Elk gewest heeft haar visie uiteengezet. Op
2 december 2016 heeft de minister uiteindelijk transmissienetbeheerder Elia ermee belast een studie te doen
naar de adequatie- en flexibiliteitsbehoeften voor de
periode 2017-2027. Op basis van de vele opmerkingen
van de stakeholders, samengevat door de administratie,
werd in 2016 een bijkomende studie gevraagd aan Elia,
op grond waarvan de minister een oriëntatienota heeft
opgesteld over het beheer van de vraag, de opslag en de
eventuele instelling van een vergoedingsmechanisme
voor capaciteit voor alle vormen van energieproductie.
Si dans un premier temps, les Régions n’ont pas
voulu travailler à un pacte énergétique fédéral, elles ont
finalement décidé, fin 2016, de collaborer à un pacte
énergétique interfédéral et visionnaire. Chaque Région a
développé sa vision. Finalement, le 2 décembre dernier,
la ministre a commandé une étude à Elia, le gestionnaire
du réseau de transport, sur les besoins en adéquation
et en flexibilité pour les années 2017 à 2027. Sur base
des nombreuses remarques des stakeholders, synthétisées par l’administration, une étude complémentaire
a été demandée à Elia en 2016 sur base de laquelle la
ministre a rédigé une note d’orientation sur la gestion de
la demande, le stockage ainsi que sur l’éventuelle installation dans notre pays d’un mécanisme de rémunération
de capacités pour toutes les productions d’énergie.
De minister zal een ontmoeting hebben met haar
collega’s van de gewestregeringen om van gedachten
te wisselen over hun visie op de energietransitie.
La ministre rencontrera ses collègues régionaux pour
partager leur vision sur la transition énergétique.
— Expertisecentrum voor het klimaat
— Le centre d’excellence pour le climat
O p 7 d e c e m b e r 2 016 h e e f t d e N at i o n a l e
Klimaatcommissie vergaderd over het nationaal Plan
waarvan een van de maatregelen de oprichting van een
expertisecentrum voor het klimaat betreft. Een van de
agendapunten was het Nationaal Klimaatagentschap.
De minister is niet tegen een dergelijk expertisecentrum
maar ze wil voorkomen dat om de haverklap nieuwe
organen het licht zien. Aangezien er al een Nationale
Klimaatcommissie bestaat, betwijfelt ze of het centrum
een doorslaggevend element kan zijn voor het onderling
afstemmen van het federaal en het gewestbeleid. Het
valt moeilijk te begrijpen waarom België een klimaatbeleid heeft willen vastleggen dat geen grenzen kent.
Terwijl de Nationale Klimaatcommissie van mening is dat
een expertisecentrum voor het klimaat een interessante
vector kan zijn om de noodzakelijke impuls te geven,
meer bepaald in het raam van de burdensharing-beslissingen, ziet de minister daar geen enkel probleem in.
— Biomassa
— La biomasse
Van ons verbruik is 30 % afkomstig van biomassa.
Biomassa is een gewestbevoegdheid, maar voor het
op de markt brengen is de Federale Staat bevoegd. De
bedoeling is administratief onderzoek te doen naar de
stromen, de invloeden en de rol van de Federale Staat
bij het verrekenen van biomassa.
KAMER
4e
ZITTING VAN DE 54e ZITTINGSPERIODE
Ce jour, le 7 décembre 2016, une réunion a lieu à la
Commission Nationale Climat sur le Plan national dont
une des mesures concerne la création d’un Centre
d’excellence pour le climat. La ministre n’est pas contre
la création d’un tel centre mais elle veut éviter la multiplication d’organes à l’envi. Etant donné qu’il existe
déjà une Commission nationale Climat, elle doute que
la création d’un centre d’excellence soit un élément
d’impulsion décisif pour la coordination des différentes
politiques fédérale et régionale. Il est difficile de comprendre pourquoi la Belgique a voulu cloisonner une
politique climatique qui ne connaît pas de frontières. Si
la Commission nationale Climat estime qu’un centre
d’excellence peut être un vecteur intéressant pour
donner l’impulsion nécessaire notamment dans le cadre
des décisions burdensharing, la ministre n’y voit aucun
problème.
2016
30 % de notre consommation de matière est issue de
la biomasse. La biomasse est une compétence régionale mais la mise sur le marché est une compétence
fédérale. L’objectif est de faire une étude administrative
des flux, des impacts et du rôle du fédéral dans cette
prise en compte de la biomasse.
2017
CHAMBRE
4e SESSION DE LA 54e LÉGISLATURE
DOC 54
2109/018
19
— Plastic zakken
— Les sacs plastiques
Bij het aantreden van de minister was op gewestelijk
vlak nog niets beslist.
Lorsque la ministre est entrée en fonction, rien n’avait
encore été décidé au niveau régional.
Aangezien het op de markt brengen een federale
bevoegdheid is, heeft de Federale Staat overwogen
een maatregel te nemen in verband met plastic zakken.
Er werd overleg opgestart met de diverse betrokken
actoren. Het debat is moeilijk. Aangezien het Waals
Gewest een verbod heeft uitgevaardigd op het gebruik
van plastic zakken, heeft het geen nut het op de markt
brengen ervan te verbieden. De andere gewesten hebben nog geen beslissing genomen. Het overleg gaat
voort, tot tevredenheid van alle partijen.
La mise sur le marché est une compétence fédérale,
c’est la raison pour laquelle le fédéral a envisagé de
prendre une mesure pour les sacs plastiques. Une
concertation a été engagée avec les différentes parties
prenantes. Le débat est difficile. Etant donné que la
Région wallonne a décrété une interdiction d’usage des
sacs plastiques, il ne sert à rien d’interdire leur mise sur
le marché. Les autres régions n’ ont pas encore pris de
décision. La concertation continue jusqu’à satisfaction
de toutes les parties.
— Microplastics
— Les microplastiques
De minister onderhandelt momenteel met de staatssecretaris voor Bestrijding van de sociale fraude, Privacy
en Noordzee, alsook met de federatie van fabrikanten en
verdelers van detergenten en cosmetica om een beleid
inzake microplastics uit te werken. Het was de wens van
de minister dat in de maand december elke dag in het
teken zou staan van een duurzame-ontwikkelingsdoel.
Zo was 4 december gewijd aan de strijd tegen microplastics in de oceanen. Indien er niets wordt gedaan,
zal de massa microplastics over enkele jaren groter zijn
dan de massa dieren die er leven.
— Pesticiden en biologische herbiciden
La ministre est en négociation avec son collègue pour
la Lutte contre la fraude fiscale et la Mer du Nord, ainsi
qu’avec la fédération des détergents et cosmétiques afin
d’élaborer une politique pour les microplastiques. La
ministre a voulu que chaque jour du mois de décembre
soit lié à un objectif de développement durable. C’est
ainsi que le 4 décembre a été dédié à la lutte contre
les microplastiques dans les océans. Si l’on ne fait rien,
dans quelques années, la masse des microplastiques
sera plus importante que la masse des animaux qui y
vivent.
— Les pesticides et les herbicides biologiques
Het beleid inzake pesticiden behoort tot de bevoegdheden van de minister van Landbouw.
La politique en matière de pesticides ressortit aux
compétences du ministre de l’Agriculture.
Binnen de categorie van de herbiciden wordt een
onderscheid gemaakt tussen biociden (bevoegdheid
van de minister van Milieu) en fytofarmaceutische producten (bevoegdheid van de minister van Landbouw).
Herbiciden zijn fytofarmaceutische producten.
Dans la catégorie des herbicides, on distingue d’une
part, les biocides (compétence de la ministre de l’environnement) et, d’autres part les produits phytopharmaceutiques (compétence du ministre de l’Agriculture). Les
herbicides sont des produits phytopharmaceutiques.
Producten die op Europees niveau niet zijn toegestaan, mogen evenmin in België worden toegestaan.
In de eerste plaats moet dus worden nagegaan of de
vereiste machtigingen op Europees niveau bestaan
alvorens producten op de Belgische markt beschikbaar
kunnen worden gesteld.
Les produits qui ne sont pas autorisés au niveau
européen, ne peuvent pas l’être non plus au niveau
belge. Il faut donc d’abord bien vérifier si les autorisations existent au niveau européen pour que les produits
puissent être disponibles sur le marché belge.
— Biociden
— Les biocides
De minister heeft enorm veel klachten ontvangen over
het gesloten circuit dat helemaal in het begin van de regeerperiode ten uitvoer is gelegd. Zoals de beleidsnota
vermeldt (DOC 54 2111/012, blz. 35), zullen de diensten
de uitvoering van het gesloten circuit in 2017 voortzetten
KAMER
4e ZITTING VAN DE 54e ZITTINGSPERIODE
2016
La ministre a reçu énormément de plaintes sur le
circuit fermé mis en œuvre au tout début de la législature. Comme le mentionne la note de politique (DOC
54 2111/0&é, p.35), en 2017, les services continueront
la mise en œuvre du circuit fermé en fonction des
2017
CHAMBRE
4e SESSION DE LA 54e LÉGISLATURE
20
DOC 54
naargelang van de wijzigingen die aangebracht werden
in het koninklijk besluit van 8 mei 2014, teneinde diens
werking “user friendly” te maken.
— Glyfosaat
2109/018
modifications apportées à l’arrêté royal du 8 mai 2014,
afin de rendre son fonctionnement plus convivial.
— Le glyphosate
Glyfosaat valt onder de bevoegdheid van de minister
van Landbouw.
— Bodemsanering
Le glyphosate relève de la compétence du ministre
de l’Agriculture.
— Assainissement des sols
De minister verwijst naar beleidsnota “Energie” (DOC
54 2111/012, blz. 15), die momenteel wordt besproken
in de commissie voor het Bedrijfsleven.
La ministre renvoie à sa note de politique générale
“Energie” (DOC 54 2111/012, p.15) qui est en cours
d’examen en commission de l’Economie.
De minister heeft de opdracht voor een juridisch
onderzoek gegeven om te achterhalen welke de verantwoordelijkheden van elk beleidsniveau waren inzake
bevoegdheden en financiering. BOFAS (bodemsaneringsfonds voor tankstations) is immers een federaal
fonds, terwijl PREMAS een gewestelijk fonds is. Het
idee is de bijdrage ten laste van de tankstationeigenaars
vanaf 2017 af te schaffen, zodat het BOFAS-fonds niet
langer zal worden gestijfd. Er zit evenwel nog geld in
dat fonds. Sommige ministers zijn van mening dat de
tankstations die niet op het saneringsbeleid hebben
kunnen intekenen, daartoe een tweede kans moeten
krijgen; de bedoeling daarvan zou zijn het fonds te
gebruiken voor federaal beleid.
La ministre a commandé une étude juridique pour
savoir quelles étaient les responsabilités, en termes
de compétences et de financement, de chaque niveau
de pouvoir. En effet, BOFAS (Fonds d’assainissement
des sols des stations-service) est un fonds fédéral et
PREMAS est un fonds régional. L’idée est de supprimer
la cotisation à charge des pétroliers à partir de 2017 de
sorte que le Fonds BOFAS ne sera plus alimenté. Or,
il reste encore de l’argent dans ce fonds. Certains
ministres sont d’avis que les stations d’essence qui
n’ont pas réussi à s’inscrire dans la politique d’assainissement doivent avoir une seconde chance de le faire; le
but étant d’utiliser le fonds pour une politique fédérale.
Mocht de regering daartoe beslissen, dan zal het
saldo van het BOFAS-fonds naar het PREMAS-fonds
worden overgeheveld, teneinde de gewestelijke beleidsmaatregelen in deze aangelegenheid voort te zetten.
Si le gouvernement en décide ainsi, le solde du Fonds
BOFAS sera transféré vers le fonds PREMAS afin de
poursuivre les politiques régionales en cette matière.
— Bijen
— Les abeilles
Het federaal bijenplan is een gemeenschappelijk plan van de ministers van Milieu, Landbouw
en Volksgezondheid. De minister van Milieu heeft
100 000 euro vrijgemaakt voor de financiering van een
onderzoek naar de impact van chemische producten
op bestuivende insecten. De diensten van DG Milieu
coördineren alle vergaderingen en werkgroepen.
— Resolutie inzake illegaal hout
— Résolution sur le bois illégal
De minister verwijst naar de als bijlage 1 opgenomen
follow-uptabel voor de door de Kamer aangenomen
resolutie.
KAMER
4e
ZITTING VAN DE 54e ZITTINGSPERIODE
Le Plan fédéral Abeilles est un plan commun des
ministres de l’Environnement, de l’Agriculture et de
la Santé publique. La ministre de l’Environnement a
débloqué 100 000 euros pour financer une étude sur
l’impact des produits chimiques sur les pollinisateurs.
Les services de la DG Environnement s’occupent de
la coordination de toutes les réunions et des groupes
de travail.
2016
La ministre renvoie au tableau en annexe 1 reprenant
le suivi des résolutions adoptées par la Chambre.
2017
CHAMBRE
4e SESSION DE LA 54e LÉGISLATURE
DOC 54
2109/018
21
— Dieselgate
— Dieselgate
De aanbevelingen van de Dieselgate-commissie
worden momenteel geëvalueerd. Aan de commissie zal
een follow-uptabel worden voorgelegd.
— Ingebouwde veroudering
l’Évaluation des recommandations de la commission
Dieselgate est en cours. Un tableau de suivi sera fourni
à la commission.
— L’obsolescence programmée
In samenspraak met de FOD Economie wordt onderzoek gedaan om ingebouwde veroudering te definiëren,
het probleem te beschrijven en oplossingen voor te
stellen.
Une étude est en cours, en concertation avec le SPF
Economie pour définir l’obsolescence programmée,
décrire la problématique et proposer des solutions.
Op basis van de bevindingen van dat onderzoek zullen initiatieven worden genomen.
Des initiatives seront prises sur base des résultats
de cette étude.
— COP21
— La COP21
Zie de als bijlage 2 opgenomen opvolgingstabel voor
de resolutie.
— Fonds Klimaatresponsabilisering
voir le tableau de suivi de la résolution en Annexe 2.
— Le Fonds de responsabilisation Climat
Er is voorzien in inkomsten uit dat fonds voor de
Federale Staat voor de periode 2013-2020. Het gaat om
een bedrag van 9 tot 14 miljoen euro per jaar.
Les revenus provenant de ce Fonds pour l’État fédéral
sont prévus pour la période 2013-2020. Cela représente
un montant de 9 à 14 millions d’euros par an.
De bijzondere financieringswet die werd aangenomen
bij de Zesde Staatshervorming, bepaalt dat de bonus uit
dat fonds voor de jaren 2013 tot 2020 toebehoort aan de
gewesten. Die bonus werd berekend in 2015 en zal voor
het eerst worden betaald in 2017. Van de 13,9 miljoen
euro aan ontvangsten voor 2015 zal 11 510 000 euro
moeten worden overgeheveld naar de gewesten. Er
wordt in bonussen voorzien tot 2022; wat het saldo betreft, zal later een beslissing moeten worden genomen.
Loi spéciale de financement adoptée à l’issue de la 6e
réforme de l’État prévoit que le bonus de ce Fonds pour
les années 2013 à 2020 revient aux Régions. Ce bonus
a été calculé en 2015 et sera payé pour la première fois
en 2017. Ainsi, sur les rentrées de 13,9 millions d’euros
pour 2015, il faudra rétribuer 11 510 000 euros aux
Régions. Les bonus sont prévus jusqu’en 2022 et une
décision ultérieure sera prise quant au solde.
C. Advies
C. Avis
Met 9 stemmen tegen 2 brengt de commissie een
gunstig advies uit over sectie 25 – FOD Volksgezondheid
(partim: Milieu en Duurzame Ontwikkeling) van het
wetsontwerp houdende de algemene uitgavenbegroting
voor het begrotingsjaar 2017.
La commission émet, par 9 voix contre 2, un avis
favorable sur la section 25 – SPF Santé publique (partim: Environnement et Développement durable) du projet
de loi contenant le budget général des dépenses pour
l’année budgétaire 2017.
De rapporteur,
De voorzitter,
Le rapporteur,
La présidente,
Daniel SENESAEL
Muriel GERKENS
Daniel SENESAEL
Muriel GERKENS
KAMER
4e ZITTING VAN DE 54e ZITTINGSPERIODE
2016
2017
CHAMBRE
4e SESSION DE LA 54e LÉGISLATURE
22
KAMER
DOC 54
44ee Z IZTITTITNI N
G GV A
VN
A ND D
E E5 45e4 eZ IZTITTITNI N
GG
S PSEPRE IROI O
DD
EE
2016
2017
CHAMBRE
2109/018
4e SESSION DE LA 54e LÉGISLATURE
DOC 54
2109/018
23
BIJLAGEN
ANNEXES
1. Opvolgingstabel, per 24/11/2016, van de resolutie van de Kamer van 28 januari 2016 betreffende de strijd tegen de illegale houthandel (DOC
54 1260/005)
1. Tableau de suivi, au 24/11/2016, de la Résolution
de la Chambre du 28/1/2016 visant à lutter contre le
commerce illégal du bois
2. Opvolgingstabel van de COP21-resolutie van
de Kamer van 26 november 2015 (DOC 54 1364/012)
2. Tableau de suivi de la résolution Cop21 (DOC
54 1364/012)
KAMER
4e
ZITTING VAN DE 54e ZITTINGSPERIODE
2016
2017
CHAMBRE
4e SESSION DE LA 54e LÉGISLATURE
24
DOC 54
2109/018
BIJLAGE 1
Opvolgingstabel, op 24/11/2016, van de Resolutie van de Kamer van 28/1/2016
betreffende de strijd tegen de illegale houthandel
KAMER
Maatregelen
1. het toezichts- en het controlevermogen van
de voor de toepassing van de Houtverordening
bevoegde Belgische instantie op te voeren,
door haar meer materiële, financiële en
personele middelen te verschaffen en haar
aldus in staat te stellen de haar opgelegde
taken effectief te vervullen;
2. ervoor te zorgen dat de administratieve
diensten ten aanzien van de marktdeelnemers
in staat zijn:
a. hen volledig te blijven informeren
betreffende hun verplichtingen en het wettelijk
kader dat op hen toepasselijk is;
b. hen zo nodig de vereiste hulp en technische
raad te blijven verstrekken, waarbij rekening
wordt gehouden met de situatie van de kleine
en middelgrote ondernemingen;
Acties
Het DG Leefmilieu zal vanaf 2017 haar
inspectievermogen opvoeren. Een deel van die
middelen zal worden aangewend voor de
controle van de houtinvoer.
3. ervoor te zorgen dat de bevoegde instantie
haar verantwoordelijkheden op zich blijft
nemen en zo nodig voor elk vastgesteld misdrijf
doeltreffende en afschrikkende sancties blijft
opleggen, zowel wanneer illegaal hout op de
markt wordt gebracht als wanneer de
verplichting inzake de invoering van een stelsel
van zorgvuldigheidseisen niet wordt nageleefd;
De bevoegde instantie had geen personeel
meer tot haar beschikking tussen 1/09/2016 en
1/12/2016, gelet op een vrijwillig vertrek en de
nieuwe aanwervingsregels van de administratie
na een verslechterde toestand van de
staatsbegroting.
4. om samen met de regionale en
internationale instanties de civiele samenleving
en de overheidsdiensten in de risicoexportlanden te steunen in de strijd tegen
corruptie en vervalsing van documenten, om
het risico van illegaliteit tot een minimum te
beperken, zoals de regelgeving vereist;
Deze doelstelling kon met de beschikbare
middelen binnen de administratie niet
verwezenlijkt worden.
5. ervoor te zorgen dat de Belgische importeurs
en overheden de nodige documenten
verzamelen waaruit blijkt dat de houtwinning
legaal is (bijvoorbeeld de
bosbouwgetuigschriften), naast de officiële
documenten die door de overheden van de
exporterende landen worden voorgelegd, en
dit in overeenstemming met de
Houtverordening;
Op heden (eind 2016) werden vierentwintig
controleoperaties uitgevoerd. Onder
controleoperatie verstaan we een
bedrijfsbezoek. Tijdens die bezoeken wordt niet
alleen de uitvoering van de
zorgvuldigheidseisen door het bezochte bedrijf
geëvalueerd maar wordt ook een reeks
houtpartijen gecontroleerd.
4e
ZITTING VAN DE 54e ZITTINGSPERIODE
2016
Eén persoon van de administratie werkt
halftijds rond de houtverordening en de goede
uitvoering ervan, hetgeen ook de juiste
informatieverstrekking aan de actoren uit de
sector behelst.
2017
CHAMBRE
4e SESSION DE LA 54e LÉGISLATURE
DOC 54
2109/018
25
6. er mee door te gaan dat de verschillende
Belgische bestuurlijke en gerechtelijke
entiteiten ten volle samenwerken en informatie
uitwisselen met betrekking tot de toepassing
van de Houtverordening, alsook na te gaan hoe
die samenwerking kan worden geformaliseerd;
7. de verplichting inzake de registratie van de
marktdeelnemers te evalueren, zodat de
toezichthoudende instantie een beter inzicht
krijgt in de houtsector;
De hoofdpartner van de bevoegde instantie is
de douane, met wie er een regelmatige
uitwisseling van informatie en een protocol
voor gegevensuitwisseling is.
8. bij de toepassing van de Houtverordening
meer transparantie te waarborgen, meer
bepaald door de methoden op het vlak van
risicobeoordeling en de rapporten over de
controleactiviteiten bekend te maken, zodat de
consumenten en de ondernemingen uit de
sector beter worden voorgelicht;
9. ervoor te zorgen dat de concrete inlichtingen
afkomstig van derden die in de productie- en
exportlanden over waarnemingsmiddelen
beschikken, zorgvuldig worden gecheckt, door
de nodige regels en procedures voor de
melding en evaluatie ervan aan te nemen;
De bevoegde instantie is van oordeel dat de
bekendmaking van haar methodes inzake
risicoanalyse gebruikt zou kunnen worden om
de controles te omzeilen. Wat betreft de
bekendmaking van de controlerapporten, heeft
de bevoegde instantie personeelsmiddelen
verloren voor de communicatie en is ze niet in
staat om dat verzoek in te willigen.
Die inlichtingen worden wel degelijk in
aanmerking genomen bij de controles. Ze liggen
overigens aan de basis van verschillende
controles. Die inlichtingen zijn evenwel vaak
niet precies genoeg om als basis te kunnen
dienen voor vervolgingen.
10. volledig samen te werken met de Europese
Commissie en eventueel een bijdrage te
leveren teneinde te zorgen voor een geschikte
begeleiding inzake de toepassing van de
Europese regelgeving;
Met uitzondering van de periode van 1/9/2016
tot 1/12/2016 heeft de bevoegde instantie
deelgenomen aan en bijgedragen tot de meeste
Europese vergaderingen met het oog op een
goede uitvoering van de Verordening.
11. stelselmatig samen te werken met de
bevoegde instanties van de andere lidstaten
van de Europese Unie, om te waken over een
doeltreffende en samenhangende toepassing
van de Houtverordening en om de regelmatige
uitwisseling van gegevens en van best practices
mogelijk te maken;
De bevoegde instantie doet aan adhocsamenwerking, dit wil zeggen zodra zich een
geval voordoet dat verschillende landen treft,
met de bevoegde instanties van de andere
lidstaten.
12. op Europees niveau de uitbreiding van de
toepassingssfeer van de Houtverordening te
bevorderen, zodat alle afgeleide houtproducten
onder het toepassingsgebied ervan vallen,
teneinde fraude en concurrentieverstoring te
voorkomen;
13. ervoor te pleiten dat, in het kader van de
herziening van de Houtverordening, de
Europese Commissie haar steun toezegt aan
KAMER
4e
ZITTING VAN DE 54e ZITTINGSPERIODE
2016
De capaciteiten van de bevoegde instantie
hebben niet toegelaten om acties in die zin uit
te werken.
De herziening van de Verordening is nog niet
gestart. De bevoegde instantie heeft wel de
intentie om te pleiten voor een
toepassingsgebied dat zoveel mogelijk
houtproducten omvat.
De herziening van de Verordening is nog niet
gestart. Dit punt zal voorgelegd worden tijdens
de intrabelgische coördinatievergaderingen
2017
CHAMBRE
4e SESSION DE LA 54e LÉGISLATURE
26
KAMER
DOC 54
4e
het verzoek van België om te beschikken over
een snellere en eenvoudigere procedure voor
de toekenning van de erkenning aan een
toezichthoudende organisatie (artikel 8 van de
Houtverordening);
14. op Europees niveau te ijveren voor steun
aan geloofwaardige onafhankelijke waarneming
in de belangrijkste landen die hout produceren
of leveren, alsook het pad te effenen voor in
België gevestigde onafhankelijke instanties voor
waarneming en controle;
wanneer de herziening van de Verordening
opgestart is.
15. binnen de Europese instanties steun te
verlenen aan het verzoek van een aantal
exportlanden die zich in eenzelfde geografische
regio bevinden, om zich te mogen groeperen
om gezamenlijk over de vrijwillige
partnerschapsakkoorden te onderhandelen met
de Europese Commissie, en om samen de
internationale controle-instanties te
financieren;
16. op Europees niveau te pleiten voor een
betere traceerbaarheid van het hout en van de
afgeleide houtproducten, alsook voor een
betere voorlichting van de consument door
regels aan te nemen over de etikettering van
hout en afgeleide houtproducten.
De bevoegde instantie heeft nog niet de
mogelijkheid om dergelijke principes te
verdedigen want het geval heeft zich nog niet
voorgedaan.
ZITTING VAN DE 54e ZITTINGSPERIODE
2016
2109/018
Dit principe wordt door de bevoegde instantie
verdedigd, maar in dit stadium heeft de
bevoegde instantie geen specifieke acties
ondernomen.
Wat de traceerbaarheid betreft, zal de
verwachte herziening van de Verordening de
mogelijkheid bieden om ze te versterken. Wat
de etikettering van hout betreft, ziet de
bevoegde instantie enkel een toegevoegde
waarde in een etikettering indien het etiket
hout (of houtproducten) kenmerkt dat een
ecologisch (of duurzaam) voordeel biedt dat
groter is dan legaal hout. Een etiket waarop
enkel de legaliteit vermeld is, lijkt absurd
aangezien al het hout legaal moet zijn. In 2017
zal het sectoraal akkoord ter verhoging van het
aandeel van duurzaam hout op de Belgische
markt herzien worden. Een van de
doelstellingen van dat akkoord is meer ruimte
en zichtbaarheid te geven aan gewaarmerkt en
gecertificeerd duurzaam hout (zoals
bijvoorbeeld FSC of PEFC).
2017
CHAMBRE
4e SESSION DE LA 54e LÉGISLATURE
DOC 54
2109/018
27
ANNEXE 1
Tableau de suivi, au 24/11/2016, de la Résolution de la Chambre du 28/1/2016 visant à lutter
contre le commerce illégal du bois
KAMER
Mesures
1. de renforcer les capacités de surveillance et
de contrôle de l’autorité compétente belge
pour l’application du Règlement Bois, en
adaptant à la hausse ses ressources matérielles,
financières et humaines, pour lui permettre de
remplir de manière effective les tâches
qui lui incombent;
2. de veiller à ce que les services de
l’administration soient en mesure, concernant
les opérateurs:
a. de continuer à pleinement les informer quant
à leurs obligations et au cadre légal qui leur est
applicable;
b. de continuer à leur fournir, le cas échéant,
l’assistance et les conseils techniques
nécessaires, en tenant compte de la situation
des petites et moyennes
entreprises;
Actions
La DG environnement verra ses capacités
d’inspection renforcée à partir de 2017. Une
partie de ces ressources seront affectées au
contrôle des importations de bois.
3. de veiller à ce que l’autorité compétente
continue à assumer ses responsabilités et à
imposer, le cas échéant, des sanctions
effectives et dissuasives pour chaque infraction
constatée, tant en ce qui concerne les cas de
mise sur le marché de bois illégal que ceux
de non-respect de l’obligation de la mise en
place d’un système de diligence raisonnée;
L’autorité compétente n’a plus eu de personnel
disponible entre le 1/09/2016 et le 1/12/2016,
étant donné un départ volontaire et les
nouvelles règles d’engagement de
l’administration suite à une situation dégradée
du budget de l’Etat.
4. de soutenir la société civile et les
administrations publiques dans les pays
exportateurs à risque, en coopération
avec les instances régionales et internationales
afin de lutter contre la corruption et la
falsification de documents afin de limiter le
risque d’illégalité à un niveau négligeable, tel
que le requiert la réglementation;
Les ressources disponibles au sein de
l’administration n’ont pas permis la réalisation
de cet objectif.
5. de veiller à ce que les importateurs et
autorités belges rassemblent les documents
suffisants, démontrant la légalité de
l’exploitation du bois (par exemple
certifications forestières) en complément des
documents officiels produits par les autorités
des pays exportateurs; ceci en conformité avec
le Règlement bois;
A ce jour (fin 2016), vingt-quatre opérations de
contrôles ont été effectuées. Par opération de
contrôle, il faut comprendre visite d’entreprise.
Lors de ces visites, non seulement la mise en
œuvre de la diligence raisonnée par l’entreprise
visitée est évaluée mais une série de lots de
bois est également vérifiée.
44ee Z IZTITTITNI N
G GV A
VN
A ND D
E E5 45e4 eZ IZTITTITNI N
GG
S PSEPRE IROI O
DD
EE
2016
Un personne de l’administration est dédiée à
mi-temps au règlement bois et à sa bonne mise
en œuvre qui comprend aussi la bonne
information des acteurs du secteur.
2017
CHAMBRE
4e SESSION DE LA 54e LÉGISLATURE
28
DOC 54
6. de poursuivre la pleine coopération et
l’échange d’informations systématique entre
les différentes entités
administratives et judiciaires belges dans
l’application du Règlement Bois et d’évaluer les
possibilités de formaliser cette coopération;
7. d’évaluer l’obligation d’enregistrement des
opérateurs du secteur, afin d’améliorer la
connaissance du secteur du bois par l’autorité
de contrôle;
Le principal partenaire de l’autorité
compétente est les douanes, avec lesquels il y a
des échanges réguliers et un protocole
d’échange de données.
8. d’assurer une plus grande transparence dans
l’application du Règlement Bois, notamment en
publiant les méthodes d’évaluation des risques
et les rapports des activités de contrôle, afin
d’améliorer l’information des consommateurs
et des entreprises du secteur;
L’autorité compétente estime que la
publication de ses méthodes d’analyse du
risque pourrait être utilisée pour contourner les
contrôles. Concernant la publication des
rapports de contrôles, l’autorité compétente a
perdu des moyens en personnel de
communication et n’a pas les capacités pour
assumer cette requête.
Ces informations sont bien prises en compte
lors des contrôles. Elles sont d’ailleurs à
l’origine de plusieurs contrôles. Cependant, ces
informations ne sont souvent pas assez précises
que pour servir de base à des poursuites.
9. de faire en sorte que les informations
concrètes provenant de tiers ayant des outils
d’observation dans les pays de production et
d’exportation soient prises en compte avec
diligence, adoptant les règles et procédures
nécessaires à leur communication et leur
évaluation;
10. de coopérer pleinement avec la
Commission européenne et de contribuer, le
cas échéant, à la guidance appropriée sur
l’application de la réglementation européenne;
11. de coopérer de manière systématique avec
les autorités compétentes des autres États
membres de l’Union européenne afin de veiller
à une application efficace et cohérente du
Règlement Bois et de permettre l’échange
régulier d’informations et de bonnes
pratiques;
12. de promouvoir, au niveau européen,
l’extension du champ d’application du
Règlement Bois afin de couvrir
l’intégralité des produits dérivés du bois et
d’éviter ainsi les fraudes et les distorsions de
concurrence;
13. de plaider pour que, dans le cadre de la
révision du Règlement Bois, la Commission
KAMER
4e
ZITTING VAN DE 54e ZITTINGSPERIODE
2109/018
Les capacités de l’autorité compétente n’ont
pas permis de développer des actions dans ce
sens.
A l’exception de la période du 1/9/2016 au
1/12/2016, l’autorité compétente a participé et
contribué à la plupart des réunions
européennes visant à une bonne mise en
œuvre du Règlement.
L’autorité compétente collabore de manière
ad-hoc, c’est-à-dire dés qu’un cas concernant
plusieurs pays se présente, avec les autorités
compétentes des autres états-membres.
La révision du Règlement n’a pas encore
commencée. L’autorité compétente a bien
l’intention de plaider pour un champ
d’application couvrant le maximum de produits
du bois.
La révision du Règlement n’a pas encore
commencée. Ce point sera présenté lors des
2016
2017
CHAMBRE
4e SESSION DE LA 54e LÉGISLATURE
DOC 54
KAMER
2109/018
4e
29
européenne soutienne la demande de la
Belgique d’avoir une procédure plus
rapide et plus simple dans l’octroi de
l’agréation à une organisation de contrôle
(article 8 du Règlement Bois);
14. de promouvoir, au niveau européen, l’appui
à l’observation indépendante crédible dans les
grand pays producteurs ou fournisseurs
principaux de bois et de soutenir l’intérêt
d’organisations indépendantes d’observation
et de contrôle ayant leur siège en Belgique;
réunions de coordination intra-belge lorsque la
révision du Règlement aura commencée.
15. de soutenir, au sein des instances
européennes, l’examen de la demande de
certains pays exportateurs situés dans une
même région géographique, visant à pouvoir se
regrouper pour négocier ensemble les
accords de partenariat volontaire avec la
Commission européenne et à financer
ensemble des organismes internationaux de
contrôle;
16. de plaider au niveau européen en faveur
d’une meilleure traçabilité du bois et des
produits dérivés du bois et d’une meilleure
information du consommateur en adoptant des
règles relatives à l’étiquetage du bois
et des produits dérivés du bois.
L’autorité compétente n’a pas encore
l’opportunité de défendre de tels principes car
le cas ne s’est pas encore présenté.
ZITTING VAN DE 54e ZITTINGSPERIODE
2016
Ce principe est défendu par l’autorité
compétente, mais a ce stade, l’autorité
compétente n’a pas entrepris d’action
spécifique.
Concernant la traçabilité, la révision attendue
du Règlement offrira l’opportunité de la
renforcer. Concernant l’étiquetage du bois,
l’autorité compétente ne voit de valeur ajoutée
a un étiquetage que si l’étiquette distingue du
bois (ou des produits de celui-ci) ayant un
avantage environnemental (ou durable)
supérieur au bois légal. Une étiquette
mentionnant seulement la légalité semble
absurde puisque tous le bois doit être légal. En
2017, l’accord sectoriel visant à augmenter la
part de bois durable sur le marché belge sera
revu. Un des objectifs de cet accord est donner
plus de place et visibilité au bois certifié et
estampillé durable (comme par exemple FSC ou
PEFC).
2017
CHAMBRE
4e SESSION DE LA 54e LÉGISLATURE
KAMER
4e
ZITTING VAN DE 54e ZITTINGSPERIODE
2016
2017
CHAMBRE
<<E=@E8E:@bC<9@A;I8><KFK?<K$I<<E C@D8K<
#LE;
LE<:FEKI@9LK@FE=@E8E:@^I<8L 5((1/,0$7(
81'
!8EJC8=@:?<E8K@FE8C<;8EJC<:FEK<OK<;L/K8K<F=K?<"E<I>P1E@FE;L*FM<D9I</3! C8
FDD@JJ@FE<LIFG_<EE<:FEJ@;^I<HL< (/*,800$'(*22'352*5(66,15(1(:$%/(6'(9(/230(17 !+(5(1(:$%/(6
6+$5(,1),1$/(1(5*<&2168037,215($&+(',1
7+86(/*,80+$'$/5($'<(;&(('(',76
,17(5,0
7$5*(76$66(7287,17+((1(:$%/(1(5*<,5(&7,9( 2:(9(5$'',7,21$/352*5(66,667,//1(('('725($&+7+(
7$5*(7 /<CFEC<;<IE@<II8GGFIKF==@:@<CKI8EJD@JY"LIFJK8K=@E GFLICp8EE_< C8G8IK;p_E<I>@<GIFM<E8EK;<
JFLI:<JI<EFLM<C89C<J;8EJC8:FEJFDD8K@FE=@E8C<9ILK<;p_E<I>@<<E<C>@HL<Jp_C<M8@KY =@E<KY =@E Y:FDG8I<I8M<:LEF9A<:K@=@E;@:8K@=DFP<E;< GFLIC8G_I@F;< "EM<IKL;<Cp8::FI;GFC@K@HL<R9LI;<EJ?8I@E>T@EKI8 9<C><;L;_:<D9I< Cp"K8K=_;_I8C<KC<J._>@FEJJ<
JFEK<E>8>_JY8KK<@E;I<CpF9A<:K@=;<;p_E<I>@<GIFM<E8EK;<JFLI:<JI<EFLM<C89C<J I<GI_J<EK8EKLE<M8C<LI
89JFCL<;< )K<GK<E8EK:FDGK<;<CpF9A<:K@=EFK@=@_G8IC8<C>@HL<;8EJC<:8;I<;<C8;@I<:K@M< I<C8K@M<YCp<==@:8:@K__E<I>_K@HL< JLI98J<;<C8I_G8IK@K@FEJL@M8EK<
)K<GGFLIC8._>@FE=C8D8E;<
)K<GGFLIC8._>@FEN8CCFEE<
)K<GGFLIC8._>@FE;<ILO<CC<J 8G@K8C<
)K<GGFLICp8LKFI@K_=_;_I8C<
<C>@b?<<=KFG?<;<E@EKFK88CD@CAF<E1/!9@A><;I8><E88E?<K$ #JK8E;M8EQ8B<E !88IM8E U:<AFLI C8<C>@HL<8:FEKI@9L_8L$ #GFLILEKFK8C;<D@CC@FEJ1/!J@KL8K@FE8L /LI:<DFEK8EK
N8J D@CAF<E8=BFDJK@>M8E;<=<;<I8C<FM<I?<@; ;<I<JKN<I;;FFI;<$<N<JK<E9@A><;I8><E
D@CC@FEJ_D8E<EK;<C8LKFI@K_=_;_I8C< C<I<JK<_K8EKC8:FEKI@9LK@FE;<J._>@FEJ
&E;<E8K@FE8C<=@:?<@E;<:FEK<OKM8E;</K8K<F=K?<"E<I>P1E@FEM8EEFM<D9<I/3! @J;<"LIFG<J< FDD@JJ@<M8ED<E@E>;8K<C>@LDD8;<>FF;GIF>I<JJ@EI<E<N89C<J;<M<CFGD<EK 0?<
I<E<N89C<JJ?8I<@E=@E8C<E<I>P:FEJLDGK@FEI<8:?<;@E K?LJ<C>@LD?8;8CI<8;P<O:<<;<;@KJ
@EK<I@DK8I><KJ8JJ<KFLK@EK?<.<E<N89C<"E<I>P!@I<:K@M< %FN<M<I 8;;@K@FE8CGIF>I<JJ@JJK@CC
E<<;<;KFI<8:?K?<K8I><K 2FC><EJ?<KC88KJK<F==@:@bC<I8GGFIK;8KN<I;9<QFI>;88E"LIFJK8K<@E; MFFI?<KA88I 9<;IF<>
?<K88E;<<C<E<I>@<;8K8=BFDJK@>@JM8E?<IE@<LN98I<9IFEE<E@E?<K9ILKF <@E;M<I9IL@BM8E<E<I>@<@E
<C>@b <@E;<E <@E; @EM<I><C@AB@E>D<K<<E><D@;;<C;<@E;@:8K@<M<;F<CJK<CC@E>M8E
MFFI;<G<I@F;< 'I8:?K<EJ?<K@EKI8 <C>@J:?GFC@K@<B8BBFFI;R9LI;<EJ?8I@E>TM8E;<:<D9<I?<99<E;<=<;<I8C<
JK88K<E;<><N<JK<EQ@:?<IKF<M<I9FE;<EFD;<;F<CJK<CC@E>K<?8C<EM8E<E<I>@<L@K?<IE@<LN98I<
9IFEE<E N8K<<E89JFCLK<N88I;<M<IK<><ENFFI;@>KM8E )K<GI<B<E@E>?FL;<E;D<K;<;F<CJK<CC@E>
;@<;FFI<C>@bN<I;88E><D<C;@E?<KB8;<IM8E<E<I>@< <==@:@bEK@<I@:?KC@AE FG98J@JM8E;<
MFC><E;<M<I;<C@E>
)K<GMFFI?<K2C88DJ><N<JK
)K<GMFFI?<K388CJ><N<JK
)K<GMFFI?<KILJJ<CJ%FF=;JK<;<C@AB$<N<JK
)K<GMFFI;<=<;<I8C<FM<I?<@;
"IQLCC<E;LJ@EJG8EE@E><EEF;@>Q@AE MFFI8CFFBFDFEJC8E;FG;<>F<;<BF<IJK<Q<KK<EK@A;<EJ;<MFC><E;< !<J<==FIKJJ<IFEK;FE:E_:<JJ8@I<J GI@E:@G8C<D<EKGFLID8@EK<E@IEFKI<G8PJJLIC89FEE<MF@<8L:FLIJ;<C8
G_I@F;<JL@M8EK< FkC<JF9A<:K@=JJ<IFEK<E:FI<GCLJ8D9@K@<LO<KFkC_:8IK<EKI<C<J_D@JJ@FEJ
G<I@F;< N88I9@EE<E;<;F<CJK<CC@E><EEF>M<<C8D9@K@<LQ<IQLCC<EQ@AE<E;<BCFF=KLJJ<E;<
><GIFA<:K<<I;<<D@JJ@<J<E;<;FFI;<"LIFG<J< FDD@JJ@<MFFI><JK<C;<;F<CJK<CC@E>FE;<I;<"/.EF>>IFK<I GIFA<K_<J<KCF9A<:K@=GIFGFJ_G8IC8 FDD@JJ@FE<LIFG_<EE<;8EJC<:8;I<;<C"/.J<:I<LJ<I8<E:FI<
NFI;K
(8I_G8IK@K@FE;<CF9A<:K@=E8K@FE8C<EKI<C<J._>@FEJ<KC<=_;_I8C<JKGI_ML;8EJC8::FI;9LI;<EJ?8I@E>
(8I_G8IK@K@FECF9A<:K@=E8K@FE8C<EKI<C<JI_>@FEJ<KC<=_;_I8C<JKGI_ML;8EJC8::FI;9LI;<EJ?8I@E>
(<$FLM<IE<D<EK=_;_I8C<JKJ<E>8>_GFLIJ8G8IKJLIC8GFLIJL@K<;<GFC@K@HL<J<KD<JLI<J,)J <O@JK8EK<J
BK <KC8D@J<<EmLMI<;<EFLM<CC<J,)JF9A<:K@=;<DFP<EY?8LK<LI;<BKJLIC8G_I@F;<ALJHL<E
(<$FLM<IE<D<EK=_;_I8C<JKJ<E>8>_GFLIJ8G8IKJLIC8GFLIJL@K<;<GFC@K@HL<J<KD<JLI<J,)J
(<JEFLM<CC<J,)JJFEK<E:FI<Y;_K<ID@E<I !8EJ:<:FEK<OKFEG<LK8LJJ@EFK<IC@E@K@8K@M<;<C8)@E@JKI<
<O@JK8EK<JBK <KC8D@J<<EmLMI<;<EFLM<CC<J,)JF9A<:K@=;<DFP<EY?8LK<LI;<BKJLIC8
G_I@F;<ALJHL<E (<JEFLM<CC<J,)JJFEK<E:FI<Y;_K<ID@E<I !8EJ:<:FEK<OKFEG<LK8LJJ@EFK<I )8I>?<D;FI>8E@J<ILE;_98KE8K@FE8CJLIC<:8I9FEGI@:@E>
C@E@K@8K@M<;<C8)@E@JKI<)8I>?<D;FI>8E@J<ILE;_98KE8K@FE8CJLIC<:8I9FEGI@:@E>
(8 * ;F@K<E:FI<<EK8D<IC8GI_G8I8K@FE;LEEFLM<8L,C8E*8K@FE8C C@D8KYC?FI@QFE GI_MLG8I:<CC< C8
(8 * ;F@K<E:FI<<EK8D<IC8GI_G8I8K@FE;LEEFLM<8L,C8E*8K@FE8C C@D8KYC?FI@QFE GI_MLG8I:<CC< ;<GL@J8GI^JC8:FE:CLJ@FE;<C8::FI;9LI;<EJ?8I@E>
C8;<GL@J8GI^JC8:FE:CLJ@FE;<C8::FI;9LI;<EJ?8I@E>
(<J;<IE@^I<JGIFA<:K@FEJ;@JGFE@9C<J@E;@HL<EKKFLK<=F@JHL<CF9A<:K@=8EEL<CE<J<I8GCLJ8KK<@EK8GI^J <JK
GFLIHLF@ ;8EJC<JKFLK<J;<IE@^I<JI<:FDD8E;8K@FEJJG_:@=@HL<JG8IG8PJ8;I<JJ_<JG8IC< FEJ<@C<LIFG_<EYC8
<C>@HL<;8EJC<:8;I<;L/<D<JKI<<LIFG_<E;F: ;L C<:FEJK8KJL@M8EK<JK;I<JJ_
/<CFEKFLK<8KK<EK< C8<C>@HL<E8KK<@E;I8G8JJFEF9A<:K@=;<I_;L:K@FE;<J_D@JJ@FEJGFLI<K<CC<<JK<E
FLKI<:FE=IFEK_<Y;<J_I@<LOGIF9C^D<J;<GFCCLK@FE8KDFJG?_I@HL< )%"'&"! !<C88KJK<9<J:?@B98I<GIFA<:K@<J><M<E<:?K<I88E;8K;<A88IC@ABJ<;F<CJK<CC@E>E8E@<KD<<IQ8C><?88C;
NFI;<E &E;<D<<JKI<:<EK<C8E;<EJG<:@=@<B<88E9<M<C@E><EM8E;<"LIFG<J<.88;88E<C>@b@E?<KB8;<I
M8E?<K"LIFG<<J/<D<JK<I;F: ;; NFI;K;8EFFBM8JK><JK<C; (/*,D=$/1$$5
9(5:$&+7,1*=,-1'2(/67(//,1*92259(50,1'(5,1*9$1'(%52(,.$6*$6(0,66,(69225
1,(7+$/(1(1.$037
%29(1',(10(7(5167,*(352%/(0(19$1/8&+79(598,/,1* &'&"!' "E<K C8<C>@HL<8I<JG<:K_JFEF9A<:K@=8EEL<C8M<:LE<O:_;<EK;<<E ;<<E (<
=8@KHL<8_K_C8EE_<C8GCLJ:?8L;<A8D8@JF9J<IM_<;8EJEFKI<G8PJP8:FEKI@9L_
%"'& &E<EI<JG<:K<<I;<<C>@bQ@AEA88IC@ABJ<;F<CJK<CC@E>D<KFM<IJ:?FK@ED<K @ED<K
%<K=<@K;8K?<KN8IDJK<A88IFF@KN8J;8K@EFEJC8E;N<I;N88I><EFD<E;IF<>?@<IKF<9@A
&!"# BIJLAGE 2 – Opvolging COP21
:
LE<I_;L:K@FE;<J<J_D@JJ@FEJ;< +;<
G8II8GGFIKY;p@:@Y
8LE@M<8L9<C>< 8LJ<@E;<C8 FDD@JJ@FE
E8K@FE8C<q C@D8Kr<E:<HL@:FE:<IE<C8GFC@K@HL<
;p8::FDG8>E<D<EK ;<KI8M8@CC<I<E_KIF@K<
:FCC89FI8K@FE8M<:C<J._>@FEJGFLIHL<C8
<C>@HL<I<DGC@JJ<J<JF9C@>8K@FEJ=@O_<J<E
G8IC<J8LKFI@K_J<LIFG_<EE<J YJ8MF@I
Cp8L>D<EK8K@FE;<C8G8IK;LI<EFLM<C89C<;8EJ
<<EM<I?F>@E>KFKM8E?<K88E;<<C
?<IE@<LN98I<<E<I>@<@EQ@AE<E<I>@<D@OKLJJ<E JFED@O_E<I>_K@HL<Y<EKI<<K
<E
<<EM<ID@E;<I@E>K<><EM8E;< +
L@KJKFFKD<KK<><EFM<I
8
9
FG<C>@J:?E@M<8L @E;<*8K@FE8C< FDD@JJ@<
'C@D88K N8K9<KI<=K?<K=C8EB<I<E;9<C<@;E8LN
J8D<EK<N<IB<ED<K;<$<N<JK<E QF;8K<C>@b
Q@AEM<IGC@:?K@E><EB8EE8BFD<E;@<@E
;FFI;<"LIFG<J<8LKFI@K<@K<EQ@AEM8JK><JK<C;
K<N<K<E
G8I8>I 88=
G8I8>I
8G?<
30
DOC 54
2109/018
ANNEXE 2 – Suivi COP21
4e SESSION DE LA 54e LÉGISLATURE
KAMER
4e
ZITTING VAN DE 54e ZITTINGSPERIODE
@E<C>@bN<IBK<D8B<EM8E<EFG"LIFG<<J
E@M<8LK<GC<@K<EMFFIJ8D<E?8E>@E;<
FEKN@BB<C@E>J9<C<@;JC@AE<E9@A?<KE8JKI<M<EM8E
;<;F<CJK<CC@E><E@EQ8B<MF<;J<CQ<B<I?<@;<E
?<KI<:?KFGMF<;J<C
"# %!('
Q@:?<IKF<K<M<I9@E;<E;8K;<<C>@J:?<
9@EE<EC8E;J<L@KJKFFKM8E9IF<@B8J>8JJ<E@E
D@EJK<EKFKC8><IC@>K;8E@E
<E;88IKF<<<EKI8EJ@JK@<J:<E8I@F D<K
KLJJ<EK@A;J<;F<CJK<CC@E><E L@KK<N<IB<EMFFI
;<FM<I>8E>E88I<<EBFFCJKF=8ID<C>@b
8
9
<<EM<I9@EK<E@JM8E;<<C>@J:?<FM<I?<;<EKFK
<<EA88IC@ABJ<@EJG8EE@E>M8ED8O@DLD
D@CAF<E"1. A88IC@ABJK<M<I;<C<EFM<I;<
=<;<I8C<FM<I?<@;<E;<;<<CJK8K<E
<<EM<I;<C@E>M8E;<"0/ BI<;@<K<E
<
;
;<:FE:I_K@J<I8LE@M<8L9<C><<K;<;_=<E;I<8L
E@M<8L<LIFG_<ELE<:F?_I<E:<;<JGFC@K@HL<J
GFLIC<;_M<CFGG<D<EK;8EJC8GFLIJL@K<;<J
F9A<:K@=J;<J_:LI@K_8C@D<EK8@I<<K;L;IF@KY
Cp8C@D<EK8K@FE
'!('
;<Jp<E>8><IY:<HL<C<J_D@JJ@FEJ;<J>8QY
<==<K;<J<II<9<C><JJF@<EKI_;L@K<
;FD<JK@HL<D<EK;p8LDF@EJY<E
G8II8GGFIKYC<LIE@M<8L;<<K
;p8;FGK<IGFLI:<=8@I<LEJ:_E8I@F;<KI8EJ@K@FE
M<IJLE<<C>@HL<98J :8I9FE<:FEK<E8EK;<J
F9A<:K@=J@EK<ID_;@8@I<J
LE<E>8><D<EKHL<C<J:FEKI@9LK@FEJ;<J
8LKFI@K_J9<C><JJp_C^M<EKYD8O@DLDD@CC@FEJ
;p<LIFJ 8EEL<C YI_G8IK@I:?8HL<8EE_<<EKI<
Cp8LKFI@K_=_;_I8C<<KC<J<EK@K_J=_;_I_<J
LE<I_G8IK@K@FE;<J:I_;@KJ"0/
(&EJG<:K@FE;<J#@E8E:<J8I<E;LLE8M@J;_=8MFI89C<JLIC<I<M<IJ<D<EK8LO._>@FEJ;<JI<M<ELJ;<C8D@J<8LO
<E:?^I<J;<;IF@KJ;_D@JJ@FE;8EJC<:8;I<;LJPJK^D<"0/ K8EKHL8L:LE<98J<C_>8C<Y:<KK<=@EE<JK;@JGFE@9C<
<K;FE:8LJJ@CFE>K<DGJHL<C<J8::FI;J;<:FFG_I8K@FE<EK_I@E8EKC8E:I8><ALI@;@HL<;L %85'(16+$5,1* EFEK
G8J_K_8GGIFLM_JG8I:?8:LE;<JG8IC<D<EKJ=_;_I8C<KI_>@FE8LO<KGL9C@_J<EJL@K<8L)FE@K<LI9<C><
<K<E>8><D<EK<KJ8I_G8IK@K@FE<JKGI_ML;8EJC8::FI; %85'(16+$5,1*
#"!)
s 8E
s 8E
._>@FE#C8D8E;< )
s 8E
._>@FE38CCFEE< )
s 8E
._>@FE;<ILO<CC<J 8G@K8C< )
!<&EJG<:K@<M8E#@E8E:@bE9I8:?KFE>LEJK@>8;M@<JL@KFM<I?<K;FFIJKFIK<EM8E;<"0/ M<@C@E>@EBFDJK<E88E
;<$<N<JK<E QFC8E><I;88IMFFI><<EN<KK<C@AB<98J@J9<J:?@B988I@J<E;LJQFC8E>;<
J8D<EN<IB@E>J8BBFFI;<E;@<;< %85'(16+$5,1* M<I8EB<I<EALI@;@J:?E@<KQ@AE>F<;><B<LI;;FFI<CBM8E;<
=<;<I8C<<E><N<JK<C@AB<G8IC<D<EK<E<EM<IMFC><EJ><GL9C@:<<I;@E?<K<C>@J:?/K88KJ9C8;
!<Q<M<I9@EK<E@J<E;<M<I;<C@E><IM8E@JMFFIQ@<E@E?<K9LI;<EJ?8I@E> 8BBFFI;
#"!)
s A88I
s A88I
2C88DJ><N<JK )
s A88I
388CJ><N<JK )
s A88I
ILJJ<CJ%FF=;JK<;<C@AB$<N<JK )
1E< FDD@JJ@FE@EK<I;_G8IK<D<EK8C<JLIC8:F?_I<E:<;<JGFC@K@HL<J<E=8M<LI;L;_M<CFGG<D<EK<KLE:FEJ<@C
:FEJLCK8K@=FEK_K_D@J<EGC8:<:= CF@;LD8IJI<C8K@M<YC8 FFG_I8K@FE9<C><8L!_M<CFGG<D<EK<K
IIaK_JIFP8LO;L8MI@CI<C8K@=SYC8:I_8K@FE;pLE FEJ<@C:FEJLCK8K@=JLIC8:F?^I<E:<;<JGFC@K@HL<J<E
=8M<LI;L;_M<CFGG<D<EK<KSYC8:I_8K@FE;pLE<:FDD@JJ@FE@EK<I;_G8IK<D<EK8C<JLIC8:F?_I<E:<;<JGFC@K@HL<J
<E=8M<LI;L;_M<CFGG<D<EK
(<JKI8M8LOJFEK>_I_JG8IC</,#8==8@I<J_KI8E>^I<J<KJ<:FE:<EKI<EKJLIC<JK?^D<JGI@FI@K8@I<JJL@M8EKJ
:FDD<I:<<K=@E8E:<J:?8E><D<EK:C@D8K@HL<J_:LI@K_8C@D<EK8@I<D@>I8K@FEG8@O<KJ_:LI@K_
"IN<I;<E<<E&EK<I;<G8IK<D<EK8C< FDD@JJ@<IFE;;<:F?<I<EK@<M8E9<C<@;JC@AE<EK<I9<MFI;<I@E>M8E
FEKN@BB<C@E><E<<E8;M@<JI88;FG><Q<K:= N<KM8ED88IK9<KI<==<E;<;<<C>@J:?<
+EKN@BB<C@E>JJ8D<EN<IB@E><EBFE@EBC@AB<9<JCL@K<EM8E8GI@C9<KI<==<E;<S;<FGI@:?K@E>M8E<<E
;M@<JI88;@EQ8B<9<C<@;J:F?<I<EK@<K<E>LEJK<M8EFEKN@BB<C@E><ES;<FGI@:?K@E>M8E<<E
@EK<I;<G8IK<D<EK8C<:FDD@JJ@<MFFI9<C<@;J:F?<I<EK@<K<E>LEJK<M8EFEKN@BB<C@E>
!<N<IBQ88D?<;<ENFI;<E9<?<<I;;FFI;<#+!L@K<EC8E;J<48B<E<EI@:?K<EQ@:?FG;<MFC><E;<
GI@FI@K8@I<K?<D8pJ?8E;<C<E=@E8E:@bEBC@D88KM<I8E;<I@E>MF<;J<CM<@C@>?<@;D@>I8K@<MI<;<<EM<@C@>?<@;
38K9<KI<=K;<>F<;B<LI@E>M8E<<EKLJJ<EK@A;JJ:<E8I@F<EKLJJ<EK@A;J<;F<CJK<CC@E><EQ@<GLEK ?
!<=<;<I8C<I<><I@E>?<<=KFGALC@ ;FFI;<>F<;B<LI@E>@E?<KBFE@EBC@AB9<JCL@K?FL;<E;<M8JKJK<CC@E> (<>FLM<IE<D<EK=_;_I8C8;_:@;_C<AL@CC<K <E8;FGK8EKCII_K_IFP8CGFIK8EK=@O8K@FE;<C8YCFE>K<ID<;<
M8E;<9<C<@;JM@J@<FGC8E><K<ID@AE@EQ8B<;LLIQ8D<FEKN@BB<C@E>M8E<<E;F<CJK<CC@E>EI 9<JC@JKFD;< ;_M<CFGG<D<EK;LI89C<LEF9A<:K@=EF ;<I_;L@I<C<J_D@JJ@FEJ;<$"/;FD<JK@HL<D<EK8M<: 8LDF@EJY
<C>@J:?<<D@JJ@<JM8E9IF<@B8J>8JJ<EK<;F<E;8C<ED<KD@EJK<EJYK<EFGQ@:?K<M8E?LEE@M<8L@E
G8II8GGFIKYC<LIE@M<8L<E
(</<IM@:< ?8E><D<EKJ:C@D8K@HL<J;L/,#/8EK_,L9C@HL<;_M<CFGG<;<GL@JLEGIF>I8DD<;8:K@FEJ
!<!@<EJK'C@D88KM<I8E;<I@E>M8E#+!2FCBJ><QFE;?<@;FEKN@BB<CKJ@E;J<<E8:K@<GIF>I8DD8MFFI
;8E8CPJ<<K;<:FE:<IK8K@FEGFLIGI_G8I<IK<CC<KI8EJ@K@FE;<C8<C>@HL<M<IJLE<JF:@_K_98J:8I9FE< ;FEK
8E8CPJ<<EFM<IC<>FD;@<KI8EJ@K@<M8E<C>@bE88I<<EBFFCJKF=8ID<D88KJ:?8GG@AMFFIK<9<I<@;<E QF8CJ?<K C_C89FI8K@FEJLILE<98J<G8IK@:@G8K@M<;<J:_E8I@FJ:FE;L@J8EKY;<JI_;L:K@FEJ;<Y C8E8CPJ<;<J@DG8:KJ
FGJK<CC<E FGG8IK@:@G8K@<M<98J@J M8EJ:<E8I@FpJ;@<C<@;<EKFKI<;L:K@<JM8EY ;<8E8CPJ<M8E;<
D8:IF_:FEFD@HL<J;<:<JJ:_E8I@FJ C<=@E8E:<D<EK;<C8KI8EJ@K@FE<KC8:FDDLE@:8K@FE8M<:C<>I8E;GL9C@:
D8:IF <:FEFD@J:?<@DG8:KM8E;@<J:<E8I@FpJ ;<=@E8E:@<I@E>M8E;<KI8EJ@K@<<E;<:FDDLE@:8K@<D<K?<K
>IFK<GL9C@<B
FE:<IE8EK C8;FGK@FE;LEJ:_E8I@F<K;F9A<:K@=J@EK<ID_;@8@I<JMF@IGF@EK ?
(< FD@K_;<:FE:<IK8K@FE;L 8:?8I>_C<$FLM<IE<D<EK=_;_I8C;<M<IJ<IJ8EJ;_C8@8LO._>@FEJC<J
I<M<ELJ;@JGFE@9C<J;<C8D@J<8LO<E:?^I<J;<;IF@KJ;_D@JJ@FE 8:KL<CC<D<EK9CFHL_JJLILE:FDGK<>_I_G8IC<
$FLM<IE<D<EKGI_:@K_ J<CFEC8:C_;<I_G8IK@K@FE=@O_<;8EJC8::FI;GFC@K@HL<;L;_:<D9I<
2F@:@C8:C_;<I_G8IK@K@FE=@O_<;8EJC8::FI;GFC@K@HL< %85'(16+$5,1* I_G8IK@K@FE;<J:?8I><J #"!;<JGI<D@<IJ)<K ;LJFC;<
.#;<JGI<D@<IJ)<K ;LJFC;<
.3;<JGI<D@<IJ)<K ;LJFC;<
. ;<JGI<D@<IJ)<K ;LJFC;<
KFK8C;<JI<M<ELJ"8L s
%<K+M<IC<>:FD@K_M8E 9<C8JKK<;<=<;<I8C<.<><I@E><ID<< FEM<IN@AC;;<9<J:?@B98I<@EBFDJK<E
L@K;<M<@C@E> ;@<?<;<E><9CFBB<<I;JK88EFG<<EI<B<E@E>9<?<<I;;FFI><EF<D;<.<><I@E> 88E;<
$<N<JK<EFM<IK<D8B<EMFC><EJ;<M<I;<<CJC<LK<C;@<@E?<K9<C<@;J8BBFFI;M8E;<:<D9<I@J9<G88C;
2<I;<<CJC<LK<CM8JK><C<>;@E?<KGFC@K@<B<8BBFFI; %85'(16+$5,1* #"!M8E;<<<IJK<)<E M8E;<I<JK
2$M8E;<<<IJK<)<E M8E;<I<JK
3$M8E;<<<IJK<)<E M8E;<I<JK
%$M8E;<<<IJK<)<E M8E;<I<JK
KFK88C"@EBFDJK<EFG s
DOC 54
2109/018
31
2016
2017
CHAMBRE
4e SESSION DE LA 54e LÉGISLATURE
KAMER
4e
ZITTING VAN DE 54e ZITTINGSPERIODE
2016
1E<;<:<J=FE:K@FEJGFLII8@KaKI<;<AFL<ILEIiC<;p@EK<I=8:<<EKI<J:@<E:<<KGFC@K@HL<;<D8E@^I<YD@<LO
@E=FID<IC<J;_98KJI<C8K@=J8LO>I8E;<JFI@<EK8K@FEJ;<C8GFC@K@HL<:C@D8K@HL<<KY8GGLP<IC8;_:@J@FE
(8:I_8K@FE_M<EKL<CC<;pLE <EKI<;p<O:<CC<E:<JLIC<:C@D8KE_:<JJ@K<<EGI<D@<IC@<L;<;_=@E@IHL<CC<J=FE:K@FEJ
GFLII8@K<O<I:<ILEK<C:<EKI< <K:FDD<EK<CC<JJ8IK@:LC<EKG8II8GGFIK8LO=FE:K@FEJ;_AY<O<I:_<JG8IC<J
@EJK@KLK@FEJ<K8;D@E@JKI8K@FEJ<O@JK8EK<J 8=@E;_M@K<I;FL9CFEJ<KG?I8>D<EK@J8K@FE (8GI@FI@K_;F@KaKI<;pLK@C@J<I
;<=8]FEFGK@D8C<C<JJKIL:KLI<J<K@EJK@KLK@FEJ<O@JK8EK;<GL@J;<EFD9I<LJ<J8EE_<J
,FLIC<I<JK< C<>FLM<IE<D<EK=_;_I8CD@J<JLIC8DLCK@DF;8C@K_<K;<JGFLIG8IC<IJFEK;_9LK_JLIC<I_>@D<=@J:8C
;<JMF@KLI<J;<JF:@_K_J<KJLIC@EJK8LI8K@FE;LE9L;><KDF9@C@K_
(8D@J<<EI_J<8L;<J;@M<IJ<JJKIL:KLI<J<K@EJK@KLK@FEJ8:K@M<J;8EJC<;FD8@E<;<J:?8E><D<EKJ:C@D8K@HL<J<E
<C>@HL< <EML<;<C<LILK@C@J8K@FEFGK@D8C< GFLII8@K_>8C<D<EKaKI<LE<8LKI<=FE:K@FE
!<;@M<IJ<JKIL:KLI<E<E@EJK<CC@E><E;@<8:K@<=Q@AEFG?<KMC8BM8EBC@D88KM<I8E;<I@E>@E<C>@b@E<<EE<KN<IB
FE;<I9I<E><E D<K?<KFF>FGFGK@D88C><9IL@B<IM8E QFLFFB<<E=LE:K@<BLEE<EQ@AE
(p_KL;<;<=8@J89@C@K_;LE:<EKI<;<O:<CC<E:< ;@K<_KL;<$LPI8JJ<LID<E_<YC@E@K@8K@M<;L/,,,FC@K@HL<
J:@<EK@=@HL<<JK;@JGFE@9C<;<GL@JG<L (<:FlK;< D@CC@FE;<LIFJY D@CC@FE;<LIFJI<GI_J<EK<I8@KGCLKiKLE<
!<?88C988I?<@;JJKL;@<M8E<<E <EK<IF=<O:<CC<E:< ><E88D;JKL;@<$LPI8JJ<LI ;@<N<I;L@K><MF<I;FG JFLJ _M8CL8K@FE<K ;8EJC<:FEK<OK<9L;>_K8@I<8:KL<C DaD<:<KK<JFLJ _M8CL8K@FEE<JKG8JJFLK<E89C<
@E@K@8K@<=M8E,+!3<K<EJ:?8GJ9<C<@; @JJ@E;JBFIK9<J:?@B988I !<BFJKGI@AJM8E Y D@CAF<E<LIFQFL
<<I;<I<<EFE;<IN88I;<I@E>Q@AE <E@E;<?L@;@><9L;><KK8@I<:FEK<OK@JQ<C=J;@<FE;<IN88I;<I@E>E@<K
(8J<:I_K8@I<;"K8K/C<LIJ8;_:C8I_YC8 ?8D9I<C< $&5@$7,21'81&(175(&/,0$7,48()@'@5$/1(6(5$
?FL;988I
'21&&(57$,1(0(173$63285'(0$,1 ,&(&(175('(9$,792,5/(-285,/'(95$,7B75(3$57,(//(0(170,66853,('(7
),1$1&@3$5/(6(17,7@6)@'@5@(6 $872120,6$7,21'(6 2))5(6$16'287(81(62/87,21'$16/(6(1648(//('(95$,7
/K88KJJ<:I<K8I@J/C<LIJ?<<=KFG @E;<B8D<IM<IBC88I;!<FGI@:?K@E>M8E<<E=<;<I88C
/(853(50(775('(),;(5'(6,1,7,$7,9(6(7'(635,25,7@635235(648,6,16&5,9(17'$16/(&$'5('(/(8560,66,216(7'$16
BC@D88K:<EKILDQ8C;LJQ<B<IE@<KMFFIDFI><EQ@AE<EQ8C<EB<C @E;@<E?<K<I8CQFLBFD<E D<;<DF<K<E
/(6/,0,7(6'8%8'*(748,/(85(67$//28@ FG><Q<K<E><=@E8E:@<I;NFI;<E;FFI;<;<<CJK8K<E !<M<IQ<C=JK8E;@>@E>M8E;<#3&9@<;KD@JJ:?@<E<<E
(<;_=@J;<C8>FLM<IE8E:<;<C8GFC@K@HL<:C@D8K@HL<<E<C>@HL<E<J<I8G8JE_:<JJ8@I<D<EKI<JFCLG8IC8:I_8K@FE
FGCFJJ@E>@E;<Q@E;8K;<#3& D<<I;8EEL Q<C=?LE@E@K@8K@<M<E<EGI@FI@K<@K<EBLEE<E>88E;<=@E@bI<E
;<E:FI<LEEFLM<C8:K<LI;8EJ:<;FD8@E<;_AYG<LGC_G8I;<EFD9I<LO8:K<LIJ<KG?I8>D<EK@J_
9@EE<E?LEN<KK<C@AB<FG;I8:?K <E9@EE<E?LE><><M<E9L;><K @EJK@KLK@FE<CC<D<EK<KGFC@K@HL<D<EK D8@JE_:<JJ@K<LE<I_=C<O@FE8GGIF=FE;@JLI:FDD<EKKFLJ:<J8:K<LIJ
GL@JJ<EKD@<LO:FCC89FI<I
!<L@K;8>@E><EM8E;<>FM<IE8E:<M8E?<KBC@D88K9<C<@;@E<C>@bQLCC<EE@<KEFF;Q8B<C@ABFG><CFJKNFI;<E
;FFI;<FGI@:?K@E>M8EEF><<EE@<LN<8:KFIFG;@K;FD<@E;8KI<<;J9<MFCBKpNFI;K;FFIK8CM8E8:KFI<E<E
(8)@E@JKI<)8I>?<D88EEFE:_ YC8 ?8D9I<C< -(&2037('$168135(0,(57(0360(1(581(
@EJK@KLK@FE<<C<EGFC@K@<BM<IJE@GG<I;@J D88IM<I<@J<E<<E>IFE;@><I<=C<:K@<FM<I?F<8C;@<8:KFI<E9<K<I
5@)/(;,21$868-(7'83$<6$*(%(/*('(/$32/,7,48(&/,0$7,48((7'(602<(16'(1$0@/,25(5/$*289(51$1&((1
BLEE<EJ8D<EN<IB<E
&21&(57$7,21$9(&0(6&2//>*8(6(7'$16/(5(63(&7'8&$'5(%8'*@7$,5( )@E@JK<I)8I>?<D?<<=KFG @E;<'8D<I88E><BFE;@>;A<:FDGK< ;8EJLEGI<D@<IK<DGJ D<E<I
LE<I_=C<O@FE8LJLA<K;LG8PJ8><9<C><;<C8GFC@K@HL<:C@D8K@HL<<K;<JDFP<EJ;<E8D_C@FI<IC8
>FLM<IE8E:<<E:FE:<IK8K@FE8M<:D<J:FCC^>L<J<K;8EJC<I<JG<:K;L:8;I<9L;>_K8@I< "<EM8E;@<=LE:K@<JQFLBLEE<EQ@AEFD<<EIFCK<JG<C<EM8E@EK<I=8:<KLJJ<EN<K<EJ:?8G<E9<C<@;FDK<
QFI><EMFFI<<E9<K<I<@EGLKMFFI;<;<98KK<EFM<I;<>IFK<FI@bEK8K@<JM8E?<KBC@D88K9<C<@;<EFD;<
9<JC@JJ@E><EK<FE;<IJK<LE<E
;<D<KKI<<EGC8:<LE:<EKI<;p<O:<CC<E:<:C@D8K !<<M<EKL<C<FGI@:?K@E>M8E<<E <EK<IF=<O:<CC<E:<MFFI?<KBC@D88KM<I<@JK@E;<<<IJK<GC88KJ;8K<INFI;K
9<G88C;N<CB<=LE:K@<J<<E;<I><C@AB <EK<IQFLBLEE<EL@KF<=<E<E <E?F<;@<NFI;<E8=><JK<D;FG;<
=LE:K@<J;@<I<<;JNFI;<EL@K><F<=<E;;FFI;<9<JK88E;<@EJK<CC@E><E<E8;D@E@JKI8K@<J FD;L99<CN<IB<E
=I8>D<EK<I@E>K<M<ID@A;<E !<GI@FI@K<@KDF<KQ@AEFD;<JKIL:KLI<E<E@EJK<CC@E><E;@<I<<;JA8I<E9<JK88E
FGK@D88CK<><9IL@B<E
@EQ8B<BC@D88K<<E &(17(52)(;&(//(1&( FGK<
I@:?K<E
<
(8 FDD@JJ@FE<LIFG_<EE<GIFGFJ<I8;8EJC<JJ<D8@E<JHL@M@<EE<EK;<JGIFGFJ@K@FEJC_>@JC8K@M<J:FE:<IE8EK
<EKI<8LKI<JC<J_E<I>@<JI<EFLM<C89C<J<KC<:8I;I<GFLIC8>FLM<IE8E:<;<C8GFC@K@HL<@EK_>I_<_E<I>@< :C@D8K
!<"LIFG<J< FDD@JJ@<Q8C;<BFD<E;<N<B<EN<KJMFFIJK<CC<E@E;@<E<E FE;<I8E;<I<88E>88E;<
?<IE@<LN98I<<E<I>@<<E?<KB8;<IMFFI;<>FM<IE8E:<M8E?<K><fEK<>I<<I;<E<I>@< BC@D88K9<C<@;
1EGIFA<K;<GC8E;<KI8EJGFIK;<C8/* 8_K_GL9C@_=@EF:KF9I<@CM@J<LE<F==I<GCLJHL8C@K8K@M< GCLJ_C<M_<<K
GCLJ=I_HL<EK<
<KK<GFC@K@HL<@EK_>I_<I<GFJIJLI;@D<EJ@FEJ
& (8GC<@E<@EK_>I8K@FE;LD8I:?_<LIFG_<E;<Cp_E<I>@<
&& (p<==@:8:@K__E<I>_K@HL<:FDD<DFP<E;<DF;_I<IC8;<D8E;<
&&& (8 )$"!%&"!+)"!" P:FDGI@JLE<GFC@K@HL<_E<I>_K@HL<HL@=8@K;<Cp1"C<ELD_IFLEDFE;@8C;<J
_E<I>@<JI<EFLM<C89C<J
&2 (8J_:LI@K__E<I>_K@HL< C8JFC@;8I@K_<KC8:FE=@8E:<
2 (8I<:?<I:?< Cp@EEFM8K@FE<KC8:FDG_K@K@M@K_
!@K><fEK<>I<<I;9<C<@;JKF<CKFG;@D<EJ@<J
& ;<MFCC<;@><@EK<>I8K@<M8E;<"LIFG<J<<E<I>@<D8IBK
&& <E<I>@< <==@:@bEK@<8CJD@;;<CFD;<MI88>FE;<I:FEKIFC<K<?FL;<E
&&& ;<:8I9FE@J8K@<M8E;<<:FEFD@< D<K@E9<>I@GM8E<<E<E<I>@<9<C<@;;8KM8E;<"1;<N<I<C;N@A;<
ELDD<I__ED88BK@EQ8B<?<IE@<LN98I<<E<I>@<
&2 <E<I>@<M<@C@>?<@; JFC@;8I@K<@K<EM<IKIFLN<E
2 FE;<IQF<B @EEFM8K@<<E:FE:LII<EK@<M<IDF><E
;<Jp<E>8><IY:<HL<C<JGFC@K@HL<J;<DF9@C@K_ "<EFEKN<IGM<IMF<IJGC8EM8E;<*)/M<IJ:?<<E<@E;FBKF9<I<ED@BKFG<<EBN8C@K8K@<M<I >IFK<I<E
Q@:?<IKF<K<M<I9@E;<E;8K;<
DF9@C@K<@KJ9<C<@;JD88KI<><C<ED<<I@EQ<KK<EFG ;_M<CFGG<EK;8M8EK8><C<KI8EJGFIK<E:FDDLE =I<HL<EK<I88E9F;
?<KI<@Q<ED<K?<KFG<E988IM<IMF<I
2<I;<IQ<K;<=<;<I8C<I<><I@E>@EFGDLCK@DF;8C@K<@K<EQ@AE<I9<JGI<B@E><E><JK8IKFM<I;<=@J:8C<
9<?8E;<C@E>M8E9<;I@A=JN8><EJ<E;<@EMF<I@E>M8E<<EDF9@C@K<@KJ9L;><K
<$IFLG<8GFLID8E;8KEFK8DD<EK;p_K89C@ILEGC8E*8K@FE8C"E<I>@< C@D8KGFLIC8<C>@HL<
:FE=FID_D<EK8LOC@>E<J;@I<:KI@:<J<KJ<CFEC<:8C<E;I@<I;<C8 FDD@JJ@FE<LIFG_<EE< 8=@E;<:FEKI@9L<I8LO
F9A<:K@=J;<C8GFC@K@HL<_E<I>@< :C@D8K;<Cp1E@FE"LIFG_<EE<=@O_JCFIJ;L FEJ<@C<LIFG_<E;pF:KF9I< <KYC8
:FEJKIL:K@FE;pLE<GFC@K@HL<_E<I>_K@HL<<K:C@D8K@HL<@EK_>I_<
!8EJC<:8;I<;<C8D@J<<EmLMI<E8K@FE8C<;pLE<>FLM<IE8E:<;<Cp1E@FE_E<I>_K@HL<"E<I>P1E@FE I_J@C@<EK< C8
<C>@HL<8D@J<EGC8:<LE>IFLG<;<KI8M8@CD@OK<;<JFI>8E<J;<:FE:<IK8K@FE +* "."<K * I<>IFLG8EK;<J
I<GI_J<EK8EKJ;<Cp"K8K=_;_I8C<K;<J._>@FEJ
!<Q<>IF<G?<<=K?<KD8E;88KFD<<E*8K@FE88C"E<I>@< 'C@D88KGC8EL@KK<N<IB<EMFFI<C>@b @E
FM<I<<EJK<DD@E>D<K;<BI8:?KC@AE<E<EFG98J@JM8E;<B8C<E;<IM8E;<"LIFG<J< FDD@JJ@< FD9@AK<
;I8><E88E;<;F<CJK<CC@E><EM8E?<K<E<I>@< BC@D88K9<C<@;M8E;<"LIFG<J<1E@<M8JK><JK<C;K@A;<EJ;<
"LIFG<J<.88;M8EFBKF9<I <E88E;<L@K9FLNM8E<<E><fEK<>I<<I;<E<I>@< <EBC@D88K9<C<@;
Q@:?<IKF<K<M<I9@E;<E;8K<C>@b><C<@;<C@ABQ8C ;<Jp<E>8><IY:<HL<C8<C>@HL<J<;_J<E>8>< &E?<KB8;<IM8E;<E8K@FE8C<@EMF<I@E>M8E<<EIF9LLJK<>FM<IE8E:<M8E;<"E<I>@< 1E@<"E<I>P1E@FE
8=JK8GG<EM8E=FJJ@<C<<E<I>@<<E><9IL@B GIF>I<JJ@M<D<EK;<J_E<I>@<J=FJJ@C<J<KJF@K ?<<=K<C>@b<<E><D<E>;<N<IB>IF<GM8E;<FM<IC<>FI>8E<E"*+2".<E*' FG><I@:?K N88I@E
M<IK<><ENFFI;@><IJM8E;<=<;<I8C<FM<I?<@;<EM8E;<$<N<JK<E><>IF<G<<I;NFI;<E
_E<I>@<I<EFLM<C89C<
Q8CD8B<EM8E?<IE@<LN98I<<E<I>@<
;
:
32
DOC 54
2017
CHAMBRE
2109/018
4e SESSION DE LA 54e LÉGISLATURE
KAMER
4e
MhhI;< +,D<K;<$<N<JK<EKFK<<E
=FID<<C8BBFFI;K<BFD<EFM<I;<
MFFI9<I<@;@E>M8E;<8:K@<JFD;<
;F<CJK<CC@E><EK<?8C<E;@<MFFIKMCF<@<EL@K?<K
BC@D88K <E<E<I>@<G8BB<KM8E;<"LIFG<J<1E@<
MFFI;<G<I@F;< D<K;<$<N<JK<E<E@EFM<IC<>D<K;<JF:@8C<
><JGI<BJG8IKE<IJ<<E><CFF=N88I;@><IF8;D8G
FGK<JK<CC<EN88I@EKLJJ<EK@A;J<;F<CJK<CC@E><E
Q@AEFG><EFD<EFD@E;<<C>@J:?<
9IF<@B8J>8JL@KJKFFKD<KK<ED@EJK<KFK
K<M<ID@E;<I<EK<EFGQ@:?K<M8E?LEE@M<8LM8E
?
<<EE8K@FE88CBC@D88KGC8EL@KK<N<IB<E<E9@A
;<K@A;K<?FL;<E D<K<<E;L@;<C@AB<FGC@AJK@E>
M8E;<@E><JK<C;<<E><GC8E;<
9<C<@;JD88KI<><C<E 8CJFFBM8E;<M<IN8:?K<
@DG8:K<IM8E
>
=
;p_K89C@I8M<:C<J._>@FEJ<K<E:FE:<IK8K@FE8M<:
C<J@EK<ICF:LK<LIJJF:@8LOLE<=<L@CC<;<IFLK<
:I_;@9C<:FEK<E8EK;<JF9A<:K@=J@EK<ID_;@8@I<J
8=@E;p89FLK@I<EYLE<I_;L:K@FE;o8L
DF@EJYG8II8GGFIKYC<LIE@M<8L;<
;<J_D@JJ@FEJ;<>8QY<==<K;<J<II<9<C><J
;p89FLK@I8M8EKC8 +,YLE8::FI;=FID<C
8M<:C<J._>@FEJJLIC8GI_G8I8K@FE;<JF9A<:K@=J
;_:FLC8EK;LG8HL<K_E<I>@< :C@D8K;<Cp1E@FE
<LIFG_<EE<GFLIC8G_I@F;< ;p_K89C@I<K;<D<KKI<YAFLILEGC8E:C@D8K
E8K@FE8CHL@;I<JJ<LE8G<I]L:C8@I;<J8:K@FEJ
GFC@K@HL<J<E>8>_<J<K<EM@J8>_<J<K;<C<LIJ
<==<KJ8KK<E;LJ
(< C<:FD@K_;<:FE:<IK8K@FE8
ZITTING VAN DE 54e ZITTINGSPERIODE
(<;_M<CFGG<D<EK;LE<K<CC<=<L@CC<;<IFLK<E8G8J_K_=FID<CC<D<EK<EK8D_8LE@M<8L;<J>FLM<IE<D<EKJ
*_8EDF@EJ;<JKI8M8LO8E8CPK@HL<JGI_G8I8KF@I<JHL@GFLIIFEKJ<IM@I:FDD<@EGLKFEK_K_<EK8D_JG8I
C8;D@E@JKI8K@FE=_;_I8C< <E:FE:<IK8K@FE8M<:C<JJK8B<?FC;<IJ<K8M<:C<J8;D@E@JKI8K@FEJI_>@FE8C<J <KG8IC<J
FEJ<@CJ;<:FE:<IK8K@FE (8 ?8D9I<8_K_@E=FID_;<:<JKI8M8LO
2016
&C<JK@DGFIK8EK;<EFK<IC<C@<E8M<:C<GC8EE8K@FE8C_E<I>@<<K:C@D8K,*" YJFLD<KKI<;8EJC<:8;I<;<C1E@FE
;<C_E<I>@<"E<I>P1E@FE 8LE@M<8L<LIFG_<E HL@:?<I:?<<EKI<8LKI<JY;_:8I9FE@J<IC_:FEFD@<
(<,*" ;<MI8:FEK<E@I;<JG<IJG<:K@M<JYC?FI@QFELEGIF:<JJLJ;<GI_GI8K@FE;L,*" <JK<EKI8@E;<J<
%<K*"',Q8CMFFIL@KQ@:?K<EMFFIDF<K<E9<M8KK<E<INFI;K@E<C>@bDFD<EK<<CN<IB><D88BKM8E<<E D<KKI<<EGC8:<8LE@M<8L9<C><8LE@M<8L;<J8;D@E@JKI8K@FEJ=_;_I8C<<KI_>@FE8C<J ;8EJC<:FEK<OK<;LE>IFLG<
GIF:<JK<IMFFI9<I<@;@E>M8E?<K*"',9@A;<=<;<I8C<<E><N<JK<C@AB<8;D@E@JKI8K@<J @E;<:FEK<OKM8E<<E
;<KI8M8@CJFLJC8KLK<CC<;<C8 FDD@JJ@FE*8K@FE8C< C@D8K<K +* "." C8:FE:<IK8K@FE<EKI<"K8K<K._>@FEJ<E
N<IB>IF<GFE;<I;<MFF>;@AM8E;<*8K@FE8C<'C@D88K:FDD@JJ@<<E"*+2". ?<KFM<IC<>KLJJ<E/K88K<E
D8K@^I<;"E<I>@<
$<N<JK<EFG><9@<;M8E<E<I>@<
!8EJJFE;F:LD<EK@EK@KLC_FLNJK<E<EMFFI<<E"E<I>@<M@J@<=FE;<D<EKJ;LE<M@J@FE_E<I>_K@HL< 8;FGK_C<
&E?88I;F:LD<EKR9FLNJK<E<EMFFI<<E"E<I>@<M@J@<T88E><EFD<EFG <E;8KKFK;F<C?<<=K;< <KHL@8GFLI9LK;@EKIF;L@I<C<J;@J:LJJ@FEJ8M<:C<J._>@FEJJLILE,8:K<_E<I>_K@HL< C<
;@J:LJJ@<JD<K;<><N<JK<EFM<I<<E"E<I>@<G8:K@EK<C<@;<E JK<CK;<=<;<I8C<I<><I@E>FE;<ID<<I;8K;<
>FLM<IE<D<EK=_;_I8C;_:C8I<EFK8DD<EKHL<C<JF9A<:K@=J:C@D8K@HL<J8LOHL<CJC<>FLM<IE<D<EK=_;_I8C<KC<J
BC@D88K;F<CJK<CC@E><EN88IKF<;<=<;<I8C<<E$<N<JKI<><I@E><EQ@:?M<I9FE;<E?<99<E8CJI<=<I<EK@<B8;<I
>FLM<IE<D<EKJ;<J._>@FEJJ<JFEK<E>8>_J;F@M<EKJ<IM@I;<:8;I<;<I_=_I<E:< (@DG8:KJLIC<:C@D8K<KC<
;@<E<E !<@DG8:KFG?<KBC@D88K<EI<JG<:KMFFI?<KD@C@<LNFI;K__EM8E;<>IFK<GI@E:@G<JM8E;<Q<M@J@< I<JG<:K;<C<EM@IFEE<D<EKJFEK:@K_J:FDD<CLE;<JKIF@J>I8E;JGI@E:@G<J;<:<KK<M@J@FE
><EF<D;
%<K@J9<C8E>I@ABFD;<C@EBK<EFK<I<ED<K?<KE8K@FE88C<E<I>@< <EBC@D88KGC8E*"', ;8KDF<KNFI;<E
@E><;@<E;@E?<KB8;<IM8E;<"E<I>@< LE@<"E<I>P1E@FE FG"LIFG<<JE@M<8L ;8K<IFE;<I8E;<I<E88I
JKI<<=KFD;<<:FEFD@<K<;<:8I9FE@J<I<E
<C>@bQ8C;<"LIFG<J< FDD@JJ@<@E?<KB8;<IM8E;<M<IGC@:?K<I8GGFIK8><)). @ED88IK;LJFG;< (8<C>@HL<;<MI8;FE:I<EJ<@>E<IC8 FDD@JJ@FE<LIFG_<EE<;8EJC<:8;I<;LI8GGFIK8><F9C@>8KFI@I<)). <E
?FF>K<DF<K<E9I<E><E;8K<IEF>><<EFM<IC<>;<IF8;D8GN<I;FG><JK<C;
D8IJHLLE<=<L@CC<;<IFLK<:FE:<IK_E8G8J<E:FI<_K__K89C@
!<FEKN@BB<C@E>M8E<<E;<I><C@AB<IF8;D8GN<I;E@<K=FID<<CFG><JK8IK;FFI;<I<><I@E><E "IN<I;<E
E@<KK<D@EMFFI9<I<@;<E;<8E8CPK@J:?<N<IBQ88D?<;<E ;@<8CJ@EGLKQLCC<EBLEE<E;@<E<E 88E><M8K;FFI;<
=<;<I8C<8;D@E@JKI8K@< @EFM<IC<>D<K;<JK8B<?FC;<IJ<ED<K;<><N<JK<C@AB<8;D@E@JKI8K@<J <E;FFI;<
FM<IC<>I8;<E !<'8D<IN<I;FG;<?FF>K<><9I8:?KM8E;@<N<IBQ88D?<;<E
Q@AE8BBFFI;><><M<E88E<<EFEKN<IGM8EJ8D<EN<IB@E>J8BBFFI;KLJJ<E;<=<;<I8C<JK88K<E;<><N<JK<E D8IHL_JFE8::FI;JLILEGIFA<K;p8::FI;;<:FFG_I8K@FE<EKI<Cp"K8K=_;_I8C<KC<J._>@FEJ;8EJC<:8;I<;L
G8IK8><;<J<==FIKJC@_J8LOF9A<:K@=J<LIFG_<EJ;LG8HL<KR_E<I>@< :C@D8KTRLI;<EJ?8I@E>T
N8K9<KI<=K?<KM<I;<C<EM8E;<@EJG8EE@E><E@E?<KB8;<IM8E;<"LIFG<J<;F<CJK<CC@E><EM8E?<KR<E<I>@<
BC@D88KG8BB<KTRLI;<EJ?8I@E>T
;<D8E;_8LO8LKFI@K_J=_;_I8C<J<KI_>@FE8C<J;p<EMFP<IC<GIFA<K;p8::FI;;<:FFG_I8K@FE8L FEJ<@C;p"K8K<E
ML<;8:?<M<I;8EJC<JD<@CC<LIJ;_C8@JC8GIF:_;LI<;<Cp8JJ<EK@D<EKG8IC<D<EK8@I<
;<=<;<I8C<<E;<><N<JK<C@AB<FM<I?<;<E><MI88>;FD?<KFEKN<IGM8EJ8D<EN<IB@E>J8BBFFI;K<
9<QFI><E88E;<.88;M8E/K8K<FD;<GIF:<;LI<M8EG8IC<D<EK8@I<@EJK<DD@E>QFJE<CDF><C@AB8=K<
IFE;<E
(8::FI;GFC@K@HL<;<;_:<D9I<<EKI<I8=FID<CC<D<EK<EM@>L<LI;^JHL<C<J8JJ<D9C_<JG8IC<D<EK8@I<J
=_;_I8C<<KI_>@FE8C<J8LIFEK;FEE_C<LI8JJ<EK@D<EK8LO8::FI;J;<:FFG_I8K@FEHL@C<I<E;<EKFG_I8K@FE<C<KHL<
C<J8:K<JC_>@JC8K@M<JG<IK@E<EK<J8LIFEK_K_GL9C@_J8L)FE@K<LI9<C><
%<KGFC@K@<B8BBFFI;M8E;<:<D9<IQ8C=FID<<C@EN<IB@E>KI<;<EQF;I8;<=<;<I8C<<E><N<JK<C@AB<
G8IC<D<EK8@I<M<I>8;<I@E><E?LE@EJK<DD@E>QLCC<E?<99<EM<IC<<E;88E;<J8D<EN<IB@E>J8BBFFI;<E;@<
?<KFG<I8K@FE<<CD8B<E<EQF;I8;<I<C<M8EK<N<K><M@E>J?8E;<C@E><E><GL9C@:<<I;QLCC<EQ@AE@E?<K<C>@J:?
/K88KJ9C8;
(8::FI;GFC@K@HL<<EKI<C<J._>@FEJ<KC<=_;_I8C8_K_:FE:CLC<;_:<D9I<
+G ?<<=K?<KFM<IC<>:FD@K_
&C=8L;I8M<@CC<IYJFE8IK@:LC8K@FE8M<:C8EFLM<CC<F9C@>8K@FE;<;_M<CFGG<ILEGC8EE8K@FE8C@EK_>I__E<I>@< :C@D8K
,*" ;8EJC<:8;I<;LC1E@FE"E<I>@<"LIFG_<EE<MF@I8LJJ@GF@EK:
(<;_M<CFGG<D<EK;<:<GC8E:C@D8KE8K@FE8CGFLIC8G_I@F;< J<I88><E;_YC8GIF:?8@E< *
%<KGFC@K@<B8BBFFI;KLJJ<E;<><N<JK<E<E?<K=<;<I8C<E@M<8LN<I;8=><JCFK<EFG;<:<D9<I
!8KQ8C8=><JK<D;DF<K<ENFI;<EFG;<E@<LN<M<IGC@:?K@E>FD<<E><fEK<>I<<I;E8K@FE88C<E<I>@<
BC@D88KGC8E *"', K<FEKN@BB<C<E@E?<KB8;<IM8E;<"LIFG<J<"E<I>@< LE@<Q@<FFBGLEK:
!<FEKN@BB<C@E>M8E;@KE8K@FE88CBC@D88KGC8EMFFI;<G<I@F;< Q8CFG;<8><E;8M8E;<MFC><E;<
*' NFI;<E><GC88KJK
!<*8K@FE8C<'C@D88K:FDD@JJ@<?8;@E9<JC@JKFD;<FEKN@BB<C@E>M8E?<K*8K@FE88C'C@D88KGC8EM<I<@JK (8 FDD@JJ@FE*8K@FE8C< C@D8K8M8@K;_:@;_<E;<I<GFIK<IC<;_M<CFGG<D<EK;L,C8E*8K@FE8C C@D8K
I<HL@<IKG8IC::FI;;< FFG_I8K@FE C@D8K;< 8GI^JC8:FE:CLJ@FE;<C::FI;;< FFG_I8K@FE
;FFI?<K/8D<EN<IB@E>J8BBFFI;'C@D88KM8E L@KK<JK<CC<EE8?<K8=JCL@K<EM8E?<K
LI;<EJ?8I@E>
J8D<EN<IB@E>J8BBFFI;oLI;<EJ?8I@E>p
DOC 54
2109/018
33
2017
CHAMBRE
4e SESSION DE LA 54e LÉGISLATURE
KAMER
4e
ZITTING VAN DE 54e ZITTINGSPERIODE
2016
2017
8
CHAMBRE
&$'$"#%#$&!$%
K@A;<EJ;< +,K<FE;<I?8E;<C<EFM<I;<
JCL@K@E>M8E<<EBC@D88KFM<I<<EBFDJK;@<
@E?<KI88DM8E;<M<IN<Q<EC@AB@E>M8E
?<IE@<LN98I<<E<I>@<@EKI8EJGFIKE@<K8CC<<E;<
@EKIF;L:K@<M8E;LLIQ8D<><8M8E:<<I;<
9@F9I8E;JKF==<E D88IFFBE@<LN<
GIF;L:K@<K<:?E@<B<EMFFIJFDD@><
9@F9I8E;JKF==<E88EK<DF<;@><E FD8C;LJ;<
E<=8JK<><MFC><EFEK9FJJ@E>
MF<;J<CFEQ<B<I?<@; M<ID@E;<I;<KF<>8E>KFK
C8E;9FLN>IFE;<E@E?<K4L@;<E M8E;<
>8E>98I<9@F9I8E;JKF==<EK<9<G<IB<E
K<>8I8E;<I<E;8K@E9@CC@AB<JK<LENFI;K
MFFIQ@<E D<K?<KFF>FG;<L@K9FLNM8E;<
F==J?FI<N@E;<E<I>@<@E?<KB8;<IM8E;<Q<M<E
KFK;LJM<IKF<><N<Q<E;FD<@E:FE:<JJ@<J ;@<
>F<;Q@AEMFFI<<EGFK<EK@<<CM8EFE><M<<I
D<>8N8KK88E><fEJK8CC<<I;<:8G8:@K<@K
QFE;<IE8;<C@><FM<I:FDG<EJ8K@<;FFI;<
<C<:KI@:@K<@KJ:FEJLD<EK<E
B
C
8=K<JK8GG<EM8E=FJJ@<C<<EEL:C<8@I<<E<I>@<
K<E<@E;<><C<@;<C@ABK<<MFCL<I<EE88I
?<IE@<LN98I<<E<I>@<
?<K=<;<I8C<88E;<<CM8E;<=@E8E:@bC<
FG9I<E>JK<EL@K;<M<@C@E>M8E;<
9IF<@B8J>8J<D@JJ@<J@E?<KI88DM8E?<K"0/
JPJK<<DK<9<JK<;<E88E9<C<@;JD88KI<><C<E
;@<;<BC@D88KFGN8ID@E>K<><E>88E<E88E;<
@EK<IE8K@FE8C<BC@D88K=@E8E:@<I@E>@EQ8B<
;LLIQ8D<<E<I>@<<EBC@D88K
A
@
(<)@E@JKI<;<C8 FFG_I8K@FE8L;_M<CFGG<D<EK!< IFFGI_MF@KE_8EDF@EJ;8EJJ8EFK<;<GFC@K@HL<HLLE<
G8IK@<;L=@E8E:<D<EK:C@D8K@HL<@EK<IE8K@FE8C;lG8IC<>FLM<IE<D<EK=_;_I8CJ<I8=@E8E:_<8LDFP<E;<C8HLFK<
G8IK=_;_I8C<;<JI<M<ELJ@JJLJ;LJPJK^D<<LIFG_<E;_:?8E><;<;IF@KJ;_D@JJ@FE"0/ <KHL<:<CC< :@J<I8
@EM<JK@<M@8&+;8EJC<JG8PJ<E;_M<CFGG<D<EK
)@E@JK<IM8E+EKN@BB<C@E>JJ8D<EN<IB@E>!< IFFMFFIQ@<K@EQ@AE9<C<@;JEFK8E@<KK<D@E;8K<<E;<<CM8E
;<@EK<IE8K@FE8C<BC@D88K=@E8E:@<I@E>;FFI;<=<;<I8C<FM<I?<@;Q8CNFI;<E><=@E8E:@<I;D<K?<K=<;<I8C<
88E;<<CM8E;<@EBFDJK<EL@K?<K"LIFG<J<"D@JJ@FEJ0I8;@E>/PJK<D"0/ <E;8K;@KM@8&+Q8CNFI;<E
><fEM<JK<<I;@EFEKN@BB<C@E>JC8E;<E
(%%#$&!$%'$"#)!%
;<E_>F:@<IC8:FE:CLJ@FE;pLE8::FI;JLIC<
:C@D8KCFIJ;<C8 +,HL@JF@K
;8EJC<:8;I<;<CpF9A<:K@=M@J8EKY8KK<@E;I<
;p_E<I>@<I<EFLM<C89C<;8EJC<JKI8EJGFIKJ
;p<E:FLI8><IEFEJ<LC<D<EKC8
:FDD<I:@8C@J8K@FE;<9@F:8I9LI8EKJ8M8E:_J<K
;LI89C<JD8@J8LJJ@C<;_M<CFGG<D<EK;<
EFLM<CC<JK<:?E@HL<J;<GIF;L:K@FE;<:<IK8@EJ
9@F:8I9LI8EKJ8=@E;<C@D@K<IC<J<==<KJE_=8JK<J
;<J9@F:8I9LI8EKJ:C8JJ@HL<J;_9F@J<D<EK
@EJ_:LI@K_8C@D<EK8@I< ;@D@ELK@FE;<Cp8::^J8LO
K<II<J8>I@:FC<J;8EJC</L;
;<>8I8EK@IC<ALJK<E@M<8L;<JFLK@<E8=@E
;p8JJLI<IC<;_M<CFGG<D<EK;<Cp_FC@<EF==J?FI<
;8EJC<:8;I<;<JJ<GK:FE:<JJ@FEJ;FD8E@8C<J
8KKI@9L_<JY:<AFLI<KI<GI_J<EK8EKLEGFK<EK@<C
;p<EM@IFED_>8N8KKJ;<:8G8:@K_@EJK8CC_<
J8EJJLI:FDG<EJ8K@FEGI_AL;@:@89C<8LO
:FEJFDD8K<LIJ;<Cp_C<:KI@:@K_
<K8IIaK_IFP8CD<KKI8<E8GGC@:8K@FELEEFLM<8LI_>@D<;<JFLK@<EGFLIC<J=LKLIJG8I:J_FC@<EJ.<EK<C<K*FIK?<I
<EI<MFP8EKYC898@JJ< G8I:G8IG8I: LE<J_I@<;<G8I8D^KI<J;_K<ID@E8EKC<GI@OD@E@DLD>8I8EK@;<J:<IK@=@:8KJ
M<IKJ=_;_I8LOGFLICp_C<:KI@:@K_GIF;L@K<G8IC<JG8I:J_FC@<EJF==J?FI< EFK8DD<EK
F(<K8LO;<I_DLE_I8K@FE;L:8G@K8C@EM<JK@.+"
F(<:FlKGFE;_I_;<Cp_E<I>@<C<M<C@Q<;:FJKF=<E<I>P ( +"
F(8;LI_<;LI_>@D<;<JFLK@<E
F(8;LI_<;LJFLK@<EG<E;8EKC<J?<LI<JFkC<JGI@OF9J<IM_JJLIC<D8I:?_JFEKE_>8K@=J
!@KBFE@EBC@AB9<JCL@KQ8CQFI><EMFFI;<KF<G8JJ@E>M8E<<EE@<LNJK<LEI<>@D<MFFI;<KF<BFDJK@><
N@E;DFC<EG8IB<E.<EK<C<E*FIK?<I;FFI G8IBG<IG8IB <<EI<<BJG8I8D<K<IJK<M<IC8><E;@<;<
><>8I8E;<<I;<D@E@DLDGI@AJ9<G8C<EM8E;<=<;<I8C<>IF<E<:<IK@=@:8K<EMFFI<C<BKI@:@K<@K><GIF;L:<<I;
;FFI;<F==J?FI<N@E;DFC<EG8IB<E D<KE8D<
F?<KG<I:<EK8><I<KLIEFG><fEM<JK<<I;B8G@K88C.+"
F;<><NF><EBFJKGI@AJM8E;<<E<I>@<C<M<C@Q<;:FJKF=<E<I>P ( +"
F;<;LLIM8E?<KJK<LEI<>@D<
F;<;LLIM8E;<JK<LEK@A;<EJ;<LI<EN88I@E;<FG;<D8IBKM8JK><JK<C;<GI@AQ<EE<>8K@<=Q@AE
!<+M<I<<EBFDJKM8E,8I@AJN<I;8=><JCFK<EK@A;<EJFG <E@JFG @EN<IB@E>><KI<;<E
<C>@J:?<I8K@=@:8K@<N8:?KEF>FG>F<;B<LI@E>;FFI;<=<;<I8C< ><N<JK<C@AB<<E><D<<EJ:?8GJG8IC<D<EK<E
!<FDQ<KK@E>M8E;<E@<LN<I@:?KC@AE KFKN@AQ@>@E>M8EI@:?KC@AE "$9<KI<==<E;<;<BN8C@K<@K
M8E9<EQ@E<<E;@<J<C9I8E;JKF=<EI@:?KC@AE "$K<I9<MFI;<I@E>M8E?<K><9IL@BM8E<E<I>@<L@K
?<IE@<LN98I<9IFEE<E @J88E;<>8E> N88I9@AI<B<E@E>NFI;K><?FL;<ED<K
;<<==<:K<E;@<M<I98E;?FL;<ED<K;<@E;@I<:K<@DG8:KFG;<M<I8E;<I@E>@EC8E;><9IL@B&(1 <E;<
;LLIQ88D?<@;J:I@K<I@8
;<E@<LN<;F<CJK<CC@E><E><;<=@E@<<I;;FFI;<"LIFG<J< FDD@JJ@<MFFI?<K88E;<<CM8EQF><E88D;<
9@F9I8E;JKF==<EM8E;<<<IJK<><E<I8K@<Q@AE;<;@<><E<;@<?FF=;Q8B<C@AB><GIF;L:<<I;N<I;<EFG98J@JM8E
><N8JJ<EFGC8E;9FLN>IFE; N88IM8E?<K88E;<<CE@<K?F><ID8>C@>><E;8EM8E?<K<@E;M<I9IL@BM8E
<E<I>@<@E?<KM<IMF<I <EM8E;<KN<<;<><E<I8K@<;<QF><E88D;<o><8M8E:<<I;<p9@F9I8E;JKF==<E QF8CJ;@<
M<IBI<><EFG98J@JM8E8=M8C<E8C><E N88IM8E?<KI<=<I<EK@<88E;<<C@JM8JK><JK<C;FG (::FI;;<,8I@J8_K_:FE:CLC< <K<JK<EKI_<EM@>L<LIC< (8I8K@=@:8K@FEG8IC8<C>@HL<
8KK<E;<E:FI<LE<8GGIF98K@FEG8IC<G8IC<D<EK=_;_I8C<KC<JG8IC<D<EKJI_>@FE8LO<K:FDDLE8LK8@I<J
(8KI8EJGFJ@K@FE;<C8EFLM<CC<;@I<:K@M< DF;@=@8EKC8;@I<:K@M< ":FE:<IE8EKC8HL8C@K_;<
C<JJ<E:<<K;<J:8I9LI8EKJ;@<J<C<KC8;@I<:K@M< "I<C8K@M<YC8GIFDFK@FE;<CLK@C@J8K@FE;<C_E<I>@<
GIF;L@K<YG8IK@I;<JFLI:<JI<EFLM<C89C<J <JK<E:FLIJ K<E8EK:FDGK<
!<J<==<KJC@_JYCp@DG8:K@E;@I<:KJLIC<:?8E><D<EK;p8==<:K8K@FE;<JJFCJ&(1 <K;<J:I@K^I<J;<;LI89@C@K_
!<JEFLM<8LOF9A<:K@=J;_=@E@JG8IC8 FDD@JJ@FE<LIFG_<EE<GFLIC8GIFGFIK@FE;<9@F:8I9LI8EKJ;@KJ;<^I<
>_E_I8K@FEJF@K:<LOGIF;L@KJ<JJ<EK@<CC<D<EKYG8IK@I;<:LCKLI<JJLI;<JK<II<J8>I@:FC<J ;FEKC8G8IKE<G<LK
;_G8JJ<I;<C8:FEJFDD8K@FE=@E8C<;p_E<I>@<;8EJC<JKI8EJGFIKJ <K;<<>_E_I8K@FEC<J9@F:8I9LI8EKJ;@KJR
8M8E:_JT K<CJHL<:<LOF9K<ELJYG8IK@I;<;_:?<KJ<K;8C>L<J ;FEKC8G8IK;<I_=_I<E:<<JK=@O_<Y ,FLIC<JG8I:J_FC@<EJHL@I_8C@J<EKC<LI:CiKLI<=@E8E:@^I<=@E8E:@8C:CFJ< 8GI^JC<<IA8EM@<I LEEFLM<8L
2FFI;<N@E;DFC<EG8IB<E;@<?LE=@E8E:@8C:CFJ<9<I<@B<EE8A8EL8I@ Q8C<I<<EE@<LNB8;<IMFFI
:8;I<;<JFLK@<EJ<I8_C89FI_JLI98J<;<:<J8;8GK8K@FEJ<K;pLEJL@M@I8GGIF:?_;<Cp_MFCLK@FE;8EJC<JG8PJ
FE;<IJK<LE@E>NFI;<EL@K><N<IBKFG98J@JM8E;@<88EG8JJ@E><E<EM8E<<EE8LN<FGMFC>@E>M8E;<<MFCLK@< MF@J@EJ
@E;<9LLIC8E;<E
&C=8@KJL@K<YC8CF@;LAL@CC<KDF;@=@8EKC8CF@;L8MI@CI<C8K@M<YCpFI>8E@J8K@FE;LD8I:?_;<
Cp_C<:KI@:@K_<E:<HL@:FE:<IE<C8DF;@=@:8K@FE5YC898@JJ<6;LD_:8E@JD<;pF:KIF@;<:<IK@=@:8KJM<IKJGFLI
Cp_C<:KI@:@K_GIF;L@K<G8IC<JG8I:J_FC@<EJF==J?FI< C<=@E8E:<D<EK;L:[9C<JFLJ D8I@E5I<C@8EK:<JG8I:J8LI_J<8L
_C<:KI@HL<K<II<JKI<6<KCp_:8IK;<GIF;L:K@FE
%<KC@>K@E?<KM<IC<E>;<M8E;<N<KM8EALC@KFKN@AQ@>@E>M8E;<N<KM8E8GI@C9<KI<==<E;<;<
FI>8E@J8K@<M8E;<<C<BKI@:@K<@KJD8IBKN8K9<KI<=K;<N@AQ@>@E>5;8C@E>6M8E?<KJPJK<<DMFFI;<KF<B<EE@E>M8E
>IF<E<JKIFFD:<IK@=@:8K<EMFFI<C<BKI@:@K<@K><GIF;L:<<I;;FFIF==J?FI<N@E;DFC<EG8IB<E ;<=@E8E:@<I@E>
M8E;<FE;<IQ<<J<B89<C5;@<;@<G8IB<E88EJCL@KFG?<KN8CJKIFFDE<KN<IB6<E;<GIF;L:K@<8=N@AB@E>
#8@J8EKJL@K<YC8;_:@J@FE;L FEJ<@C;<J)@E@JKI<J;LAL@E LE8IIaK_IFP8CDF;@=@8EKCp8IIaK_IFP8C;L
*88I88EC<@;@E>M8E;<9<JC@JJ@E>M8E;<)@E@JK<II88;M8EALE@ NFI;K<IDFD<EK<<C<<EBFE@EBC@AB
9<JCL@KKFKN@AQ@>@E>M8E?<KBFE@EBC@AB9<JCL@KM8EALC@9<KI<==<E;<;<@EJK<CC@E>M8ED<:?8E@JD<EMFFI AL@CC<KI<C8K@=YCp_K89C@JJ<D<EK;<D_:8E@JD<JM@J8EKC8GIFDFK@FE;<Cp_C<:KI@:@K_GIF;L@K<YG8IK@I;<JJFLI:<J
;<9<MFI;<I@E>M8E<C<BKI@:@K<@KFG><N<BKL@K?<IE@<LN98I<<E<I>@<9IFEE<E MFFI9<I<@;
;p_E<I>@<I<EFLM<C89C<J <JK<EGI_G8I8K@FE
"E:<HL@:FE:<IE<C_E<I>@<EL:C_8@I< C8CF@;LA8EM@<IJLIC8JFIK@<GIF>I<JJ@M<;<C_E<I>@<EL:C_8@I<Y;<J
=@EJ;<GIF;L:K@FE@E;LJKI@<CC<;_C<:KI@:@K_<JK;8GGC@:8K@FE <CC< :@GI_MF@KLE<JFIK@<:FDGC^K<<E
"E:<HL@:FE:<IE<C_E<I>@<=FJJ@C<MF@IC8I_GFEJ<YC8HL<JK@FE :
(8CF@I<C8K@M<8LD_:8E@JD<;<I<JGFEJ89@C@J8K@FE:C@D8K
?KKG NNN <ALJK@:< ALJK =>FM 9< :>@7CF@ :?8E><7C> GCC8E>L8><=IC8#:EK89C<7E8D<CF@ <KC8
CF@JG_:@8C<I<C8K@M<8L=@E8E:<D<EK;<J FDDLE8LK_J<K._>@FEJ
?KKG NNN <ALJK@:< ALJK =>FM 9< :>@7CF@ :?8E><7C> GCC8E>L8><=IC8#:EK89C<7E8D<CF@ 8IK@:C<
HL8K<I GI_MF@<EKHL<C<JI<:<KK<J=_;_I8C<J;<C8D@J<8LO<E:?^I<J;<;IF@KJ;_D@JJ@FE;8EJC<:8;I<;L
JPJK^D<"0/;F@M<EKaKI<8==<:K_<J8LM<IJ<D<EK;<9FE@8LO._>@FEJCFIJHL<C<J_D@JJ@FEJ;LJ<:K<LI;L
9[K@D<EKI<JK<EK<E;<JJFLJ;LE<KI8A<:KF@I<;_D@JJ@FEJGI_;_=@E@< :KL<CC<D<EK @C<JK@DGFJJ@9C<;<GI_;@I<
8M<::<IK@KL;<J@CJL9J@JK<I8LEJFC;<8GI^JC<M<IJ<D<EK;<:<J9FE@ C<HL<CGFLII8@K_M<EKL<CC<D<EKaKI<8==<:K_Y
;8LKI<J=@EJ
!<N<KFG;<BC@D88KI<JGFEJ89@C@J<I@E>
?KKG NNN <ALJK@:< ALJK =>FM 9< :>@7CF@ :?8E><7C> GCC8E>L8><ECC8*:EK89C<7E8D<N<K
<E;<@AQFE;<I<N<K9<KI<==<E;<;<=@E8E:@<I@E>M8E$<D<<EJ:?8GG<E<E;<$<N<JK<E
?KKG NNN <ALJK@:< ALJK =>FM 9< :>@7CF@ :?8E><7C> GCC8E>L8><ECC8*:EK89C<7E8D<N<K
8IK@B<CHL8K<I MFFIQ@<E;8K;<=<;<I8C<FG9I<E>JK<EL@K?<KM<@C<EM8E"0/ <D@JJ@<I<:?K<EDF<K<ENFI;<E
><9IL@BKMFFI?<KL@K9<K8C<EM8E;<Q>E9FE@88E;<$<N<JK<E@E;@<E;<<D@JJ@<J@E;<><9FLN<EJ<:KFI
9<E<;<E<<EM8JK><JK<C;<D@JJ@<KI8A<:K9C@AM<E "IB8EFG;@KDFD<EKE@<KD<KQ<B<I?<@;NFI;<EMFFIJG<C;
F=E8?<KL@K9<K8C<EM8E;<I><C@AB<9FE@EF><<EJ8CFQ8CFM<I9C@AM<E ;8K<M<EKL<<CMFFI8E;<I<9<JK<DD@E><E
QFLBLEE<ENFI;<E@E><Q<K
;p8JJLI<IC<;_J<E>8><D<EK;<J_E<I>@<J=FJJ@C<J 2FFIN8K9<KI<=K=FJJ@<C<<E<I>@<Q@<?<K8EKNFFI;FGMI88> :
<K;LEL:C_8@I<GFLIK<E;I<GIF>I<JJ@M<D<EKM<IJ
;o_E<I>@<JI<EFLM<C89C<J
2FFIN8K9<KI<=KEL:C<8@I<<E<I>@< ><C;K;<N<KM8EA8EL8I@?FL;<E;<;<><C<@;<C@AB<L@KJK8GL@K
B<IE<E<I>@<MFFI@E;LJKI@aC<<C<BKI@:@K<@KJGIF;L:K@< !<Q<JK@GLC<<IK<<EMFCC<;@><L@K=8J<I@E>@E
;<:FEJ8:I<IC8G8IK=_;_I8C<;<JI<:<KK<J
=@E8E:@^I<J@JJL<J;<C8D@J<8LO<E:?^I<J;<J
HLFK8J;p_D@JJ@FE;<>8QY<==<K;<J<II<;L
JPJK^D<"0/Y;<JGFC@K@HL<J;<CLKK<:FEKI<C<
I_:?8L==<D<EK:C@D8K@HL<<K8L=@E8E:<D<EK
:C@D8K@HL<@EK<IE8K@FE8CI<C8K@=YCp_E<I>@<;LI89C<
<K8L:C@D8K
34
DOC 54
2109/018
4e SESSION DE LA 54e LÉGISLATURE
KAMER
4e
ZITTING VAN DE 54e ZITTINGSPERIODE
2016
2017
<<EFE;<I?8E;<C;<<E@E:CLJ@<M<FM<I<<EBFDJK
E8K<JKI<M<E;@<I<B<E@E>?FL;KD<K;<
M<IJ:?@CC<E;<J@KL8K@<J<E;<EFF;Q88BM8E
=@E8E:@bC<<EK<:?EFCF>@J:?<BFFCJKF=8ID<
JFC@;8I@K<@K
;<GC8@;<IGFLICp_C89FI8K@FE;pLED_:8E@JD<
K<GC<@K<EMFFI;<L@K9FLNM8E<<EM@A=A8I@>
;p_M8CL8K@FEHL@EHL<EE8C<;<JGFC@K@HL<JD@J<J
D<:?8E@JD<K<I<M8CL8K@<M8E;<@E><JK<C;<
9<C<@;JC@AE<E K<E<@E;<;@<9<C<@;JC@AE<EQFEF;@> <EGC8:<<EML<;<C<JI_8ALJK<IJ@E_:<JJ8@I<
9@AK<JKLI<E
:
;p8MF@IGFLIF9A<:K@=;p8KK<@E;I<LE8::FI;
E_>F:@_<K@E:CLJ@=HL@K@<EE<:FDGK<;<J
;@==_I<E:<J;<J@KL8K@FEJ<K;<Cp@DG_I8K@=;<C8
JFC@;8I@K_=@E8E:@^I<<KK<:?EFCF>@HL<98J
:8I9FE<
:FEKI8@>E8EK:8I GFLIaKI<<==@:8:<J C<J
<E>8><D<EKJ:FEK<ELJ;8EJCp8::FI;;F@M<EK
aKI<ALI@;@HL<D<EK:FEKI8@>E8EKJ :C8@IJ
:FDG8I89C<J<KM_I@=@89C<JGFLIKFLK<JC<JG8IK@<J
8D9@K@<LO :8ID8@EK<E@IC<I_:?8L==<D<EK>CF98C
E<KK<D<EKJFLJC8C@D@K<;<JS MF@I<;< S
;<>I_E_:<JJ@K< J<CFEC<$&" ;<I_;L@I<C<J
_D@JJ@FEJDFE;@8C<J<EKI<<K;p@:@Y
G8II8GGFIKY <K;<C<JI8D<E<IYLE
E@M<8LqGIF:?<;<Q_IFr;p@:@YC8=@E;LJ@^:C<
ALJK< :8I@C:FE:I_K@J<C8JFC@;8I@K_@EK<IE8K@FE8C<
8M<:C<JG8PJ<E;_M<CFGG<D<EKG8ICp8@;<Y
Cp8KK_EL8K@FE<KYCp8;8GK8K@FE<K8JJLI<
Cp8::FDG8>E<D<EKJF:@8C;<JGCLJ=I8>@C<J<K;<J
KI8M8@CC<LIJ
DFE;@8C :8ICp<EJ<D9C<;<JG8PJ;LDFE;<<K<E
G8IK@:LC@<IC<JGI@E:@G8LOG8PJ_D<KK<LIJ;<>8QY
<==<K;<J<II<;F@M<EKG8IK@:@G<IYC8CLKK<:FEKI<
C<I_:?8L==<D<EK:C@D8K@HL<;8EJC<I<JG<:K;<J
I<JGFEJ89@C@K_J:FDDLE<JD8@J;@==_I<E:@_<J
9
;N@E><E;@J N8EK;<@E;<FM<I<<EBFDJK
M<IM8KK<M<I9@EK<E@JJ<EBLEE<EJC<:?KJ
;F<CKI<==<E;Q@AEN8EE<<IQ@AMFFI8CC<G8IK@A<E
ALI@;@J:?8=;N@E>988I ;L@;<C@AB M<I><C@AB988I<E
:FEKIFC<<I988IQ@AE
8D9@K@<LJ@J N8EK8CJD<E;<GC8E<K8@I<
FGN8ID@E>KFKD8O@D88CS F=Q<C=J S N@C
9<G<IB<E DF<KMFC><EJ?<K&, ;<
N<I<C;N@A;<L@KJKFFKK<><ENFI;<E
M<ID@E;<I;D<KKFK@EM<I><C@AB@E>D<K
<EK<><E?<K<@E;<M8E;<<<LNq9@AE8
ELCr9<;I8><E
8 @@@
8 @M
I<:?KM88I;@>@J N8EKQ@A><<=K><JK8CK<88E;<
@EK<IE8K@FE8C<JFC@;8I@K<@KD<K;<
FEKN@BB<C@E>JC8E;<E;FFID@K@>8K@< <E
88EG8JJ@E>J8:K@M@K<@K<EK<JK<LE<E <E
N88I9FI>K;<JF:@8C<9<><C<@;@E>M8E;<D<<JK
BN<KJ98I<E<EM8E;<N<IBE<D<IJ
N<I<C;N@A;@J N8EK8CC<C8E;<EK<IN<I<C;<E
D<<I9<G88C;;@<D<K;<>IFFKJK<
9IF<@B8J>8JL@KJKFFKDF<K<E;<
BC@D88KFGN8ID@E>D<<?<CG<E9<JKI@A;<E D<K
@E8:?KE<D@E>M8E;<><D<<EJ:?8GG<C@AB<D88I
><;@==<I<EK@<<I;<M<I8EKNFFI;<C@AB?<;<E
8 @@
8@
(8D8A<LI<G8IK@<;<J;@JGFJ@K@FEJ;<C::FI;J8GGC@HL<YKFLJC<JG8PJ
0FLK8LCFE>;<C::FI; LE<8KK<EK@FEG8IK@:LC@^I<<JK<EFLKI<8::FI;_<8LOG8PJ<E;_M<CFGG<D<EKC<JGCLJ
MLCE_I89C<J<KC<JGCLJG8LMI<J
"ED8K@^I<;8::FDG8>E<D<EKJF:@8C;<JKI8M8@CC<LIJ C<GI_8D9LC<;<C::FI;;<,8I@J_MFHL<C<J@DG_I8K@=J
;pLE<KI8EJ@K@FEALJK<GFLIC8GFGLC8K@FE8:K@M<<K;<C8:I_8K@FE;p<DGCF@J;_:<EKJ<K;<HL8C@K_:FE=FID_D<EK8LO
GI@FI@K_J;<;_M<CFGG<D<EK;_=@E@<J8LE@M<8LE8K@FE8C
(F9A<:K@=;<K<DG_I8KLI<;<C::FI;;<,8I@J I<GI@J;8EJJFE8IK@:C< 8 <JKLE<C@D@K8K@FE;LI_:?8L==<D<EK
C8I><D<EKJFLJC<JS <K8M<:C8D<EK@FE<OGC@:@K<;<M@J<ILEI_:?8L==<D<EKD8O@D8C;< S
!FFI?<<E;<+M<I<<EBFDJKNFI;K9FM<E;@<EFFB9@AQFE;<I<88E;8:?K9<JK<<;88E;<D<<JKBN<KJ98I<<E
8IDJK<FEKN@BB<C@E>JC8E;<E
&EQ8B<JF:@8C<9<><C<@;@E>M8EN<IBE<D<IJM<IN@AJK;<GI<8D9LC<M8E;<+M<I<<EBFDJKM8E,8I@AJE88I'(
9(53/,&+7,1*(19$1((15(&+79$$5',*(75$16,7,(9225:(5.1(0(56(19$1+(76&+(33(19$1)$762(1/,-.(5.(1
.:$/,7$7,()+22*:$$5',*(%$1(1,129(5((167(00,1*0(71$7,21$$/9$67*(67(/'(217:,..(/,1*635,25,7(,7(1
!<K<DG<I8KLLIJ;F<CJK<CC@E>M8E;<+M<I<<EBFDJKM8E,8I@AJ FG><EFD<E@EQ@AEIK@B<C 8 @J<<E
9<G<IB@E>M8E;<FGN8ID@E>KFKM<IFE;<I;<S <ED<K;<<OGC@:@<K<M<ID<C;@E>M8E?<KJKI<M<EE88I<<E
D8O@D8C<FGN8ID@E>M8E S
(F9C@>8K@FE;<=8@I<I8GGFIKJLIC<J_D@JJ@FEJ<K8:K@FEJ<K;<JFLD<KKI<:<JI8GGFIKJYLE<I_M@J@FE
@EK<IE8K@FE8C<<JK<CC<8LJJ@:FEKI8@>E8EK< GFLIKFLK<JC<J,8IK@<J ;8EJC<:8;I<;<:<HL@<JK8GG<C_C"E?8E:<;
0I8EJG8I<E:P#I8D<NFIB:8;I<;<KI8EJG8I<E:<I<E=FI:_
!<M<IGC@:?K@E>FDK<I8GGFIK<I<EFM<I<D@JJ@<J<E8:K@<J<EFD;<Q<I8GGFIK<EK<FE;<IN<IG<E88E<<E
@EK<IE8K@FE8C<I<M@<N@J<M<E<<EJ9@E;<E; MFFI8CC<,8IK@A<E @E?<KB8;<IM8E?<KQ>E "E?8E:<;
0I8EJG8I<E:P#I8D<NFIB
CHAMBRE
%<KQ>E D9@K@FE)<:?8E@JD@J<<E:<EKI88C<C<D<EK@E;<+M<I<<EBFDJKM8E,8I@AJ<EMFFIQ@<K;8K<CB<M@A=
A88I<<E:FCC<:K@<M<<M8CL8K@<GC88KJM@E;K><MFC>; K<CB<EJA88IC8K<I ;FFI;<M<IGC@:?K@E>88E;<,8IK@A<E
&*! J FD?<K8D9@K@<E@M<8LM8E?LEE8K@FE8C<9@A;I8><EK<M<I?F><E !<Q<$CF98C/KF:BK8B< :P:CLJ9<>@EK
=FID<<CG8J@E D88I?<<=K<<EGI<:LIJFI =8J< N88I9@A<<E<<IJK<:FCC<:K@<M<JKF:BK8B<I<<;J@E
GC88KJM@E;K;<Q>E #8:@C@K8K@M<!@8CF>L< ><MFC>;@E;FFI<<E=8J<M8EE@<LN<F=><8:KL8C@J<<I;<&*! J
4@<FE;<IGLEK 8 @
(<D_:8E@JD<;8D9@K@FE<JKLE_C_D<EK:<EKI8C;<C::FI;;<,8I@J<K@CGI_MF@KLE<_M8CL8K@FE:FCC<:K@M<KFLJC<J
:@EH8EJJL@M@<:?8HL<=F@J ;<LO8EJGCLJK8I; G8ICF9C@>8K@FE=8@K<8LO,8IK@<J;<I<C<M<IC<E@M<8L;8D9@K@FE;<
C<LIJ:FEKI@9LK@FEJE8K@FE8C<J&*! <:P:C<;<>CF98CJKF:BK8B<@EM<EK8@I<>CF98C E<;_9LK<=FID<CC<D<EK
HL<E D8@J@C<JKGI_:_;_;LE<G?8J<GI_C@D@E8@I< ;8EJC<:8;I<;<C8HL<CC<LEGI<D@<IJKF:BK8B<
@EM<EK8@I< :FCC<:K@=8LI8;_AYC@<L<E8GG<C_!@8CF>L<=8:@C@K8K<LI JL@M@<EG8ILE<G?8J<;&*!
EFLM<CC<JFL8:KL8C@J_<J
2F@IGF@EK 8 @
(<:FDGC@8E:<D<:?8E@JDD_:8E@JD<;F9J<IM8E:< GI_MLYC8IK@:C<E<G<LK@E=C@><I8L:LE<D<JLI<GLE@K@M<
%<K:FDGC@8E:<D<:?8E@JD;8K@JMFFIQ@<E@E8IK B8E><<EJKI8=D88KI<><C<EFGC<>><E D88I@JQL@M<I
=8:@C@K8K@<=M8E88I;<E<<I;<I><I@:?KFG?<K9<MFI;<I<EM8EE8C<M@E>;8E?<K8=;N@E><E<IM8E <<EKF<><M@E> D8@J<JKGLI<D<EK=8:@C@K8K<LI<KM@J<GCLKiKYGIFDFLMF@IC<I<JG<:K;<C8::FI;HLYC<O@><I LE<:FE:<JJ@FEHL@
;@<MFFIM<<CC8E;<EEF;@>N8JFD;<FGE8D<M8E<<E;<I><C@ABD<:?8E@JD<@E;<+M<I<<EBFDJKK<BLEE<E _K8@KE_:<JJ8@I<GFLI;<EFD9I<LOG8PJ8=@EHL@CJGL@JJ<EK8GGIFLM<IC@E:CLJ@FE;LEK<CD_:8E@JD<;8EJC::FI;
>F<;B<LI<E
(::FI;;<,8I@J<JKLE8::FI;C_>8C<D<EK:FEKI8@>E8EK (8I_8C@J8K@FEG8IC<J,8IK@<JYC::FI;;<J8:K@FEJ<K
F9A<:K@=JHL@PJFEKC@_JC<J*8K@FE8CCP!<K<ID@E<; FEKI@9LK@FEJ :FEKI@9LK@FEJ;_K<ID@E_<J8LE@M<8LE8K@FE8C
E<JFEKG8J:FEKI8@>E8EK<J<EJF@ :FEKI8@I<D<EKY:<HL@_K8@KC<:8J;8EJC<:8;I<;L,IFKF:FC<;<'PFKF D8@JC<J
G8PJFEKKFLK<=F@JCF9C@>8K@FE;<GI<E;I<;<JD<JLI<JGFLI8KK<@E;I<:<JF9A<:K@=J LE<EL8E:<HL@_K8@KE_:<JJ8@I<
GFLI=8@I<<EJFIK<HL<C<J1/G8IK@:@G<EKYC8;FGK@FE;<C::FI;
L:FLIJ;<C8;<DF@K@_;LJ@^:C< C<J_D@JJ@FEJ<KC<JGL@KJ;<>8QY<==<K;<J<II<;F@M<EKJ_HL@C@9I<I<K <E
;8LKI<JK<ID<J C<J_D@JJ@FEJE<KK<J;F@M<EK;<M<E@I_>8C<JYQ_IF 8IK ;<+M<I<<EBFDJKM8E,8I@AJ@J<<EN<KK<C@AB9@E;<E;M<I;I8> %<K?8C<EM8E;<;FFI;<,8IK@A<E88E;<
+M<I<<EBFDJK><?<:?K<8:K@<J<E;F<CJK<CC@E><E;<Q>E *8K@FE8CCP!<K<ID@E<; FEKI@9LK@FEJ @JFGQ@:?E@<K
9@E;<E; @EK<><EJK<CC@E>KFKN8KN_C?<K><M8CN8JFE;<I?<K'PFKFGIFKF:FC D88I;<C8E;<EQ@AEN_CM<IGC@:?K
FDD88KI<><C<EK<E<D<EFD;<Q<;F<CJK<CC@E><EK<?8C<E <<EEL8E:<;@<EF;@>N8JFD<IMFFIK<QFI><E;8K
;<2/;<+M<I<<EBFDJKD<<BFE;<E>F<;B<LI<E
&E;<;<?<C=KM8E;<<<LNDF<K<E9IF<@B8J<D@JJ@<J<E GLKK<ED<K<CB88I@E<M<EN@:?KQ@AE<E;<E<KKF
<D@JJ@<JD<K8E;<I<NFFI;<E><C@AB88EELC 8IK ,FLII_8C@J<I:<KF9A<:K@= C<J_D@JJ@FEJDFE;@8C<J;F@M<EK8LGCLJM@K<8KK<@E;I<LEG@: ;89FI;;8EJC<JG8PJ
;_M<CFGG_J GL@J;8EJC<JG8PJ<E;_M<CFGG<D<EK 8M8EK;<;_:IFdKI<I8G@;<D<EKG8IC8JL@K< :FE=FID_D<EK8LO
D<@CC<LIJ8:HL@JJ:@<EK@=@HL<J;@JGFE@9C<J<K;FE:<E:FE=FID@K_8M<:C<J8E8CPJ<J;<C&,
(::FI;;<,8I@J:FEK@<EK;<EFD9I<LJ<J;@JGFJ@K@FEJHL@I_GFE;<EKYC8E_:<JJ@K_;LE<JFC@;8I@K_@EK<IE8K@FE8C<
8M<:C<JG8PJ<E;_M<CFGG<D<EK (<J8IK@:C<J <KJFEK<EFLKI<JG_:@=@HL<D<EK:FEJ8:I_JYC8@;<=@E8E:@^I<
8LKI8EJ=<IK;<K<:?EFCF>@<J<K8LI<E=FI:<D<EK;<J:8G8:@K_J;8EJC<JG8PJ<E;_M<CFGG<D<EK
!<+M<I<<EBFDJKM8E,8I@AJ9<M8KK8CI@AB<9<G8C@E><E;@<@EMLCC@E>><M<E88E;<EFF;88E@EK<IE8K@FE8C<
JFC@;8I@K<@KD<KFEKN@BB<C@E>JC8E;<E IK@B<CJ <EQ@AE9FM<E;@<EJG<=@:@<B><N@A;88E=@E8E:@bC<JK<LE
88E K<:?EFCF>@< FM<I;I8:?KE88I<E:8G8:@K<@KJFG9FLN@EFEKN@BB<C@E>JC8E;<E
0<E<@E;<;@KK<I<8C@J<I<EDF<K<E;<N<I<C;N@A;<<D@JJ@<JQFJE<CDF><C@ABG@<B<E <<IJK@E;<FEKN@BB<C;<
C8E;<E C8K<I@E;<FEKN@BB<C@E>JC8E;<E FD;88IE8JE<C8=K<E<D<E @EC@AED<K;<9<JK9<J:?@B98I<
N<K<EJ:?8G<E;LJ:FE=FID;<&, 8E8CPJ<J
(8;@==_I<E:@8K@FEHL@JL9J@JK<;@==^I<J<CFEC<JLA<K (8::FI;GI_MF@K;<J;@JGFJ@K@FEJJG_:@8C<JGFLIC<JG8PJC<J
DF@EJ8M8E:_J<KGFLIC<JG8PJC<JGCLJMLCE_I89C<J
!<EF>I<JK<I<E;<;@==<I<EK@8K@<M<IJ:?@CKG<IFE;<IN<IG %<K8BBFFI;MFFIQ@<KJG<:@8C<9<G8C@E><EMFFI;<
D@EJKFEKN@BB<C;<<EMFFI;<D<<JKBN<KJ98I<C8E;<E
(<GI@E:@G<;<I<JGFEJ89@C@K_J:FDDLE<JD8@J;@==_I<E:@_<J<K;<:8G8:@K_JI<JG<:K@M<J<JKD8@EK<EL<KC<JG8PJ
%<KGI@E:@G<M8E><D<<EJ:?8GG<C@AB<D88I><;@==<I<EK@<<I;<M<I8EKNFFI;<C@AB?<;<E<EI<JG<:K@<M<
:8G8:@K<@K<E9C@A=K9<?FL;<E<E;<FEKN@BB<C;<C8E;<EDF<K<E?<KMFFIKFLN9C@AM<EE<D<EQFN<CFG?<KMC8B ;_M<CFGG_J;F@M<EK:FEK@EL<IYGI<E;I<C@E@K@8K@M< K8EKJLIC<GC8E;<C8KK_EL8K@FEHL<JLIC<GC8E;L=@E8E:<D<EK
;LKI8EJ=<IK;<K<:?EFCF>@<J<K;LI<E=FI:<D<EK;<J:8G8:@K_J
M8ED@K@>8K@< 8CJFG?<KMC8BM8E=@E8E:@<I@E> K<:?EFCF>@<FM<I;I8:?K<E:8G8:@K<@KJFG9FLN
%<KC<<LN<E;<<CM8E;<9<G8C@E><EM8E;<+M<I<<EBFDJK@JM8EKF<G8JJ@E>FG8CC<C8E;<E
!<+M<I<<EBFDJKM8E,8I@AJ@J<<ELE@M<IJ<<C<EALI@;@J:?9@E;<E;@EK<IE8K@FE88CM<I;I8> !@==<I<EK@8K@<KLJJ<E (::FI;;<,8I@J<JKLE8::FI;@EK<IE8K@FE8CLE@M<IJ<C<KALI@;@HL<D<EK:FEKI8@>E8EK 1E<;@==_I<E:@8K@FE<EKI<
FEKN@BB<C;<<EFEKN@BB<C@E>JC8E;<E9C@A=K9<JK88ED88I;<+M<I<<EBFDJK9<M8K><<EM<IN@AQ@E><ED<<IE88I G8PJ;_M<CFGG_J<KG8PJ<E;_M<CFGG<D<EK:FEK@EL<;<O@JK<I D8@JC::FI;E<:FEK@<EKGCLJ8L:LE<I_=_I<E:<8L
DLI<EKI<C<JG8IK@<JEE<O<&<KEFE EE<O<&HL@_K8@K=@O_;8EJC8 FEM<EK@FE C@D8K;<J* 1
;<=@I<N8CCKLJJ<EEE<O& <EE@<K EE<O& G8IK@A<E;@<@E?<K2* 'C@D88KM<I;I8>M<I8EB<I;Q8K
DOC 54
2109/018
35
4e SESSION DE LA 54e LÉGISLATURE
KAMER
4e
ZITTING VAN DE 54e ZITTINGSPERIODE
2016
2017
LE@M<8L;<C1" C<JPJK^D<<LIFG_<E"0/8JJLI<LEGI@O;L:8I9FE<GFLILE<G8IK@<;<C_:FEFD@< D8@J:<CL@ :@
E<JKG8J<E:FI<JL==@J8DD<EKJFC@;<GFLI8;I<JJ<ILED<JJ8><<EK<ID<J;<GI@O8LO8:K<LIJ_:FEFD@HL<JC<J
@E:@K8EKYFG_I<IC8KI8EJ@K@FEM<IJLE=LKLI98J:8I9FE<<KE<LKI<JLIC<GC8E:C@D8K@HL<
(8<C>@HL<JFLK@<EK;^JCFIJ8LE@M<8L<LIFG_<EC<JD<JLI<JM@J8EKYF9K<E@ILEGI@O;L:8I9FE<JFC@;<<K
JL==@J8DD<EK_C<M_GFLII_8C@J<IC<J@EM<JK@JJ<D<EKJE_:<JJ8@I<J
+G"1 MC8BQFI>K?<K"1"0/MFFI<<EBFFCJKF=GI@AJ@E<<E;<<CM8E;<<:FEFD@< D88I;@<@JEF>E@<K
MFC;F<E;<IF9LLJKFDMFFI<<EGI@AJJ@>E88CK<QFI><E;8K<:FEFD@J:?<8:KFI<E88EQ<KFD;<KI8EJ@K@<K<
D8B<EE88I<<EBFFCJKF=8ID< BC@D88KE<LKI8C<KF<BFDJK
<C>@bJK<LEKFG"1 E@M<8L;8EFFB;<D88KI<><C<EFD<<EIF9LLJK<<EMFC;F<E;<?F><BFFCJKF=GI@AJK<
M<IBI@A><EFD;<@EM<JK<I@E><E;@<EF;@>Q@AEK<M<IN<Q<EC@AB<E
<<E 52$'0$3 K<FEKN@BB<C<E;@<<<E>IF<@G8;
L@KK<B<EKFDK<BFD<EKFK<<E<<IC@AB<9@A;I8><
88E;<D@CA8I;;FCC8IFGA88I98J@JMFFI?<K
5((1/,0$7(81' M8E;<2<I<E@>;<*8K@<J
K<GC<@K<EMFFI;<L@K>@=K<M8E>IF<E<F9C@>8K@<J ;<GC8@;<IGFLICp_D@JJ@FE;pF9C@>8K@FEJM<IK<J
?
CHAMBRE
@
%<K.<><<I8BBFFI;MFFIQ@<K;8K<C>@bFG"LIFG<<JE@M<8L:FEJKIL:K@<=9C@A=KD<<N<IB<E88E;<
><C<@;<C@AB<@EMF<I@E>M8E<<E=@E8E:@bC<KI8EJ8:K@<K8BJFE;<I?<KI<>@D<M8E;<
M<IJK<IBK<J8D<EN<IB@E> D88IJG<:@=@:<<IKE@<K;8K;<@EBFDJK<EM8E<<E;<I><C@AB<?<==@E>QFL;<ENFI;<E
><9IL@BKMFFI?<K=@E8E:@<I<EM8E?<KBC@D88K9<C<@;
?@<I88EN<I;EF>><<E><MFC>><><M<E
<C>@b?<<=K9@A><;I8><E88E;<FEKN@BB<C@E><EGL9C@:8K@<M8E<<E;<I><C@AB<IF8;D8G;FFI;<>IF<GM8E
;p_C89FI<ILE<=<L@CC<;<IFLK<;<M8EKD<E<I
;FEFIC8E;<E !<<C>@J:?<9@A;I8><88E;@KIFLK<GC8E9<;I88>KD@CAF<E<LIFG<IA88IKFK<ED<K
GIF>I<JJ@M<D<EK8LM<IJ<D<EK;pLE<ALJK<
:FEKI@9LK@FE;<D@CC@8I;J;<;FCC8IJG8I8E8L
5((1/,0$7(81'
;<GC8@;<I<E=8M<LI;<J=@E8E:<D<EKJ@EEFM8EKJ
GFLIC<:C@D8K:FDD<G8I<O<DGC<Cp@EJK8LI8K@FE
;pLE<K8O<JLIC<JKI8EJ8:K@FEJ=@E8E:@^I<J8L
E@M<8L;<JG8PJD<D9I<J;<Cp1E@FE
<LIFG_<EE<<K;p8JJLI<ILE=@E8E:<D<EKGL9C@:
<E@EKIF;L@J8EKLE<K8O<JLIC<JKI8EJ8:K@FEJ
=@E8E:@^I<J GL@JYCp_:?<CC<;<Cp<EJ<D9C<;<
Cp1E@FE<LIFG_<EE<<KYCp_:?<CC<@EK<IE8K@FE8C<
K<GC<@K<EMFFI;<@EEFM8K@<M<
BC@D88K=@E8E:@<I@E><EQF8CJ;<@EMF<I@E>M8E<<E
K8BJFG=@E8E:@bC<KI8EJ8:K@<J@E8CC<"L
C@;JK8K<E<EK<QFI><EMFFI<<E9@ABFD<E;<
FM<I?<@;J=@E8E:@<I@E> N88I9@A<<E9<C8JK@E>FG
=@E8E:@bC<KI8EJ8:K@<JNFI;K@E><MF<I;
M<IMFC><EJM@8;<"LIFG<J<1E@<@E?88I><?<<C
<EFG@EK<IE8K@FE88CE@M<8L
>
L:LE<JL@K<E8<E:FI<_K_;FEE_<Y:<C8
(8<C>@HL<8:FEKI@9L_YC_C89FI8K@FE<KYC8GL9C@:8K@FE;LE<=<L@CC<;<IFLK<<E:<J<EJG8IC<>IFLG<;<JG8PJ
;FE8K<LIJ (8:FEKI@9LK@FE9<C><8LGC8E;<:<KK<=<L@CC<;<IFLK<J_C^M<YD@CC@FEJ"1.G8I8EALJHL<E
@E:CLJ
(::FI;;<>FLM<IE<D<EKGI_MF@KHL<C8<C>@HL<:FEK@EL<I8;<G8IK@:@G<I8:K@M<D<EK8LE@M<8L<LIFG_<EY
C@EKIF;L:K@FE;LE<K8O<JLIC<JKI8EJ8:K@FEJ=@E8E:@^I<J;8EJC<:8;I<;LI_>@D<;<:FFG_I8K@FEI<E=FI:_< D8@JE<
JG_:@=@<G8JHL<C<JI<M<ELJ;LE<K8O<;<:<><EI<J<I8@<EKLK@C@J_JGFLIC<=@E8E:<D<EK;<C8GFC@K@HL<:C@D8K@HL<
(<EM@IFEE<D<EK<JKLEK?^D<KI8EJM<IJ8C;<C8 FFG_I8K@FE9<C><8L;_M<CFGG<D<EK
"<EN<I<C;N@A;<9<N<>@E>FD@EM<JK<<I;<IJ88EK<Q<KK<EI<B<E@E>K<?FL;<ED<K;<BC@D88KI@J@:FJM8E?LE
1E<;PE8D@HL<DFE;@8C<GFLI@E:@K<IC<J@EM<JK@JJ<LIJYK<E@I:FDGK<;<JI@JHL<J;<C<LIJ@EM<JK@JJ<D<EKJGFLIC<
9<C<>>@E><EBI@A>K<<EN<KK<C@AB<FDB8;<I@E>9@EE<E;<"1;FFI;<88EG8JJ@E>M8EI@:?KC@AE "$
9<KI<==<E;<;<G<EJ@F<E=FE;J<E<E;@<?<EQ8CM<IGC@:?K<EFDI<B<E@E>K<?FL;<ED<KBC@D88KI@J@:FJ<E;< :C@D8KM8I<:<MF@ILE:8;I<C_>8C8LJ<@E;<C1"G8IC8;8GK8K@FE;<C8;@I<:K@M< "I<C8K@M<8LO=FE;J;<
G<EJ@FE<KHL@C<JF9C@><I8YK<E@I:FDGK<;<JI@JHL<J:C@D8K@HL<J<K;<J:FEJ_HL<E:<J;L:8I9FECF:B @E
><MFC><EM8EQ>E :8I9FECF:B @E<E9<B<E;K<D8B<E?F<Q<;88II<B<E@E>D<<?FL;<E@E?LE9<JC@JJ@E><E
<E=<ID<D<EK;8EJLE<CF>@HL<:8I9FE< <KY=8@I<J8MF@I:FDD<EK@CJ<EK@<E;IFEK:FDGK<;8EJC<LIJ
@EM<JK@JJ<D<EKJ
1@K<I88I;DF<K?<K9<GI@AQ<EM8EBFFCJKF=?8E;@E?8E;>88ED<K=C8EB<I<E;9<C<@;FD8E;<I< E@<K
GI@AJ><I<C8K<<I;<?@E;<IG8C<EN<>K<N<IB<E @EJ<:KFI<EQF8CJ;<<C<BKI@:@K<@KJGIF;L:K@< ;<><9FLN<EJ<:KFI
@<E<EK<E;L C8=@O8K@FE;LEGI@O;L:8I9FE<;<MI88CC<I;<G8@I8M<:LE<GFC@K@HL<;8::FDG8>E<D<EK8=@E
<ED<KE8D<FFB;<KI8EJGFIKJ<:KFI ;_C@D@E<IC<J8LKI<JF9JK8:C<J EFEC@_J8LGI@O ;8EJ;<JJ<:K<LIJK<CJHL<C8GIF;L:K@FE;_C<:KI@:@K_ C<J<:K<LI;L
9[K@D<EK<KJG_:@8C<D<EKC<J<:K<LI;LKI8EJGFIK
+FB@EJ<:KFI<E9L@K<E?<K"1"0/B8E<<EBFFCJKF=GI@AJ<<E9<C8E>I@AB<IFCJG<C<E )@E@JK<I)8I>?<DC8E:<<IK )aD<;8EJC<JJ<:K<LIJHL@E<I<C^M<EKG8J;LJPJK^D<"0/<LIFG_<E LEGI@O;L:8I9FE<G<LKAFL<ILEIiC<
@DGFIK8EK <JKGFLIHLF@C8)@E@JKI<)8I>?<DC8E:<I8GIF:?8@E<D<EKLE;_98KE8K@FE8CJLIC<GI@O;L:8I9FE<8=@E
;88IFD9@EE<EBFIK<<EE8K@FE88C;<98KFM<I;<BFFCJKF=GI@AJFD?@<I;@<G<IFG@EK<>88E<EKFK:FE:I<K<
;_KL;@<I:<KK<HL<JK@FE;<=8]FEGCLJ8GGIF=FE;@<<K;<G8IM<E@IY;<JGIFGFJ@K@FEJ:FE:I^K<J
MFFIJK<CC<EK<BFD<E
,FLID<KKI<<EmLMI<:<KF9A<:K@= LE:FEJ<EJLJKFLAFLIJGCLJC8I><J<;_>8><<E=8M<LI;<C8JLGGI<JJ@FE
GIF>I<JJ@M<;<JJL9J@;<J8LO:FD9LJK@9C<J=FJJ@C<J=FJJ@C=L<CJL9J@;@<J <K;<C@EJK8LI8K@FE;LEGI@O;L:8I9FE<
(8IK@:C< : ;<C::FI;@DGFJ<CF9C@>8K@FE;<I<E;I<C<J=CLO=@E8E:@<IJ:FDG8K@9C<J8M<:CF9A<:K@=;<
K<DG_I8KLI<<K8M<::<CL@;LE;_M<CFGG<D<EKY=8@9C<_D@JJ@FE;<:8I9FE<<KI_J@C@<EK8LO:?8E><D<EKJ
:C@D8K@HL<J
2F@IGF@EKJ 8 @@@<K :
+DL@KMF<I@E>K<><M<E88E;<Q<;F<CJK<CC@E>>IF<@K<<EJK<<;J9I<;<I<:FEJ<EJLJ;8KJL9J@;@<JMFFI=FJJ@<C<
9I8E;JKF==<E=FJJ@C=L<CJL9J@;@<J DF<K<ENFI;<EL@K><=8J<I<<I;<E;8K<<EBFFCJKF=GI@AJDF<KNFI;<E
@E><MF<I;
IK@B<C :M8E;<+M<I<<EBFDJKC<>K;<M<IGC@:?K@E>FGFD=@E8E:@bC<JKIFD<E:F?<I<EK;<D8B<ED<K;<
K<DG<I8KLLIJ;F<CJK<CC@E><ED<K;<;F<CJK<CC@E>M8E<<EBFFCJKF=8ID<<EBC@D88KN<<I98I<FEKN@BB<C@E>
Q@<FE;<IGLEK 8 @@@<E :
;<J<EJ@9@C@J<IC<JG8PJ<EMF@<;<;_M<CFGG<D<EK )@C@<L@J<<EKI8EJM<IJ88CK?<D8M8E;<<C>@J:?<+EKN@BB<C@E>JJ8D<EN<IB@E>
HL8EKYCpFGGFIKLE@K_;p@EK_>I<IC8;FEE<
<EM@IFEE<D<EK8C<;8EJC<LIJGIFA<KJ;<
;_M<CFGG<D<EKJ8EJGFIK<IGI_AL;@:<Y:<
;_M<CFGG<D<EK
;p@E:@K<IC<J98EHL<JDLCK@C8K_I8C<J<KC<J
98@CC<LIJYJ<=@O<I;<JF9A<:K@=J:?@==I_JGFLIC<
:C@D8K<KY<E:FLI8><IC<J8:K<LIJ=@E8E:@<IJY
I_FI@<EK<IC<LIJI<JJFLI:<JM<IJ;<J8:K@M@K_J
JF9I<J<E:8I9FE< <EGI<E8EK<E:FDGK<C8
:FEKI8@EK<C@_<8L:?8E><D<EK:C@D8K@HL<
;<FEKN@BB<C@E>JC8E;<E<I9<NLJKM8EK<D8B<E
;8K?<KFGGFIKLLE@J?<KD@C@<L 8JG<:KFGK<
E<D<E@E?LEFEKN@BB<C@E>JGIFA<:K<E QFE;<I
;88I9@A;@<FEKN@BB<C@E>@E?<K><;I8E>K<
9I<E><E
;<DLCK@C8K<I8C<98EB<E<E;<><C;J:?@<K<IJ
<IKF<88EK<JGFI<EMFFI?<KBC@D88K
:@A=<I;F<C<EM8JKK<JK<CC<E<E;<=@E8E:@bC<
JG<C<IJ88EK<DF<;@><EFD?LED@;;<C<EFG
BFFCJKF=8ID<8:K@M@K<@K<EK<?<IFI@bEK<I<E
N88I9@AQ@AI<B<E@E>?FL;<ED<K;<
BC@D88K><I<C8K<<I;<C8JK
<
;<GC8@;<IGFLILE<:C8LJ<;<I_M@J@FEI_>LC@^I<
;<JF9A<:K@=J<K;<J8::FI;J:C@D8K@HL<J
G<ID<KK8EK;<D8@EK<E@IC<J8D9@K@FEJ8=@E;<
C@D@K<IGFLICp8L>D<EK8K@FE;<C8
K<DG_I8KLI<;< S YS 8LD8O@DLD<K Y
CFE>K<ID< LEF9A<:K@=DFE;@8C;<C8E<LKI8C@K_
:8I9FE<;<Y
=
K<@AM<I<EMFFI<<E:C8LJLC<N88I9@A;<
;F<CJK<CC@E><E<E;<BC@D88K8BBFFI;<E
I<><CD8K@>NFI;<E?<IQ@<EFDE@<KK<DF<K<E
8=N@AB<EM8E?<KJKI<<=;F<CFD;<K<DG<I8KLLI
JK@A>@E>K<><EK<9<G<IB<EKFKD8O@D88C
S KFKS <E FGD@E;<IC8E><
K<ID@AE N<I<C;N@A;;<;F<CJK<CC@E>@EQ8B<
BFFCJKF=E<LKI8C@K<@KK<9<I<@B<EKLJJ<E<E
;
36
DOC 54
2109/018
4e SESSION DE LA 54e LÉGISLATURE
KAMER
4e
K<8KK<E;<I<EFG?<K=<@K;8K;<
BC@D88K><I<C8K<<I;<><9<LIK<E@JJ<E@E
9<G88C;<;<C<E<<EM<I<I><I@E>M8E;<
MCL:?K<C@E><E:I@J@J@E;<?8E;QFL;<EBLEE<E
N<IB<E
K<GC<@K<EMFFI;<<IB<EE@E>M8E;<JK8KLJ
M8EqBC@D88KMCL:?K<C@E>r
<IFGKF<K<Q@<E;8K?<K;<<CM8E;<=@E8E:@<I@E>
M8E;<88EG8JJ@E>JJKI8K<>@<bEM8E;<
BN<KJ988IJK<C8E;<E><G8JK
C
ZITTING VAN DE 54e ZITTINGSPERIODE
2016
2017
;<@E?<KB8;<IM8E;<2<I<E@>;<*8K@<J
FG><I@:?K<N<IB>IF<GK<JK<LE<EK<E<@E;<;<
FM<I;I8:?KM8E>IF<E<K<:?EFCF>@<K<
FGK@D8C@J<I<E
K<@AM<I<EMFFI<<EJK<IB<FEKBFGG<C@E>M8E;<
<:FEFD@J:?<>IF<@<E;< + L@KJKFFK
H
I
?<KJPJK<<DM8ED<K@E>M8E;<MFFIK>8E>K<
<IKF<9@AK<;I8><EKF<G8JJ@E>K<M<IC<E<E88E
;<M<I9@EK<E@JM8E'FG<E?8><EFDM8E8=
MFFI;<FEKN@BB<C@E>JC8E;<ED@CA8I;;FCC8I
88EFM<I?<@;J<EGI@M_><C;88EK<N<E;<E
MFFI8C;FFI;<8:K@M<I@E>M8E;<
FEKN@BB<C@E>J98EB<E ;<GI@M_J<:KFI<E;<
@EEFM8K@<M<=@E8E:@<I@E><E
G
J
K<GC<@K<EMFFI;<M8JKJK<CC@E>M8E
C8E><K<ID@AE;F<CJK<CC@E><E@EQ8B<88EG8JJ@E>
F
E
D
<<EJPJK<<DM8EMIF<>K@A;@><N88IJ:?LN@E>@E
K<JK<CC<EFD9<MFCB@E><EGFK<EK@<<C
9CFFK><JK<C;88EE8KLLII8DG<E QFJGF<;@>
DF><C@ABK<N88IJ:?LN<E MFFI8C@E;<
BLJK><9@<;<E
!<=<;<I8C<9@A;I8><88E?<KE8K@FE88C8;8GK8K@<GC8E>F<;><B<LI;FG ;FFI;<D@E@JK<II88;
MFFIQ@<K@E<<ED88KI<><C88E>88E;<o;<M<IJK<IBK<J8D<EN<IB@E>KLJJ<EC@;JK8K<EMFFI?<K:I@J@J9<?<<I9@A
E8KLLII8DG<EpN88I@ENFI;K88E><><M<E;8Ko@E?<KB8;<IM8E;<?<IQ@<E@E>M8E;<"LIFG<J<N<K><M@E>
88E>88E;<;<:@M@<C<9<J:?<ID@E> ;<J8D<EN<IB@E><E;<:FjI;@E8K@<KLJJ<EC@;JK8K<EM<IJK<IBKQ8CNFI;<E
N8K9<KI<=KI<;;@E>JN<IB<E 9<?<<IM8EI8DG<E<EGI<M<EK@<
<C>@bE<<DK;<<C88E$n$,,*<OKNFIB@E>>IFLG<E;<$I<<E,L9C@:,IF:LI<D<EK$,, ;M@JFIP$IFLG
M8E;<"LIFG<J< FDD@JJ@<
%<K#<;<I88C&EJK@KLLKMFFI!LLIQ8D<+EKN@BB<C@E>&#!! #&!+ :FjI;@E<<IK8CC<J;8K><9<LIKFG?<KMC8BM8E
;LLIQ8D<FM<I?<@;JFG;I8:?K<EM@8;<0<:?E@J:?<>IF<GM8E;<&EK<I;<G8IK<D<EK8C< FDD@JJ@<MFFI
!LLIQ8D<+EKN@BB<C@E> &!! & !+ D88IFFBM@8;<FGMFC>@E>;@<Q<;F<EM8E;<=<;<I8C<FDQ<E;9I@<=
88E>88E;<;LLIQ8D<FM<I?<@;JFG;I8:?K<E
(8D8A<LI<G8IK@<;L=@E8E:<D<EK:C@D8K@HL<@EK<IE8K@FE8C;<C8<C>@HL<<JK8==<:K_<Y;<JD<JLI<J;8;8GK8K@FE
;<JFLK<E@IC<JPJK^D<;<D<JLI<;<JGIF>I^J
;<D@C@K<I<E=8M<LI;pLE;_:FLGC8><D8IHL_
<EKI<C8:IF@JJ8E:<_:FEFD@HL<<KC<J_D@JJ@FEJ
;< +
IK@B<CM8E;<+M<I<<EBFDJKM8E,8I@AJMFFIQ@<K@E;<@EJK<CC@E>M8E<<E"E?8E:<;0I8EJG8I<E:P
#I8D<NFIB
"<E;<I><C@AB<FEKBFGG<C@E>><9<LIK8CC8E>@E<C>@b;<D8:IF <:FEFD@J:?<8E8CPJ<JQ@<?<KGIF>I8DD8
MFFI;<KI8EJ@K@<M8E<C>@bE88I<<EBFFCJKF=8ID<D88KJ:?8GG@A N@AQ<E<IFG;8K?<KDF><C@AB@JFD<<E
;<I><C@AB<FEKBFGG<C@E>KF<K<G8JJ<EQFE;<IK<I8B<E88E?<K>IF<@E@M<8L
;<JFLK<E@IC<>IFLG<;<KI8M8@CD@JJLIG@<;;8EJ <C>@b?<<=K;<9<EF<D@E>M8E<<E<C>@J:?C@;MFFI><JK<C;<EM<IBI<><E 9@A?<K0<:?EFCF>P"O<:LK@M<
FDD@KK<< <<EFI>88EM8E;<1*#
;8K9<C8JK@JD<K;<<M8CL8K@<<E?<K;F<EM8E88E9<M<C@E><EFG?<K
C<:8;I<;<J*8K@FEJ1E@<J8=@E;pFGK@D@J<IC<J
MC8BM8EFEKN@BB<C@E><EK<:?EFCF>@<FM<I;I8:?K
KI8EJ=<IKJ;<K<:?EFCF>@<JM<IK<J
(8IK@:C<;<C::FI;;<,8I@JGI_MF@KC8D@J<<EGC8:<;LE1+$1&('!5$163$5(1&<5$0(:25. :8;I<;<
KI8EJG8I<E:<I<E=FI:_
1EK<C;_:FLGC8><8C@<L;<GL@JCFE>K<DGJ<E<C>@HL<C<J8E8CPJ<JD8:IF_:FEFD@HL<JMF@IC<GIF>I8DD<GFLIC8
KI8EJ@K@FE;<C8<C>@HL<M<IJLE<JF:@_K_98J:8I9FE< @E;@HL<EKHL@C<JKGFJJ@9C<;<GFLIJL@MI<LEK<C;_:FLGC8><
J8EJDaD<8==<:K<IC<E@M<8L;<C8:IF@JJ8E:<
(8<C>@HL<8GIFGFJ_<KF9K<EL C8EFD@E8K@FE;LED<D9I<9<C><;8EJC<0<:?EFCF>P"O<:LK@M< FDD@KK<<
FI>8E<;<C1*#
:?8I>_;_M8CL<I<K;_D<KKI<;<JI<:FDD8E;8K@FEJ<ED8K@^I<;<;_M<CFGG<D<EK<K;<
KI8EJ=<IKK<:?EFCF>@HL<
(8<C>@HL<M<IJ<:?8HL<8EE_<ALJHL<E@E:CLJLE<:FEKI@9LK@FE;<D@CC@FEJ"1. ;FEKD@CC@FEJJFEK
JLGGFIK_JG8IC8LKFI@K_=_;_I8C<
IK@B<C M8E;<+M<I<<EBFDJKM8E,8I@AJC<>K8CJ;F<CJK<CC@E>@EQ8B<8;8GK8K@<M8JK;8K;<:8G8:@K<@KFDQ@:? (8IK@:C< ;<C::FI;;<,8I@J@DGFJ<:FDD<F9A<:K@=<ED8K@^I<;8;8GK8K@FE;<I<E=FI:<IC<J:8G8:@K_J
;p8;8GK8K@FE ;8::IFdKI<C8I_J@C@<E:<8LO:?8E><D<EKJ:C@D8K@HL<J<K;<I_;L@I<C8MLCE_I89@C@K_;<JG8PJY:<J
88EK<G8JJ<EDF<KNFI;<EM<I?FF>; ;<N<<I988I?<@;DF<KNFI;<EM<IJK<IBK<E;<BN<KJ988I?<@;M8E
:?8E><D<EKJ :FE=FID_D<EKYCpF9A<:K@=;<K<DG_I8KLI<_EFE:_YCp8IK@:C<S S
C8E;<EDF<KNFI;<EM<ID@E;<I; @EFM<I<<EJK<DD@E>D<K;<K<DG<I8KLLIJ;F<CJK<CC@E><E@E8I@KB<CS S
(p8IK@:C< ;<Cp8::FI;;<,8I@J@EJK8LI<LE<F9C@>8K@FEGFLIC<J,8IK@<J;p<EKI<GI<E;I< J@:<C88GG8I8dKE_:<JJ8@I<
IK@B<C M8E?<K8BBFFI;M8E,8I@AJJK<CK<<EM<IGC@:?K@E>@EMFFI;<,8IK@A<EFD N88IEF;@> GIF:<JJ<EFGK< ;<JGIF:<JJLJ;<GC8E@=@:8K@FE;<Cp8;8GK8K@FE<KD<KKI<<EmLMI<;<JD<JLI<JHL@:FEJ@JK<EKEFK8DD<EKYD<KKI<
<EGC8:<FLYI<E=FI:<I;<JGC8EJ GFC@K@HL<J<K FL:FEKI@9LK@FEJLK@C<J
Q<KK<E@EQ8B<GC8EE@E>M8E;<88EG8JJ@E> <ED88KI<><C<EK<@DGC<D<EK<I<E;@<<I@E9<JK88EFDELKK@><
GC8EE<E 9<C<@;JC@AE<E<E F=9@A;I8><EFGK<Q<KK<EF=K<M<IJK<IB<E
L:LE<JL@K<E8<E:FI<_K_;FEE_<Y:<C8
%<K>IFFKJK<;<<CM8E;<<C>@J:?<@EK<IE8K@FE8C<BC@D88K=@E8E:@<I@E>>88KE88I8;8GK8K@<D88KI<><C<E
L:LE<JL@K<E8<E:FI<_K_;FEE_<Y:<C8
(8:FEKI@9LK@FE=_;_I8C<8LGC8EE8K@FE8C8;8GK8K@FE8;FGK_<C< G8IC< !) GI_MF@KLE<D<JLI<
I<C8K@M<YRC8:FCC89FI8K@FEI<E=FI:_<<EKI<_K8KJD<D9I<JGFLIC8><JK@FE;<:I@J<JCFIJ;<:8K8JKIFG?<J
E8KLI<CC<JT@E;@HL8EKHL<o;8EJC<:8;I<;<C8I_M@J@FE;<C8C_>@JC8K@FE<LIFG_<EE<I<C8K@M<YC8GIFK<:K@FE:@M@C< C8
:FCC89FI8K@FE<KC8:FFI;@E8K@FE<EKI<WK8KJD<D9I<JJ<I8I<E=FI:_<<ED8K@^I<;<KI8M8LO;<J8LM<K8>< ;<><JK@FE
;<J:8K8JKIFG?<J<K;<GI_M<EK@FE
(8<C>@HL<G8IK@:@G<8L$n$,,*<OKNFIB@E>>IFLG<KC<$I<<E,L9C@:,IF:LI<D<EK$,, ;M@JFIP$IFLG;<C8
FDD@JJ@FE"LIFG_<EE<
(&EJK@KLK#_;_I8CGFLIC<!_M<CFGG<D<EK!LI89C<&#!! #&!+ :FFI;FEE<KFLK:<HL@J<=8@K<ED8K@^I<;<)8I:?_J
,L9C@:J;LI89C<JM@8C<$IFLG<0<:?E@HL<;<C8 FDD@JJ@FE&EK<I;_G8IK<D<EK8C<GFLIC<!_M<CFGG<D<EK!LI89C<
&!! & !+ D8@J8LJJ@M@8C<JL@M@HLp@CJ=FEK;<C8:@I:LC8@I<=_;_I8C<JLIC<JD8I:?_J,L9C@:J;LI89C<J
?@<I88EN<I;EF>><<E><MFC>><><M<E
;<:FEKI@9L<IYD<KKI<<EF<LMI<Cp<E>8><D<EK <C>@b;I88>KKFK<ED<KA88IC@ABJD@CAF<E<LIF9@A N88IM8ED@CAF<ENFI;<E><;I8><E;FFI;<
=<;<I8C<FM<I?<@;
;< FG<E?8>L<;<DF9@C@J<ID@CC@8I;J;<
;FCC8IJ;<=FE;JGL9C@:J<KGI@M_JYG8IK@I;<
GFLIC<JG8PJ<E;_M<CFGG<D<EK EFK8DD<EK<E
DF9@C@J8EKC<J98EHL<J;<;_M<CFGG<D<EK C<
J<:K<LIGI@M_<KC<J=@E8E:<D<EKJ@EEFM8EKJ
;<GC8@;<IGFLIC8=@O8K@FE;pF9A<:K@=J
;p8;8GK8K@FEYCFE>K<ID<
;<GC8@;<IGFLIC8I<:FEE8@JJ8E:<;LJK8KLK;<
qI_=L>@_:C@D8K@HL<r
;<M<@CC<IY:<HL<C8G8IK;<=@E8E:<D<EK;<J
JKI8K_>@<J;p8;8GK8K@FE;<JG8PJC<JGCLJ
MLCE_I89C<JJF@K8;8GK_<
;p8KK@I<ICp8KK<EK@FEJLIC<=8@KHL<C<J_M_E<D<EKJ ?@<I88EN<I;EF>><<E><MFC>><><M<E
;pFI@>@E<:C@D8K@HL<HL@JLIM@<EE<EK;8EJ
:<IK8@E<JI_>@FEJGFLII8@<EK:FEKI@9L<IY
8>>I8M<IC8:I@J<D@>I8KF@I<
;<D<KKI<<EGC8:<LEJPJK^D<;p8C<IK<GI_:F:<
8=@E;<GI_M<E@IC<GCLJKiKGFJJ@9C<C<J
GFGLC8K@FEJGFK<EK@<CC<D<EK<OGFJ_<J8LO
:8K8JKIFG?<JE8KLI<CC<J EFK8DD<EKGI^J;<J
:iK<J
;<FM<I?<@;JFG;I8:?K<E;LLIQ88D?<@;J:I@K<I@8 ;<;FEE<ILE:8I8:K^I<GCLJM<IK8LOD8I:?_J
K<><M<E
GL9C@:J
B
A
DOC 54
2109/018
37
CHAMBRE
4e SESSION DE LA 54e LÉGISLATURE
KAMER
4e
ZITTING VAN DE 54e ZITTINGSPERIODE
2016
;<Q<K<9<KI<BB<E9@A;<
9<JCL@KMFID@E>JGIF:<JJ<EM8E;<
FE;<I?8E;<C@E><E 88E><Q@<EQ@AFFB<JJ<EK@bC<
8:KFI<EQ@AE@E;<FEKN@BB<C@E>M8E;<
C8E;9FLN ;<MF<;J<CGIF;L:K@<<E;<<:FEFD@<
@E;<FEKN@BB<C@E>JC8E;<E
;<FEKN@BB<C@E>JC8E;<EK<?<CG<E9@A;<L@K9FLN
M8E;F<CKI<==<E;<?FF>I<E;<D<EKJ<E<I>@<
@E=I8JKIL:KLI<E<E9@A?<K;LLIQ88D@EQ<KK<E
M8E?LEFM<IMCF<;@>88EN<Q@><E8KLLIC@AB<
?LCG9IFEE<E
<E<IQ@A;J E@<LN<K<:?EFCF>@<bEK<JK@DLC<I<E
;@<BLEE<E9@A;I8><EKFK;<M<IN<Q<EC@AB@E>M8E
;<I<;L:K@<;F<CJK<CC@E><E;@<DF><C@ABQLCC<E
NFI;<EM8JK><JK<C;<E 8E;<IQ@A;J D88KI<><C<E
K<9<MFI;<I<E@EQ8B<88EG8JJ@E>88E;<
BC@D88KM<I8E;<I@E><ED@K@>8K@<M8E;<><MFC><E
<IM8E
O
P
D<K9<KI<BB@E>KFK;<BC@D88KMI88>JKLBB<EK<
@AM<I<EMFFI><E;<I><C@AB?<@;<EMFFI;<
D<EJ<EI<:?K<E I<B<E@E>?FL;<E;D<K;<;FFI
;<2<I<E@>;<*8K@<JFG><JK<C;<I@:?KJEF<I<E
F#20(1(1'(548$/,7<$1'/,0$7(+$1*(
M
N
<IMFFIK<QFI><E;8K9<JKI@A;@E>M8E
<E<I>@<8IDF<;<@E;<FEKN@BB<C@E>JC8E;<E<<E
M8E;<9<C8E>I@ABJK<;F<CJK<CC@E><EM8E?<K
5((1/,0$7(81' NFI;K
;<M8JKJK<CC@E>K<JK<LE<EM8E<<EI<<BJ8:K@<J
<ED88KI<><C<EMFFI;<G<I@F;< MhhI;<K<EL@KMF<IC<>>@E>M8E;<FM<I<<EBFDJK
M8E,8I@AJ
L
K
2017
!8EJJ8:FFG_I8K@FE8L;_M<CFGG<D<EK C8<C>@HL<<JK8KK<EK@M<YC8::^JYLE<_E<I>@<;LI89C<;8EJC<JG8PJ<E
;_M<CFGG<D<EK !<J<O<DGC<J<E:<J<EJJFEKC<JFLK@<E8L$"#/2%$/19,5210(17$/$&,/,7< #FE;JGFLI
C<EM@IFEE<D<EKDFE;@8C <K;<JGIFA<KJ<ED8K@^I<;_E<I>@<I<EFLM<C89C<8L.N8E;8<K8L)FQ8D9@HL<
(8<C>@HL<8GIFGFJ_<KF9K<EL C8EFD@E8K@FE;LED<D9I<9<C><;8EJC<0<:?EFCF>P"O<:LK@M< FDD@KK<<
FI>8E<;<C1*#
:?8I>_;_M8CL<I<K;_D<KKI<;<JI<:FDD8E;8K@FEJ<ED8K@^I<;<;_M<CFGG<D<EK<K;<
KI8EJ=<IKK<:?EFCF>@HL<
&EQ@AEFEKN@BB<C@E>JJ8D<EN<IB@E>><<=K<C>@b88E;8:?K88E;<KF<>8E>KFK;LLIQ8D<<E<I>@<@E
FEKN@BB<C@E>JC8E;<E 2FFI9<<C;<E?@<IM8EQ@AE;<FE;<IJK<LE@E>M8E;<$"#$CF98C"EM@IFED<EK8C#8:@C@KP
<EGIFA<:K<EIFE;?<IE@<LN98I<<E<I>@<@E.N8E;8<E)FQ8D9@HL<
<C>@b?<<=K;<9<EF<D@E>M8E<<E<C>@J:?C@;MFFI><JK<C;<EM<IBI<><E 9@A?<K0<:?EFCF>P"O<:LK@M<
FDD@KK<< <<EFI>88EM8E;<1*#
;8K9<C8JK@JD<K;<<M8CL8K@<<E?<K;F<EM8E88E9<M<C@E><EFG?<K
MC8BM8EFEKN@BB<C@E><EK<:?EFCF>@<FM<I;I8:?K
;p<E:FLI8><I;pLE<G8IK C<JEFLM<CC<J
K<:?EFCF>@<JHL@G<LM<EK:FEKI@9L<IYC8
I_8C@J8K@FE;<JF9A<:K@=J;<I_;L:K@FEGFLM8EK
aKI<=@O_J <K ;p8LKI<G8IK C<J8:K@FEJ
;p8;8GK8K@FE8L:?8E><D<EK:C@D8K@HL<<K
;p8KK_EL8K@FE;<J<J<==<KJ
<JGI@FI@K_JJFEK_>8C<D<EKI<GI@J<J;8EJC8:FFG_I8K@FE8M<:;8LKI<JG8PJ<KFI>8E@J8K@FEJ 1E<O<DGC<KI^J
!<Q<GI@FI@K<@K<ENFI;<EFFBD<<><EFD<E@E;<J8D<EN<IB@E>D<K8E;<I<C8E;<E<EFI>8E@J8K@<J "<E?<<C
:FE:I<<KMFFI9<<C;@J;8K<C>@b;<M<IK8C@E>E88I?<K#I8EJM8E<<E1*!, ?8E;C<@;@E>FM<I?<K@EK<>I<I<EM8E :FE:I<K<JKHL<C8<C>@HL<8GI@J<E:?8I><C8KI8;L:K@FE=I8E]8@J<;LED8EL<C;L,*1!JLIC@EK_>I8K@FE;<C8
;@D<EJ@FE;L><EI<;8EJC_C89FI8K@FE;<J $7,21$//<(7(50,1('2175,%87,216 :FEKI@9LK@FEJ;_K<ID@E_<J8L
;<><E;<I;@D<EJ@<@E;<L@KN<IB@E>M8E;<*8K@FE8CCP!<K<ID@E<; FEKI@9LK@FEJFGQ@:??<<=K><EFD<E
E@M<8LE8K@FE8C
;p@DGC@HL<I:<CC<J :@;8EJC<JGIF:<JJLJ
;_:@J@FEE<CJ;<JE_>F:@8K@FEJ:8I<CC<JJFEK
_>8C<D<EK;<J8:K<LIJ<JJ<EK@<CJ;L
;_M<CFGG<D<EK8>I@:FC< 8C@D<EK8@I<<K
_:FEFD@HL< ;8EJC<JG8PJ<EMF@<;<
;_M<CFGG<D<EK
;p8@;<IC<JG8PJ<EMF@<;<;_M<CFGG<D<EKY
;_M<CFGG<I;<J@E=I8JKIL:KLI<J_E<I>_K@HL<J
<==@:8:<JY?8LK I<E;<D<EK<KYDF9@C@J<I;<
=8]FE;LI89C<C<LIJ89FE;8EK<JI<JJFLI:<J
E8KLI<CC<J
$<E;<I><C@AB?<@; D<EJ<EI<:?K<E<EALJKKI8EJ@K@FE@E;<:FEK<OKM8EBC@D88K9<C<@;Q@AE9<C8E>I@ABMFFI<C>@b
<E;<"LIFG<J<1E@< <C>@b?<<=K<I8:K@<=KF<9@A><;I8><E;8K;<"1<<E9<C8E>I@AB<IFC><JG<<C;?<<=K@E?<K
9<BFD<EM8EM<IN@AQ@E><EE88I;<Q<:FE:<GK<E@E;<+M<I<<EBFDJKM8E,8I@AJ !@K<E>8><D<EKCFFGKFFB
M<I;<IE8,8I@AJ 4F?<<=K<C>@b@EJ8D<EN<IB@E>D<K8E;<I<C8E;<E<EFI>8E@J8K@<J@E)8II8B<:?<<E
JL::<JMFCJ@;<<M<EK><FI>8E@J<<I;FM<ID<EJ<EI<:?K<E<E><E;<I><C@AB?<@;@E;<L@KMF<I@E>M8E;<
+M<I<<EBFDJKM8E,8I@AJ
;pF<LMI<I8LJ<@E;<JHL<JK@FEJ:C@D8K@HL<JY
Cp_>8C@K_;<J><EI<J<K8LO;IF@KJ;<Cp?FDD<
J<CFEC<JC@>E<J;@I<:KI@:<J F#20(1(1'(5
48$/,7<$1'/,0$7(+$1*(G ;<J*8K@FEJLE@<J
(_>8C@K_<EKI<C<J><EI<J C<J;IF@KJ;<C%FDD<<KLE<KI8EJ@K@FEALJK<;8EJC<:FEK<OK<;<C8GFC@K@HL<:C@D8K@HL<
JFEK@DGFIK8EKJGFLIC8<C>@HL<<KGFLIC1E@FE<LIFG_<EE< (8<C>@HL<88:K@M<D<EK:FEKI@9L_Y:<HL<C1"AFL<
LEIiC<<JJ<EK@<C;8EJCF9K<EK@FE;LE<I_=_I<E:<Y:<J:FE:<GKJ;8EJC::FI;;<,8I@J <K<E>8><D<EKJ<
GFLIJL@K8GI^J,8I@J (8<C>@HL<88@EJ@FI>8E@J_Y)8II8B<:? <E:FCC89FI8K@FE8M<:;8LKI<JG8PJ<KFI>8E@J8K@FEJ
LE_M_E<D<EK8::<JJF@I<JLIC<J;IF@KJ;<C%FDD<<KC_>8C@K_<EKI<C<J><EI<J;8EJC8D@J<<EmLMI<;<C::FI;
;<,8I@J HL@8:FEELLE9<8LJL::^J
L:LE<JL@K<E8<E:FI<_K_;FEE_<Y:<C8
%<K9LI;<E J?8I@E>8BBFFI;M<IN8:?KM8E;<=<;<I8C<I<><I@E>9@ABFD<E;<9<C<@;JD88KI<><C<E ><I@:?KFG?<K (8::FI;;<9LI;<EJ?8I@E>I_G8IK@K@FE;<J:?8I><J 8KK<E;;L>FLM<IE<D<EK=_;_I8C;<JD<JLI<J;<GFC@K@HL<
JLGGC_D<EK8@I<J8O_<JJLIC8I_;L:K@FE;<J_D@JJ@FEJ;<>8QY<==<K;<J<II<YI8@JFE;<BKFEE<J;_HL@M8C<EKJ
M<ID@E;<I<EM8E;<9IF<@B8J>8J<D@JJ@<JD<KBKFE + <H
+
&E@EK<IE8K@FE88CM<I98E;?<<=K +,<@E;?<K $55$.(&+$571(56+,3)25/2%$//,0$7(
&7,21 M<IN<CBFD; <<E@E@K@8K@<=M8E;<9<@;< ,*+(9(/+$03,216 ;@<N<I;<E88E><;L@;FDL@KMF<I@E>K< LE@M<8L@EK<IE8K@FE8C C8 +,=@E88::L<@CC@C<)8II8B<:?,8IKE<IJ?@G=FI$CF98C C@D8K<:K@FE
><M<E88E;< /2%$//,0$7(&7,21*(1'$ M<IN<CBFD; %<K $55$.(&+$571(56+,3 Q<KJK<IB@EFGM<IJK<IBK< G8IK<E8I@8K;<)8II8B<:?<EML<;LE<8:K@FE>CF98C<GFLIC<:C@D8K LE<@E@K@8K@M<;<J;<LO%@>?(<M<C ?8DG@FEJ
:?8DG@FEJ;<?8LKE@M<8L ;_J@>E_JGFLI<O_:LK<IC<$CF98C C@D8K<:K@FE><E;88><E;8>CF98C;8:K@FEGFLIC<
J8D<EN<IB@E>KLJJ<EFM<I?<;<E<EQ>E EFE JK8K<8:KFIJ
:C@D8K (<,8IK<E8I@8K;<)8II8B<:?D@J<=FIK<D<EKJLILE<:FCC89FI8K@FEI<E=FI:_<<EKI<8LKFI@K_J<K8:K<LIJ
+FB;<@EK<IE8K@FE8C<G8IKE<IJ:?8GG<E;@<;<C88KJK<A8I<E9L@K<E;<=FID<C<1*#
:FEK<OKQ@AEKFKJK8E; EFE_K8K@HL<J
><BFD<E Q@AE<<E9<C8E>I@AB<:FDGFE<EK<M8E;<M<IJK<IBK<8:K@<MhhI )@AE8;D@E@JKI8K@<@J8CA8I<E
!<DaD< C<JG8IK<E8I@8KJ@EK<IE8K@FE8LOD@JJLIG@<;:<J;<IE@^I<J8EE_<J<E;<?FIJ;L:FEK<OK<=FID<C *1
E8LN9<KIFBB<E9@A?<K 17(51$7,21$/$571(56+,321"$1',7,*$7,21 <EFEKMFLNKDFD<EK<<CFFB<<E
<@><E@E@K@8K@<=MFFI;<FE;<IJK<LE@E>M8E;<L@KMF<I@E>M8E*! J@EFEKN@BB<C@E>JC8E;<E 2<I;<IQ8C@BD<K;< JFEKLE<:FDGFJ8EK<@DGFIK8EK<;<C8:K@FEI<E=FI:_<8M8EK )FE8;D@E@JKI8K@FE<JK_KIF@K<D<EK@DGC@HL_<
;<GL@J;<EFD9I<LJ<J8EE_<J;8EJC&EK<IE8K@FE8C,8IKE<IJ?@GFE).28E;D@K@>8K@FEG8IK<E8I@8K@EK<IE8K@FE8CJLI
><N<JK<EFFB?<KC@;D88KJ:?8GM8E<C>@bM8E;< /,0$7($1'/($1,52$/,7,21 9<JGI<B<E <<E
J8D<EN<IB@E>JM<I98E;KLJJ<EJK8K<E ?<KD@;;<EM<C;<E;<GI@M_ J<:KFI ><I@:?KFG?<KM<ID@E;<I<EM8E;< C8KK_EL8K@FE<KC<).2 <K;_GCF@<8:KL<CC<D<EKLE<@E@K@8K@M<GIFGI<GFLIC<JFLK@<EYC8D@J<<EmLMI<;<J*!
;8EJC<JG8PJ<E;_M<CFGG<D<EK "EFLKI< A<M8@J<O8D@E<I8M<:C<J._>@FEJC8==@C@8K@FE;<C8<C>@HL<YC8 C@D8K<
<D@JJ@<JM8E8E;<I<9IF<@B8J>8JJ<E;8E +<EJPE<I>@<bEKLJJ<EBC@D88K9<C<@;<E;<9<JKI@A;@E>M8E
8E; C<8E@I F8C@K@FE LE<8JJF:@8K@FE<EKI<WK8KJ C8JF:@_K_:@M@C<<KC<J<:K<LIGI@M_8O_<JLIC8I_;L:K@FE;<J
CL:?KM<IFEKI<@E@>@E>E8JKI<<=K
_D@JJ@FEJ;8LKI<J>8QY<==<K;<J<II<HL<C< +<KHL@M@J<;<JJPE<I>@<J<EKI<GFC@K@HL<:C@D8K@HL<<KCLKK<:FEKI<
0@A;<EJ +,@JFFB?<K;FFI!L@KJC8E;><fE@K@<<I;< $571(56+,3 ><C8E:<<I; <<EJ8D<EN<IB@E>JM<I98E; C8GFCCLK@FE;<C8@I
KLJJ<EC8E;<EN88IFE;<IFFB;<"1 <E@EK<IE8K@FE8C<@EJK<CC@E><E<EFE;<IJK<LE;;FFI?<K #25/'
(6285&(6167,787( !@KG8IK<E8I@88K?<<=KKFK;F<C@E=FID8K@< KFFCJK<FEKN@BB<C<E<E>F<;<GI8BK@AB<EL@KK< (8 +,8_>8C<D<EKMLC<C8E:<D<EK;LG8IK<E8I@8K@E@K@_G8ICCC<D8>E<*! ,8IKE<IJ?@G LE<8JJF:@8K@FE<EKI<
G8PJ;FEKEFK8DD<EKC1" <K@EJK@KLK@FEJ@EK<IE8K@FE8C<J<KJFLK<EL<G8IC<3FIC;.<JFLI:<J&EJK@KLK<
N@JJ<C<EKLJJ<E;<G8IKE<IJ K<:?E@J:?<9@AJK8E;K<M<IC<E<E<E:8G8:@K<@KK<9FLN<EMFFI;<L@KMF<I@E>M8E
&EJK@KLK;<JI<JJFLI:<JDFE;@8C<J <G8IK<E8I@8K8GFLI9LK;<;_M<CFGG<I;<JFLK@CJ;@E=FID8K@FE<K;_:?8E><I
*! J<EFFB;<KF<>8E>KFK=@E8E:@bC<JK<LE?@<IMFFIK<=8:@C@K<I<E "INFI;KDFD<EK<<C9<B<B<EFGN<CB<
;<9FEE<JGI8K@HL<J<EKI<G8IK<E8@I<J ;<=FLIE@ILE<8JJ@JK8E:<K<:?E@HL<<K;<;_M<CFGG<ILE<:8G8:@K_GFLIC8
D8E@<I<E<C>@b?@<I88EB8ED<<N<IB<E
D@J<<EmLMI<;<J*! 8@EJ@HL<;<=8:@C@K<IC8::^JYC8@;<=@E8E:@^I<Y:<K<==<K +E<O8D@E<8:KL<CC<D<EK;<
HL<CC<JD8E@^I<JC8<C>@HL<GFLII8@KPG8IK@:@G<I
?@<I88EN<I;EF>><<E><MFC>><><M<E
;pF<LMI<IY=8@I<;<C8CLKK<:FEKI<C8G8LMI<K_
_E<I>_K@HL<;<JG8PJ<EMF@<;<;_M<CFGG<D<EK
CpLE;<JF9A<:K@=J:<EKI8LO;L 5((1/,0$7(
81'
;<JFLK<E@IC8;_K<ID@E8K@FE;pLE<J_I@<
;p8:K@FEJ<K;<D<JLI<JGFLIC8G_I@F;<
8M8EKC8D@J<<EF<LMI<;<Cp8::FI;
;<,8I@J
38
DOC 54
CHAMBRE
2109/018
4e SESSION DE LA 54e LÉGISLATURE
KAMER
4e
ZITTING VAN DE 54e ZITTINGSPERIODE
2016
2017
CHAMBRE
9
;<G8IC<D<EKJC<;<E;@<E8;<I?8E;<<E
@EK<IE8K@FE8C<FM<I<<EBFDJKQLCC<EDF<K<E
I8K@=@:<I<E I<><CD8K@>K<@E=FID<I<E
<<EGFJ@K@<=9<C<@;K<MF<I<EFG;8K;<GI@M8K<
@EM<JK<I@E><E@EKF<E<D<E;<D8K<><FI@bEK<<I;
NFI;<E@E;<I@:?K@E>M8EBC@D88KE<LKI8C<
9<C<>>@E><E<EN<>M8E@EM<JK<I@E><E@E;<
FEK>@EE@E>F=?<K><9IL@BM8E=FJJ@<C<
9I8E;JKF==<E
"#!&"!(
@E;<KF<BFDJK@><FM<I<<EBFDJK8CJ:<EKI88C
<C<D<EK;<;F<CJK<CC@E>FGK<E<D<EM8E<<E
I<:?KM88I;@><<E;LLIQ8D<FM<I>8E>E88I<<E
J8D<EC<M@E>;@<N<@E@>9IF<@B8J>8JJ<EL@KJKFFK
<ED@E;<I>IFE;JKF==<EM<I9IL@BK N8K9<K<B<EK
;8K;<D<<JKBN<KJ98I<EJF:@88CDF<K<E
NFI;<E9<><C<@;FD;@<><;I8>JN@AQ@>@E><E
88EM88I;988IK<D8B<E
<IFGKF<K<Q@<E;8K;<"LIFG<J<1E@<Q@:?
8:K@<M<I@EQ<KMFFI;<L@KN<IB@E>M8EI<><CJD<K
?<KFF>FG<<EDFE;@8C<L@K=8J<I@E>M8E
=CLFIBFFCN8K<IJKF==<E FM<I<<EBFDJK@>?<K
GIFKF:FCM8E)FEKI_8C
Q
8
;<"1<E;<"1 C@;JK8K<EK<M<IQF<B<ED<K8CC<
8:KFI<EM8E?<KD@;;<EM<C;@EJK<CC@E><E
GI@M_J<:KFI E>FpJ<ECFB8C<><D<<EJ:?8GG<E
J8D<EK<N<IB<EFD@E9<C8E>I@AB<J<:KFI<E
<E<I>@< K<:?EFCF>@< JK<;<E M<IMF<I I<;L:K@<
@E@K@8K@<M<EL@KK<N<IB<E 8CJFFB@E@K@8K@<M<EK<
FEKN@BB<C<ED<K9<KI<BB@E>KFK88EG8JJ@E><E
M<<IBI8:?KFD@EK<JG<C<EFG
88EG8JJ@E>JGIF9C<D<E D<<I9<G88C;N8K;<
KF<>8E>KFKN8K<I MF<;J<CQ<B<I?<@;<EI@J@:F
GI<M<EK@<9<KI<=K
K<9<E8;ILBB<E;8K;<"LIFG<J<1E@<D<<I
@EJG8EE@E><EQFLDF<K<EC<M<I<E@EQ8B<;<
FM<I;I8:?KM8EK<:?EFCF>@<88E;<D@EJK
FEKN@BB<C;<C8E;<E D<K<<I9@<;@>@E>M8E;<
9<JK88E;<@EK<CC<:KL<C<<@><E;FDJI<:?K<E
Q
Q
"IN<I;FG<<E88EK8C;FD<@E<EMFFIL@K>8E>><9F<BK "<IJK<EMFFI8CQ8C<I@E;<CFFGM8E?<KA88I<<E
;<98K><FI>8E@J<<I;NFI;<EFM<I;<BFFCJKF=GI@AJ@E;<E@<K "0/ J<:KFI !8KQFL<IMFFIDF<K<EQFI><E;8K<I
:FE:I<K<D88KI<><C<E><f;<EK@=@:<<I;NFI;<E ;@<MFFI><C<>;QLCC<EBLEE<ENFI;<E88E;<=<;<I8C<I<><I@E>
0<EKN<<;<?<<=K;<BC@D88K;@<EJK<<EJKL;@<><GL9C@:<<I;D<K;88I@E<<EG8EFI8D8M8E;<GI@M_
=@E8E:@<I@E>JJKIFD<E><I@:?KFGBC@D88K9<JK<E;@><<EBFFCJKF=8ID<8:K@M@K<@K<E@E<C>@b <E;@<FFB
L@K<<ECFG<E;<88E9<M<C@E><E9<M8K;@<ELKK@>Q@AEMFFI?<KFGJK<CC<EM8EBFFCJKF=8ID<9<C<@;JC@AE<EFG
E8K@FE88CE@M<8L 0<E;<I;<?<<=K<C>@b<<EIFC><JG<<C;@E;<FE;<I?8E;<C@E><EFDKI<EKE@<LN<I<><CJ
@EQ8B<FM<I?<@;JJK<LE;@<NFI;KKF<><B<E;MFFIBFFCJKF=:<EKI8C<J@E;<+"/+ C8E;<E ;@<<<E<<IJK<JK8G
MFIDKFD?<K9<C<@;@EQ8B<<OGFIKBI<;@<K<E8=K<JK<DD<EFG;<;F<CJK<CC@E><E@EQ8B<<D@JJ@<I<;L:K@<J@E?<K
B8;<IM8E;<JKI@A;K<><EBC@D88KM<I8E;<I@E> !<BC@D88K;@<EJK@JM8EGC8EFD@E;<KF<BFDJK<<E88EK8C
@E@K@8K@<M<EK<FE;<IE<D<E;@<M<I98E;?FL;<ED<K;@K9<C8E>I@AB<K?<D8 QF8CJ?<K@;<EK@=@:<I<EM8E
I<C<M8EK<D88KI<><C<EFD;<GI@M_=@E8E:@<I@E>JJKIFD<EK<M<I>IFK<E;@<><I@:?KQ@AEFGBC@D88K9<JK<E;@><<E
BFFCJKF=8ID<8:K@<J<EFD;<GI@M_=@E8E:@<I@E>JJKIFD<EK<?<IFI@bEK<I<EE88I8:K@M@K<@K<E;@<M<I<E@>988I
Q@AED<K;<;F<CJK<CC@E><EM8E?<KBBFFI;M8E,8I@AJ
%<K@E=FID<I<EM8E;<G8IC<D<EKJC<;<E><9<LIKDFD<EK<<CFG8;?F:98J@J M@8G8IC<D<EK8@I<MI8><E<E
?FFIQ@KK@E><E@E;<9<KIFBB<EG8IC<D<EK8@I<:FDD@JJ@<J<EM@8;<;<<CE8D<M8E=<;<I8C<<E><N<JK<C@AB<
G8IC<D<EKJC<;<E88E;<<C>@J:?<;<C<>8K@<J@E;<1*#
FE;<I?8E;<C@E><E
;p@E=FID<II_>LC@^I<D<EKC<JG8IC<D<EK8@I<JHL@
8LIFEK<EJL@K<YI8K@=@<ILE8::FI;@EK<IE8K@FE8C
!<GI<8D9LC<M8E?<K8BBFFI;M8E,8I@AJ?<<=K?<KFM<I<<EI<:?KM88I;@><KI8EJ@K@< FM<I?<KL@KIF<@<EM8E
8IDF<;< <EFM<IBN<KJ98I<G<IJFE<EQ@<9@AMFFI9<<C;08B@E>@EKF8::FLEKK?<@DG<I8K@M<JF=8ALJK
KI8EJ@K@FEF=K?<NFIB=FI:<8E;K?<:I<8K@FEF=;<:<EKNFIB8E;HL8C@KPAF9J@E8::FI;8E:<N@K?E8K@FE8CCP
;<=@E<;;<M<CFGD<EKGI@FI@K@<J"DG?8J@Q@E>K?<@EKI@EJ@:I<C8K@FEJ?@GK?8K:C@D8K<:?8E><8:K@FEJ I<JGFEJ<J
8E;@DG8:KJ?8M<N@K?<HL@K89C<8::<JJKFJLJK8@E89C<;<M<CFGD<EK8E;<I8;@:8K@FEF=GFM<IKP
:BEFNC<;>@E>K?8K:C@D8K<:?8E><@J8:FDDFE:FE:<IEF=?LD8EB@E; ,8IK@<JJ?FLC; N?<EK8B@E>8:K@FE
KF8;;I<JJ:C@D8K<:?8E>< I<JG<:K GIFDFK<8E;:FEJ@;<IK?<@II<JG<:K@M<F9C@>8K@FEJFE?LD8EI@>?KJ K?<
I@>?KKF?<8CK? K?<I@>?KJF=@E;@><EFLJG<FGC<J CF:8C:FDDLE@K@<J D@>I8EKJ :?@C;I<E G<IJFEJN@K?
;@J89@C@K@<J8E;G<FGC<@EMLCE<I89C<J@KL8K@FEJ8E;K?<I@>?KKF;<M<CFGD<EK 8JN<CC8J><E;<I<HL8C@KP
<DGFN<ID<EKF=NFD<E8E;@EK<I><E<I8K@FE8C<HL@KP
*8;8K?<K8D<E;<D<EKM8E?<K,IFKF:FCM8E)FEKI<8C/KI8KFJ=<I@J:?<FQFE 8=><CFG<EFBKF9<IN<I;
>F<;><B<LI;@E'@>8C@ ?<99<E8CC<C8E;<E<<E8BBFFI;9<I<@BKFM<IK@A;J:?<D8pJMFFI;<L@K=8J<I@E>M8E%#'pJ
%#'pJQ@AE E<K8CJ #'pJ<E% #'pJ Q<<IBI8:?K@><9IF<@B8J>8JJ<E D88IQ<N<I;<EFEKN@BB<C;FD><<E
><MFC><EK<?<99<EMFFI;<FQFEC88>
"IN<I;<E;I@<K@A;J:?<D8pJ>F<;><B<LI; <<EMFFI;<><fE;LJKI@8C@J<<I;<C8E;<E"LIFG8?<<=K<<EEF>
8D9@K@<LQ<I<I<><C><M@E><EQ8C;LJ><<E<EB<C<==<:KFE;<IM@E;<E <<EKN<<;<MFFI;<D<<JK<
FEKN@BB<C@E>JC8E;<E N88IFE;<I ?@E8 <E<<E;<I;< D@E;<I8D9@K@<LQ< MFFI<<E88EK8CC8E;<E&*! &.*
&.- ,'<E;<$FC=JK8K<E ;@<JG<:@=@<B<9<?F<=K<E?<99<E@E><IF<G<E;@<FE;<I8E;<I<M<I98E;?FL;<E
D<K?LEBC@D8KFCF>@J:?<FDJK8E;@>?<;<E !<I<;L:K@<CFFGKM8EKFK<EQ8CFGK<ID@AEI<;L:K@<J
FGC<>><E;@<BLEE<E>88EKFKM8E?<KI<=<I<EK@<E@M<8L !<N<K<EJ:?8GG<C@AB<N<I<C;>88K<IM8EL@K;8K
;@<;F<CJK<CC@E><E?<KFGQ@:?8CDF><C@ABQFL;<ED8B<EFD;<FGN8ID@E>D<K S K<M<ID@E;<I<E !<
C8E;<EQ@AEFFBFM<I<<E><BFD<EFD;<;F<CJK<CC@E><EM8E;<FEKN@BB<C@E>JC8E;<EK<=@E8E:@<I<E88E;<?8E;
M8E9@A;I8><E88E?<K)LCK@C8K<I88C=FE;JMFFI?<K,IFKF:FCM8E)FEKI<8C
;<D<E<ILE<GFC@K@HL<GFJ@K@M<8=@EHL<C<J
@EM<JK@JJ<D<EKJGI@M_JJF@<EK;<GCLJ<EGCLJ
FI@<EK_JM<IJ;<JGC8:<D<EKJE<LKI<JJLIC<GC8E
:C@D8K@HL< KFLIE8EK8@EJ@C<;FJ8LO
@EM<JK@JJ<D<EKJ;8EJCp<OKI8:K@FE<KCp<OGCF@K8K@FE
;<J:FD9LJK@9C<J=FJJ@C<J
'!('!&"!
;p@EJ:I@I<8L:F<LI;L=LKLI8::FI;CpF9A<:K@=
;pLE<KI8EJ@K@FEALJK<<K;LI89C<M<IJLE<JF:@_K_
HL@_D<KG<L;<>8QY<==<K;<J<II<<K
:FEJFDD<DF@EJ;<D8K@^I<JGI<D@^I<J :<HL@
E_:<JJ@K<;p8JJLI<ICp8::FDG8>E<D<EKJF:@8C;<J
GCLJ=I8>@C<J8=@E;<I<E;I<:<J:?8E><D<EKJ
8::<GK89C<J
;<M<@CC<IY:<HL<Cp1E@FE<LIFG_<EE<@EK<EJ@=@<
J<J<==FIKJ<EML<;<C8D@J<<EGC8:<;<I^>C<J
GFLILE<_C@D@E8K@FEGIF>I<JJ@M<;<J%# 8L
E@M<8LDFE;@8C :FE=FID_D<EK8LGIFKF:FC<;<
)FEKI_8C
;<;<D8E;<IYCp1E@FE<LIFG_<EE<<KYJ<JWK8KJ ?@<I88EN<I;EF>><<E><MFC>><><M<E
D<D9I<J;<KI8M8@CC<I8M<:KFLJC<J8:K<LIJ;<C8
JF:@_K_:@M@C<:FCC<:K@M@K_J J<:K<LIGI@M_ +*$<K
:FDDLE8LK_JCF:8C<J GFLI;_M<CFGG<I;<J
@E@K@8K@M<J;8EJ;<JJ<:K<LIJ:C_JGFLI
Cp8KK_EL8K@FE_E<I>@< K<:?EFCF>@<J M@CC<J
KI8EJGFIKJ 8@EJ@HL<;<J@E@K@8K@M<JJLI
Cp8;8GK8K@FE<KC8I_J@C@<E:<GFLII_GFE;I<8LO
GIF9C_D8K@HL<J;p8;8GK8K@FE EFK8DD<EK<E:<
HL@:FE:<IE<Cp8::^JYCp<8L C8J_:LI@K_
8C@D<EK8@I<FLC8GI_M<EK@FE;<JI@JHL<J
?@<I88EN<I;EF>><<E><MFC>><><M<E
;<JFLC@>E<IHL<Cp1E@FE<LIFG_<EE<;<MI8@K
@EK<EJ@=@<IJ<J<==FIKJ<ED8K@^I<;<KI8EJ=<IKJ;<
K<:?EFCF>@<8L9_E_=@:<;<JG8PJC<JDF@EJ
8M8E:_J KFLK<EI<JG<:K8EKC<J;IF@KJ;<
GIFGI@_K_@EK<CC<:KL<CC<<EM@>L<LI
(@E=FID8K@FE;<JG8IC<D<EK8@I<JJ<==<:KL<8:KL<CC<D<EKJLILE<98J<8;?F: G8IC<9@8@J;<JHL<JK@FEJ
G8IC<D<EK8@I<J<K8L;@<E:<J8LJ<@E;<J:FDD@JJ@FEJG8IC<D<EK8@I<J:FE:<IE_<J<KG8IC<9@8@J;<C8G8IK@:@G8K@FE
;<JD<D9I<J;LG8IC<D<EK=_;_I8C<K;<JG8IC<D<EKJI_>@FE8LO8LO;_C_>8K@FEJ9<C><J;8EJC<JE_>F:@8K@FEJ;<C8
*1
!<JGIF>I^JFEK_K_<EI<>@JKI_J;8EJGCLJ@<LIJ;FD8@E<J ,I<D@^I<D<EK LE;_98KJLIC<GI@O:8I9FE<;8EJC<
J<:K<LIEFE "0/J<I8FI>8E@J_;8EJC<:FLI8EK;<Cp8EE_< <CL@ :@;<MI8@KD<E<IYCp@;<EK@=@:8K@FE;<D<JLI<J
:FE:I^K<J HL@GFLIIFEKaKI<GI_J<EK_<J8L>FLM<IE<D<EK=_;_I8C !<LO@^D<D<EK C</<IM@:<:C@D8K8GL9C@_LE<
_KL;<_K89C@JJ8EKLEG8EFI8D8;<J=CLO;<=@E8E:<D<EKGI@M_J;@I@>_JM<IJ;<J8:K@M@K_J98J :8I9FE<<KI_J@C@<EK<J
<E<C>@HL< :FEK<E8EK_>8C<D<EK;@M<IJ<JI<:FDD8E;8K@FEJLK@C<JYCp_K89C@JJ<D<EK;<GFC@K@HL<J98J :8I9FE<8L
E@M<8LE8K@FE8C 0IF@J@^D<D<EK C8<C>@HL<8:FEKI@9L_YC8E_>F:@8K@FE;<EFLM<CC<JI^>C<JI<C8K@M<J8LJFLK@<E
GL9C@:8::FI;_GFLI;<J:<EKI8C<J8L:?8I9FE8LJ<@E;<JG8PJ;<C+ !" HL@:FEJK@KL<LEGI<D@<IG8J<E;@I<:K@FE
;LE8C@>E<D<EK;<JGFC@K@HL<J;<:I_;@KJYC<OGFIK8K@FE8M<:C<JF9A<:K@=J;<I_;L:K@FE;<J_D@JJ@FEJ;8EJC<:8;I<
;<C8CLKK<:FEKI<C<J:?8E><D<EKJ:C@D8K@HL<J Cp8M<E@I C</<IM@:<:C@D8K<EM@J8><;p<EKI<GI<E;I<;@==_I<EK<J
@E@K@8K@M<JC@_<JY:<K@DGFIK8EKJLA<K K<CC<JHL<Cp@;<EK@=@:8K@FE;<D<JLI<JG<IK@E<EK<JGFLI8L>D<EK<IC<J=CLO;<
=@E8E:<D<EKGI@M_J;@I@>_JM<IJ;<J8:K@FEJ98J :8I9FE<<KI_J@C@<EK<J<KI<;@I@><IC<J=CLO;<=@E8E:<D<EKGI@M_JM<IJ
;<J8:K@M@K_J:FDG8K@9C<J8M<:C<JF9A<:K@=J;<Cp::FI;;<,8I@J
(<GI_8D9LC<;<C8::FI;;<,8I@J=8@KI_=_I<E:<YC8KI8EJ@K@FEALJK< YC_I8;@:8K@FE;<C8G8LMI<K_<K8LOG<IJFEE<J
MLCE_I89C<JMF@IG8I<O<DGC<08B@E>@EKF8::FLEKK?<@DG<I8K@M<JF=8ALJKKI8EJ@K@FEF=K?<NFIB=FI:<8E;K?<
:I<8K@FEF=;<:<EKNFIB8E;HL8C@KPAF9J@E8::FI;8E:<N@K?E8K@FE8CCP;<=@E<;;<M<CFGD<EKGI@FI@K@<J
"DG?8J@Q@E>K?<@EKI@EJ@:I<C8K@FEJ?@GK?8K:C@D8K<:?8E><8:K@FEJ I<JGFEJ<J8E;@DG8:KJ?8M<N@K?<HL@K89C<
8::<JJKFJLJK8@E89C<;<M<CFGD<EK8E;<I8;@:8K@FEF=GFM<IKP:BEFNC<;>@E>K?8K:C@D8K<:?8E><@J8:FDDFE
:FE:<IEF=?LD8EB@E; ,8IK@<JJ?FLC; N?<EK8B@E>8:K@FEKF8;;I<JJ:C@D8K<:?8E>< I<JG<:K GIFDFK<8E;
:FEJ@;<IK?<@II<JG<:K@M<F9C@>8K@FEJFE?LD8EI@>?KJ K?<I@>?KKF?<8CK? K?<I@>?KJF=@E;@><EFLJG<FGC<J CF:8C
:FDDLE@K@<J D@>I8EKJ :?@C;I<E G<IJFEJN@K?;@J89@C@K@<J8E;G<FGC<@EMLCE<I89C<J@KL8K@FEJ8E;K?<I@>?KKF
;<M<CFGD<EK 8JN<CC8J><E;<I<HL8C@KP <DGFN<ID<EKF=NFD<E8E;@EK<I><E<I8K@FE8C<HL@KP
/L@K<YC8;FGK@FE;<C8D<E;<D<EK;L,IFKF:FC<;<)FEKI_8C+QFE<JKI8KFJG?_I@HL< Y'@>8C@<EF:KF9I<;<IE@<I
KFLJC<JG8PJJ<JFEKD@J;8::FI;JLI;<J:8C<E;I@<IJ;_C@D@E8K@FEGIF>I<JJ@M<;<J%# (<J%# JFEK KFLK:FDD<
C<J # <KC<J% # ;<KI^JGL@JJ8EK>8QY<==<K;<J<II< D8@J@CJFEK_K_;_M<CFGG_GFLIE<G8J8MF@I;<==<KJJLIC8
:FL:?<;FQFE<
0IF@J:8C<E;I@<IJFEK_K_8GGIFLM_ CLEGFLIC<JG8PJ@E;LJKI@8C@J_JC"LIFG<;@JGFJ<;LEI^>C<D<EK<E:FI<GCLJ
8D9@K@<LO<KE<JL9@I8;FE:8L:LE<==<K LEJ<:FE;GFLIC8D8AFI@K_;<JG8PJ<E;_M<CFGG<D<EK P:FDGI@JC8 %*
<KLEKIF@J@^D< DF@EJ8D9@K@<LOGFLIHL<CHL<JG8PJ&*! &.* &.- ,'<KC<JG8PJ;L$FC=< HL@FEK@EMFHL_;<J
9<JF@EJJG_:@=@HL<JC@_J<EKI<8LKI<YC<LIJ:FE;@K@FEJ:C@D8K@HL<JGIFGI<J (8I_;L:K@FEJ_K<E;;<Y<K
@DGFJ<I8YK<ID<;<JI_;L:K@FEJGFLM8EK8CC<IALJHLY;LE@M<8L;<I_=_I<E:< (<DFE;<J:@<EK@=@HL<8<JK@D_
HL<:<JF9A<:K@=JG<ID<KKI8@<EKY<LOJ<LCJ;<I_;L@I<;< S C<I_:?8L==<D<EK (<JG8PJJ<JFEK8LJJ@D@J;8::FI;
GFLI=@E8E:<IC<JF9A<:K@=J;<JG8PJ<E;_M<CFGG<D<EKG8I;<J:FEKI@9LK@FEJ8L#FE;JDLCK@C8K_I8CGFLIC8D@J<<E
F<LMI<;L,IFKF:FC<;<)FEKI_8C
L:LE<JL@K<E8<E:FI<_K_;FEE_<Y:<C8
L:LE<JL@K<E8<E:FI<_K_;FEE_<Y:<C8
DOC 54
2109/018
39
4e SESSION DE LA 54e LÉGISLATURE
Centrale drukkerij – Imprimerie centrale