Transcript brief - Zorgverzekeraars Nederland

Aan
Vaste Commissie VWS, Tweede Kamer der Staten Generaal
Van
Zorgverzekeraars Nederland
Doorkiesnummer
(030) 698 82 42
Datum
7 december 2016
Onderwerp
AO Intensieve Kindzorg
Heeft u vragen of wilt u meer informatie dan kunt u contact opnemen met :
Zorgverzekeraars Nederland
Geachte leden van de Vaste Commissie voor Volksgezondheid, Welzijn en Sport,
In Nederland zijn een paar duizend ernstig zieke kinderen afhankelijk van Intensieve Kindzorg. Het
gaat om kinderen die levensbekortend of levensbedreigend ziek zijn, maar die ondanks hun ziekte
ook zoveel mogelijk gewoon als kind moeten kunnen opgroeien. Dit vraagt veel van de ouders en
zorgverleners die – respectievelijk informeel of formeel – de zorg voor deze kinderen op zich
nemen. Het is daarom cruciaal dat het wettelijk kader en de regelgeving helpen bij het bieden van
de juiste zorg voor deze kwetsbare kinderen.
Zorgverzekeraars Nederland (ZN) maakt zich echter grote zorgen over de manier waarop wet- en
regelgeving is vormgegeven ten aanzien van de zorg mensen onder de 18. Dit komt op dit
moment het meest duidelijk tot uiting in de Intensieve Kindzorg. Zorgverzekeraars melden dat er
op dit moment acute problemen ontstaan die uiteindelijk de zorg voor het kind kunnen schaden.
ZN vraagt daarom in deze brief dringend uw aandacht voor de volgende zorgpunten:
1. Jeugdzorg en medische zorg voor kinderen sluiten niet op elkaar aan
 Zorgverzekeraars zien dat er als gevolg van de onduidelijke wettelijke kaders, de diversiteit in
gemeentelijk beleid en de strakke toetsingskaders van het CIZ, bij intensieve kindzorg sprake
is van afwenteling van de Jeugdwet en Wet langdurige zorg naar de Zorgverzekeringswet.
Zorgverzekeraars proberen met alle betrokkenen een oplossing te vinden voor de problemen
die hierdoor ontstaan, maar constateren dat zij tegen wettelijke grenzen aanlopen. ZN pleit
voor een herijking van de huidige wet- en regelgeving zodat integrale zorg aan ernstig zieke
kinderen daadwerkelijk centraal komt te staan.
Goede intensieve kindzorg is sterk afhankelijk van de individuele situatie en dat staat soms op
gespannen voet met de principes van rechtmatige en doelmatige zorg. Dit is de reden dat
staatssecretaris Bussemaker van VWS in 2009 ervoor gekozen heeft om deze zorg contra legem
vanuit de AWBZ te bekostigen met gestandaardiseerde indicaties met het doel om de zorg over te
hevelen naar de Zvw; maar niet voordat een zogenaamde ‘zachte landing’ mogelijk was.
In 2015 is Intensieve Kindzorg door het kabinet als onderdeel van de wijkverpleging in de
Zorgverzekeringswet (Zvw) ondergebracht. Op hetzelfde moment is ook de Jeugdwet en de Wet
langdurige zorg (Wlz) tot stand gekomen. ZN constateert dat de wet- en regelgeving binnen de
Jeugdwet, Wlz en de Zvw niet op elkaar aansluiten ten aanzien van intensieve medische zorg voor
kinderen. De randvoorwaarden voor de gewenste ‘zachte landing’ zijn onvoldoende aanwezig. De
denktank IKZ die dit jaar van start is gegaan, waar ZN ook onderdeel vanuit maakt, werkt aan
oplossingen, maar de denktank IKZ kan blijkbaar niet de acute problemen wegnemen. Hierdoor
staat de zorg aan deze kinderen onder druk. Zorgverzekeraars lopen tegen de grenzen aan van
wat zij in de praktijk kunnen oplossen.
2. Onafhankelijke indicatiestelling onder zware druk
 ZN wil dat alle (in)formele zorgverleners bij de indicatiestelling gebruik gaan maken van het
Medisch Kindzorgsysteem dat vanaf 1 januari 2017 voor het Zvw-pgb wordt verplicht om een
onafhankelijke indicatiestelling te waarborgen.
Zorgverzekeraars hebben alarmerende signalen gekregen van de organisaties KinderThuisZorg
en Ziezezo – verantwoordelijk voor veel (her)indicaties IKZ – dat zij de indicaties niet meer willen
en kunnen uitvoeren. Zij geven aan dat hun personeel met de indicatiestelling in dusdanige
bedreigende situaties worden gebracht, dat dit niet meer verantwoord is. Deze situatie is op dit
moment dusdanig nijpend dat zorgverzekeraars zich zorgen maken of zij nog aan hun zorgplicht
kunnen blijven voldoen als blijkt dat een onafhankelijke indicatiestelling niet meer mogelijk is.
In de meeste gevallen wordt intensieve kindzorg volledig via informele zorg georganiseerd met
behulp van een Zvw-pgb. Vanzelfsprekend moet de indicatiestelling voor een Zvw-pgb op
onafhankelijke wijze door een kinderverpleegkundige worden vastgesteld. Hoewel in de nieuwe
bestuurlijke afspraken met Per Saldo, VWS en ZN is opgenomen dat een Zvw-pgb nadrukkelijk
geen inkomensvoorziening is, speelt dit bij veel (her)indicatiestellingen in de IKZ, maar ook
daarbuiten, wel degelijk een grote rol. Hiermee wordt de onafhankelijke positie van de
kinderverpleegkundige op dit moment te zwaar op de proef gesteld en de druk op hen om tot hoge
pgb-indicaties te komen is groot.
3. Onvoldoende gekwalificeerde zorgverleners
 Zorgverzekeraars vinden het noodzakelijk dat het kabinet meer actie onderneemt om het
dreigende capaciteitstekort in de wijkverpleging, de intensieve kindzorg in het bijzonder, weg te
nemen.
Er is een breed tekort aan voldoende gekwalificeerde wijkverpleegkundigen. Om nu en in de
toekomst aan de zorgvraag te kunnen voldoen, is een investering nodig in de opleiding van hbo- en
mbo-verpleegkundigen. Bij de zorg voor kinderen met een intensieve zorgvraag, speelt het tekort
aan goed opgeleide zorgprofessionals ook en zelfs nog nadrukkelijker; deze zorg vergt immers
specifieke deskundigheid.
4. Richtlijnen en bekostiging wijkverpleging botsen met IKZ
De specifieke zorg die kinderverpleegkundigen moeten bieden aan kinderen met een intensieve
zorgvraag, wijkt in de praktijk af van de generalistische wijkverpleging die hoofzakelijk is gericht op
de zorg voor ouderen. De huidige bekostiging (die stamt uit de AWBZ) sluit niet aan op de
intensieve zorg voor kinderen.
2
 ZN dringt er op aan dat het kabinet de handhaving op rechtmatigheid van de Intensieve
Kindzorg tijdelijk loslaat. Dit geeft zorgverzekeraars en zorgverleners de ruimte om in
afwachting van de nieuwe bekostiging gezamenlijk oplossingen te vinden binnen de huidige
bekostiging.
 ZN vindt het cruciaal dat er betere richtlijnen komen voor het bieden van intensieve kindzorg,
zodat de nieuwe bekostiging voor de wijkverpleging beter kan aansluiten op de specifieke
kenmerken van de kinderverpleegkunde.
Kinderen zijn nu eenmaal geen kleine volwassenen, zoals ook V&VN stelt in hun Expertisegebied
kinderverpleegkundige (V&VN, september 2015). Zorgverzekeraars zien dat de huidige
bekostiging in veel gevallen niet aansluit bij de zorg voor kinderen. Een van de schrijnende
voorbeelden is dat na overlijden van een kind nog maar een half uur zorg mag worden
gedeclareerd, terwijl zorgvuldige afhandeling en het afscheid kunnen nemen in een dergelijke
situatie meer kan vragen dan dat. ZN gaat er vanuit dat het kabinet in de nieuwe bekostiging voor
de wijkverpleging rekening zal houden met de specifieke kenmerken van kinderverpleegkunde.
Maar in afwachting van deze nieuwe bekostiging ontstaan er nu wel knelpunten in de intensieve
kindzorg als gevolg van het huidige AWBZ-bekostiging. ZN dingt aan op tijdelijke oplossingen.
ZN dringt er daarom op aan dat het kabinet de handhaving op rechtmatigheid van de Intensieve
Kindzorg tijdelijk loslaat. Dit geeft zorgverzekeraars en zorgverleners de ruimte om in afwachting
van de nieuwe bekostiging gezamenlijk oplossingen te bedenken. Zorgverzekeraars willen
hierover graag met zorgverleners van intensieve kindzorg in gesprek, maar hebben dan wel de
toezegging nodig dat zij niet op een later moment met rechtmatigheidsproblematiek
geconfronteerd worden.
5. MSVT voor kinderen per direct afschaffen
 ZN pleit ervoor om MSVT voor kinderen per direct af te schaffen. Zorgverzekeraars hebben een
uitvoeringsverzoek nodig om MSVT voor kinderen te kunnen vergoeden, maar dit leidt tot
onnodige administratieve lasten voor zorgverleners.
IKZ valt per definitie onder de regie van een kinderarts/ medisch specialist. MSVT voor kinderen
kan daarom nu al via IKZ of reguliere verpleging geboden worden zonder de bureaucratie die
MSVT voor kinderen nu veroorzaakt. Dat is ook de reden dat ZN al meerdere jaren ervoor pleit om
MSVT voor kinderen af te schaffen. MSVT voor kinderen leidt tot veel onduidelijkheid in de
indicatiestelling en onnodige bureaucratie.
Met vriendelijke groet,
Zorgverzekeraars Nederland
Mevrouw P.H. van Holst-Wormser
Algemeen directeur
3