Transcript Kwaliteit in Dialoog - Kwaliteitskader ouderenzorg

Kwaliteit in Dialoog - Kwaliteitskader ouderenzorg
Inbreng vanuit ActiZ na consultatie van de leden – 6 september 2016
Opzet consultatieronde
In de zomer van 2016 heeft ActiZ zijn achterban geconsulteerd over het consultatiedocument
‘Kwaliteit in Dialoog’. Er zijn zes groepsgesprekken gevoerd, met maximaal 12 deelnemers per
keer. De gesprekken werden voorgezeten door een extern zelfstandig adviseur; en bij de
gesprekken was een bureaumedewerker van ActiZ aanwezig. De manier waarop de gesprekken
gevoerd zijn – in kleine groep uitvoerig spreken met collega´s over een belangwekkend onderwerp
als dit – werd door iedereen zeer gewaardeerd.
Vragen
De bijeenkomsten vonden plaats verspreid over het land, bij een bestuurslid van ActiZ. In totaal is
met 72 deelnemers gesproken, met name bestuurders en een enkele directeur en stafmedewerker
(met name vervangers in verband met vakantieperiode). Met de deelnemers is gesproken over de
vraag of het kader to the point is, zinvol en bruikbaar. Gaat dit Kwaliteitskader een goede basis
bieden om kwaliteit en veiligheid in beeld te krijgen, daarop te sturen en het goede gesprek
daarover te voeren met alle relevante partijen, op een manier die aansluit bij de dynamiek in de
praktijk én de onderwerpen op tafel brengt die er in de zorgorganisatie zelf toe doen?
Algemene indruk
De toon van de (zes) ActiZ-consultatiebijeenkomsten was wisselend. Soms lag de focus op het
uitgangspunt van het kwaliteitskader ‘kwaliteit in dialoog’ en vonden bestuurders dit mooi,
aansprekend en passend bij ontwikkelingen binnen de eigen organisatie. En ook aansluiten bij de
kwaliteitskoers die ActiZ alweer zes jaar geleden heeft ingezet. Zij herkenden ook de pogingen van
externe stakeholders (IGZ, Zorgkantoor) om op een vergelijkbare manier naar kwaliteit te kijken.
In een aantal bijeenkomsten reageerden bestuurders meer vanuit hun (recente) ervaringen met
de IGZ en/of zorgkantoren, waarbij het niet mogelijk blijkt om een goed gesprek te voeren en de
opgelegde afvinklijstjes leidend zijn. Maar ongeacht het perspectief van waaruit men sprak,
kwamen dezelfde punten op tafel waar men over te spreken is, maar die wel om verheldering,
betere positionering of aanvulling vragen. Regelmatig kwam naar voren: ´als dit de bedoeling is
dan is dat mooi, maar het kan ook anders worden opgevat bijvoorbeeld door externe stakeholders
en dan zijn we er helemaal niet blij mee’.
Vanuit een uitvoerige terugkoppeling van de resultaten van deze gesprekken is door het bestuur
een lijst van punten vastgesteld en in de landelijke werkgroep ingebracht. De onderliggende
gedachte dat het kader richtinggevend moet zijn, en niet normerend (geen ‘afvinklijst’) komt
daarin via verschillende verbetervoorstellen naar voren. In het verlengde van het kwaliteitskader is
ook gesproken over de indicatoren die aangeleverd worden voor de Openbare Data Base (ODB).
Aandachtspunten ActiZ:
1. Het uitgangspunt van ‘kwaliteit in dialoog’ wordt herkend en onderschreven: om
zorgaanbieders de ruimte te geven om vanuit eigen kracht inzicht te geven in kwaliteit en
daarover het gesprek te voeren met in- en externe stakeholders.
2. Dit geldt ook voor het uitgangspunt van het kader dat goede zorg en ondersteuning start
bij de cliënt en dat de zorgaanbieder van daaruit kijkt wat medewerkers nodig hebben om
bij te dragen aan de kwaliteit van leven van cliënten met hun familie.
3. ActiZ benadrukt, voortvloeiend uit de punten 1 en 2, dat het kader richtinggevend is en
niet moet verworden tot een norm of invuloefening.
4. Het is van groot belang dat externe stakeholders het kader omarmen (met aandchtspunten
zoals in punt 6). Belangrijk is dat de relevante stakeholders die om verantwoording van
zorgaanbieders kunnen vragen, het kader onderschrijven en geen ander kader hanteren.
Uiteraard kunnen zijn wel hun eigen lat leggen.
5. ActiZ ziet het kwaliteitskader als een concept/eerste versie dat de komende (een of twee
jaar) wordt uitgeprobeerd en gemonitord om er ervaringen mee op te doen en het daarna
bij te stellen.
6. Een aantal punten behoeft verdere verheldering, aanpassing of aanvulling. Hoofdlijnen zijn:
a. Het kwaliteitskader is richtinggevend en geen norm
b. De instrumenten worden aangereikt als hulpmiddel; niet verplicht
c. Veldnormen zijn een hulpmiddel; 100 % naleving is een illusie en niet wenselijk
d. Het format voor de kwaliteitsrapportage moet vormvrij zijn
e. Benoem alleen een aantal onderwerpen zie een plek moeten krijgen, zoals:

Hoe je zicht hebt op cliëntervaringen met eigen gekozen instrumenten en er naar
handelt.

Hoe je zicht hebt op en omgaat met veiligheid en (positieve) gezondheid, waarbij
ook ruimte is voor hoe de afweging wordt gemaakt met cliënt(vertegenwoordigers)
ten aanzien van het nemen van risico’s in relatie tot kwaliteit van leven.

Hoe je zicht hebt in en stuurt op (de mix van) deskundigheid van medewerkers in
relatie tot de doelgroep en visie van de organisatie.

Hoe je leren bevordert met reflectiemomenten; welke leerpunten er zijn, hoe je dat
weet en hoe je daarmee aan de slag gaat.

Hoe je in gesprek gaat over (het maken van) het kwaliteitsbeeld van de organisatie
met cliëntenraden en vertegenwoordigers van medewerkers.
f. Het beeld dat van de cliënt geschetst wordt moet realistisch zijn en aansluiten bij de
(zorgzwaarte van de) huidige populatie.
g. Niet de zorgaanbieder is verantwoordelijk voor de kwaliteit van leven; de zorg kan
daar hooguit aan bijdragen. De eigen verantwoordelijkheid van cliënt en familie behoeft
meer nadruk.
h. Verwachtingen die het kader uitspreekt ten opzichte van professionals zijn niet
realistisch gezien financiële middelen en onvoldoende beschikbaarheid op de
arbeidsmarkt.
7. Over de vraag of de kwaliteitsrapportage integraal gepubliceerd moet worden (op de eigen
website) zijn de meningen van de leden van ActiZ verdeeld.
8. Visitatie wordt beschouwd als een goed hulpmiddel om van elkaar te leren maar niet als
verplicht onderdeel in het proces van verantwoording afleggen aan externe stakeholders.
9. Als indicatoren voor het ODB zouden in aanmerking komen:
1. Procesindicator m.b.t. kwaliteitsrapportage (bv traject kwaliteitsrapportage gestart
ja/nee).
2. Procesindicator m.b.t. inspanning Zorgkaart Nederland
3. Uitkomstindicator: NPS-score per OE
4. Selectie van IGZ indicatoren (denk aan psychofarmaca, vrijheidsbeperkende
maatregelen).