Transcript dit document

12-11-2016
Verstedelijking in Zuid-Amerika
KNAG Onderwijsdag 2016
Paul van Lindert
Universiteit Utrecht
[email protected]
São Paulo
Trends in verstedelijking en
huisvesting in Zuid-Amerika
•
•
•
•
•
Verstedelijking op wereldschaal
Model van de Latijns-Amerikaanse stad
Segregatie en fragmentatie
Huisvesting van/door lage-inkomensgroepen
Slums en informele volksbuurten
1
12-11-2016
Demografische aspecten van
verstedelijking - trends
• Totale Wereldbevolking: toename van ruim 7 miljard
in 2016 naar 8.2 miljard in 2030
• Stedelijke bevolking: toename van huidige
3.5 miljard naar 5 miljard in 2030 ( 60 %)
Rond 2008 woonde de helft van de wereldbevolking in steden
2
12-11-2016
Het merendeel van de stedelijke bevolking blijft ook in de
toekomst nog woonachtig in de ‘kleinere’ steden
Zuid-Amerika: verstedelijking (2014)
Bevolking
in
miljoenen
Uruguay
Argentinië
Chili
Venezuela
Brazilië
Peru
Colombia
Bolivia
Ecuador
Paraguay
3,4
43,0
17,8
30,7
206,1
31,0
47,8
10,6
15,9
6,6
% Bevolking Bevolking
woonachtig in grootste
in steden
stad
(% van
totale
stedelijke
bevolking)
95
92
89
89
85
78
76
68
64
59
52
38
41
11
12
40
26
28
26
59
Bevolking
in ‘slums’
(% van
totale
stedelijke
bevolking)
-16,7
9,0
32,0
22,3
34,2
13,1
43,5
36,0
17,6
Bruto
Nationaal
Inkomen,
per hoofd
van de
bevolking
(US$)
16.350
14.160
14.910
12.890
11.530
6.370
7.970
2.910
6.070
4.380
3
12-11-2016
1960
2010
4
12-11-2016
Anders dan het stereotype beeld…
Interne migratie is niet altijd ruraal-urbane migratie
• In beginfase is migratie van platteland naar stad het
belangrijkst
• Maar mettertijd wordt inter-urbane migratie
belangrijker dan ruraal-urbane migratie
• Voorbeeld Mexico (1995-2000)
– 70 % van alle migratie was tussen stedelijke gemeenten
– 14 % ruraal urbaan
5
12-11-2016
Anders dan het stereotype beeld…
Natuurlijke bevolkingsaanwas is de belangrijkste factor
in stedelijke groei:
• Natuurlijke groei: 60 %.
• Migratie en veranderende classificatie van gebieden:
40%
Voorbeeld: Rio de Janeiro
Aandeel van migranten
als % van de totale
bevolkingsgroei:
1920-1950:
1950-1960:
1960-1970:
1970-1980:
1980-1990:
1990-2000:
75%
55%
43%
37%
32%
26%
6
12-11-2016
Model van de Latijns-Amerikaanse stad
Bogotá, Colombia
7
12-11-2016
Lima:
woonenclaves
van de elite
Mexico-Stad
8
12-11-2016
Lima: clusters van
werkgelegenheid
Mexico-Stad:
clusters van
werkgelegenheid
9
12-11-2016
Slums / informele wijken
“Slums of Despair”
“Slums of Hope”
•
•
•
•
•
•
•
•
•
In het stadscentrum
Één-kamer woningen
Huur(-kazernes)
Gedeelde voorzieningen (WC;
water)
Tijdelijkheid
Geen woonzekerheid
•
•
Charles Stokes, 1962
Ontstaan aan de stadsrand
In zelfbeheer (zelfbouw)
Geleidelijke uitbreiding en
verbetering van de woning
(horizontaal én verticaal)
Geleidelijke uitbreiding van
publieke voorzieningen
Veelal op basis van samenwerking
bewoners/gemeente/NGOs
Huisvestingsbeleid voor de stedelijke armen
Sites-and-Services
Slum/settlement upgrading
•
•
•
•
Overheid stelt grond voor nieuwe
woningbouw beschikbaar
Overheid brengt enkele
basisvoorzieningen aan:
–
–
–
•
•
Wegen
Water (gemeenschappelijke kranen)
Electriciteit
Soms een ‘core unit’
Bewoners bouwen eigen huis
•
In bestaande, informele wijken
Regularisering eigendom/bezit van
de woningen (de jure of de facto)
Installering/uitbreiding van
basisvoorzieningen
bevestiging van acceptatie door de
overheid leidt doorgaans tot explosie
van bouwactiviteiten (in zelfbeheer)
10