Transcript Lees hier de overweging van Magda Verheijen

OVERWEGING HET STEIGER
Zondag 23 oktober 2016, jaar C. Voorganger: Magda Verheijen
Jeremia 14, 7-10 / 2 Timotheüs 4, 6-8. 16-18 / Lucas 18, 9-14
Beste mensen hier bijeen,
Guilty, or: not guilty.
Het zijn woorden die een beklaagde, met name in landen waar men in het rechtssysteem een
jury kent, al dan niet veroordelen als een strafproces naar het einde gaat. De mening van de
jury is doorslaggevend. Guilty, or: not guilty.
Schuldig of: niet schuldig. De jury beslist, en geloof maar dat je nog niet gelukkig bent als je
je burgerplicht moet vervullen en aangewezen wordt om deel uit te maken van een dergelijke
jury.
Het drama dat zich dan achter gesloten deuren kan ontwikkelen is niet gering. Denkt u maar
aan de klassieker: “ De twaalf gezworenen”. Wereldwijd bekend, verfilmd, op het podium
gespeeld.
Wie durft te stemmen tegen de meerderheid in; ervoor zelf schade op te lopen; wie durft echt
recht te doen?
Schuldig of: niet schuldig. Oeroude gevoelens, oeroude gewetens, oeroude wroeging, oeroude
ontkenning.
De gelijkenis van de farizee-er en de tollenaar is daar een heel duidelijk voorbeeld van. Wie
zijn schuld ontkent, wie stiekem zijn fouten onder het tapijt veegt, is nog niet onschuldig in de
ogen van de Allerhoogste. Wie durft te zeggen dat het fout zat, dat in handelen en wandelen
iets niet deugde, die raakt schuldeloos, want: vergeven.
( tussen haakjes: in die zin was het biechtgesprek, vroeger meer in zwang dan nu, een
psychologische bevrijding. Je mocht weer verder gaan, en je goede voornemens nam je mee
op die tocht. …)
Even weer terug naar de 1ste lezing:
Een heel volk klaagt zichzelf in de psalm aan en bezweert in EEN adem de Allerhoogste zich
vooral te houden aan de ooit gedane belofte, aan de ooit gedane liefdesverklaring aan zijn
volk.
Iedereen weet dat ze schuldig zijn, de ergste dingen hebben gedaan, maar toch: nu ze in de
ellende zitten herinneren ze zich iets…en Jesaja zou Jesaja niet zijn als hij ze niet eens
langdurig liet klagen; had hij die ellende immers niet steeds voorspeld, had hij niet genoeg
gewaarschuwd?
Maar het volk keert vol van berouw zich tot hun enige Redder in de nood.
Dit collectieve weten van schuld zijn we een beetje kwijtgeraakt; tijden veranderen, nietwaar?
Maar schuld blijft aan ons kleven. Al hebben we daar vaak mooie uitvluchten voor verzonnen.
Echte schuld ligt dieper, sterker nog: het zit in ons verankerd. Want schuldig zijn kan zo
verleidelijk zijn.
Wat te denken over de collectieve schuld, die, bijvoorbeeld, ons eigen volk heeft gemaakt bij
andere volkeren, in de zogenaamde gouden eeuw. De VOC- mentaliteit, ja ja, die alleen uit
was op eigen gewin. Tja, de natie bloeide op in ongekende welvaart, dat kon je als bestuurder
toch niet laten voorbijgaan
Meer naar binnen gekeerd gaat het over onze eigen schud. Schuld, vaak verscholen in ons
diepste binnenste.
Je maakt thuis een enorme ruzie en je geniet in stilte van de effecten. In stilte, want je zult dat
niet hardop zeggen. Want je krijgt je zin nog ook!
Je gebruikt je intelligente zakelijk inzicht om anderen zover te krijgen dat ze jou financieel
steunen en zij er bekaaid van afkomen. Je zwijgt natuurlijk over de gevolgen, maar de winst is
voor jou. Jammer voor de benadeelden; hadden ze maar slimmer moeten zijn.
Je weet dat wat je zegt niet helemaal conform de waarheid is, maar je houdt dat natuurlijk stil
Want wat is er leuker dan roddelen over een ander?
Eigen schuld erkennen is een lastig iets; je meent dat je goed bezig bent, je meent oprecht dat
je iets doet dat goed is, maar ondertussen zaai je een hoop onrust
Je meent dat je het gelijk van de wereld hebt, en je bent niet bereid om een ander standpunt
zelfs maar te overwegen; dat daar ellende het gevolg van is, tja, dat is niet jouw probleem.
Je verklaart de ander schuldig en je vergeet je eigen schuld.
De apostel Paulus was ook zo’n schuldig verklaarde. Daar denken we nu anders over maar in
die context was hij schuldig aan allerlei opruiend gedrag. Echter, hij was bereid de komende,
zeer zware, doodsstrijd, te doorstaan. Maar hij deed dat niet voor zichzelf alleen. Hij
oversteeg dit alles; het ging hem om het heil voor alle volkeren.
En dat is nu typisch iets waar we vandaag, op Wereldmissiedag, toe worden opgeroepen.
Denken aan allen, verder kijken dan de eigen kring.
Het gaat in de bijbel, in het leven, niet alleen om ons alleen. Het gaat om iedereen,
wereldwijd, het gaat om volkeren die wij nooit zullen ontmoeten. Het gaat om alle mensen
van deze wereld, hier en nu. Vandaag, op wereldmissie dag, ooit uitgeroepen door Paus Pius
XI, in 1926, wordt ons gevraagd om na te denken. Om stil te staan bij onze eigen
schatplichtigheid. Want we hebben wel iets te vereffenen. Zeker weten. Wij leven in de
vrijheid van te kunnen en mogen geloven in Jezus Christus. Wij zijn in staat om, mannen en
vrouwen, wereldwijd Gods tederheid en compassie te belichamen. Wij zijn, hier en nu, in
staat om, binnen onze eigen parochie, barmhartigheid, tederheid, compassie, vergeving en
vooral: liefde in Christus, waar te maken.
Lieve mensen, laten we dat dan ook maar doen? ( En zullen we, misschien, gebruik maken
van het feit dat de kerk, dus eventueel ook de biechtstoelen, gisteren keurig zijn
schoongemaakt, als de zee onszelf te hoog wordt? Een eerlijk gesprek aangaan, juist met
degene met wie je heftig van mening verschilt …
En zullen we de collectemandjes, straks, eens extra gul vullen?
En zo de Missie in de Filippijnen een extra duwtje geven?
En, tenslotte: willen we eens goed en oprecht, als zussen en broers, met elkaar spreken?
“Niet omdat het moet, maar omdat het kan!”
Amen