Transcript my land is jou land

My land is jou land: lesopzet naar didactisch model voor de ontwikkeling van
kritische denkvaardigheden en moreel oordelen van ‘Van der Burg’1.
Aan de hand van een filmpje worden de beelden, gevoelens en gedachten rond
vluchtelingen geïnventariseerd, daarna wordt een tegengeluid geboden en krijgen
studenten de opdracht hun beelden uit te werken.
Doel
De student denkt genuanceerd over de vluchtelingenproblematiek.
Omschrijving
Deze les is opgebouwd volgens het didactisch model voor de ontwikkeling van kritische
denkvaardigheden en moreel oordelen van ‘Van den Burg’1. Zie hiervoor het
praktijkvoorbeeld met de uitwerking van dit model.
Oriëntatiefase
1) Stap 1, wakker roepen. De docent introduceert het thema aan de hand van een
filmpje van Stef Bos over 'My land is jou land'.
2) Stap 2, concretiseren. Studenten worden uitgenodigd dat wat zij dachten, voelden,
beleefden ten aanzien van het thema vluchtelingen te verwoorden. De docent
stimuleert studenten hun belevingen concreet te maken.
3) Stap 3, ordenen. Studenten gaan met elkaar in gesprek over eigen en elkaars
gevoelens en gedachten en ordenen gevoelens en gedachten die overeenkomen. Ook
andere gedachten en gevoelens sorteren zij. Dit kan bijvoorbeeld door studenten
letterlijk een plaats te geven in de klas.
4) Stap 4, problematiseren. De docent nodigt de klas uit de overeenkomsten en
verschillen in gevoelens, gedachten en ervaringen te benoemen. Dit gebeurt bij
voorkeur met de eigen gevoelens, gedachten en ervaringen als uitgangspunt. “Ik
denk …, en ik heb geconstateerd dat er 5 studenten anders denken namelijk …”. Doel
van deze stap is dat studenten open gaan staan voor verschillende perspectieven.
Informatiefase.
5) Stap 5, herinterpreteren. De docent brengt nieuwe informatie in over het thema
vluchtelingen zoals een tv-fragment waarin leven van vluchtelingen getoond wordt
(nu of van vroeger).
6) Stap 6, confronteren. De docent maakt expliciet welke gedachten en gevoelens
studenten nu hebben n.a.v. de extra informatie en hadden bij stap 4
‘problematiseren’. Zijn gevoelens veranderd? Zo ja wat wel? Zo nee, wat maakt dat
deze niet veranderd zijn? Zijn er nieuwe vragen opgekomen? De docent gaat met de
studenten na of nieuwe informatie helpt anders naar een thema kijken.
7) Stap 7, structureren. De docent helpt de klas benoemen wat de extra informatie
gedaan heeft. Studenten krijgen de opdracht om een krantenkop, brief aan een
vluchteling of krantenartikel te schrijven over de vluchtelingenproblematiek waarin zij
ervaringen en gedachten verwerken.
Benodigdheden
Tijd
2 lesuren
Materiaal
Gebaseerd op het didactisch model van Van der Burg. Zie voor zijn wetenschappelijke
onderbouwing: L. van der Burg, Uittocht uit de illusie. Over het stimuleren van morele en
religieuze ontwikkeling bij twaalf- tot zeventienjarigen in het godsdienstonderwijs (diss.).
Kampen, 1984, m.n. blz. 302 – 376.
1
Laptop/computer + geluid + beamer of smartboard waarmee filmpjes getoond kunnen
worden.
Lied Stef Bos + filmfragment/verhaal/brief waarin het leven van vluchtelingen wordt
weergegeven.
Begeleiding
Het is belangrijk om studenten vooral zelf de gevoelens en gedachten binnen de klas te
laten onderzoeken en te ordenen. Het is belangrijk dat de docent zo min mogelijk op het
wat (inhoud) stuurt, maar op de wijze waarop dit gaat (proces), zoals op een
respectvolle manier.
Bij stap 4 ‘problematiseren’ is het belangrijk dat studenten zo objectief mogelijk de
verschillen beschrijven. Alleen kritisch kijken naar de gevoelens en gedachten van
anderen en niet van jezelf is niet wenselijk.
Externen
Kosten
Overig
Burgerschapsdimensie
Politiek-juridisch/ Economisch/ Sociaal-maatschappelijk/ Vitaal burgerschap
Thema
Algemeen (werkvorm)
Onderdeel kritisch denken
analyseren/ concluderen/ houding
Niveau
Mbo niveau 3/ Mbo niveau 4
Download
Lied Stef Bos: https://www.youtube.com/watch?v=gSpIk3cmdNA
Organisatie
MBO Amersfoort
Gebaseerd op het didactisch model van Van der Burg. Zie voor zijn wetenschappelijke
onderbouwing: L. van der Burg, Uittocht uit de illusie. Over het stimuleren van morele en
religieuze ontwikkeling bij twaalf- tot zeventienjarigen in het godsdienstonderwijs (diss.).
Kampen, 1984, m.n. blz. 302 – 376.
1