Transcript Volledige beschrijving van de workshops

Overzicht workshops Netwerkbijeenkomst Taal en Gezondheid 4 oktober 2016
Workshop 1: Afstemming tussen eerste lijn en tweede lijn in de begeleiding van patiënten met lage
gezondheidsvaardigheden. Berthon Rikken (UFA, Utrechts Fonds Achterstandswijken).
De zorg voor patiënten die laaggeletterd of minder gezondheidsvaardig zijn, kan beter. Vroege herkenning
van de problematiek van deze patiënten is belangrijk. Afstemming en samenwerking tussen de eerste en
tweede lijn is noodzakelijk. Waar liggen taken en verantwoordelijkheden? Is de huisarts of jeugdarts de
aangewezen persoon om patiënten te herkennen die moeite hebben om gezondheidsinformatie te lezen,
te begrijpen en toe te passen? En wat kan een buurtteam hierin betekenen? Moet informatie over
behoeften en vaardigheden van patiënten deel uitmaken van de verwijsprocedure? En wat betekent dit
vervolgens weer voor de overdracht van tweede naar eerste lijn?
In deze workshop gaat u samen met huisartsen, buurtteam-medewerkers, jeugdartsen en medisch
specialisten in gesprek over kansen en mogelijkheden bij het herkennen en begeleiden van patiënten die
laaggeletterd zijn of lage gezondheidsvaardigheden hebben.
Workshop 2: Toegankelijke zorg voor patiënten met lage gezondheidsvaardigheden. Aanpak van het
UMC Utrecht. Jeanine van der Giessen (UMC Utrecht).
Het UMC Utrecht zet al vanaf 2011 een duidelijke lijn uit op het gebied van geletterdheid in de zorg. In
eerste instantie met focus op de impact van laaggeletterdheid, nu vooral op gebied van
gezondheidsvaardigheden en regievoering. Er zijn verschillende stappen gezet om op zowel
organisatieniveau als op communicatieniveau beter aan te sluiten bij patiënten met lage
gezondheidsvaardigheden.
In deze workshop deelt het UMC Utrecht zijn ervaringen. Wat werkt en wat werkt niet? Wat zijn
noodzakelijke stappen en waar zitten knelpunten en kansen?
Workshop 3: Aansluiten in de spreekkamer bij laaggeletterde gezinnen. Céline van Klei (jeugdarts
Volksgezondheid Utrecht).
Een korte presentatie met filmpjes over welke problemen kinderen ervaren door de laaggeletterdheid van
hun ouders, over het herkennen van laaggeletterde gezinnen en over hoe je als zorgverlener een consult
met deze gezinnen uitvoert.
Vervolgens wisselen we ervaringen en tips uit, zoals: hoe zorg je dat ouders de afspraak niet vergeten? Hoe
bespreek je laaggeletterdheid? Hoe is het te voorkomen dat laaggeletterdheid wordt overgedragen van
ouders op kinderen?
1
Workshop 4: Kennis delen over de gezondheidsvaardigheden van Utrechters. Mariëlle Beijersbergen en
Fleur van Heeswijk (Volksgezondheid Utrecht).
‘Wat weten we over de gezondheidsvaardigheden van Utrechters?’, dat is de centrale vraag tijdens de
workshop. We delen de beschikbare informatie uit de Volksgezondheidsmonitor Utrecht. Ook gaan we met
elkaar in gesprek: welke informatie/kennis is nog meer beschikbaar over gezondheidsvaardigheden van
Utrechters? Wat zijn de ervaringen van professionals? En welke kennis is er nog meer nodig?
Workshop 5: Verbeterplan laaggeletterdheid en de Implementatie daarvan in de huisartsenpraktijk.
Meike Klinkhamer (huisarts).
Als huisarts kun je een verschil maken door laaggeletterdheid te herkennen en erkennen. Hoe stem je je
communicatie en praktijkinrichting af op laaggeletterden? Stichting UFA heeft voor de Utrechtse huisartsen
een taalbox opgesteld met informatie, tips en tools, zodat iemand die laaggeletterd is goed geholpen de
spreekkamer verlaat.
Workshop 6: Lesmaterialen Taal en Gezondheid. Mariëlle van Rooij (Taal doet meer) en Mariet Hattink
(Stichting Lezen & Schrijven).
Taal doet meer en Stichting Lezen & Schrijven ontwikkelen allebei lesmethodes voor taalvrijwilligers en hun
cursisten. We laten zien welk materiaal er beschikbaar is en in welke context met het materiaal wordt
gewerkt aan gezondheidsvaardigheden.
Het project Gezonde Taal! combineert taalles met informatie over gezondheid, ziekte en zorg. Met
Gezonde Taal! bereiken we vluchtelingen en migranten die een taalachterstand hebben en daardoor extra
kwetsbaar zijn voor gezondheidsproblemen. Taal en gezondheid zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden.
Zonder taal is een zelfstandig bezoek aan de huisarts, het begrijpen van de bijsluiter en het doen van
gezonde boodschappen niet mogelijk. Tijdens deze workshop laten we ook onze nieuwste lesbrief zien die
is ontwikkeld voor jonge ouders. Deze gaat over het consultatiebureau en is ontwikkeld in samenwerking
met Jeugdgezondheidszorg Utrecht.
Succes! is een lesmethode voor volwassenen die beter willen leren lezen en schrijven. Ook kunnen zij
oefenen met spreken en binnenkort met rekenen en digitale vaardigheden.
In de oefenboekjes staan situaties uit het dagelijks leven en de werkomgeving van volwassenen centraal.
Het thema gezondheid komt in verschillende lesboekjes terug.
Workshop 7: Ervaar de wereld van de laaggeletterde patiënt en zijn moeilijkheden met veilig
medicijngebruik. Gudule Boland (Pharos).
Pharos presenteert het project 'Samen werken aan veilig medicijngebruik onder laaggeletterde patiënten in
de eerste lijn'. Daarna gaan we aan de slag met signalen die wijzen op laaggeletterdheid en oefenen we
welke manier van communiceren voor deze groep beter te begrijpen is. We maken hierbij gebruik van
filmpjes en rollenspellen.
2
Workshop 8: De Nederlandse Talking Touch Screen (TTS), ontwikkeld voor gebruik in de
fysiotherapiepraktijk. Anita Cremers (TNO & Hogeschool Utrecht, Lectoraat Co-design) en Marlies Welbie
(Hogeschool Utrecht, Lectoraat Leefstijl en Gezondheid).
Het Nederlandse Talking Touch Screen (TTS) is ontwikkeld voor gebruik in de fysiotherapiepraktijk. Het is
een digitale vragenlijst die is afgestemd op de behoeften en capaciteiten van mensen met beperkte
gezondheidsvaardigheden. Tijdens het ontwikkelproces hebben we intensief samengewerkt met deze
doelgroep (co-design). De TTS heeft een zeer intuïtieve bediening met instructiefilmpjes, afbeeldingen,
eenvoudige teksten en de mogelijkheid deze voor te laten lezen. Patiënten met beperkte
gezondheidsvaardigheden kunnen de TTS zelfstandig invullen. Maar ook gezondheidsvaardige patiënten
geven de voorkeur aan de TTS boven een papieren vragenlijst. Fysiotherapeuten zien een rol voor de TTS in
hun praktijk bij het vergroten van therapiesucces. Door het ontwikkelen van de TTS hebben we veel geleerd
over de ‘do’s & don’ts’ van e-health-toepassingen voor gebruikers met beperkte gezondheidsvaardigheden.
We willen die inzichten met u delen en gaan graag met u in gesprek over uw ervaringen in uw eigen
beroepspraktijk.
3