Transcript bestand - Rijksmuseum van Oudheden

BIJSCHRIFTEN PERSFOTO’S
Tentoonstelling ‘Egypte. Land van onsterfelijkheid‘
1 april t/m 2 oktober 2016
Mummiekist van Panesy
Hout; Derde Tussenperiode (22ste dynastie, 943-746 v.Chr.); Thebe, 38x54x200 cm.
Collectie en © foto: Rijksmuseum van Oudheden
Panesy was zanger in de tempel van Amon. Op zijn mummie was versierd met een bontgekleurde
‘cartonnage’, en vervolgens in een houten buitenkist gelegd. De zwarte kleur verwijst mogelijk naar
Osiris, de god van onderwereld. Zwart gold voor de Egyptenaren als de kleur van de duisternis, maar
ook het vruchtbare land, en was een verwijzing naar de wedergeboorte.
Ibis
Brons, hout; 26ste Dynastie (664-525 v.Chr); 12.5x15 cm.
Collectie en © foto: Rijksmuseum van Oudheden
De ibis was het heilige dier van van Thot, god van de maan, schrijfkunst en
wijsheid. In Egypte was grote vraag naar beeldjes om in tempels aan de
goden te schenken, bijvoorbeeld als dank voor genezing of om de god
gunstig te stemmen.
Canopenvazen
Kalksteen, Derde Tussenperiode (1076-723 v.Chr.), h. 33-35,5 cm.
Collectie en © foto: Rijksmuseum van Oudheden
Canopen zijn vazen voor de gebalsemde ingewanden van een overledene.
Een set bestaat uit vier potten, die vaak als deksel een mensen- of
dierenkop hebben. De deksels van deze set hebben elk de vorm één van
de vier ‘zonen van Horus’: Amset (mens, bewaarder van de lever), Hapy
(baviaan, bewaarder van de longen), Doeamoetef (jakhals, bewaarder van
de maag) en Kebehsenoef (valk, bewaarder van de darmen).
Anubis
Brons; Late Periode (722-332 v.Chr.), h. 14,9 cm.
Collectie en © foto: Rijksmuseum van Oudheden
Anubis was de god van de mummificatie en begraafplaatsen en werd gezien als
de begeleider van overleden naar de onderwereld. Meestal is hij afgebeeld als
man met de kop van een jakhals. Omdat die vaak ronddoolden over de
begraafplaatsen in de woestijn associeerdeb de oude Egyptenaren Anubis met
de dood. God van de mummificatie en de begraafplaatsen.
Rijksmuseum van Oudheden, Rapenburg 28, Leiden, www.rmo.nl, facebook.com/Oudheden
Ba-vogel
Hout, Late Periode (722-332 v.Chr.), 15,5x4,8 cm.
Collectie en © foto: Rijksmuseum van Oudheden
De oude Egyptenaren dachten dat de onsterfelijke ziel van een overledene (de ba)
zich overdag in de vorm van een vogeltje met een mensenhoofd vrijelijk in de wereld
van de levenden kon begeven. ’s Avonds keerde de ba weer veilig terug naar de
mummie in het graf.
Scheepsmodel
Brons, Late Periode (722-332 v.Chr.), 33,5x25,5 cm.
Collectie en © foto: Rijksmuseum van Oudheden
Dit gegoten scheepsmodel van brons sierde ooit een houten standaard. Die
werd tijdens godsdienstige feesten vanuit een tempel meegedragen in de
processie. De staf met een scheepsmodel is het symbool voor de mobiliteit van
de god. Het heeft het model van de typische Egyptische schepen die van
samengebonden bossen papyrusstegels waren gemaakt. Op de zijkant staat een
inscriptie die de naam van de schenker vermeldt: Aämentoe, de zoon van
Padihor.
Grafbeeldje van Imhotep
Faience; Late Periode, 30ste Dynastie (380-343 v.Chr.); 20.5x5.6 cm.
Collectie en © foto: Rijksmuseum van Oudheden
In het hiernamaals moest, net als in het leven op aarde, op het land gewerkt
worden om te kunnen oogsten en om te kunnen eten. In het graf werden vaak
talrijke beeldjes meegegeven van dienaren, die als plaatsvervanger van de
overledende in het hiernamaals konden werken. Meestal hebben ze de vorm
van een mummie en dragen ze landbouwwerktuigen in hun handen. Op de
beeldjes staat een tovertekst en de naam van de overledene, waarmee ze
worden opgeroepen aan het werk te gaan.
Ogen
Brons en steen, Late Periode (722-332 v.Chr.), l. 8 cm.
Collectie en © foto: Rijksmuseum van Oudheden
Deze ogen zijn gemaakt van brons, witte en zwarte steen. Ze zijn gebruikt
als inlegwerk in het gezicht van een houten mummiekist of een
‘cartonnage’, om dat een realistisch uiterlijk te geven.
Cosmetica-flesje
Glas, Nieuwe Rijk (1539-1077 v.Chr.), h. 9,5 cm.
Collectie en © foto: Rijksmuseum van Oudheden
Dit kostbare glazen flesje is waarschijnlijk gebruikt om parfum of kohl in te
bewaren en meegegeven in een graf. De vorm doet denken aan een palmboom
of palmzuil: een rechte stam met een verdikking aan de onderkant en negen
gestileerde bladeren aan de bovenzijde.
Rijksmuseum van Oudheden, Rapenburg 28, Leiden, www.rmo.nl, facebook.com/Oudheden
Gevleugelde scarabee
Egyptisch faience en aardewerk, Derde Tussenperiode (1076-723 v.Chr.), 4,9x15,2 cm.
Collectie en © foto: Rijksmuseum van Oudheden
In het oude Egypte stond de scarabee symbool voor de
opkomende zon. De Egyptenaren hoopten na hun dood elke dag
opnieuw geboren te worden, net zoals de zon elke dag opnieuw
geboren wordt.
Kettingen
Glas, faience, diverse steensoorten, goud; Nieuwe Rijk (1539-1077 v.Chr.)
Collectie en © foto: Rijksmuseum van Oudheden
Juwelen zijn al teruggevonden in de oudst bekende graven uit Egypte, van
meer dan 5000 jaar geleden. De Egyptische kettingen varieren van
eenvoudige snoeren met kralen van schelp of aardewerk tot kostbare
exemplaren van goud en edelstenen, soms met verfijnd glazen inlegwerk.
Ze werden gedragen door zowel mannen als vrouwen. In veel gevallen zijn
er amuletten in verwerkt ter bescherming van de drager.
Rijksmuseum van Oudheden, Rapenburg 28, Leiden, www.rmo.nl, facebook.com/Oudheden