Transcript persbericht 29 september 2016 - West

Persbericht:
Natuurpunt, Vogelbescherming Vlaanderen en de
West-Vlaamse Milieufederatie naar de rechtbank
voor poldergraslanden
Brugge, 29 september 2016
Natuurpunt, Vogelbescherming Vlaanderen (S.O.S. Kustpolders) en de WestVlaamse Milieufederatie starten een polderrechtzaak. Doel is om de Vlaamse
regering te verplichten om de natuurwaarden in alle poldergraslanden te
beschermen en de huidige halfslachtige regelgeving te verbeteren.
In maart 2016 stelden de verdedigers van de unieke poldernatuur de Vlaamse
regering schriftelijk in gebreke voor de beslissing die ze nam over de bescherming
van de poldergraslanden. Deze beslissing biedt volgens de drie verenigingen, samen
het ‘polderfront’, immers onvoldoende bescherming voor de natuurwaarden in de
unieke poldergraslanden en zorgt voor de aftakeling van de maatschappelijke
waarde van deze gebieden.
Begin juni 2016 keken de verenigingen reikhalzend uit naar een reactie van de
Vlaamse Regering op deze brief. Het bleef echter stil tot 28 september, ruim 3
maanden na de voorziene antwoordtermijn. Daarenboven is het late antwoord van de
regering niet bevredigend: de modaliteiten van de genomen beslissing worden
eenvoudigweg opgelijst, terwijl prangende juridische vragen, bijvoorbeeld over de
ongelijke bescherming van de poldergraslanden buiten natuurgebieden, volstrekt
onbeantwoord blijven.
Er rest dan ook geen andere mogelijkheid dan de volgende stap in de procedure te
nemen. Dit is de behandeling van de klacht voor de burgerlijke rechtbank. Een
procedure zoals de zogeheten Klimaatzaak.
Oud beleid in een nieuw kleedje
20 jaar lang al wordt de bescherming van de graslanden als een hete aardappel
doorgeschoven. Als gevolg van dit uitstel verdwijnen honderden hectares van het
typische polderlandschap. Op 27 november 2015 nam de Vlaamse regering het
langverwachte besluit over de 12.000 hectare aan poldergraslanden. Ze besliste om
5000 hectare te beschermen via de natuurwetgeving (die waren evenwel al
beschermd) en 3000 hectare via de Europese landbouwwetgeving.
Een halfslachtige beslissing: wat beschermd was, blijft beschermd. 4000 hectare blijft
vogelvrij en 3000 hectare krijgt een valse bescherming via de landbouwwetgeving.
In de praktijk zal er dus weinig veranderen. Het vernietigen van kruiden en planten
die typische zijn voor de streek, met herbiciden, blijft bijvoorbeeld toegelaten. Ook het
land frezen blijft mogelijk, wat het meest unieke aspect van graslanden, het reliëf,
onherroepelijk vernietigt. Bovendien kunnen landbouwers ieder jaar opnieuw vragen
om percelen te laten verwijderen van de poldergraslandenkaart.
Verder valt een groeiende groep landgebruikers (onder andere de paardenhouders)
niet onder deze landbouwregelgeving. Zij zullen de waardevolle graslanden nog altijd
kunnen omzetten in vlakke, uniforme weides. Een praktijk die niet ongebruikelijk is bij
paardenhouders.
Tot slot gelden de huidige bepalingen in de Europese landbouwwetgeving maar tot
2020, dat is nog slechts 4 jaar. Daarna rijst de grootste onzekerheid, zowel voor de
natuur als voor de landbouwers.
De drie verenigingen vragen om de poldergraslanden die buiten natuurgebied liggen
ook te beschermen via de natuurwetgeving, zoals aanvankelijk de bedoeling was.
Deze zijn immers niet minder uniek. Die vraag sluit trouwens aan bij de twijfels die de
Raad van State heeft over de toepassing van het gelijkheidsbeginsel in het besluit.
Streekidentiteit op het spel
De oude poldergraslanden zijn even oer-Vlaams als onze belforten en begijnhoven
en ze bepalen mee het karakter van onze kuststreek. Al eeuwenlang bewerkt de
mens de poldergebieden, in samenhang met de natuur, via veen- en kleiontginningen, inpoldering en landbouw. Zo ontstond een uniek lappendeken van
reliëfrijke graslanden. Dit gebied levert meer dan alleen landbouwproducten. Het
omzetten naar steriele maisakkers zadelt de maatschappij dan ook op met een kost,
die nergens in het besluit vermeld staat.
Dankzij het open landschap en het reliëf met sloten en poelen zijn de polders het
gedroomde leefgebied voor veel weidevogels zoals grutto, tureluur en veldleeuwerik,
velduil, zomer- en wintertaling. Grote groepen smienten, kolganzen en kleine
rietganzen uit het hoge noorden brengen hier de winter door. Als de polders
verdwijnen, vinden die soorten bij ons geen thuis meer. Met hen zullen ook de vele
duizenden toeristen verdwijnen.
Reliëfrijke poldergraslanden beschermen onze kustgemeenten bovendien tegen
overstromingen vanuit het binnenland, maar ook vanuit de zee. Zonder het reliëf van
polders zouden kustgemeenten, en zelfs steden als Diksmuide en Brugge, na zware
regenval onder water staan. Poldergraslanden verwijderen tot slot ook heel wat
nitraten uit het oppervlaktewater.
Polderfront eist de maatschappelijk verantwoorde keuze
Een geïntegreerd beleid voor de poldergraslanden zorgt voor een plaats voor alle
(ecosysteem)diensten die dit natuurlijk systeem levert: streekeigen landbouw –met
hogere toegevoegde waarde- samen met de andere diensten van het landschap. Het
polderfront kiest voor de toekomst.
Naast hun grote ecologische waarde leveren poldergraslanden ook heel wat
ecosysteemdiensten. De investering daarin kan van de poldergraslanden een
belangrijk onderdeel maken van de ‘Ecosystem based adapation’ om de impact van
de klimaatwijziging te milderen. Het behoud en beheer van poldergraslanden levert
ecosysteemdiensten wat een win-win betekent voor zowel landbouw, natuur als
maatschappij. Maar, het behoud en beheer van poldergraslanden vereist een
integrale aanpak waarbij ecologische én socio-economische aspecten worden
geïntegreerd. Nichelandbouw in combinatie met natuurbehoud kan hier een sterk
duo vormen. Essentieel om dit te realiseren, naast een daadkrachtig bestuur, is het
inzicht en de kennis in het functioneren van het globale en gekoppelde ecologische
en socio-economisch systeem.
Meer info:
Natuurpunt – Krien Hansen 0498/851687
Vogelbescherming Vlaanderen (S.O.S. Kustpolders) – Jan Rodts 0496/261379
West-Vlaamse Milieufederatie vzw – Bart Vanwildemeersch 0496/882398