Transcript دانلود
اختالالت شبه جسمی
Somatoform Disorders
اختالالت شبه جسمی
• ویژگی اساس ی :شکایت فیزیکی یا جسمی بدون یافته های عضوی و فیزیولوژیک
قابل اثبات
• تخریب توانایی عملکرد بیمار در نقش های اجتماعی و شغلی
اختالل جسمانی کردن((Somatization
• شکایات جسمی متعدد که محدود به یک دستگاه نیست.
• سیر مزمن
• هیستری یا سندرم بریکه
• اپیدمیولوژی :شیوع 0/5درصد ،زنان ،کم سواد ،گروههای اقتصادی -اجتماعی
پایین ،نوجوانی و اوایل بزرگسالی
• اتیولوژی :عوامل روانی -اجتماعی ،ژنتیک
• تشخیص :عالئم قبل از 30سالگی ،دوعالمت گوارش ی ،یک عالمت
•
جنس ی ،یک عالمت شبه عصبی
• خصوصیات بالینی :اضطراب و افسردگی ،خودکش ی ،بیان شکایت به صورت
اغراق آمیز ،اختالل شخصیت ضداجتماعی ،نمایش ی و سوء مصرف مواد
• درمان :دارو ممنوع مگر در صورت افسردگی و اضطراب شدید ،روان درمانی
اختالل تبديلي()Convertion.Dis
• با يك يا دو عالمت عصبي مانند فلج ،كوري و پاراستزی كه عوامل طبي يا عصبي
ً
خاص ي ندارد ،مشخص مي شود .قبال به آن هيستري مي گفتند.
• اپیدمیولوژی :سن شايع نوجوانی و جوانی ،در زنان 2برابر مردان ،گروههای
اقتصادی -اجتماعی پایین و افراد کم سواد
• اتیولوژی :علت آن تبديل اضطراب به عاليم جسمي است.
ً
• خصوصیات بالینی :معموال يك استرس يا هيجان شديد قبل از بروز عاليم رخ داده
ً
است .از نـظـر شـخـصـيـت قـبـل از بـيـماري مـعموال شخصيت هاي Avoidantو
Hysterionicبه اين بيماري دچار می شوند .بيمار در مورد بيماري اش نگران
نيست و بی تفاوت است.
-کوری و اللی(شایعترین) ،حرکتی(فلج ،آتاکس ی ،دیسفاژی ،آفونی)،
-
هشیاری( تشنج کاذب و بیهوش ی) ،حس ی(کوری ،دوبینی،
بی حس ی)
نفع اولیه :کاهش اضطراب نفع ثانویه :مزاياي بيماري مثل اخذ غرامت ،اجتناب از كار و وابسته بودن بهخانواده
• درمان :خودبخودی ،روان درمانی ،داروهای ضداضطراب و ضد افسردگی
خودبيمارانگاري () Hypochondriasis
• واژه هيپوكندرياز از واژه هيپوكندريوم مشتق شده است كه منعكس كننده
شكايات مربوط به شكم است كه بسياري از مبتاليان به اين اختالل دارند .فرد
ترس يا باور بيمار گونه از مبتال بودن به يك بيماري جدي دارد در حاليكه چنین
چیزي وجود ندارد .بيشتر دستگاه گوارش و قلب هدف قرار مي گیرند .بيمار پس
از معاينات منفي و آزمايشهاي مختلف قانع مي شود كه بيمار نيست (ولي فقط
براي مدت كمي)
• اپیدمیولوژی :شيوع در مرد و زن يكسان است.
• اتیولوژی :امیال پرخاشگرانه خصمانه ،نسبت به دیگران(ازطریق سرکوبی و جابجایی)
به عالئم جسمی تبدیل می شود.
• خصوصیات بالینی :باور به یک بیماری جدی و تغییر بیماری ،اختالل افسردگی و
اضطرابی
• درمان :شامل درمان دارویی (ضد اضطراب ها و ضد افسردگي ها) و درمان
•
روان شناختي است.
اختالل بدريختي بدن() Body Dysmorphic.Dis
ً
• عبارت است از اشتغال ذهني با يك نقص جسمي ـ تصويري (مثال بيني بدريخت )
يا مبالغه در يك عيب خفيف و جزيي
• سابقه مراجعه مكرر به پزشك به داليل فوق دارد .شخص ممكن است که خود
اظهار كند كه دارد مبالغه مي كند ولي قادر به جلوگیري از آن نيست .شروع در
اوايل جواني است .سیر بيماري مزمن است و مراجعات پي در پي به جراحان
پالستيك و متخصصین پوست ديده مي شود.
• خصوصیات بالینی:
شایعترین نگرانی ها عیب های سر و صورت(موها و بینی) شکایت از چروک ،ریزش مو ،لک های پیری ،قامت و... عالئم شایع :توجه مردم به عیب بدن ،اجتناب از آیینه و برعکس ،استتاربدریختی فرض ی
-
اختالالت افسردگی و اضطرابی
• درمان:
فلوکستین و کلومیپرامین -روان درمانی در اختالالت توأم
تشخیص های پرستاری
• تغییر حس ی -درکی
• اشکال در مراقبت از خود
• اشکال در خودپنداری
• تغییر در آسایش و راحتی
• مداخالت مربوط به تغییر حس ی -درکی :معاینه فیزیکی و بررس ی گزارش های
آزمایشگاهی ،بیماری جنبه روانی دارد ،شناسایی منافعی که عالئم جسمی را
ایجاد می کند ،توجه به نشانه ها ممنوع،شرکت دادن بیمار در فعالیتهای درمانی
• مداخالت مربوط به اشکال درمراقبت ازخود :توجه به نقاط قوت و ضعف
بیمار ،تشویق انجام مستقل فعالیتهای روزانه
• مداخالت مربوط به اختالل درخودپنداری :اصالح ادراکات نادرست ،عدم
توجه به تصاویر غیرواقعی و تحریف شده بیمار ،تقویت درک منطقی از بدن
• سایرمداخالت :اختالالت تبدیلی انجام کارها بیش از توانایی خود ،عدم امتیاز
به ناتوانایی های بیمار ،افزایش اضطراب با بهبودی
اختالالت ساختگي()Factitious.Dis
• در بيماران عاليم ،عمدي و آگاهانه (بر عكس شبه جسمي ها كه ناآگاهانه
بود)به وسيله بيمار تقليد مي شود كه ممكن است عاليم جسمي يا رواني باشد
ً
ً
(مثالدرد يا توهم ) بيمار عمدا شرح حال و عاليم عوض ي به معاينه كننده ارائه
مي كند .هدف بيمار ازاين كار قبول نقش بيمار است .در واقع بستري شدن
هدف است.
ً
• اتیولوژی :محروميت دوران كودكي به طوري كه فرد براي مدتي نسبتا طوالني
بستري شـده بـوده (تـحت مراقبت پرستاران و پزشكان بوده) و از آنان مهرباني و
ً
دلسوزي ديده است ،در سابقه بيمار به چشم مـي خـورد (احـتـمـاال) .والـدين
بيمار طردكننده بوده اند.
تشخیص عالئم:
ً
بيمار عاليم جسمي را عمدا ايجاد كند (سندرم مونچ
هاوزن )Munchausen Syndromeعاليمي نظیر تهوع ،استفراغ ،درد،
حمالت تشنجي يا درد قفسه سينه ممكن است شايع باشند .خون در stoolيا
ادرار وارد كند ،به طور مصنوعي حرارت بدنش را باال ببرد يا براي پايین آوردن قند
خونش به خود انسولین تزريق كند( Grid iron Abdomen.شكم مشبك) به
اسكارهاي متعدد ناش ي از اعمال جراحي بر روي شكم اين بيماران اطالق مي شود.
• اگر بيمار عاليم رواني را نشان دهد ،عاليم ممكن است تـوهـم ،هـذيـان هـا،
عاليم افسردگي و رفتارهاي غیر عادي عمومي باشد .بيمار ممكن است در مورد
متحمل شدن استرس هاي شديد داسـتـان بـافـي كـرده و ايـن دروغ هـاي مـبـالـغه
آمیز را خود نیز باور كند (( ) Pseudologia Fantesiaديوانه نمايي مي
كنند).
ً
• درمان :كال بيماري مزمن است و در بزرگسالي شروع مي شود .درمان شامل
پرهیز از آزمايشات و اعمال درماني طبي غیر ضروري و رويارويي با بيمار در مورد
ساختگي بودن عاليمش می باشد( .بيماران ممكن است بيشتر در طبقات و
حرفه هاي مربوط با پزشكي ديده شوند).
• کنترل دقیق عالئم حیاتی ،ثبت عالئم جسمی ،توجه به سوءمصرف داروها
تمارض((Malingering
• تـولـيـد عمدي عاليم جسمي يا رواني به منظور رسيدن به اهداف خاص مثل
بدست آوردن پول بيمه ،فرار از زندان و ...است .بايد از اختالل ساختگي
تفكيك شود .در تمارض يك هدف آشكار و قابل شناسايي محيطي وجود
داردحال آنـكه در اخـتـالل ساختگي چنین نيست و بیمار فقط می خواهد نقش
بیمار را کسب نماید.
• درمان :بيشتر در مردها و در محيط هايي نظیر سربازخانه ها ،زندان ها و يا
كارخانه هاي صنعتي دیده می شود .درمان شامل صحبت با بيمار و تشويق به
برون ريزي احساسات و آموزش مدارا با استرس است .درمان جسمي الزم نيست.