Transcript Ticaret Hukuku Bilgisi II

TICARET HUKUKU
DERSI 1. VE 2.
HAFTALAR
İŞLETME KAVRAMI VE
İLIŞKISI
• TTK’nın hazırlanmasında ticari işletme
esasından hareket edilmiştir ve TTK’nın temel
ve merkez kavramıdır.
• TTK’da belirtilen ticari işletme ekonomi
biliminde belirtilen genel anlamdaki işletme
kavramından farklıdır.
• Ticari işletme, ekonomi bilimine göre bir
işletmeyken, her işletme, bir ticari işletme
değildir.
TICARI İŞLETMENIN
TANIMI
• “Ticari işletme, esnaf işletmesi
için öngörülen sınırı aşan
düzeyde gelir sağlamayı hedef
tutan faaliyetlerin devamlı ve
bağımsız şekilde yürütüldüğü
işletmedir” (TTK md. 12).
TICARI İŞLETMENIN
UNSURLARI
• Esnaf Faaliyeti Sınırlarını Aşma
• Gelir Sağlamayı Hedefleme
• Bağımsızlık
• Devamlılık
GELIR SAĞLAMAYI
HEDEFLEME
• Kazanç sağlama hedefinin var
olması gerekir.
• Fiilen kazanç sağlanmış olması
gerekmez.
• Asıl olan böyle bir hedefin
varlığıdır.
DEVAMLILIK
• Yürütülen faaliyetin daimi olması yani 3-5 sene hiç
durmadan yapılması anlamına gelmez; yapılan
faaliyetin dönemi içindeki sürekliliktir.
• Faaliyetin yürütülmesinde keyfi olarak birkaç gün
veya hafta ara vermek, daha sonra geri başlamak ve
daha sonra belli bir süre faaliyeti yeniden kesintiye
uğratmak devamlılık unsurunun varlığını ortadan
kaldırır.
• Ör. sahilde bir kafe işletmek
BAĞIMSIZLIK
• İşletmenin, birisine bağlı ya da
ticari işletmeye bağlı olarak bir
faaliyetin yürütülüyor olmaması
gerekir.
• Şubelerin durumu.
• Mümeyyiz küçük ve kısıtlının
durumu.
ESNAF FAALIYETI SINIRLARINI
AŞMA
• Ticari işletme faaliyetinden söz edebilmek için ortada
esnaf işletmesi boyutunu aşan bir işletme var
olmalıdır.
• Esnafın tanımı: esnaf İster gezici olsun ister bir
dükkânda veya bir sokağın belirli yerlerinde sabit
bulunsun, ekonomik faaliyeti sermayesinden fazla
bedenî çalışmasına dayanan ve geliri 11 inci
maddenin ikinci fıkrası uyarınca çıkarılacak
kararnamede gösterilen sınırı aşmayan ve sanat veya
ticaretle uğraşan kişidir.
• 2007 Bakanlar Kurulu Kararnamesi
NAKDI LIMITLER
• Bu ise, VUK’ta (Vergi Usul Kanunu) bulunan parasal sınırlar
ile anlaşılır. Md. 177, 1.2.3. Bentler ile belirlenmiştir ve
enflasyona göre değişir.
• mal alım ve satımı yapan mükelleflerden, yıllık alış tutarı
150.000 TL, satış tutarı 200.000 TL’nin yarısını aşanlar,
• hizmet üreten mükelleflerden yıllık satış faturaları 80.000
TL’yi aşanlar
• mal alım satımı yapan ve aynı zamanda hizmet üreten
mükellefler için, hizmet üretiminden doğan iş hâsılatının beş
katı ile mal satışından doğan yıllık satış tutarının toplamı
150.000 TL’nin yarısını aşanlar tacir sayılacaktır.
TICARI İŞLETMENIN
MALVARLIĞI UNSURLARI
• Malvarlığı, bir kişinin aktif
yani haklarının ve pasif yani
borçlarının tümüdür.
• Ticari İşletmede malvarlığı ve
Kime ait olduğu sorunu
• Ticari İşletmede malvarlığı
TICARI İŞLETMEDE
MALVARLIĞI
1. Maddi Malvarlığı Unsurları
1.1. Dönen Malvarlığı
1.2. Duran Malvarlığı
2. Maddi Olmayan Malvarlığı
Unsurları
TICARI İŞLETMELERDE
MERKEZ VE ŞUBE
KAVRAMLARI
• Ticari işletmede merkez, ticari
işletmenin ticari, hukuki ve idari
faaliyetlerinin
toplandığı
ve
işlemlerinin yürütüldüğü yerdir.
• Tüzel kişi ve gerçek kişilerde
merkez.
ŞUBE
• Bir ticari işletmeye bağlı olup bağımsız
sermayesi
veya
muhasebesi
bulunup
bulunmadığına bakılmaksızın kendi başına
sınai ve ticari faaliyetin yürütüldüğü yerler ve
satış mağazalarıdır.
• Merkezin yürüttüğü işlerin önemli bir
bölümünü yapıyor olmalıdır.
• Depo örneği – Banka Örneği
ŞUBE ILE ILGILI ÖZELLIKLER
• Şubeler iç ilişkide merkeze
bağlı, dış ilişkide bağımsızdır.
• Merkez ve şubenin sahibi kim?
• Şubenin kar ve zararı durumu.
ŞUBE SAYILMANIN
SONUÇLARI
• Şubenin bulunduğu yerde de dava açılabilir ve icra
takibi yapılabilir.
• İstisnası ise iflas davası!
• TTK md. 40, f. 3 uyarınca şubeler bulundukları yer
ticaret siciline kaydolmak zorundadırlar.
• Sanayi ve ticaret odalarına da kayıt yaptırmak
zorundadırlar.
• Ticari İşletme devrinde şubelerin durumu
ŞUBE SAYILMANIN
SONUÇLARI
• Şubenin ticaret unvanı?
• Merkezi Türkiye dışında
bulunan işletmelerin şubeleri
başında tam yetkili bir ticari
temsilci bulunmalıdır.
TICARI İŞLETMELERDE
ÖNEMLI BAZI HUKUKSAL
OLAY VE İŞLEMLER
• Devir
• Rehin
• Miras
• Sermaye Olarak Konulma
TICARI İŞLETMENIN
DEVRI
• Ticari işletmenin devri TTK’da
değil
TBK
md.
202’de
düzenlenmiştir.
• TBK md. 202’de ifade edilen husus
bir malvarlığı veya bir işletmenin
aktif ve pasifleriyle birlikte
devredilmesidir.
DEVRIN ŞEKLI VE
KOŞULLARI
• Ticari işletmenin devri tüm aktif ve pasifleri
kapsayan bir işlemdir. Borcun naklinin
istisnasıdır!
• ticari işletme devrinin yazılı yapılması,
• ticaret siciline tescil ve ilan edilmesi
gerekmektedir.
• devrin alacaklılara ihbar veya Türkiye Ticaret
Sicili Gazetesiyle ilan edilmesi gerekmektedir
DEVRIN SONUÇLARI
• tacir sıfatının kaybı ve 1 yıllık iflas süresi
• ticari işletmenin unsurları ve zilyetlikte
bulunan hususların durumu?
• Devralanın ilan veya alacaklılara devri
bildirdiği andan itibaren işletmenin daha
önceki borçlarından sorumludur.
• Devralanın, varlığını bilmediği borçlar?
DEVRIN SONUÇLARI
(DEVREDEN IÇIN)
• Devredenin müteselsil sorumluluğu: devrin
ilan veya ihbarına kadar doğan borçlardan
dolayı devralanla birlikte iki yıl süreyle
müteselsilen sorumludur. (Muaccel-Müeccel
borç ayrımı)
• Tacir yardımcılarının temsil yetkileri değişir
• Kiracılık durumu bakımından sorumluluk: 2
yıl
TICARI İŞLETMENIN
REHNI
REHIN İLIŞKISININ
TARAFLARI
• TİRK md. 2’de rehin ilişkisinin tarafları belirtilmiştir:
• Ticari işletme veya esnaf işletmesinin sahibi olan gerçek veya
tüzel kişi rehin veren (rehin borçlusu) olabilir.
• Lehine rehin hakkı tesis edilebilecek olanlar (rehin
alacaklıları) ise kanunda sınırlı olarak belirtilmiş
bulunmaktadır:
Tüzel kişiliğe sahip ve sermaye şirketi olarak kurulmuş kredi
müesseseleri (bankalar)
• Kredili satış yapan gerçek veya tüzel kişiliğe sahip müesseseler
• Kooperatifler
•
REHIN İLIŞKISININ TARAFLARI
• Rehin
alacaklısının
bu
alacağını başkasına devretme
durumu:
REHIN İLIŞKISININ
KURULMASI
• TİRK md. 4 uyarınca yazılı
bir
rehin
sözleşmesi
(düzenleme şeklinde)
• Hangi noter?
• Hangi sicil çevresine kayıt?
REHIN İLIŞKISININ
DOĞMASI
• Rehin hakkının doğması için rehin
alacaklısı veya borçlusunun yazılı istemi
üzerine ticaret siciline tescil ile doğar;
• Tescil talebi, sözleşmenin noterde
düzenlenmesinden itibaren 10 gün içinde
yapılmalıdır
• Sicilin kurucu etkisi vardır.
REHIN İLIŞKISININ
KAPSAMI
• Rehin, işletmenin tüm unsurlarını kapsamaz. Rehnin
kapsamına dâhil edilenler şunlardır (TİRK md. 3):
• Ticaret unvanı ve işletme adı,
• Menkul işletme tesisatı
• Marka, patent, endüstriyel tasarımlar, lisans gibi sınaî
haklar.
• Kapsam dışı olan husus, taşınmazlardır.
• Sınaî haklar rehnin kapsamı dışında tutulabilir.
REHIN İLIŞKISININ
HÜKÜM VE SONUÇLARI
• Rehin konusu mallar rehin borçlusunun elinde
bulunmaya devam etmektedir.
• Rehin
borçlusu,
alacaklının
hakkına
halel
getirmemelidir.
• Gerekli özen ve dikkati göstermeli
• Rehin alacaklısının malları korumak için dava hakkı
• Ayni hakkın niteliği (devir için, iyi niyet fonksiyonu)
• İİKya göre icra yolu
• LEX COMMISORIA yasağı!
REHIN İLIŞKISININ SONA
ERMESI
• Borcun ödenmesi
• Ticari
işletmenin
ticaret
sicilinden
silinmesi
ve
alacaklının 2 aylık süresi