Transcript Leder - metoda rozwoju lokalnego - Andrzej Grzyb

Leader –
metoda
rozwoju
lokalnego
Wielkopolskie Forum Lokalnych
Grup Działania
07-04-2014
Bruksela
Katarzyna Jórga
Leader – czyli co?
„Wyobraźmy sobie społeczeństwo
nieprzykładające wagi do przekazów i tradycji,
nieznające piśmiennictwa historycznego i
niepoświęcające uwagi swoim korzeniom.
Byłoby ono niezdolne do istnienia.
Wspólnota bowiem powstaje na gruncie – często
przeżytej boleśnie - historii.
Zatem zarówno prywatnie, jak i jako członkowie
społeczności jesteśmy stale zakotwiczeni w czasach
minionych. Żyjemy i działamy - choć nie jest nam to
zwykle świadome – w oparciu o doświadczenie i
pamięć.”
(Władysław Bartoszewski Warszawa 2008)
Leader – zagubione idee czy
przyszłość
Leader – podejście
całościowe



Działanie oparte na podstawie
opracowanego dokumentu będącego
lokalną strategią rozwoju i realizacji przyjętego
planu strategicznego
To wdrożenie na lokalnym rynku, na
obszarach wiejskich 214 374 824,16 zł przez
projektodawców
To wzmocnienie lokalnej gospodarki poprzez
funkcjonowanie lokalnych biur i prowadzoną
przez nie działalnością kwotą ponad 48 mln.
Leader – współpraca
partnerska
Organizacje pozarządowe stanowiące
partnerstwo trójsektorowe składające się z
przedstawicieli różnorodnych sektorów:
• Publicznego
• Organizacji społecznych
• Podmiotów gospodarczych
Leader – współpraca
partnerska




Partnerstwo – współpraca, wzajemność,
zaufanie, pomoc, współudział
Zależność finansowa od jednego z partnerów
zagraża idei partnerstwa
Wzmacnia partycypację społeczną w
mechanizmach zarządzania, jest narzędziem
do budowania polityk partycypacyjnych
Wzmacnia współodpowiedzialność za dobro
publiczne
Leader – podejście
terytorialne
 Działaniami
objęty jest spójny pod
względem geograficznym,
gospodarczym, historycznym, kulturowym
i przyrodniczym obszar
 To działanie na obszarze 26 394,60 km2
 na rzecz 1 803 678,00 mieszkańców
 Granice administracyjne nie mają tu
znaczenia
Leader – lokalne finansowanie
i zarządzanie




LGD dysponują środkami finansowanymi, którymi
zarządzają lokalnie i przeznaczają je na wsparcie
projektodawców z obszaru swego działania
To zarzadzanie lokalne wykonywane przez ponad
80 wykwalifikowanych pracowników etatowych
To 441 osób posiadających kwalifikacje do analizy
wniosków i podejmowania decyzji o ich zgodności
z lokalnymi strategiami
To organizacje współpracujące z ponad 1500
podmiotami gospodarczymi dla osiągnięcia
celów objętych strategią
Leader – lokalne finansowanie
i zarządzanie
 To
od 5 lat umiejętność dostosowywania
się do ciągłych zmian, interpretacji,
procedur, zasad
 To ponad 2300 beneficjentów objętych
doradztwem w biurach
 To ponad 7 tysięcy przeszkolonych
liderów lokalnych
 To setki podejmowanych działań
aktywizujących
Leader – Innowacyjność i
podejście lokalne
 Miejsce
i przestrzeń do testowania
nowych podejść do zintegrowanego i
zrównoważonego rozwoju
Leader – nowa perspektywa
Polska ma dość dobre zapisy nt. RLKS w
Umowie Partnerskiej. Co prawda zapisy o
formułach wdrażania (bezpośrednia,
pośrednia, mieszana) nie są do końca jasne
(brak wytycznych wdrażania), ale wskazany
tam możliwy zakres zastosowania RLKS,
zarówno geograficznie, jak i merytorycznie,
jest dość szeroki. Moim zdaniem tylko
formuła bezpośrednia jest de facto
mechanizmem RLKS
Leader – nowa perspektywa
RLKS w Polsce jest wdrażany przez MRiRW w
zakresie Europejskiego Funduszu Rolnego na
rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich
(EFRROW) i Europejskiego Funduszu
Morskiego i Rybackiego (EFMiR) oraz przez
Samorządy Województw w zakresie
Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS)
i Europejskiego Funduszu Rozwoju
regionalnego (EFRR).
Leader – nowa perspektywa
Zastosowanie RLKS w EFRROW czyli w Programie Rozwoju
Obszarów Wiejskich jest obowiązkowe
i odbywa się w formule bezpośredniej. W projekcie
PROW 2014-2020 z marca 2014 r. RLKS jest ujęty jako
działanie LEADER. Na działanie to zaplanowano 467,668
mln euro wkładu z UE (74,2% obecnego wkładu UE
wynoszącego 630 mln euro). Budżet działania
prezentowany jest jako 735 mln euro (nie jest jasne czy
oznacza to limit środków publicznych, który obecnie
wynosi 787,5 mln euro). Planuje się, że w nowym okresie
powstanie 256 LGD (obecnie jest 336 LGD), które
obejmą swoim działaniem 17,92 mln populacji tj. 64,7%
ludności wiejskiej.
Leader – nowa perspektywa
Postuluje się o zwiększenie zakresu Działania LEADER
o dodatkowe działania: „Pomoc na rozpoczęcie
działalności gospodarczej na rzecz działalności
pozarolniczej na obszarach wiejskich – Premie na
rozpoczęcie działalności pozarolniczej” oraz
„Podstawowe usługi i odnowa miejscowości na
obszarach wiejskich” uzasadniając to przede
wszystkim kompleksowością podejścia i powierzeniem
kwestii tworzenia miejsc pracy na obszarach wiejskich
jednej na danym terenie, lokalnej organizacji - bliższej
wnioskodawcom i mającej środki na działania
aktywizująco-informacyjne.
Leader – nowa perspektywa
Nie jest też rozstrzygnięta kwestia
kompetencji LGD, które
w stosunku do wielu krajów w Europie, są
małe. Pewnym krokiem naprzód są tzw.
projekty parasolowe, w ramach których
LGD będą z większym zakresem
kompetencji obsługiwać przyznawanie
dotacji do 50 tys. zł.
Leader – nowa perspektywa
Najgorzej przedstawia się sytuacja z EFS i EFRR. Decyzję w tym
zakresie pozostawiono Zarządom Województw. Tylko dwa
zdecydowały się na wyraźne prace nad wdrożeniem mechanizmu
RLKS
w formule bezpośredniej. Są to województwa kujawsko-pomorskie i
podlaskie. W województwach tych przeznaczono na ten
mechanizm odpowiednio 90 mln i 40 mln euro środków z EFS i EFRR,
co stanowi 4,7% i 3,3% środków z tych funduszy w RPO tych
województw. W województwie
zachodniopomorskim nie wykluczono zastosowania RLKS, a w
warmińsko-mazurskim nie podano informacji po niedawno
zakończonych konsultacjach społecznych. W kilku województwach
(pomorskie, wielkopolskie, mazowieckie, nieoficjalnie małopolskie,
może także inne) planuje się konkursy, z preferencjami dla LGD, a
nawet niektóre przeznaczone tylko dla LGD. Nie jest to jednak
podejście RLKS i mogą dziwić zwłaszcza konkursy przeznaczone
tylko dla LGD, jest bowiem duża różnica w tym czy społeczność
lokalna ma możliwość zaplanowania sposobu wydatkowania
określonej puli środków czy odpowiada na warunki konkursu
określone przez władze regionalne
Leader – nowa perspektywa
Przyczyny braku zastosowania RLKS w RPO większości województw
nie są szczególnie jasne. Wiele Zarządów Województw nie podaje
powodów swoich decyzji. Argumenty tych, które te powody
podają, są mocno dyskusyjne. Najprawdopodobniej największe
obawy budzą trudności wynikające
z różnych procedur wewnętrznych obowiązujących w różnych
funduszach, a szczególnie pomiędzy funduszami nadzorowanymi
przez różne ministerstwa – MIR (EFS, EFRR) i MRiRW (EFRROW, EFMR).
Kilka województw podało jako przyczynę brak jasnych procedur w
zakresie zastosowania różnych funduszy w RLKS. Niestety do dnia
dzisiejszego nie przygotowano stosownych wytycznych w tym
zakresie (przygotowuje MIR, z tego co wiadomo są podobno
gotowe i czekają na zatwierdzenie). Poinformowano nas, że ustawę
o RLKS przygotowuje MRiRW jako efekt porozumienia z MIR, ale na
razie nie pokazały się żadne projekty dokumenty. Analiza „za i
przeciw” RLKS w RPO przygotowana
w jednym z województw wskazała na bardzo słaby poziom wiedzy
urzędników UM nt. tego mechanizmu.
Zmarły w 2005 roku
Jan Nowak –
Jeziorański mówił:
„Odchodzę
spokojny. Polska jest
w znakomitej
kondycji i sytuacji.
Ma ogromne
możliwości, ale oby
Polacy tego sami
nie popsuli. Tylko
tego się boję.”
Dziękuję za
uwagę!
Katarzyna Jórga
i
Lokalne Grupy Działania z
Wielkopolski