Transcript دانلود
دانشگاه علوم پزشکی بوشهر دانشکده بهداشت Health Research Methodology روش تحقیق در علوم بهداشتی 1 2 متغیرها ی پژوهش Variables 3 متغیرهای پژوهش تعری ف :هففر ویی ففی یففا هففهتی دففا بففا مففود ففاات یففا د ففادیر دتهففاوت بگیففرد و در جدعیت دورد دطالعا از فردی با فرد دیگر تغییر دند. متغيرها ،عامل يا عواملي هستند كه مورد اندازه گيري يا سنجش قرار مي گيرند. به عبارت ديگر متغير مشخصه يك فرد يا پديده مورد نظراست كه : قابل اندازه گيري بوده مي تواند مقادير مختلفي بپذيرد Variables 4 متغیرهای پژوهش اهدیت :تعیین روش جدعآوری و آنالیز دادههای دطالعا بر اساس نوع دتغیرهای پیوهش است. دتغیرها بر اساس اهدا جزئی پیوهش با دست دیآیند بین اهدا ،دتغیرها و پرسشنادا ت یق باید هداهنگی وجود داشتا باشد Variables 5 انواع متغیرها :از نظر داهیت : دیهی )Nominal( اسدی )Ordinal( رتبا ای : ددی )Interval( فاهلا ای :)Ratio( نسبتی )Un continuous( سستا )Continuous( پیوستا Variables 6 انواع متغیرها از نظر داهیت: دیهی : )1 اسدی (:)Nominal ف ط اسم دارد ،بدون هیچ برتری در اات دمتل دثل جنس ،روه مون و ... پایین ترین سطح در بین دتغیرهاست دتغیر اين مقياس شامل يک يا چند گروه یا طبقه است که از نظر کيفی با هم متفاوتند اما بين گروهها هيچگونه ارجحيتی وجود ندارد .ممکن است برای هر گروه يا طبقه شماره ای در نظر گرفته شود که ارزش ندارد بلکه جنبه" کد" يا شناسائی دارند. Variables انواع متغیرها 7 از نظر داهیت: دیهی : )2 رتبا ای (:)Ordinal عالوه بر داشتن اسم ،قابلیت د ایسا در بین اات دمتل ولی رابطا بین این اات وجود ندارد دثل سطح ت هیالت ،شدت بیداری و ... آن هست ايننن مقينناس بننمت بننه مقينناس اسننای او ننرت ا ننافهای دارد :در بننين گروههننا از نظننر متغين م ننورد نظ ننر برت ننری وج ننود دارد ام ننا اي ننن برت ننری ماب ننل س نننر و مقا ب ننه ب ننا س نناير گروهه ننا نرب نت. گروهها هم يکبان نربتند .گروهها بمت به هم روی پله های يک نردبان مرار گرفته اند. Variables 8 از نظر داهیت: انواع متغیرها ددی: )1 فاهلا ای (:)Interval د ادیر دمتل عددی با مود دی یرد ولی فاقد ههر ذاتی است و دبدأ آن قراردادی است دثل درجا رارت دارای قابلیت جدع و تهریق و د ایسا (ادا عدم ادکان ضرب و ت سیم یا بیان چند برابری): فاهلا د ادیر را دیتوان تعیین درد ادا نسبت آنها را نا در ايننن مقينناس فا ننله بننين گروههننا بننا هننم مبنناوی در نظننر گرفتننه شننده اسننت .امننا ننفر در ايننن مقينناس فقدان ا رت مورد نظر اندازه گين ی نربنت .ا‌نتف مبناوی بنين هرجفنت از ا نداد نماينان ر ا‌نتف مشابه در او یت مورد اندازه گي ی است. Variables 9 Interval Measurement when distance between attributes has meaning for example, temperature (in Fahrenheit) distance from 30-40 is same as distance from 70-80 but note that ratios don’t make any sense , 80 degrees is not twice as hot as 40 degrees (although the attribute values are) Variables 10 از نظر داهیت: انواع متغیرها ددی: )2 نسبتی (:)Ratio دارای د ادیر دمتل عددی و نیز ههر ذاتی (ههر = ف دان ههت دورد نظر) دثل وزن ،قد ،د دار فشار مون ،تعداد افراد و ... دارای قابلیت جدع و تهریق و ضرب و ت سیم ود ایسا (بیان چند برابری) هم فاهلا و هم نسبت د ادیر را دی توان تعیین درد در اي ننن مقي نناس او ننرت ا ننا ن اس ننت ک ننه ننفر ش ننانه فق نندان ا ننرت م ننورد ان نندازه گي ن ی اس ننت و در نتير ننه ب ننمت ب ننين ا ننداد در اي ننن مقي نناس هم ننان ب ننمت مق ندار ا رت مورد اندازه گي ی است. Variables 11 از نظر داهیت: انواع متغیرها ددی: نسبتی (:)Ratio .1سستا (:)Un continuous د ادیر ه یح را با مود دی یرد (غیر اعشار) دثل تعداد فرزندان ،تعداد دندانهای پوسیده و ... .2پیوستا (:)Continuous بین دو د دار ه یح ،هر د دار دیگری را در بر دی یرد (اعشار) دثل قد ،وزن و ... Variables 12 دتغیر دردب: دتغیری است دا از تردیب دو یا چند دتغیر با وجود دی آید. دانند ندایا توده بدنی ()BMI Variables The Hierarchy of Levels Variables Nominal 13 14 The Hierarchy of Levels Variables Nominal Attributes are only named; weakest 15 The Hierarchy of Levels Ordinal Variables Nominal Attributes are only named; weakest 16 The Hierarchy of Levels Ordinal Variables Nominal Attributes can be ordered Attributes are only named; weakest 17 The Hierarchy of Levels Interval Ordinal Variables Nominal Attributes can be ordered Attributes are only named; weakest 18 The Hierarchy of Levels Interval Ordinal Variables Nominal Distance is meaningful Attributes can be ordered Attributes are only named; weakest 19 The Hierarchy of Levels Ratio Interval Ordinal Variables Nominal Distance is meaningful Attributes can be ordered Attributes are only named; weakest 20 The Hierarchy of Levels Ratio Interval Ordinal Variables Nominal Absolute zero Distance is meaningful Attributes can be ordered Attributes are only named; weakest 21 تقسیم بندي بر اساس نقش متغیر در تحقیق متغي مبتقل (تو یفی :ا ل ) متغي واببته متغي زمينه اي متغي مدا‌له گر يا مخدوش كننده Variables 22 نقش متغیر دطالعات توهیهي (تعیین شیوع دم شنوایی در بوشهر) متغيراصلي :برای پاسخ به اهداف جزيی چه متغيرهايی بايد سنجيده شود؟ ابتال با دم شنوایی متغيرزمينه اي :برای پاسخ به اهداف جزيی چه متغيرهای اضافه ای بايد سنجيده شود؟ جنس و یا روه سنی افراد Variables 23 نقش متغیر زدینا ای (( )Backgroundجدعیت شناسی یا ددو رافیک): مهوهفففیات جادعفففا دفففورد دطالعفففا را توهفففی دوضوع كدك ديكنند. دیدننفففد و بفففا شفففنامت بهتفففر با بیان دیگر ،دتغیرهای عدودی و جدعیتی دا در هدا دطالعات هستند و اهی ن ش دتغیر دست ل را دی یرند دثل سن ،جنس ،نیاد و ... Variables 24 نق متغي مطالعات تحلیلی مساله مورد نظرتحقیق درمطالعات تحلیلی ،همواره متغیرروابسرته اس ررا بر رررا ي رررام ررر ررا ررا ل ر ر امر ر يو ررود مر ر ه اس ررا و وامر ر احتمالي ا جاد ن را متغیرمستق مي گور . Variables 25 نقش متغیر دطالعات ت لیلي (رابطا بین دهر در دوددان) دواد لبنی پروبیوتیک و بهبودی اسهال مستقل( :)independentمتغير(هايی) که تاثيرگذار است؛ دهر لبنی پروبیوتیک وابسته ( :)dependentمتغير(هايی) که تاثير می پذيرد؛ بهبودی اسهال زمينه ای :متغيرهايی که برای پاسخ به اهداف فرعی بايد مورد سنجش قرار گيرند :سن ،جنس و یا نوع داده لبنی مخدوش كننده ( :)confounderمتغيرهايی که رابطه بين متغير مستقل و وابسته را به هم می زنند؛ وضعیت اقتهادی-اجتداعی و یا نوع تغذیا (شیر مشک ،شیر دادر)دا دی توانند شدت ارتباط بین دهر دواد لبنی پروبیوتیک و بهبودی اسهال در دوددان را ت ت تاثیر قرار دهند. دواد Variables 26 از نظر ن ش: انواع متغیرها دمدوش دننده (:)Confounding با هفر دو دتغیفر دسفت ل و وابسفتا (دسفللا دفورد نظفر ت یفق و علفل آن)، رابطا نزدیک دارد و باعث دیشفود ارتبفاط (و شفدت ایفن ارتبفاط) یفا عدم ارتباط واقعی آنها با ونا دیگری جلوه دند. دثال اثر دمدوش دند ی سن بفر رابطفا پرفشفاری مفون و سفکتا قلبفی (باا رفتن سن ،هفم بفا پرفشفاری مفون و هفم بفا بفروز سفکتا قلبفی درتبط است ) Variables 27 Confounding variable Is a risk factor for the disease under study which is significantly associated both the occurrence of a disease and with one of its factors, but is not itself a cause It may strengthen or weaken the apparent relationship between the problem and the possible cause. Mother’s education (independent) Variables malnutrition (dependent) Family income 28 انواع متغیرها اثرات دتغیر دمدوشدننده( :بر رابطه متغير مستقل و وابسته) رابطا ضعیهی را قوی نشان دیدهد رابطا قوی را ضعی نشان دیدهد رابطاای را نشان دیدهد در الیکا واقعا ً وجود ندارد رابطاای نشان ندیدهد در الیکا واقعا ً وجود دارد Variables 29 ن وه د ابلا با اثرات دتغیر دمدوش دننده: .1 .2 .3 .4 .5 تهادفي سازی(:)Randomization باعث دیشود دتغیر دمدوشدننده با طور تهادفی توزیع شود و در جهفت ماهفی بفر رابطفا دتغیرهای دست ل و وابستا اثر نکند. د دود دردن ()Restriction جدعیت دورد دطالعا با یک زیر روه ماص بر اساس دتغیر دمدوشدننده د دود دی شود (ولی باعث داهش قابلیت تعدیم دطالعا دیشود) جور دردن (:)Matching دففثالً انتمففاب روههففای دففورد و شففاهد بففا ونففاای دففا از نظففر دتغیففر دمدوشدننففده یکسففان باشند (دشکل است مهوها ً ا ر دو یا بیشتر دمدوشدننده داشتا باشیم) ایا بندی ()Stratification ایا بندی جدعیت دورد دطالعا بر اساس دتغیر دمدوشدننده و انجام آنالیز در هر ایا (ولی باعث افزایش جم ندونا دیشود دا اهی ادکان پذیر نیست) ددل سازی (آنالیز چند دتغیره) ()Modeling Variables 30 تعریف متغیر تعريف علمي :از زاویه علمی متغیر چه تعریفی دارد ،مثلا جنس یعنی ژنوتیپ افراد از نظر دارا بودن کروموزم ،yو یا فشار خون سیستولیک یعنی حداکثر فشار وارد بر جدار شریانها در زمان انقباض بطن چپ تعريف عملي :یعنی متغیر مورد نظر چگونه سنجیده می شود مثلا برای جنس ممکن است نوشته شود برداشت مشاهده گر ،یا گفته فرد ،یا جنس نوشته شده در شناسنامه که در صورت ارایه این تعریف عملی باید شناسنامه همه افراد در تحقیق دیده شود. ارایه تعریف عملیاتی برای همه متغیرها الزامی است و باید به دقت شرح داده شوند. در این قسمت حتی می توان به رفرانسها اشاره و یا به صورت ضمیمه توضیحاتی نوشت. Variables 31 واحد متغیر یعنی مقدار هر متغیر برای هر نمونه با چه واحدی آورده می شود. به عنوان مثال واحد جنسیت ،زن و مرد است و واحد سن سال شمسی واحد بعضی متغیرها مانند پاسخ به درمان ممکن است به شکل کامل ،ناقص و یا عدم پاسخ ثبت شود. Variables 32 انواع متغیرها تعیین ن ش دتغیرها در دطالعات ت لیلی دطرح است در دطالعا توهیهی نیازی با تعیین ن ش دتغیر نیست د توای دطالعا است دا ن ش دتغیر (دست ل یا وابستا بودن یا )...را دعلوم دی دند Variables 33 نحوه نوشتن متغیرها پروپوزال در در یك طرح تحقیقاتي باید متغیرها در پروپوزال طرح براي خواننده معرفي شوند .براي معرفي متغیرها از جدول بعد استفاده مي شود. Variables جدول متغي ها وان :يررس ی وام مومر ير ق خون نام متغي تعريف متغي لای و ملیاتی فا له زما ي بين تولد تا زمان ورود به مطالعه به سن گفته بيمار تظاهر فتوتيپي بيماراز نظر جنس ي برداشت فرد جنس پرسش ر سطح سواد -لم و دا ش ی كه هر فرد در طول زندگی كبب می كند- مند ون انتخاب یکی از گزینه های بی سواد –ابتدایی -راهنمایی -دیپلم – دا شگاه بر اساس اظهار فرد پرس شونده ميزان گلوكز سرم بيماردر حالت ناشتا -پاسخ زما شگاه با استفاده از دستگاه ......... نق متغي نوع متغي واحد متغي مبتقل ببتی سال مبتقل اسای مرد /زن مبتقل رتبه ای بی سواد –ابتدایی - راهنمایی -دیپلم – دا شگاه ببتی میل گرم در دس ی لیت واببته 35 Variables