Transcript سیاست گزاری و تحلیل سیاست های بهداشتی

1
‫سیاست گذاری و تحلیل سیاست های‬
‫بهداشتی‬
‫دکتر علی رمضانخانی‬
‫‪1394‬‬
‫‪2‬‬
‫عناوین بحث‬
‫‬‫‬‫‪-‬‬
‫‬‫‬‫‪-‬‬
‫‪-‬‬
‫‪3‬‬
‫تعاریف‬
‫منشاء و عوامل تأثیرگذاربرضرورت سیاست گذاری‬
‫فرآیند سیاست گذاری‬
‫نفش آفرینان سیاستگذاری‬
‫وظایف اولیه نظام سیاست گذاری‬
‫جایگاه سیاست گذاری درنظام جامع سالمت‬
‫تحلیل سیاست های سالمت – سالمت درهمه سیاستها‬
‫تعریف نظام سالمت‬
‫ ترکیبی از منابع‪ ،‬سازماندهی‪ ،‬مالی و مدیریت که منجر به ارائه خدمات سالمت‬‫به مردم می شود‪(Romer, 1991) .‬‬
‫ نظام سالمت عبارتست از سازمان ها‪ ،‬مؤسسات و منابع و افرادی است که در‬‫ارائه خدمات و مراقبت سالمت به افراد جامعه دخالت دارند‪.‬‬
‫ نظام سالمت عبارتست از تمام فعالیت هایی که هدف اصلی آنها ارتقاء‪،‬‬‫بازگرداندن یا حفظ سالمت است‪.‬‬
‫‪4‬‬
‫اجزاء نظام سالمت‬
‫اهداف ‪ /‬نتایج‬
‫پاسخدهی‬
‫سالمت‬
‫عدالت‬
‫‪5‬‬
‫کارکرد ‪ /‬وظیفه‬
‫تولیت‬
‫تولید منابع‬
‫تأمین مالی‬
‫ارائه خدمات‬
‫تعریف تولیت‬
‫‪ ‬بخش ی ازکارکرد یک حکومت که مسئول تندرستی و رفاه جامعه بوده و به‬
‫میزان اعتماد و مشروعیتی که شهروندان برای فعالیت های حکومت قائل‬
‫هستند‪ ،‬اهمیت‬
‫می دهد‪.‬‬
‫‪6‬‬
‫وظایف اصلی درتولیت‬
‫‪ ‬سیاست گذاری سالمت ( توسعه چشم اندازو جهت گیری)‬
‫‪ ‬پیاده سازی سیاست ها( تدوین و تنظیم مقررات و قوانین )‬
‫‪ ‬بهره گیری ازخالقیت و دانایی ( ‪)inteligence‬‬
‫‪7‬‬
‫زیرمجموعه های وظایفی درتولیت نظام سالمت‬
‫‪stwardship‬‬
‫‪ ‬اصالح قوانین و مقررات و رویه ها و روش ها‬
‫‪ ‬تاثیرگذاری بررفتارنقش آفرینان سالمت‬
‫‪ ‬سیاستگذاری های دورنگرو اصولی‬
‫‪ ‬نظام اطالعات سالمت و مدیریت‬
‫‪ ‬برقراری حاکمیت یک پارچه درنظام سالمت (‪) integrity‬‬
‫‪8‬‬
‫‪Policy‬‬
‫‪ ‬مجموعه اصول و اهدافی برای هدایت فعالیت ها درسطح‬
‫سازمانی‪ ،‬بخش ی و بین املللی می باشد‪.‬‬
‫‪ ‬دستور یا راهنمای تفکر و تصمیم گیری برای مدیران است‬
‫‪ ‬سیاست ها چهارچوب ها و خطوط راهنمای تصمیم گیری در‬
‫انتخاب گزینه های مختلف اجرای استراتژی برای تحقق اهداف‬
‫را فراهم می کنند‪.‬‬
‫‪ ‬سیاست ها بیانات کتبی هستند که اصول‪ ،‬الزامات و محدودیت‬
‫ها را توضیح می دهند‪.‬‬
‫‪9‬‬
‫‪Health Policy‬‬
‫‪ ‬سیاست های بهداشتی به صورت مجموعه ای از معیارها و تدابیر‬
‫قانونی‪ ،‬فنی‪ ،‬اجرایی‪ ،‬پولی و مالی هستند که اتخاذ آنها موجبات و‬
‫تسهیالت الزم جهت تحقق هدف های برنامه های سالمت را فراهم‬
‫می سازد‪.‬‬
‫‪10‬‬
‫سیاست و سالمت‬
‫‪ ‬سیاست و سالمت دو حوزه ای که درپیوند مسائل اجتماعی دارای شرایط تاثیر‬
‫و تاثربسیاربریکدیگرند‬
‫‪ ‬مقوله کارآمدی دولت و نظام سیاس ی دارای ارتباط مستقیمی با کارآمدی نظام‬
‫سالمت درکشور است‬
‫‪ ‬سالمت سیاست برسیاست سالمت و بالعکس تاثیر فراوانی دارد‬
‫‪11‬‬
‫محورهای اصلی ( مراحل سیاست گذاری)‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪12‬‬
‫تعیین سطح سیاست گذاری‬
‫گردآوری اطالعات‬
‫برنامه ریزی‬
‫اجرا‬
‫ارزشیابی‬
‫قانون‬
‫‪ ‬قانون به نظم یا شیوه ثابتی اطالق می شود که درتمام حاالت به یک گونه‬
‫است‬
‫‪ ‬قانون یک امر مورد توافق همگانی و امری کلی و ثابت است‬
‫‪13‬‬
‫برنامه ریزی‬
‫‪ ‬تعریف‪ :‬فرآیندی دارای مراحل مشخص و به هم پیوسته برای تولید یک‬
‫خروجی منسجم درقالب سیستمی هماهنگ ازتصمیمات است‬
‫‪ ‬برنامه معموال حاصل فرآیند برنامه ریزی است‬
‫‪14‬‬
‫‪Plan‬‬
‫‪ ‬سندی است رسمی که به عنوان مرجعی برای انجام دادن کارها و ارزشیابی‬
‫فعالیت های انجام شده دریک دوره معین اززمان مورد استفاده قرارمی گیرد‬
‫‪15‬‬
‫آئین نامه اجرایی‬
‫‪ ‬مقرراتی هستند که به حکم صریح یا ضمنی قانون گذاربرای تکمیل قانون‬
‫وضع می شوند‪.‬‬
‫‪ ‬به علت عدم استقالل ذاتی به آنها آیین نامه های غیر مستقل نیز می گویند‬
‫‪16‬‬
‫دستور العمل‬
‫‪ ‬مجموعه ضوابط و الگوهایی که به منظور شناخت و تحلیل کمی و کیفی یک‬
‫پدیده یا یک فعالیت تدوین می شود‬
‫‪17‬‬
‫فعالیت ‪Activity‬‬
‫‪ ‬مجموعه عملیات مشخص برای رسیدن به هدف معینی که درچهارچوب‬
‫برنامه انجام می شود‬
‫‪18‬‬
‫پروژه‬
‫‪ ‬مجموعه عملیاتی که دریک زمان مشخص با صرف منابع معین به‬
‫منظور رسیدن به هدف انجام می شود‬
‫‪19‬‬
‫چالش ‪Challenge‬‬
‫‪ ‬شرایط و وضعیت جدیدی که مسیرآینده جامعه را ازبیرون مورد‬
‫هجوم قرارداده‪ ،‬حفظ تعادل آن را دچارمشکل می کند و مستلزم‬
‫تالش ی سخت و سرنوشت سازاست‬
‫‪20‬‬
‫خصوصیات چالش‬
‫‪ ‬عینی بودن‬
‫‪ ‬جدید بودن وضعیت‬
‫‪ ‬ناظربه آینده‬
‫‪ ‬بیرونی بودن ( غیرارادی بودن)‬
‫‪ ‬اقتضای تالش ی سخت‬
‫‪21‬‬
‫سیر تدوین قانون ( سیاست‬
‫گذاری)‬
‫شورای‬
‫نگهبان‬
‫مجلس‪/‬‬
‫تصویب‬
‫دولت‬
‫مدیران‬
‫ارشد‬
‫مدیران‬
‫میانی‬
‫کارشناسان‪/‬‬
‫کارکنان‬
‫دولت‬
‫آئین نامه‬
‫اجرایی‬
‫اجرا‬
‫محیط ‪ /‬مردم‬
‫‪22‬‬
‫نمایندگان‬
‫مجلس‬
‫طرح‬
‫الیح‬
‫ه‬
‫کمیسیون‬
‫مجلس‬
‫کمیسیون‬
‫وظایف اولیه نظام سیاست گذاری‬
‫‪ ‬حمایت ازنظام مدیریت اطالعات‬
‫‪ ‬تعریف و شرح نظام چشم انداز‪ ،‬هدف‪ ،‬ماموریت و مداخله‬
‫‪ ‬موازنه بین نیازهای حال و آینده ( تقاضاهای حال و آینده)‬
‫‪ ‬تاسیس نظام سیاست گذاری و مدیریت استراتژیک‬
‫‪ ‬تعیین نظام برای تعیین کننده های بیرونی‬
‫‪23‬‬
‫وضعیت نظام سیاست گذاری‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪24‬‬
‫نیازبه تقویت هماهنگی سیاست های آموزش ی پژوهش ی و ارائه خدمات‬
‫نیازبه بهترشدن نظام تصمیم گیری و سیاست گذاری مبتنی برشواهد دروزارت‬
‫بهداشت‬
‫پراکندگی مراکزسیاست سازو تصمیم گیر‬
‫ناکافی بودن مستند سازی و اطالع رسانی درزمینه سیاست ها و برنامه های مصوب‬
‫ضرورت گروه یا واحد تعریف شده برای تحلیل وضعیت و برنامه ریزی کالن‬
‫ضرورت تقویت ستاد برای پایش و ارزشیابی سیاست های مصوب و برنامه ها‬
‫اصالح بخش بهداشت‬
‫‪ ‬مجموعه ای ازادراکات تکنیکی است درباره اینکه چه می شود و‬
‫تعهد ارزش ی معین درمورد اینکه چه چیزی اهمیت دارد‬
‫‪25‬‬
‫‪Health care reform‬‬
‫اصالح مراقبت های بهداشتی یک موضو ع کلی است که برای بحث در‬
‫مورد ایجاد یا تغییرسیاست های سالمت‪ ،‬عمدتا آن دسته ازسیاست‬
‫های دولتی که اجرای مراقبت های بهداشتی درمانی را دریک محل‬
‫خاص تحت تاثیرقرارمی دهند‪ ،‬استفاده می شود‪.‬‬
‫ریفرم یا اصالحات به معنای بهبود یا اصالح آن چیزی است که اشتباه‪،‬‬
‫معیوب یا نامطلوب است‪ .‬استفاده ازاین واژه ازاواخر‪ 1700‬متداول‬
‫شد‬
‫‪26‬‬
‫چند نکته‬
‫‪ ‬هدف سیاست گذاری جلب حمایت باالترین مرجع تصمیم گیری‬
‫سیاس ی درکشور است‬
‫‪ ‬کارشناسان مهمترین نقش آفرینان سیاست گذاری سالمت (مردم‪،‬‬
‫متخصصان‪ ،‬دولت) هستند‬
‫‪ ‬در اصالحات در نظام سالمت‪ ،‬سیاست گذاری اقدامی اجتناب‬
‫ناپذیراست‬
‫‪27‬‬
‫مراحل کلی فرآیند سیاست گذاری‬
‫‪ ‬تعیین دستور کار‬
‫‪ ‬تدوین سیاست‬
‫‪ ‬انتخاب سیاست‬
‫‪ ‬اجرای سیاست‬
‫‪ ‬ارزشیابی سیاست‬
‫‪28‬‬
‫جایگاه سیاست گذاری درنظام جامع سالمت‬
‫سیاست‬
‫گذاری‬
‫‪29‬‬
‫برنام‬
‫ه‬
‫ریزی‬
‫اجرا‬
‫سیاست های سالمت درمنابع باال دستی‬
‫‪ ‬قانون اساس ی‬
‫‪ ‬قانون برنامه های پنج ساله توسعه کشور‬
‫‪ ‬نقشه جامع علمی کشور‬
‫‪ ‬نقشه جامع سالمت کشور‬
‫‪ ‬سیاست های کلی مقام معظم رهبری‬
‫‪30‬‬
‫تحلیل سیاست‬
‫‪ ‬عنوانی کلی برای گستره ای ازفنون و ابزارهاست که به بررس ی عمیق‬
‫مشخصات سیاست های طراحی شده‪ ،‬چگونگی ورود آنها به دستور کار‬
‫سیاست گذاری‪ ،‬تدوین اجرا و بررس ی پیامدهای آنها می پردازد‪.‬‬
‫‪31‬‬
‫تحلیل سیاست سالمت‬
‫‪ ‬تحلیل سیاست سالمت به عنوان ابزاری است برای تعیین مشکالت‬
‫سالمتی و راه های رویارویی با آنها برای عملکرد موثرترو درنهایت‬
‫بهبود شرایط زندگی‬
‫‪32‬‬
‫تحلیل سیاست سالمت به درک موارد زیرکمک می‬
‫کند‬
‫‪ ‬چگونه سیاست گذاران اهداف سیاست مورد نظر را تعیین می کنند‬
‫‪ ‬چگونه روی اولویت های سالمت تصمیم گیری شود‬
‫‪ ‬چه اقداماتی و چگونه صورت گیرد‬
‫‪ ‬چگونه زمینه سیاستی ( سیاس ی‪ ،‬اجتماعی‪ ،‬اقتصادی‪ ،‬فرهنگی) برروی‬
‫سیاست گذاری و پیامدهای آن تاثیرگذاراست و پیامدهای سیاست های مورد‬
‫نظرچیست‬
‫‪33‬‬
‫سه رویکرد برای تحلیل سیاست‬
‫‪ ‬تحلیل سیاست گذاری که برروی اهداف و فرآیند سیاست تمرکزدارد‬
‫‪ ‬تحلیلی که علت و پیامد ناش ی ازیک سیاست را می سنجد‬
‫‪ ‬و تحلیلی که منجربه نسخه سیاستی می شود(‪)Portney, 1986‬‬
‫‪34‬‬
‫مراحل تحلیل سیاست‬
‫‪ ‬تعریف زمینه‬
‫‪ ‬بیان مشکل‬
‫‪ ‬جستجو برای شواهد‬
‫‪ ‬بررس ی گزینه های مختلف سیاستی‬
‫‪ ‬ترسیم پیامدها‬
‫‪ ‬معیارهای ارزشیابی‬
‫‪ ‬وزن دادن به پیامدها‬
‫‪ ‬اتخاذ تصمیم‬
‫‪35‬‬