Transcript Otyłość - Eszkola

ŻYWIENIE W OTYŁOŚCI
Wprowadzenie – przyczyny
Tkanka tłuszczowa stanowi około 2025% masy ciała kobiet i 10-15% masy
ciała mężczyzn. Wraz z wiekiem
wykazuje tendencję wzrostową,
osiągając u osób otyłych ponad 50%
masy ciała.
Wzrost ilości tłuszczu w organizmie
następuję w wyniku nadmiernego
nagromadzenia się triacylogliceroli w
komórkach tłuszczowych
(adypocytach) lub jest konsekwencją
zwiększania się ich liczby.
W celach diagnostycznych przyjmuje
się, że zawartość tłuszczu w
organizmie kobiety powyżej 30%, a w
przypadku mężczyzn – powyżej 25%
jest objawem otyłości.
Otyłość
gynoidalna a
androidalna
UWAGA OTYŁOŚĆ!
NAJCZĘŚCIEJ MOŻNA SPOTKAĆ SIĘ Z
PRZYPADKAMI OTYŁOŚCI, KTÓRA
POWSTAJE W WYNIKU TRWAJĄCEGO
DŁUGI OKRES, DODATNIEGO BILANSU
ENERGETYCZNEGO. NIEKORZYSTNY
WPŁYW NA BILANS ENERGETYCZNY
MOGĄ DODATKOWO MIEĆ NISKIE
WARTOŚCI PODSTAWOWEJ PRZEMIANY
MATERII BRAK AKTYWNOŚCI
FIZYCZNEJ I STRES.
LECZENIE OTYŁOŚCI
Dieta ubogoenergetyczna
Charakterystyka diety
• Dieta powinna byc ubogoenergetyczna, a równoczesnie
zrównoważona pod wzgledem składnikow odżywczych
• Dla osób otyłych, źrodłem energii, obok pożywienia, ma być
nagromadzona w organizmie tkanka tłuszczowa.
• 1g tkanki tłuszczowej daje 7kcal
• Aby zredukować 1kg masy ciała w ciągu tygodnia, trzeba
zmiejszyć podaż kalorii o 1000 dziennie
Charakterystyka diety c.d.
• Zapotrzebowanie energetyczne oblicza sie indywidualnie dla
każdego pacjenta, biorąc pod uwage :
1. Aktywność fizyczna
2. Wiek
3. Płeć
4. Wydatek energetyczny podtrzebny do podstawowych
procesów przemiany materii (PPM)
Metodyka planowania
diety :
I. WYWIAD W CELU
USTALENIE
ZAPOTRZEBOWANIA
ENERGETYCZNEGO
1) Obliczenia PPM
• Wzór Harrisa-Benedicta (1919 r.)
Kobiety
655,1 + (9,563x W) + (1,83xH) – (4,676xA)
Mężczyźni
66,5 + (13,75xW) + (5,003xH)- (6,775xA)
W- masa ciała (kg)
H- wzrost (cm)
A- wiek
2)
• Otrzymany wynik należy pomnożyć przez współczynnik aktywności
fizycznej, który wynosi:
 Dla małej aktywności 1,4
 Dla umiarkowanej aktywności 1,7
 Dla dużej aktywności 2
Indywidualne zapotrzebowanie energetyczne wynosi:
PPM x współczynnik aktwności fizycznej
3)
• Ustalić zmiejszenie masy ciała na jednostkę czasu np.
tydzień
(prawidłowo 0,5-1 kg na tydzień )
4) Ustalić poziom energetyczny diety
Wartość diety ubogoenergetycznej waha się w granicach
1000-1500 kcal, nie powinna być mniejsza od 1000 kcal
wówczas bardzo czesto wystepują niedobory wapnia,
żelaza i witaminy B
II. USTALIĆ
ZAPOTRZEBOWANIE
NA BIAŁKO
PRZYJMUJĄC 20-25%
DOBOWEGO
ZAPOTRZEBOWANIA
ENERGETYCZNEGO
• Białko zwierzęce o wysokiej wartości biologicznej
powinno znajdować sie w 3 głównych posiłkach
• Bardzo dobrym zródłem białka są wówczas:
- Chude mleko
- Chude mięso
- Ryby
- Drób
- Sery twargowe
- Wędliny (głównie drobiowe)
III. USTALIĆ
ZAPOTRZEBOWANIE
NA TŁUSZCZ
• W diecie ubogoenergetycznej najwiekszym ograniczeniem podlegają
tłuszcze, pokrywają one 25% wartości kalorycznej diety
• W ramach dozwolonej ilości zaleca się oleje roślinne oraz margaryny
wzbogacone w witaminy
• Tłuszcze pochodzenia zwierzęcego (mleko, jaja, mięso, masło)
powinny dostarczac nie wiecej niż 10% zapotrzebowania dobowego
ich nadmiar powoduje otyłość I zwiększenie ilości cholesterolu we
krwi.
Zwrócić uwagę na odpowiednią ilość NNKT
IV. USTALIĆ ILOŚĆ
WĘGLOWODANÓW
• Dieta nie powinna zawierać mniej niż 100g węglowodanów, ta
wartość zapobiega przed zużywaniem białka ustrojowego
• Wskazane jest :
Pieczywo razowe (bez dodatku karmelu, miodu)
Pieczywo chrupkie
Kasza gryczana
Otręby
W ograniczonych ilościach : makarony, pozostałe kasze czy
ziemniaki
• Produkty zbożowe z grubego przemiału (ciemne) zawierają
mniej kalorii niż pieczywo jasne, poza tym są dobrym zródłem
błonnika pokarmowego ,witamin z grupy B oraz soli
mineralnych
• Z uwagi na ograniczenie produktów będących głównym źródłem
witaminy A należy zwiększyć podaż na warzywa i owoce
bogatych w beta-karoten
Rola błonnika pokarmowego
• Pobudza funkcje żucia, wydzielania śliny
• Wykazuje zdolność wiązania wody
• Bufuruje i wiążę nadmiar kwasu solnego
• Wpływa na wydzielanie hormonów przewodu pokarmowego
(gastryny)
• Zwieksza objętość tresci pokarmowej (przez wiązanie wody)
• Przez mechaniczne drażnienie ścian jelita grubego wpływa na
jego perystaltyke
• Chroni przed zaparciami, uchyłością jelit, polipami, żylakami
odbytu I chorobom nowotworowym
• Zmniejsza wartość energatyczną diety i daje uczucie sytości
• Bogate w błonnik są suche nasiona roslin strączkowych,
warzywa i owoce
Ustalić dzienną racje
pokarmową na posiłki
V
• I śniadanie ok 25%kcal
• II śniadanie ok 10%kcal
• Obiad ok 35%kcal
• Podwieczorek ok 10%kcal
• Kolacja ok 20% kcal
VI. Inne zalecenia
• Nalezy ograniczyć sól kuchenną i ostre przyprawy, które
pobudzją łaknienie
• Zaleca sie picie 1,5l płynów dziennie
• Zupy zawiesite, zasmażane powinno sie z diety wykluczyć
• Zaleca sie 4-5 posiłków spożywanych regularnie
• “jedzenie na sucho” daje uczucie sytości dlatego korzystnie jest
popijać dopiero po posiłku
• Nie należy dojadać między posiłkami
Przykład diety
ubogoenergetyczne
j
• I śniadanie
Kawa z mlekiem (150ml)
Chleb graham (70g) z masłem (5g)
Chuda wędlina (30g)
Sałatka z pomidorów (100g)
• II śniadanie
Jogurt (150g)
Owoce cytrusowe (100g)
• Obiad
Rosół (200ml)
Sztuka mięsa (130g)
Mleko (20g)
Przykładowy jadłospis cd.
Ziemniaki (200g)
Włoszczyzna z wody (150g)
Sałatka z porów I jabłka (150g)
jogurt naturalny (30g)
• Podwieczorek
Owoce jagodowe (100g)
• Kolacja
Herbata (250ml)
Chleb razowy (70g) z margaryna
niskotłuszczową (10g)
Ser twarogowy chudy (50g)
Sałata z papryką (100g)
UWAGA!
• W diecie ubogoenergetycznej nie tylko jest ważny
dobór produktów, ich ilość, ale także sposób ich
przygotowania
• Potrawy należy przyrządzić metodą gotowania w małej
ilości wody lub na parze, w szybkowarach, w
naczyniach przystosowanych do gotowania bez wody, w
kuchenkach mikrofalowych.
• Mogą też być duszone ale bez dodatku tłuszczu lub
pieczone w folii, pergaminie
Produkty zalecane w diecie
Produkt
Zalecane
Przeciwwskazane
Produkty
Zbożowe
Pieczywo jasne i razowe, pieczywo typu Graham,
pieczywo chrupkie, kasze dozwolone wszystkie ale
preferowane grube (jęczmienna, gryczana), ryż
preferowany nieoczyszczony, płatki owsiane,
jęczmienne, pszenne, musli bez dodatku cukru,
owoców suszonych lub orzechów, makarony najlepiej
typu al dente.
Rogaliki francuskie, musli z
dodatkiem cukru , suszonych
owoców lub orzechów.
Jaja
2-3 razy w tygodniu całe jaja przygotowane bez
dodatku tłuszczu.
Przygotowane z dodatkiem
tłuszczu.
Mleko i
produkty
mleczne
Mleko słodkie i zsiadłe (0 lub 0,5%), jogurty
odtłuszczone (naturalne lub słodzone słodzikami),
kefir chudy, maślanka, białe sery chude, serek
homogenizowany chudy, serek ziarnisty typu „light”.
Mleko, kefir, jogurty – tłuste,
śmietanka, śmietana, mleko
skondensowane, zabielacze do
kawy, jogurty owocowe, serek
homogenizowany słodzony cukrem
– ograniczyć, ser biały tłusty, sery
żółte i topione, sery pleśniowe, ser
Feta, serek typu „Fromage”.
Mięso, Wędliny,
Ryby
Mięsa chude: wołowina, cielęcina, kurczak, indyk
(najlepiej mięso z piersi i bez skóry), chuda
wieprzowina w ograniczonych ilościach, ryby chude
(dorsz, leszcz, mintaj, morszczuk, pstrąg, płastuga,
Mięsa tłuste: baranina,
wieprzowina, gęś, kaczka, tłuste
wędliny, pasztety, mięso
peklowane,
Zalecane
Przeciwwskazane
Warzywa
Wszystkie warzywa świeże i mrożone: na
surowo, bez dodatku zasmażki, majonezu,
ewentualnie niewielki dodatek oliwy lub jogurtu
0%.
Warzywa z zasmażkami, smażone
z tłuszczem, z dodatkiem
majonezu.
Owoce
świeże i mrożone bez dodatku cukru
wszystkie owoce w umiarkowanej ilości.
Owoce konserwowe słodzone,
owoce suszone, orzechy, owoce z
cukrem lub bitą śmietaną
Cukier I słodycze
Cukier, miód w bardzo małych ilościach, dżemy
niesłodzone.
Wszystkie słodycze , kakoo,
orzechy
Zalecane
Przeciwwskazane
Tłuszcze
Margaryny miękkie o obniżonej
zawartości tłuszczu, masło w
ograniczonej ilości, oleje
roślinne: rzepakowy, oliwa z
oliwek, sojowy, słonecznikowy,
kukurydziany w ograniczonej
ilości.
Śmietana, śmietanka, smalec,
boczek, łój, margaryny twarde.
Ziemniaki
Gotowane, gotowane tłuczone
puree.
Frytki, ziemniaki smażone, placki
ziemniaczane, pyzy, chipsy.
Napoje
Zalecane
Przeciwwskazane
Herbata, kawa, mleko chude, kawa
zbożowa na chudym mleku, soki
owocowe w bardzo umiarkowanych
ilościach, soki warzywne, herbatki
owocowe i ziołowe, napoje
bezkaloryczne, wody mineralne.
tłute mleko, płynna
czekolada, soki i inne
napoje słodzone cukrem,
napoje alkoholowe, kawa
ze śmietanką.
Piramida żywieniowa
Podsumowanie
• Podstawą leczenia otyłości, a także jej zapobiegania jest
modyfikacja stylu życia. Polega ona nie tylko na
ograniczeniu pożywienia, doborze produktów
spożywczych i stosowaniu odpowiednich technik
kulinarnych podczas przygtowania potraw, lecz także na
zwiększeniu aktywności fizycznej znajdujacej się u
podstawy piramidy żywieniowej
Dziękuję za uwagę