Transcript SJARON MINAILO, ANAT SPIEGEL HOLLAND FESTIVAL 2016

HOLLAND
FESTIVAL 2016
the transmigration
of morton f.
SJARON MINAILO, ANAT SPIEGEL
INFO
LAUNCH EVENT MA 20.6 MON 20.6
aanvang starting time 20:30 8.30 pm
locatie venue Theater Bellevue
duur running time 70 minuten, geen pauze 70 minutes,
no interval
taal language Nederlands en Engels Dutch and English
website www.mortonf.net
PROGRAMMA
20:30 Solitary Journeys of the Mind (compositie en uitvoering composed and performed by Joan La Barbara)
20:35 Echoes (compositie composition Anat Spiegel,
tekst text Robert Montgomery, zang vocals Joan La
Barbara, Anat Spiegel, hoorn horn Magreet Mulder,
bastrombone bass trombone Carla Köllner)
20:40Welkom welcome by Ruth Mackenzie
20:45 Vertoning demo screening demo + Q&A
21:25
Distances (touches) (compositie composition Joan La
Barbara, zang vocals Joan La Barbara, Boyan Delattre)
21:27
Only (compositie compositon Morton Feldman
zang vocals Joan La Barbara)
TOELICHTING
The Transmigration of Morton F. is een digitale opera, een
computergame en een visueel ritueel ineen. Regisseur Sjaron
Minailo en componist Anat Spiegel ontwikkelden in opdracht
van het Holland Festival een compleet nieuwe muziektheater­
ervaring, volledig te beleven op het internet. Ze lieten zich
inspireren door werk van sciencefictionschrijver Philip K. Dick
(met name The Transmigration of Timothy Archer), filmmaker
David Lynch en componist Morton Feldman.
Het Holland Festival geeft sinds vorig jaar digitale kunst een
structurele plaats in haar programmering. Toen lanceerde het
festival de interactieve digitale liederencyclus The Book of
Sand van de Nederlandse componist Michel van der Aa. Dit
jaar presenteren Minailo en Spiegel hun digitale, interactieve
opera The Transmigration of Morton F. Met een hoofdrol voor
de legendarische, Amerikaanse zangeres Joan La Barbara.
Op 20 juni om 20:30 wordt de website gelanceerd, tijdens
een programma waarin La Barbara enkele composities zal
zingen en Minailo en zijn creative producer Ruben van Leer
een doorloop van het werk vertonen.
De opera bestaat uit composities van Morton Feldman en Anat
Spiegel. De ouverture is Feldmans The Straits of Magellan.
Deze klinkt tijdens de openingsscène, die bij de kijkers het
personage van La Barbara (die zichzelf speelt) introduceert, tot
aan haar ontmoeting met een mysterieuze jongen, die een opvallende gelijkenis vertoont met Feldman. Na deze ouverture
komt de kijker, samen met La Barbara, terecht in verschillende
manifestaties van haar onbewuste. Elke scène is een visualisatie van een korte compositie van Feldman. De composities die
gebruikt worden, naast The Straits of Magellan: Chorus and
Instruments II, Vertical Thoughts V en Only.
Daarnaast is er een nieuwe compositie van Anat Spiegel te
horen. Zoals ze eerder deed met werk van Bach en Björk zal
Spiegel Feldmans werk gebruiken om verwrongen spiegelbeelden te maken van zijn muziek. Deze nieuwe compositie is
volgens Spiegel een ‘incantatie’ die Feldmans geest oproept.
‘Feldman gereïncarneerd als hedendaagse muziek.’ In deze
scène zijn tevens een choreografie van Nicole Beutler en een
performance van Jennifer Tee verwerkt.
SYNOPSIS
Het openingsshot is van een zelfportret van de Amerikaanse
kunstenaar Philip Guston. Jarenlang was Guston de beste
vriend van Feldman, tot in 1970 een abrupt einde kwam aan
deze vriendschap. Tien jaar later overleed Guston zonder dat
ze het hadden bijgelegd. Feldman heeft altijd spijt gehad van
de verbroken vriendschap. Dit voorval is de drijvende kracht
achter The Transmigration of Morton F.
Vervolgens zien we een jongen, die een opvallende gelijkenis
vertoont met Feldman, over een begraafplaats lopen. De
jongen verschijnt in een volgende shot in een boekwinkel
waar hij de ogen kruist met Joan La Barbara. Joan besluit
de jongen te volgen. De jongen leidt haar naar verschillende
locaties, waaronder de begraafplaats, een verlaten zwemparadijs, en een kerk waar Joan zichzelf tegenkomt, terwijl ze
voor een publiek Three Voices van Feldman zingt. Ook komt
ze terecht in een massaal ritueel. Tijdens dit ritueel wordt een
abstract expressionistisch schilderij gecreëerd in de geest van
Guston. Tevens is het een volgende stap in de transmigratie
van de geest van Morton Feldman (in de vorm van de jongen)
naar het lichaam van La Barbara.
De terugkerende locatie van de begraafplaats is de plek
waar de toeschouwer de controle over kan nemen in een
aantal interactieve scènes of mini-games.
ABOUT THE ARTISTS
MORTON FELDMAN (1926-1987) wordt tot de belangrijkste
componisten van de twintigste eeuw gerekend. De beslissende ontmoeting in zijn muzikale leven was die met John Cage,
die hem aanmoedigde om oude compositiesystemen, zoals
de traditionele harmonieleer of seriële techniek, los te laten.
Feldman wordt vaak geassocieerd met de experimentele New
York School, samen met Cage, Christian Wolff en Earle Brown.
Feldman experimenteerde in de jaren 50 onder meer met
grafische notatie en met vrijheden voor de uitvoerenden. Vanaf de jaren 70 gebruikte hij conventionele notatie. Via Cage
kwam Feldman in aanraking met andere prominente figuren
uit de kunstwereld van New York, zoals schrijver Frank O’Hara
en beeldend kunstenaars Jackson Pollock, Robert Rauschenberg en Philip Guston. Met name aan de abstract-expressionistische schilderkunst ontleende hij veel inspiratie. Hij betuigde
zijn schatplichtigheid met titels als Rothko Chapel (1971) en For
Frank O’Hara (1973). In 1977 schreef hij de opera Neither op een
tekst van Samuel Beckett. Zijn latere kamermuziek, vanaf 1977,
is zacht en intiem van karakter. Deze laatste werken zijn vaak
extreem lang, zoals For Philip Guston (1984), dat vier uur duurt,
en het Tweede strijkkwartet (1983) van zes uur. Kort na zijn
huwelijk met de Canadese componist Barbara Monk overleed
Feldman aan alvleesklierkanker.
SJARON MINAILO is geen onbekende met het werk van Morton Feldman. Eerder maakte hij met zijn groep Studio Minailo
al Rothko Chapel, een theatrale videoclip waarin Feldmans
compositie Rothko Chapel uitgebreid werd met associatieve
beelden geïnspireerd op het werk van schilder Mark Rothko.
Ook regisseerde hij afgelopen jaar Feldmans Three Voices for
Joan La Barbara, een performance bij het Brusselse opera­
huis De Munt, waarbij jonge zangers gecoacht werden door
La Barbara zelf. Minailo is gespecialiseerd in het maken van
genre-overschrijdend muziektheater en werkte al samen met
Asko|Schönberg, Slagwerk Den Haag, Kunsthal Rotterdam en
het Stedelijk Museum Amsterdam.
Componist, zanger en performer ANAT SPIEGEL is een vaste
samenwerkingspartner van Minailo. Ze is net als Minailo
gespecialiseerd in interdisciplinair werk. Samen maakten
ze in 2015 bij De Munt de opera Medúlla, gebaseerd op het
gelijknamige conceptalbum van zangeres Björk. De cast bestond uit vier operazangers, een koor van honderd kinderen,
een keelzanger en live elektronica. Ook maakten ze in 2012
Soul Seek, een internetopera. Spiegels werk is uitgevoerd in
Europa, de Verenigde Staten, Israël en Japan.
JOAN LA BARBARA staat bekend om haar virtuoze stemtechniek, waarmee ze grensverleggende optredens in de
Amerikaanse hedendaagse muziek geeft. Niet voor niets
wordt ze ‘de Houdini van de nieuwe muziek’ genoemd. Ze
experimenteerde met en ontwikkelde verschillende nieuwe
zangtechnieken. Speciaal voor haar schreef Morton Feldman
zijn monumentale werk Three Voices for Joan La Barbara. Ze
werkte naast Feldman onder anderen met componisten als
John Cage, Philip Glass, choreograaf Merce Cunningham.
La Barbara heeft een lange geschiedenis met het Holland
Festival. Haar eerste optreden was in 1975, als onderdeel van
het Philip Glass Ensemble. In de jaren daarna kwam ze regelmatig terug om werk te zingen van onder anderen John Cage
en Morton Feldman, maar ook van haarzelf. In 2007 zong ze in
de opera Celestial Excursions van Robert Ashley. Ook werkte ze
mee aan River of Fundament van filmmaker Matthew Barney,
in 2014 op het Holland Festival te zien.
NOTES
The worlds of opera, visual ritual and computer-gaming
coalesce in The Transmigration of Morton F.. Commissioned
by the Holland Festival, director Sjaron Minailo and composer
Anat Spiegel’s creation is a fully digital music theatre per­
formance to be experienced entirely on the internet. It is
inspired by the works of science fiction writer Philip K. Dick (in
particular The Transmigration of Timothy Archer), film director
David Lynch, and composer Morton Feldman.
Last year the Holland Festival started to include digital art
as a structural part of its programming. In 2015 the festival
launched the interactive digital song cycle The Book of Sand
by the Dutch composer Michel van der Aa. This year Minailo
and Spiegel are presenting their digital interactive opera The
Transmigration of Morton F., starring the legendary American
singer Joan La Barbara. The website will be launched on
20 June at 8:30 pm, during a programme in which leading
lady Joan la Barbara will sing several compositions, and
Minailo and his creative producer Ruben van Leer will give a
walkthrough of the piece.
The opera consists of pieces composed by Morton Feldman
and Anat Spiegel. Overture is Feldman’s The Straits of Magellan, which can be heard during the opening scene when the
viewers meet the character La Barbara (who plays herself) up
to her encounter with a mysterious boy who bears a striking
resemblance to Feldman. After this overture the viewer, together with La Barbara, enters various manifestations of her
unconscious. Each scene is a visualisation of a short composition by Feldman. The compositions also use The Straits of
Magellan: Chorus and Instruments II, Vertical Thoughts V and
Only. In addition, there is a new composition by Anat Spiegel.
As she has previously done with pieces by Bach and Björk,
Spiegel has made distorted mirror images of Feldman’s music.
According to Spiegel, the new composition is an ‘incantation’
that evokes Feldman’s spirit. ‘Feldman reincarnated as contemporary music.’ This scene also includes choreography by
Nicole Beutler and a performance by Jennifer Tee.
SYNOPSIS
The opening shot is a self-portrait of the American artist Philip
Guston. He was Feldman’s best friend for years, until their friend­ship came to an abrupt end in 1970. Guston died ten years later,
without them having reconciled their differences. Feldman
always regretted the loss of the friendship. This incident is the
driving force behind The Transmigration of Morton F. Then we
see a boy, who bears a striking resemblance to Feldman,
walking across a cemetery. In a subsequent shot he appears
in a bookshop, where he briefly has eye contact with Joan
La Barbara. Joan decides to follow the boy, following him to
various locations, including the cemetery, a desolated water
park, and a church where Joan bumps into herself while she is
singing Feldman’s Three Voices to an audience. She also ends
up at a mass ritual. An abstract expressionist painting in the
spirit of Guston is created during the ritual. It is also a further
step in the transmigration of Morton Feldman’s spirit (in the
form of the boy) to La Barbara’s body.
The recurring return to the cemetery makes it the place where
the viewer can take control of a number of interactive scenes
and mini-games.
ABOUT THE ARTISTS
MORTON FELDMAN (1926-1987) is regarded as one of the most
important composers of the twentieth century. The decisive
encounter in his musical life was with John Cage, who encouraged him to break away from old compositional models,
such as traditional harmony and serial techniques. Feldman is
often associated with the experimental New York School,
along with Cage, Christian Wolff and Earle Brown. In the
1950’s Feldman experimented with graphic notation and
freedoms for the performers. From the 1970’s he used conventional notation. Through Cage, Feldman met various other
prominent figures from the New York art scene, including visual artists Jackson Pollock, Philip Guston and Robert Rauschenberg, and the writer Frank O’Hara. Feldman was especially inspired by the works of the abstract-expressionist painters. He
expressed his indebtedness with titles such as Rothko Chapel
(1971) and For Frank O’Hara (1973). In 1977 he wrote the opera
Neither, set to a text by Samuel Beckett. His later chamber
music, from 1977, tends to be soft and intimate. These works
are often extremely long. For Philip Guston (1984), for instance,
is four hours long; his Second String Quartet (1983) measures
six hours. Shortly after his marriage to the Canadian composer Barbara Monk, Feldman died of pancreatic cancer.
SJARON MINAILO is no stranger to Morton Feldman’s work.
With his Studio Minailo company, he created Rothko Chapel,
a theatrical music video in which he used Feldman’s eponymous composition while adding associated imagery inspired
by Mark Rothko’s paintings.
Last year, Minailo directed Feldman’s Three Voices for Joan
La Barbara at Brussels’ De Munt opera house, in which young
singers were coached by La Barbara herself. Minailo specialises in creating genre-crossing music theatre, his many collaborators including Asko|Schönberg, the Slagwerk Den Haag
percussion ensemble, Rotterdam’s Kunsthal and Amsterdam’s
Stedelijk Museum.
Composer, singer and performer ANAT SPIEGEL is one of
Minailo’s long-term collaborators and, like Minailo, specialises
in interdisciplinary performing arts. Together, they staged
their opera Medúlla at De Munt in 2015. Based on singer
Björk’s eponymous concept album, the performance featured
a cast of four opera singers, a one hundred strong children’s
choir, a throat singer and live electronics. In 2012 they collaborated on their internet opera Soul Seek. Spiegel’s works
have been performed in Europe, the United States, Israel and
Japan.
JOAN LA BARBARA is famous for her virtuoso vocal skills and
her groundbreaking performances within contemporary American music. Hailed as ‘the Houdini of New Music’, she has developed various experimental vocal techniques. Morton Feldman dedicated his monumental work Three Voices for Joan
La Barbara to her. Other collaborators include composers
John Cage and Philip Glass as well as choreographer Merce
Cunningham. La Barbara has a long history with the Holland
Festival, which began in 1975 when she performed with the
Philip Glass Ensemble. She returned often, performing works
by John Cage, Morton Feldman and her own works. She featured at the 2007 festival in Robert Ashley’s opera Celestial
Excursions. Also, she appeared at the 2014 Holland Festival in
filmmaker Matthew Barney’s River of Fundament.
CREDITS
In memory of Sophie and Winfried Maczewski
A project by Sjaron Minailo / commissioned by Holland Festival
/ coproduction with La Monnaie/De Munt Brussels / interactive
film produced by Truth.io / music by Morton Feldman: The Straits
of Magellan, Chorus and Instruments II, Vertical Thoughts V, Only
/ music by Anat Spiegel: The Transmigration of Morton F., Vocal
compositions for Bones / starring: Joan La Barbara, Boyan Delattre
/ director: Sjaron Minailo / creative producer: Ruben van Leer /
director of photography: Remko Schnorr / musical director and
conductor: Jamie Man / interactive & design: Next Empire / with:
Stefanie Janssen, Anat Spiegel, Sjaron Minailo, Mira Helmer, Eliot
Myrmel, Margriet Berger, Judith de Lenge, Fleur de Graaf, Luciënne
Venner, Reve Terborg, Anastasia Garyfallou, Anne De Andrade,
Eva-Kristin De Ridder, Feadan Mccall, Franka Bauwens, Layzmina
Emerencia, Lieke Kools, Merel Franx, Lisa Jacobs, Marialuisa
Latenne, Nicolien Kipp, Sharon Geernaert, Sofie Doorman, Sophie
Floor Wartenbergh, Yulia Kuharenko / featuring excerpt from the
performance Concrete Interior by Jennifer Tee, choreography:
Jennifer Tee and Miri Lee, performer: Miri Lee, Art Piece:
Crystalline Floorpiece / Violamine (4) Hand-dyed wool 210 x 210
cm / and excerpt from Dialogues with Lucinda by Nicole Beutler,
choreography by Lucinda Childs, interpretation: Dancers of
Nicole Beutler/NBprojects, dancers: Hillary Blake Firestone, Joao
Dinis Pinho, Christian Guerematchi, Naiara Mendioroz Azkarate,
Marjolein Vogels / production manager: Philippe Avendano Vera
/ production assistants: Han Bruers, Lotte Schmidt / set manager:
Kelly Joan Jenkins / extra’s coordinator: Katinka Enkhuizen/
steadicam: Peter van Vught / 2nd camera: Suzanne Bakker / focus
puller: Kelly Steen / VR producer: Yori van Gerven / VR camera:
Sjors Ruijter / VR Post production: Eduardo Hernandez Perez /
VR Operator: Yori van Gerven / VR supervisor: PeeJee Doorduin
/ VR-drone: Rob Drewett (Motion Impossible) / stills, making-of
& data handling: Fabien Normand / gaffer & light: Zen Bloot,
Maarten Warmerdam, Jose Van Beek Warmerdam / best boys:
Thomas Born, Blaine Bradley, Tim Bloemraad / art director: Klaas
Wijnberg / art assistant: Jolien Wensink / art intern: Maureen van
der Lugt / photography Morton Feldman book: Irene Ikner-Haupt /
special props designer: Luciënne Venner / assistant choreography
& casting Amsterdamse Bos­theater: Luciënne Venner / costumes
& styling: Susanne Eldering / assistant styling: Tess Groen, Svetlana
Fedina / hair and make-up: Alina Stefan / assistant make-up: Noa
Tijssen, Dewi Korvin / grip: Peter van Vught / grip assistants: Joost
van Baardewijk, Menno van Loon / editors: Amber Hooijmans,
Sjaron Minailo / VFX super­vising & CGI: The Outpost / compositing:
The Compound / additional compositing: Bart van Brussel / sound
design: Arnoud Traa / colorist: Rachel Stone / dramaturgy: Krystian
Lada / assistant director/dramaturgy: Aïda Gabriels / catering:
The Meal Makers / executive interactive producer: Vincent
Lindeboom / creative technologist: Jean Jacques Warmerdam
/ design: Ingo Valente / programming advisor: Pieter Jongsma
/ music performed by musicians of the chamber orchestra of La
Monnaie/De Munt: Femke Sonnen (violin), Yves Cortvrint (viola),
Sébastien Walnier (cello/violoncello), Robby Hellijn (double bass),
Carlos Bruneel (flute), Jean-Noël Melleret (horn), Manu Mellaerts
(trumpet), Stephan Vanaenrode (tuba), Luk Artois (percussion),
Agnès Clément (harp), Alfredo Abati (celesta piano), Maarten
Stragier (electric guitar) / choir: Aquarius Chamber Choir Brussels
– soloists: Vertical Thoughts (Anat Spiegel), The Transmigration of
Morton F. (Anat Spiegel, Stefanie Janssen, Vanja Schoch), Only
(Joan La Barbara), Vocals for Bones (Anat Spiegel, Kevin Walton) /
music recorded at La Monnaie/De Munt Brussels / recording: Geert
De Deken & Deborah Dourneau / mixing: Deborah Dourneau /
mastering: Philippe Paque / camera equipment: Camera Rentals –
Colin Driessen / film studio & light: Schram Studios – Bas Schram /
extras: Anastasia Starosenko, Michiel Gantzert, Bert Prinsen, Hans
Schrumpf, Simon Angela, Luciana Moncalvo, Nina Alexandrou,
Abida, Hannie Stap, Letitia Wong, Annebelle Helberg, Vivian
Dierickx, Ria van Teeffelen, Lucija Nalis, Hester Bangert, Marc
Staljanssens, Ellen Staalberg, Jacky Wolters, Margriet Duyster,
Riccardo Giannattasio, Ivan Oostvriesland, Petra Mesman, Sylvia
van Stralendorff, Sven Piekstra, Sarah Faye van der Ploeg, Lidia van
de Brink, Anitra van der Voort, Isabel Mercedes, Herma Nijhuis,
Manja Jordens, Tineke van Glasenap, Sjaak Beseling, Yvonne
de Graaff-Pasman, Lisanne Kniese, Gwen van Iersel, Casper
Oudshoorn, Joost van den Hooff, Josué Silverio da Silva, Toos van
Aken, Adriano de Moura Paiva, Berith Danse, Irish Verwey, Sylvia
Baan, Ellen Staalberg, Jacky Wolters, Jacqueline Amor, Ans Rekers,
Els Bader, Aïda Gabriels / locations: Stedelijk Museum Amsterdam
Depot, Café Restaurant Stedelijk Museum Amsterdam, Mendo
Bookstore, Nieuwe Ooster Cemetery Amsterdam, Stadsherstel
Amsterdam –De Duif, Het Amsterdamse Bostheater, Tropicana
Rotterdam, Schram Studio's / thanks to: Carla van der Elst, Gwen
Bakker, Kees Koeman, Roel Prins, Leora Boot, Renata Semeins,
Sabine Biesheuvel, Colin Driessen, Hanna Spiegel, Thomas Myrmel
/ Paintings by Philip Guston: Painting, Smoking, Eating, 1973,
The Door, 1978, Courtesy of Stedelijk Museum Amsterdam and
Philip Guston Estate
tekst text Vincent Kouters / vertaling translation Brendan Monaghan / foto photo bewerking
editing Ruben van Leer, foto photo Joan La Barbara © Mark Mahany, foto photo Morton
Feldman © Nationaal Archief, 2.24.01.05, 928-6142, licentie CC-BY-SA
mede mogelijk gemaakt door
Hoofdbegunstiger / Patron