Transcript hermusnotariseindejaar2013

Eindejaarstips 2013
12 ½ jaar Hermus Notaris
Hermus Notaris Luchtkasteel 2013
•
12 ½ jaar Hermus Notaris 2001-2013
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Een overzicht:
1992 – Nieuw Burgerlijk Wetboek
2001 – Belastingplan (box 1,2 en 3)
2003 – Nieuw Erfrecht
2010 – Nieuwe Wet schenk- en erfbelasting – tariefstructuur - constructies
2010 – Tros Radar: het radar tweetrapstestament
2010 – juni: Jabulani – alles kan; alles mag
2012 – Nieuw huwelijksvermogensrecht – beleggingsleer
2012 – Defiscalisering vruchtgebruik – kent u de kracht van vruchtgebruik?
2013 – AWBZ en vermogenstoets – Eigen woningregeling en scheiding
2015 – Internationaal Erfrechtverdrag
Pensioen – 2023 – Notariswet: de leeftijd tot 70 jaar (2026)
Hermus Notaris
• Speerpunt 2013: Kent u de kracht van
vruchtgebruik – het Jabulani keuzetestament
• De algehele volmacht en het levenstestament
• De executeur-afwikkelingsbewindvoerder
• Het resultaat: de turboverdeling fiscaal heel
voordelig en als extra voordeel: de AWBZ
Zomaar een
voorbeeld:
€400.000
t
€200.000
67.000 (kindsdeel)
-19.000 (vrij)
48.000 (belast)
Tarief 10%
= €4800
Maal 2
= €9600
Erfbelasting
Jammer!
De wettelijke verdeling:
€67.000
€67.000
€67.000
€200.000
400-67-67= 266.000
Per kind: 133.000
-19.000 (vrij)
€114.000
Tarief 10%
Totaal erfbelasting: €32.400
Dat kost: €11.400
Maal 2 is: €22.800
Een groter vermogen:
€800.000
133.000
-19.000
114.000
Tarief 10%
= €11.400
Maal 2
= €22.800
Erfbelasting
Nog meer
jammer!
De wettelijke verdeling (€800.000):
€133.000
€133.000
€133.000
€400.000
800-133-133=
534.000
Per kind: 267.000
-19.000 (vrij)
€248.000
Tarief 10% / 20%
Totaal erfbelasting: €98.400
Dat kost: €37.800
Maal 2 is: €75.600
Samenstelling vermogen is belangrijk
(1)
• Spaargeld in de stenen?
• Het (radar) tweetrapstestament
€ 600.000 belastingvrij bij 1e overlijden dus € 0 belasting
• Vervolgens: spreiding over twee nalatenschappen (spreiding
betekent – lagere tarieven! 10 ipv 20%)
• Kleinkinderen: de pastoor heeft afscheid genomen – ieder
kleinkind telt voor € 19000 belastingvrij – Tel uit uw winst!
• Dat lost veel op!
Man
t
Vrouw
Bij eerste overlijden
€ 0 erfbelasting:
vrijstelling partner
ruim € 600.000
€200.000
De tweetrapsmaking
€400.000
€200.000
Kinderen:
Kind 1
€200.000
Kind 2
€200.000
Man
€100.000
t
€100.000
Vrouw t
€100.000
€100.000
Erfenis vader
Kind 1
Kind 2
Erfenis moeder
Kind 1
Kind 2
Legaat kleinkinderen:
€19.000 p. kleinkind
belastingvrij
Eerste overlijden
belastingvrij
Totaal erfbelasting €32.400
na tweede overlijden tot nihil
Verschil:
Samenstelling vermogen is belangrijk
(2)
• Eigen huis – spaargeld – totaal vermogen € 800.000
• Het (jabulani-) keuzetestament met quasi-wettelijke
verdeling met opvullegaat – vrijstellingsbakjes
vullen – ventieleren!
• Of: gebruik de kracht van vruchtgebruik
• Wel belasting betalen, maar terugverdienen!
• Vermogen laten verdampen!
• De turboverdeling – zie hierna
wettelijke verdeling
Moeder
kind 1
kind 2
moeder
Grotere vermogens en
voldoende spaargelden
Het Jabulani keuzetestament
800 – leeg verkopen later
waarde aangroei onbelast
600
Vrije waarde bij
overlijden
400
Waarde in bewoonde staat
Verstandig uitkleden voor het naar bed
gaan
• Vroeger ivm Bejaardenoorden – nu AWBZ.
• Eigen bijdrage te relateren aan IB Box in
waaronder begrepen Box 3 – berekend op 12
%, met een maximum van € 2189 per maand.
• Eigen woning telt niet mee, wel na verkoop:
box 3 gelden of na verlaten van de woning.
• 2 jaar terug kijken en 2 jaar verhuisregeling.
Schenken
• Per jaar - € 5.141,00 (2013) – evt notarieel op
papier – rente betalen 6%.
• Eenmalig – kinderen tot 40 jaar - € 24.676,00
• Extra verhoogd (woning of aflossen
woningschuld) - € 51.407
• 1-10-2013 – 1-1-2015: € 100.000 (woning of
aflossen woningschuld) – x maal van
eenieder!! eventueel verminderd met
eenmalige eerder gedane grote schenking
Overdragen woning aan kinderen
• Overdragen woning aan kinderen (stel 1 kind)
• Taxatie € 200.000
• Af: waardedruk vruchtgebruik tabel:
30% is € 60.000
• Bij: 25% correctie metterwoonclausule
• Koopprijs wordt: € 155.000
Overdragen woning aan kinderen
• Van koopsom ad € 155.000 kwijtschelden: stel
€ 70.000 (ouders blijven wonen) restschuld: €
85.000
• Rente daarover verschuldigd: 6% is: € 5100,00
• Schenken kan jaarlijks: € 5.141,00
Overdrachtsbelasting komt in mindering van
schenkingsrecht (dus schenking kost 8% ipv
10%)
• Vruchtgebruik eindigt bij opname in AWBZ.
Stel: kind gaat er wonen: eigen
woning!
• Eigen woning voor kind voor IB
• Schenking € 100.000 is dan belastingvrij
• Koopprijs is € 200.000 (waarde vrije staat)
• Geldlening ouders aan kind: restant € 100.000
• Rente daarover: € 6.000,00
• Jaarlijkse schenking is € 5141,00
Hermus Notaris Moorees
Notaris en samenleving: signaleren en aan de orde
stellen! De actualiteit:
• Geld in de stenen? De tweetrapsmaking
• De kantonrechter – minderjarigen en het erfrecht
• Ouderen en opeethypotheken – dat kan niet waar
zijn!
• Einde woonrecht en faillissement – pas op!
• Huis onderwater – ouders let op
• veilingen voorkomen – volmacht en herfinancieren!
Hermus Notaris Moorees
Winter Workshops in samenwerking met kunstenaar
Gé Verhulst – Hermus notaris en de kunst van het
recht
• Huwelijkse voorwaarden in Son – het Belgische
stelsel en Hollands Koopmanschap
• Wettelijke verdeling versus tweetrapsmaking
• Quasi wettelijke verdeling en Jabulani
• De turbo verdeling
• AWBZ
• De eigen woning regeling en echtscheiding
Hermus Notaris Moorees
• Winter workshops vervolg
• Onroerend goed – erfpacht opstalrechten
• Ouders – kinderen overdrachten verrekening
overdrachtsbelasting en schenkingsrecht
• Boedelafwikkeling en executele – juridisch,
fiscaal en praktisch – Korst van der Hoef
Hermus Notaris Moorees
De toppers:
• Turbo verdeling; quasi verdeling – Jabulani
• Appartementensplitsing, erfpacht en opstal
• Fusie zoals gemeenschapshuizen – Coöperatie
Sonenergie
• Sonse Huwelijkse voorwaarden – Nederland-België
• Nederbelgentestament – meertrapsmaking –
bloedlijn
• Gehandicaptentestament
• Serie Flex B.V.’s
Hermus Notaris Moorees
Bijdrage aan wetenschap – scripties ism Avans-Fontys
• De ventieltechniek; de kantonrechter en de notaris in
het erfrecht
Publicaties:
• Fiduciaire eigendomsoverdracht
• Factoring (NJB) en becommentariëring proefschrift
van Jeannette Beuving
• FEM: interview het grote graaien in failliete boedels
• Vakblad de notarisklerk: Boedelafwikkeling
• Arrestenbundel Successierecht Vrije Universiteit
Amsterdam
Hermus Notaris Moorees
•
•
•
•
•
•
•
Hermus Notaris in de samenleving:
Recent: Coöperatie SonEnergie
Bijna Thuis Huis – Stichting Talent
Gilden, harmonie en steunstichtingen
Jan Merkelbachcollectie – tweetrapsschenking
Microkrediet; IJsfeest; Pret
Goed doel stichtingen – derde wereld
Hermus Notaris Moorees
• Dit was de introductie
• Voor de liefhebbers: vervolg - de notarislezing 2014
• Dank en graag tot ziens bij een workshop of gewoon
op kantoor!
• www.notarissonenbreugel.nl (informatie)
• www.huismerknotaris.nl (tarieven en offertes)
Hermus Notaris Son
• 2010-2011: de nieuwe wet op de erfbelasting; tarieven en tips en
het levenstestament!
• Notarislezing 2013: nieuws!!! Defiscalisering
• AWBZ – Eigen woningregeling
• Nieuwe regeling wettelijke gemeenschap van goederen (2012)
• Samenleverstestament is een must in dalende onroerend
goedmarkt – actualiteit! – negatieve nalatenschappen.
• De (quasi) ouderlijke boedelverdeling versus
• Tweetrapsmakingen en Vruchtgebruik
• Fusiegezinnen
• Levenstestament (stand van zaken 2013)
De nieuwe wettelijke gemeenschap
van goederen
•Omvang en belang van uitsluitingsclausules bij
schenkingen en testamenten
•De nieuwe bestuursregeling
•De beleggingsleer
Dat wordt rekenen!!
De wettelijke algehele gemeenschap van goederen vóór 2012
Boedelmenging
Algehele
gemeenschap van
goederen omvat:
•Aanbrengsten
•Erfenissen
•Schenkingen
•Aanwinsten
Problemen
• Problemen bij de bestaande wettelijke gemeenschap
van goederen:
• Het Nederlandse systeem sluit niet aan bij buitenland
(België, Duitsland)
• Degene van wiens zijde een goed in de gemeenschap is
gevallen – is bestuursbevoegd
• (de man verdient vaak 2 maal zoveel geld - vrouw
koopt meubels – man daarna bevoegd!).
• Nieuwe woning aangekocht na echtscheidingsverzoek
opnieuw verdelen!
Wettelijke gemeenschap van goederen (oud) is eigenlijk geen algehele
gemeenschap!
M
V
Schenking en
erfenis met
uitsluitingsclausule: blijft
privé
Het wetsvoorstel
• Goed nieuws: Nederland kiest voor de
zuiderburen!
• Aanbrengsten apart
• Erfenissen apart
• Schenkingen apart
• Aanwinsten: delen (vgl. ook Duitsland)
Het wetsvoorstel tot aanpassing van de wettelijke gemeenschap van
goederen – lijkt op België: privé goederen – blijven privé!
M
V
Aanwinst
Gemeen
Aanbrengsten,
erfenissen,
schenkingen
blijven privé
De politiek
• Het amendement Anker wast de oren met het mooie
wetsontwerp!
• Terug naar af: de literatuur briest:
• “een onthoofd wetsontwerp”
• Daar moeten we het mee doen: het is niet anders. De
oplossing blijft dus: huwelijkse voorwaarden maken!!!
• Toch is het jammer: een door “Den Haag” gemiste
kans.
Het amendement Anker – de oren gewassen!!!
Aanbrengsten
erfenissen en
schenkingen :
alles gemeen!!!
Een onthoofd
wetsvoorstel!
Bestuur nieuw
• Nieuwe bestuursregeling:
• Registergoederen (onroerend goed): tenaamstelling
beslissend.
• Overige goederen: roerende goederen en gelden: ieder
afzonderlijk bevoegd.
• Probleem: maar als een erfenis in de gemeenschap valt
kan de ander opa’s zakhorloge verkopen en leveren aan
derden!
• Daar is een herstelwet voor gekomen (nog net op tijd).
Erfgenaam bevoegd. Een gelukkige aanvulling in de
wet: uitsluitingsclausule maakt goederen privé
Nieuw: De wettelijke gemeenschap van goederen 2012
M
V
Maak dus een
uitsluitingsclausule :
dan erfenis en
schenking weer privé.
Wettelijke gemeenschap van goederen (nieuw) lijkt op oud (behoudens
beleggingsleer)
M
V
Schenking en
erfenis met
uitsluitingsclausule: blijft
privé
Beleggingsleer
• Man heeft geërfd: 100 (mits met
uitsluitingsclausule)
• Vrouw heeft geërfd 50 (mits met
uitsluitingsclausule)
• Woning aankoop: 350
• Hypotheek: gezamenlijk: 200
Nieuw: De wettelijke gemeenschap van goederen 2012
100
M
50
V
Woning 350
Hypotheek 200
Maak dus een
uitsluitingsclausule :
dan erfenis en
schenking weer privé.
Het nieuwe
huwelijksvermogensrecht
Wat is splinternieuw en modern ook
internationaal?
De beleggingsleer
Nederlanders zijn handelaren – beleggers!
De beleggingsleer
Economische deelgerechtigdheid man
100 + 100 (halve lening) = 200
Economische deelgerechtigdheid vrouw
50 + 100 (halve lening) = 150
Deel man: 200/350 in waarde woning (+ of -)
Deel vrouw: 150/350 in waarde woning (+ of -)
De beleggingsleer
(Art. 1:87 BW)
Beleggingsleer
• Hoe bij aankoop? – in waarde t.t.v. verwerving
• Hoe bij verbouwing? – in waarde voor
verbouwing + verbouwingskosten
• Hoe bij aflossing? Annuiteit!! (waarde
verandert voortdurend): in deel lening –
tijdstip niet relevant.
Ander nieuws
• Ook nieuw is de Inlichtingenplicht aangaande
privé vermogen.
(geen verantwoording – wel inlichtingen)
• Ontbinding van de gemeenschap op een
eerder moment: niet als de echtscheiding is
ingeschreven maar al bij het verzoek.
Ontbinding gemeenschap
• We zagen: een aankoop na indienen van een
verzoek tot echtscheiding maakte tot 1-1-2012
een goed gemeenschappelijk! Dat is ongewenst.
• De wetgever (2012) lost dat op: nadat het
verzoek is ingediend, wordt de gemeenschap
bevroren (ontbonden): aanwinsten erna blijven
privé. De nieuwe woning blijft privé.
• Mbt de oorspronkelijke woning: samen bevoegd!
(ook al zegt het kadaster anders).
Oude stijl (voor 2012):
M
Nieuwe stijl (2012):
V
Oude stijl (voor 2012):
M
V
2012: Verzoekschrift echtscheiding
bevriest de gemeenschap
M
V
Casus!
• Gemeenschap van goederen voor 1 dag!
• Ongehuwden: man og 6 mio; vrouw og 4 mio
• Aangaan huwelijk of partnerschap: samen 10
mio
• Verzoek tot echtscheiding: verdelen: man 4
mio vrouw 6 mio
• Besparing overdrachtsbelasting over: 2 mio!!
Verzoek en intrekking
• Een valkuil: verzoek wordt vaak samen ingediend
• Intrekken verzoek kan alleen!!
• Stel: verzoek loopt en een ouder van de man ligt
op sterfbed: erfenis dreigt aan de man toe te
komen want gemeenschap is bevroren.
• Vrouw trekt verzoek in – agg herleeft - en
incasseert halve erfenis (tenzij uitsluitingsclausule
was gemaakt).
Maak dus tegelijk huwelijkse
voorwaarden staande huwelijk
• Tip: om dit soort grapjes te voorkomen maak
naast de verdeling tevens
huwelijksvoorwaarden staande huwelijk – dat
kan vanaf 1-1-2012 door de notaris zonder de
rechtbank! Dan kan de vrouw niet meer terug!
Want: het huwelijk blijft dan wel in stand, maar
de vermogens worden apart door huwelijkse
voorwaarden.
Huwelijksvoorwaarden opheffen –
spreiding
• Huwelijkse voorwaarden opheffen: kan dus
ook notarieel (voortaan zonder de rechtbank)
en dat geeft de mogelijkheid vermogen te
spreiden.
• We komen nu op het erfrecht.
• Allereerst: ook samenlevers moeten een
testament maken. Vooral in dalende og markt.
Het erfrecht
Oplossingen bij een dalende woningmarkt en
vervolgens om erfbelasting te besparen
Samenlevers – fusiegezinnen en tweetrapsmakingen
Vergeet de kleinkinderen niet!
Samenlevers testament: een “must”
• Een woning is bij aankoop waard: 200
• De kosten voor aankoop erbij: gefinancierd is 212
• De woning daalt in waarde naar: 180
• Het verlies is: 32.
• De man overlijdt: de bank wil 16 van familie!
• Oplossing: benoem de partner tot enig
erfgenaam en geef een legaat (niet opeisbaar)
aan de kinderen
wettelijke verdeling
Moeder
kind 1
kind 2
moeder
De negatieve nalatenschap
• Bij neergaande woningmarkt
• Indien de partner nog een schuld heeft aan de
kinderen terzake van een eerder overlijden van
zijn echtgenote. Die schuld kan groter zijn dan
zijn vermogen: de nieuwe partner (en zijn/haar
kinderen is – zijn de klos!
• Het meenemen van de Senseo is een daad van
aanvaarding! Zo ook het gieten van de planten
• De dode laat dan de hand van de levenden niet
meer los: een “horrorscenario”!
De negatieve nalatenschap
• Aanvaarden onder het voorrecht van
boedelbeschrijving! (bij minderjarigen al na 3
maanden)
• Wel de lusten; de niet de lasten (voorzover die groter
zijn)
• Niet aansprakelijk met privé vermogen
• Een dilemma: verwerpen of niet – u erft alles mits u
een standbeeld van mij in uw voortuin plaatst en 10
jaren handhaaft!
Het fusiegezin
• De wet of (quasi) ouderlijke boedelverdeling
werkt oneerlijk.
• Vooral de kinderen van de ouder die het het
kleinste aantal kinderen heeft kunnen de dupe
zijn
• Het is een tombola: wie erft wat en wanneer
en wie pakt de waardestijging na overlijden?
De tweetrapsmaking
• Kinderen erven van de eigen ouder
• Bij gezamenlijke ouders: zowel van vader als van
moeder
• Bij het eerste overlijden is geen erfbelasting
verschuldigd: immers ruim € 600.000 vrij
• Maximale spreiding van verkrijgingen over de kinderen
leidt tot veel lagere belastingtarieven (1e schijf ipv 2e)
• Legaten (een tegoedbon) aan de kleinkinderen
completeren het plaatje: tel uit uw winst!
• Schenkingen zijn altijd een aanrader
Man
t
De tweetrapsmaking
Vrouw
Kinderen:
Kind 1
Kind 2
Man
t
Vrouw t
Erfenis vader
Kind 1
Kind 2
Erfenis moeder
Kind 1
Kind 2
Legaat kleinkinderen:
€19.000 p. kleinkind
belastingvrij
Verschil:
Vruchtgebruik turboverdeling
WOZ waarde: 400
vruchtgebruik: 120
Bloot-eigendom: 280
Het levenstestament
Stand van zaken 2012
Het levenstestament 2012
• We zagen vorig jaar:
• Een levenstestament legt vast:
• wie als u geestelijk terugvalt uw vermogen mag
beheren
• wie mag vervreemden beschikken of schenkingen
doen – ook het uitkeren van erfdelen is een
aanrader
• wie uw contactpersoon is bij medische zaken
• Eventueel: of u nog behandeld wilt worden of
niet en of u eventueel euthanasie zou wensen.
Het levenstestament
• Er is sinds 2011 een centraal
levenstestamentenregister dat ook door artsen
kan worden geraadpleegd (gehouden bij de KNB)
• Er is sinds 2012 een protocol wilsonbekwaamheid
(een samenwerking tussen artsen en EPNnotarissen zoals Hermus Notaris Son)
• De eerste levenstestamenten zijn inmiddels
geregistreerd. Ze bevatten hele mooie
persoonlijke wensen (een dankbare opgave).
Samenvatting 2013
Wat hebben we vandaag geleerd?
• Voeg persé een uitsluitingsclausule toe aan uw testament –
anders valt die toe aan de partner van uw kinderen
• Indien u (of uw kinderen) investeren in gezamenlijk
vermogen of dat van de partner: leg het vast en
administreer goed – beleggingsleer
• Maak tweetrapsmakingen of een vruchtgebruiktestament –
spreiding en belastingbesparing;
• Legaten aan kleinkinderen zijn een “must”
• Pas op bij schulden in een neergaande woningmarkt
• Het levenstestament is een aanrader bij ouder wordende
mensen: een volmacht aan de kinderen
Hermus Notaris Son
• Hermus Notaris 3 maal op internet:
• Actualiteiten en lezingen on line op:
www.notarissonenbreugel.nl of
www.hermusnotaris.nl
(aangesloten bij EPN-estateplanning notarissen
en Vasn-agrarisch specialisten)
• Tarieven, stappenplannen en offerteaanvragen
via onze site en ook op onze regionale site:
www.eindhovenregio.huismerknotaris.nl