Transcript Document 7740672

Postępowanie nauczycieli
w sytuacjach zagrożenia dzieci i młodzieży
przestępczością i demoralizacją
w oparciu o Krajowy Program Zapobiegania
Niedostosowaniu Społecznemu i Przestępczości
wśród Dzieci i Młodzieży
mł.asp. Adam Domin
Wydział Prewencji KWP w Krakowie
Krajowy Program Zapobiegania Niedostosowaniu
Społecznemu i Przestępczości wśród Dzieci i Młodzieży
powstał...
w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji
opracował go...
Miedzyresortowy Zespół,
w skład którego wchodzili przedstawiciele:
• Ministerstwa Sprawiedliwości
• Ministerstwa Edukacji Narodowej i Sportu
• Ministerstwa Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej
• Ministerstwa Zdrowia
• Komendanta Głównego Policji
głosem doradczym w pracach Zespołu byli przedstawiciele:
• Biura Rzecznika Praw Dziecka
• samorządu terytorialnego
• organizacji pozarządowych
Wydział Prewencji KWP w Krakowie
2
Krajowy Program Zapobiegania Niedostosowaniu
Społecznemu i Przestępczości wśród Dzieci i Młodzieży
PROGRAMY MODUŁOWE
Procedury postępowania nauczycieli
i metody współpracy szkół z policją
w sytuacji zagrożenia dzieci oraz młodzieży
przestępczością i demoralizacją
Wydział Prewencji KWP w Krakowie
3
Krajowy Program Zapobiegania Niedostosowaniu
Społecznemu i Przestępczości wśród Dzieci i Młodzieży
Do podejmowania działań interwencyjnych
w sytuacjach kryzysowych zobowiązuje również szkołę...
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu
z dnia 31 stycznia 2003 roku
w sprawie szczegółowych form działalności
wychowawczej i zapobiegawczej
wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem
Wydział Prewencji KWP w Krakowie
4
Odpowiedzialność nieletnich sprawców
czynów karalnych wg Ustawy o postępowaniu
w sprawach nieletnich
NIELETNI (art. 1 §1 UPN)
•
osoba, która dopuściła się czynu karalnego
po ukończeniu 13 lat, ale nie ukończyła lat 17,
•
osoba, która nie ukończyła lat 18,
wykazująca przejawy demoralizacji,
•
osoba do lat 21, względem której zostały orzeczone
środki wychowawcze lub poprawcze.
Wydział Prewencji KWP w Krakowie
5
Odpowiedzialność nieletnich sprawców
czynów karalnych wg Ustawy o postępowaniu
w sprawach nieletnich
CZYN KARALNY (art. 1 §2 pkt 2 UPN)
czyn zabroniony przez ustawę jako
•
przestępstwo lub przestępstwo skarbowe
albo
•
wykroczenie określone w art. : 51, 69, 74, 76, 85, 87,
119, 122, 124, 133, 143.
Wydział Prewencji KWP w Krakowie
6
Odpowiedzialność nieletnich sprawców
czynów karalnych wg Ustawy o postępowaniu
w sprawach nieletnich
Wobec nieletnich sąd rodzinny może: (art. 6 UPN)
1. Udzielić upomnienia.
2. Zobowiązać do określonego postępowania, a zwłaszcza do naprawienia
wyrządzonej szkody, do wykonania określonych prac lub świadczeń na
rzecz pokrzywdzonego lub społeczności lokalnej, do przeproszenia
pokrzywdzonego, do podjęcia nauki lub pracy, do uczestniczenia w
odpowiednich zajęciach o charakterze wychowawczym, terapeutycznym
lub szkoleniowym, do powstrzymania się od przebywania w określonych
środowiskach lub miejscach albo do zaniechania używania alkoholu lub
innego środka w celu wprowadzenia się w stan odurzenia.
Wydział Prewencji KWP w Krakowie
7
Odpowiedzialność nieletnich sprawców
czynów karalnych wg Ustawy o postępowaniu
w sprawach nieletnich
Wobec nieletnich sąd rodzinny może: (art. 6 UPN)
3.
Ustanowić nadzór odpowiedzialny rodziców lub opiekuna.
4.
Ustanowić nadzór organizacji młodzieżowej lub innej organizacji
społecznej, zakładu pracy albo osoby godnej zaufania – udzielających
poręczenia za nieletniego.
5.
Zastosować nadzór kuratora.
6.
Skierować do ośrodka kuratorskiego, a także do organizacji społecznej
lub instytucji zajmujących się pracą z nieletnimi o charakterze
wychowawczym, terapeutycznym lub szkoleniowym, po uprzednim
porozumieniu się z tą organizacją lub instytucją.
Wydział Prewencji KWP w Krakowie
8
Odpowiedzialność nieletnich sprawców
czynów karalnych wg Ustawy o postępowaniu
w sprawach nieletnich
Wobec nieletnich sąd rodzinny może: (art. 6 UPN)
7. Orzec zakaz prowadzenia pojazdów.
8. Orzec przepadek rzeczy uzyskanych w związku popełnieniem czynu
karalnego.
9. Orzec umieszczenie w rodzinie zastępczej, w odpowiedniej placówce
opiekuńczo-wychowawczej albo ośrodku szkolno-wychowawczym.
10. Orzec umieszczenie w zakładzie poprawczym.
11. Zastosować inne środki zastrzeżone w niniejszej ustawie do
właściwości sądu rodzinnego, jak również zastosować środki
przewidziane w kodeksie rodzinnym i opiekuńczym.
Wydział Prewencji KWP w Krakowie
9
Odpowiedzialność nieletnich sprawców
czynów karalnych wg Ustawy o postępowaniu
w sprawach nieletnich
Postępowanie wyjaśniające
•
Postępowanie o czyny karalne prowadzone jest tylko, gdy sprawca
jest ustalony z nazwiska.
Postępowanie takie wszczyna Sąd Rodzinny i Nieletnich właściwy
dla miejsca zamieszkania nieletniego lub właściwy dla jego miejsca
pobytu.
Wydział Prewencji KWP w Krakowie
10
Odpowiedzialność nieletnich sprawców
czynów karalnych wg Ustawy o postępowaniu
w sprawach nieletnich
Postępowanie o charakterze opiekuńczym
1
W przypadku przejawów demoralizacji tj. manifestowania
negatywnych form postępowania mających charakter utrwalony i
występujący systematycznie.
2
W przypadku stwierdzenia zaniedbywania ze strony rodziców.
3
W przypadkach popełnienia czynów kwalifikowanych z KW lub
przestępstwa za które nieletni nie odpowiada.
Wydział Prewencji KWP w Krakowie
11
Procedury postępowania nauczycieli
Działania interwencyjne
1
W przypadku uzyskania informacji, że uczeń który nie ukończył 18 lat,
używa alkoholu lub innych środków w celu wprowadzenia się
w stan odurzenia, bądź przejawia inne zachowania świadczące
o demoralizacji, nauczyciel:
•
Przekazuje uzyskaną informację wychowawcy klasy.
•
Wychowawca informuje o fakcie pedagoga/psychologa szkolnego i dyrekcję
szkoły.
•
Wychowawca wzywa do szkoły rodziców/prawnych opiekunów ucznia i
przekazuje im uzyskaną informację. Przeprowadza rozmowę z rodzicami oraz
- w ich obecności - z uczniem.
W przypadku potwierdzenia informacji, zobowiązuje ucznia do zaniechania
negatywnego postępowania, rodziców zaś bezwzględnie do szczególnego
nadzoru nad dzieckiem.
•
Jeżeli rodzice odmawiają współpracy lub nie stawiają się do szkoły, a nadal z
wiarygodnych źródeł napływają informację o przejawach demoralizacji
ucznia, szkoła pisemnie powiadamia o zaistniałej sytuacji sąd rodzinny lub
Policję (specjalista ds. nieletnich).
Wydział Prewencji KWP w Krakowie
12
Procedury postępowania nauczycieli
Działania interwencyjne
1
W przypadku uzyskania informacji, że uczeń który nie ukończył 18 lat,
używa alkoholu lub innych środków w celu wprowadzenia się
w stan odurzenia, bądź przejawia inne zachowania świadczące
o demoralizacji, nauczyciel:
•
Podobnie, szkoła powiadamia sąd lub Policję, jeżeli wykorzysta wszystkie
dostępne jej środki oddziaływań wychowawczych, (rozmowa z rodzicami,
ostrzeżenie ucznia, spotkanie z pedagogiem, psychologiem, itp.) i ich
zastosowanie nie przynosi oczekiwanych rezultatów. Dalszy tok
postępowania leży w kompetencji tych instytucji, zgodnie z warunkami
określonymi w Ustawie o postępowaniu w sprawach nieletnich.
•
Jeżeli
uczeń
przejawia
powyższe
zachowania
po
ukończeniu
18 roku życia, a nie jest to udział w działalności grup przestępczych czy
popełnienie przestępstwa, postępowanie nauczyciela w takim przypadku
powinno być określone przez wewnętrzne regulaminy szkoły.
Wydział Prewencji KWP w Krakowie
13
Procedury postępowania nauczycieli
Działania interwencyjne
2
W przypadku, gdy nauczyciel podejrzewa, że na terenie szkoły znajduje
się uczeń będący pod wpływem alkoholu lub narkotyków powinien
podjąć następujące kroki:
•
Powiadamia o swoich przypuszczeniach wychowawcę klasy.
•
Odizolowuje ucznia od reszty klasy, ale ze względów bezpieczeństwa nie
pozostawia go samego; stwarza warunki, w których nie będzie zagrożone
jego życie ani zdrowie.
•
Wzywa lekarza w celu stwierdzenia stanu trzeźwości, ewentualnie udzielenia
pomocy medycznej.
•
Zawiadamia o fakcie dyrektora szkoły oraz rodziców/opiekunów, których
zobowiązuje do niezwłocznego odebrania ucznia ze szkoły.
•
W przypadku odmowy ze strony rodziców /opiekunów, o pozostaniu ucznia w
szkole, czy też przewiezieniu ucznia do placówki służby zdrowia, bądź też
przekazania go do dyspozycji funkcjonariuszom policji decyduje lekarz, po
ustaleniu aktualnego stanu zdrowia ucznia i w porozumieniu z dyrektorem
szkoły/placówki.
Wydział Prewencji KWP w Krakowie
14
Procedury postępowania nauczycieli
Działania interwencyjne
2
W przypadku, gdy nauczyciel podejrzewa, że na terenie szkoły znajduje
się uczeń będący pod wpływem alkoholu lub narkotyków powinien
podjąć następujące kroki:
•
W przypadku ucznia będącego pod wpływem alkoholu - jeżeli rodzice
odmawiają przyjazdu, a uczeń jest agresywny wobec kolegów, nauczycieli,
bądź swoim zachowaniem daje powód do zgorszenia albo zagraża życiu lub
zdrowiu innych - szkoła zawiadamia najbliższą jednostkę Policji.
•
W przypadku stwierdzenia stany nietrzeźwości (stężenie we krwi powyżej 0,5
promila alkoholu lub w wydychanym powietrzu powyżej 0,25 mg alkoholu w
1 dm3) policja ma możliwość przewiezienia ucznia do izby wytrzeźwień, lub w
przypadku jej braku, do policyjnych pomieszczeń dla osób zatrzymanych - na
czas niezbędny do wytrzeźwienia (max do 24 godzin). O fakcie umieszczenia
zawiadamia się rodziców/opiekunów (oraz sąd rodzinny, jeżeli uczeń nie
ukończył 18 lat).
Wydział Prewencji KWP w Krakowie
15
Procedury postępowania nauczycieli
Działania interwencyjne
2
W przypadku, gdy nauczyciel podejrzewa, że na terenie szkoły znajduje
się uczeń będący pod wpływem alkoholu lub narkotyków powinien
podjąć następujące kroki:
•
Jeżeli zdarzenia, w których uczeń (przed ukończeniem 18 lat) znajduje się pod
wpływem alkoholu lub narkotyków na terenie szkoły, powtarzają się,
świadczy to o jego demoralizacji. Nakłada to na szkołę obowiązek
powiadomienia policji (specjalisty ds. nieletnich) lub sądu rodzinnego o tej
szczególnej sytuacji.
•
Spożywanie przez ucznia, który ukończył 17 lat, alkoholu na terenie szkoły
stanowi wykroczenie z art. 43 Ustawy o wychowaniu w trzeźwości i
przeciwdziałaniu alkoholizmowi. Należy o tym fakcie powiadomić Policję.
Dalszy tok postępowania leży w kompetencji tej instytucji.
Wydział Prewencji KWP w Krakowie
16
Procedury postępowania nauczycieli
Działania interwencyjne
3
W przypadku, gdy nauczyciel znajduje na terenie szkoły substancję
przypominającą wyglądem narkotyk powinien podjąć następujące
kroki:
•
Nauczyciel zachowując środki ostrożności zabezpiecza substancję przed
dostępem do niej osób niepowołanych oraz ewentualnym jej zniszczeniem do
czasu przyjazdu Policji, próbuje (o ile to jest możliwe w zakresie działań
pedagogicznych) ustalić do kogo znaleziona substancja należy.
•
Powiadamia o zaistniałym zdarzeniu dyrekcję szkoły i wzywa Policję.
•
Po przyjeździe Policji niezwłocznie przekazuje zabezpieczona substancję i
przekazuje informacje dotyczącą szczegółów zdarzenia.
Wydział Prewencji KWP w Krakowie
17
Procedury postępowania nauczycieli
Działania interwencyjne
4
W przypadku, gdy nauczyciel podejrzewa, że uczeń posiada przy sobie
substancję przypominającą narkotyk, powinien podjąć następujące
kroki:
•
Nauczyciel w obecności innej osoby (wychowawca, pedagog, dyrektor itp.)
ma prawo żądać, aby uczeń przekazał mu tę substancję, pokazał zawartość
torby szkolnej oraz kieszeni (we własnej odzieży), ewentualnie innych
przedmiotów budzących podejrzenie, co do ich związku z poszukiwaną
substancją. Nauczycielowi nie wolni (nie ma prawa) samodzielnie wykonać
czynności przeszukania odzieży ani teczki ucznia - jest to czynność
zastrzeżona wyłącznie dla Policji.
•
O swoich spostrzeżeniach powiadamia dyrekcję szkoły.
•
Powiadamia o zaistniałym zdarzeniu rodziców/opiekunów ucznia i wzywa ich
do natychmiastowego stawiennictwa.
Wydział Prewencji KWP w Krakowie
18
Procedury postępowania nauczycieli
Działania interwencyjne
4
W przypadku, gdy nauczyciel podejrzewa, że uczeń posiada przy sobie
substancję przypominającą narkotyk, powinien podjąć następujące
kroki:
•
W przypadku, gdy uczeń na prośbę nauczyciela nie chce przekazać
substancji, ani pokazać zawartości teczki, szkoła wzywa Policję, która po
przyjeździe zabezpiecza znalezioną substancję i zabiera ją do ekspertyzy.
•
Jeżeli uczeń wyda substancję dobrowolnie, nauczyciel, po odpowiednim jej
zabezpieczeniu, zobowiązany jest bezzwłocznie przekazać ją do jednostki
Policji. Wcześniej próbuje ustalić, w jaki sposób i od kogo, uczeń nabył
substancję. Całe zdarzenie nauczyciel dokumentuje, sporządzając możliwie
dokładną notatkę z ustaleń wraz ze swoimi spostrzeżeniami.
Wydział Prewencji KWP w Krakowie
19
Procedury postępowania nauczycieli
Działania interwencyjne
5
Postępowanie
przestępstwa:
wobec
ucznia
-
sprawcy
czynu
karalnego
lub
•
Niezwłoczne powiadomienie dyrektora szkoły.
•
Ustalenie okoliczności czynu i ewentualnych świadków zdarzenia.
•
Przekazanie sprawcy (o ile jest znany i przebywa na terenie szkoły)
dyrektorowi szkoły lub pedagogowi szkolnemu pod opiekę.
•
Powiadomienie rodziców ucznia - sprawcy.
•
Niezwłoczne powiadomienie Policji w przypadku, gdy sprawa jest poważna
(rozbój, uszkodzenie ciała, itp.) lub sprawca nie jest uczniem szkoły i jego
tożsamość nie jest nikomu znana.
•
Zabezpieczenie ewentualnych dowodów przestępstwa lub przedmiotów
pochodzących z przestępstwa i przekazanie ich Policji.
Wydział Prewencji KWP w Krakowie
20
Przepisy Ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii
Zgodnie z przepisami Ustawy o przeciwdziałaniu
narkomanii - w Polsce karalne jest:
Art. 59.1.
Kto, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej lub
osobistej, udziela innej osobie środka odurzającego lub
substancji psychotropowej, ułatwia użycie albo nakłania do użycia
takiego środka lub substancji,
podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.
Art. 62.1.
Kto, wbrew przepisom ustawy,
odurzające lub substancje psychotropowe,
posiada
środki
podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.
Wydział Prewencji KWP w Krakowie
21
Przepisy Ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii
Zgodnie z przepisami Ustawy o przeciwdziałaniu
narkomanii - w Polsce karalne jest:
Art. 58.1.
Kto, wbrew przepisom ustawy, udziela innej osobie
środka odurzającego lub substancji psychotropowej, ułatwia albo
umożliwia ich użycie albo nakłania do użycia takiego środka lub
substancji,
podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.
Art. 56.1.
Kto, wbrew przepisom art. 33-35 i 37, wprowadza do
obrotu środki odurzające, substancje psychotropowe lub słomę
makową albo uczestniczy w takim obrocie,
podlega grzywnie i karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do
lat 8.
Wydział Prewencji KWP w Krakowie
22
Procedury postępowania nauczycieli
Działania interwencyjne
Każde z wymienionych zachowań jest czynem karalnym
w rozumieniu przepisów Ustawy o postępowaniu
w sprawach nieletnich, jeśli sprawca jest uczeń, który
ukończył 13 lat a nie ukończył 17 lat.
Natomiast z przestępstwem mamy do czynienia, jeżeli
któryś z wymienionych czynów popełni uczeń, po
ukończeniu 17 lat.
W takiej sytuacji mają zastosowanie przepisy Kodeksu
Postępowania Karnego. Jeżeli przestępstwo ma
miejsce na terenie szkoły, należy wezwać Policję.
Wydział Prewencji KWP w Krakowie
23
Przykładowe sytuacje,
gdy zachowania ucznia względem nauczyciela
mogą być traktowane jako przestępstwo
Groźba karalna (art. 190 kk)
... kto grozi innej osobie popełnieniem przestępstwa
na jej szkodę lub szkodę osoby najbliższej,
jeżeli groźba wzbudza w zagrożonym uzasadnioną obawę,
że zostanie spełniona,
podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności
albo pozbawienia wolności do lat 2 ...
Ściganie następuje na wniosek pokrzywdzonego.
Wydział Prewencji KWP w Krakowie
24
Przykładowe sytuacje,
gdy zachowania ucznia względem nauczyciela
mogą być traktowane jako przestępstwo
Zmuszanie do określonego zachowania (art. 191 kk)
... kto stosuje przemoc wobec osoby lub groźbę bezprawną
w celu zmuszenia innej osoby do określonego działania,
zaniechania lub znoszenia,
podlega karze pozbawienia wolności do lat 3 ...
Ściganie następuje z urzędu.
Wydział Prewencji KWP w Krakowie
25
Przykładowe sytuacje,
gdy zachowania ucznia względem nauczyciela
mogą być traktowane jako przestępstwo
Zniesławienie (art. 212 kk)
... kto pomawia inną osobę, grupę osób, instytucję, osobę prawną
lub jednostkę organizacyjną nie mającą osobowości prawnej
o takie postępowanie lub właściwości które mogą poniżyć ją
w opinii publicznej lub narazić na utratę zaufania
potrzebnego dla danego stanowiska, zawodu lub rodzaju działalności,
podlega karze ograniczenia wolności
albo pozbawienia wolności do roku ...
Ściganie odbywa się z oskarżenia prywatnego.
Wydział Prewencji KWP w Krakowie
26
Przykładowe sytuacje,
gdy zachowania ucznia względem nauczyciela
mogą być traktowane jako przestępstwo
Zniewaga (art. 216 kk)
... kto znieważa inną osobę w jej obecności
albo choćby pod jej nieobecność lecz publicznie
lub w zamiarze, aby zniewaga do tej osoby dotarła,
podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolności ...
Ściganie odbywa się z oskarżenia prywatnego.
Wydział Prewencji KWP w Krakowie
27
Przykładowe sytuacje,
gdy zachowania ucznia względem nauczyciela
mogą być traktowane jako przestępstwo
Naruszenie nietykalności cielesnej (art. 217 kk)
... kto uderza człowieka lub w inny sposób narusza
jego nietykalność cielesną,
podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności
albo pozbawienia wolności do roku ...
Ściganie odbywa się z oskarżenia prywatnego.
Wydział Prewencji KWP w Krakowie
28
Wydział Prewencji KWP
w Krakowie
Dziękuję
koncepcja projektu:
mł.asp. Adam Domin
opracowanie:
st.asp. Marek Szala