Transcript Szkło w Polsce i Europie Związku Pracodawców Polskie Szkło

Szkło w Polsce i
Europie
Problemy branży w pracach
Związku Pracodawców
Polskie Szkło
(stan na 15 czerwca 2006)
Polski Przemysł Szklarski
• Przeszło 100 firm, zatrudniających ok. 35 000
osób, wytapiających ok. 2,8 mln. ton szkła
• 37 przedsiębiorstw topi 2,5 mln ton szkła w 39
instalacjach podlegających systemowi handlu
emisjami gazów cieplarnianych
• Wielkie zmiany w latach 1995-2000
– 100% instalacji jest opalanych gazem ziemnym;
– Nowoczesne, niskoemisyjne systemy palników;
– Wysokowydajne wanny o dobrej efektywności
energetycznej;
– Rozwijanie recyklingu odpadów ze szkła
Sektory produkcji szkła w Polsce
• Produkcja opakowań szklanych
• Produkcja szkła płaskiego
– Float
– Walcowanego
– Ciągnionego
•
•
•
•
Produkcja szkła gospodarczego i artystycznego
Produkcja szkła kryształowego
Produkcja wełny szklanej i wełny skalnej
Produkcja ciągłych włókien szklanych i szkieł
specjalnych (CRT, żarówki, …)
Opakowania szklane
• Zautomatyzowana produkcja słojów i butelek
• Rocznie wytwarza się ok. 1 100 tys. ton szkła
opakowaniowego
• Duże huty – OI Jarosław, HS Sieraków, Rexam
Szkło Gostyń; HS Ujście
• Małe huty –
Pobiedziska, Czechy,
Sława, Wymiarki
• Ciągła rozbudowa –
POL-AM Pack Orzesze
Szkło gospodarcze i artystyczne
• Huty z małymi i bardzo małymi instalacjami
• Z reguły wiele pieców o niewielkim tonażu
zapewniających dużą elastyczność produkcji
• Bardzo częste jest
ręczne formowanie
wyrobów
• Zatrudniają tysiące
osób
Szkło płaskie
• Światowe koncerny:
– Saint-Gobain – w trakcie rozbudowy,
– Guardian Industries,
– Pilkington
• Mniejsze firmy
– Gloss – Wałbrzych,
– Szczakowa
• Rozwinięte przetwórstwo szkła
– Szyby samochodowe,
– Szkło do AGD, mebli itd
Szkło specjalne
• Jedna z dwóch
europejskich fabryk
kineskopów – Piaseczno
• Wytwarzanie żarówek –
Piła
• Wytwarzanie ciągłych
włókien szklanych - Jasło
Hutnictwo szkła
• Bardzo nowoczesny, stabilnie rozwijający się
przemysł (wzrost produkcji ok. 5% rocznie)
• Szkło posiada niekwestionowane walory
ekologiczne i nie da się go zastąpić innymi
materiałami
• Jest cenionym pracodawcą, rozumiejącym
swą społeczną rolę
Problemy europejskie
•
•
•
•
•
•
Ochrona pracowników
Ochrona konsumentów
Ochrona środowiska
Bezpieczeństwo energetyczne
Bezpieczeństwo regulacyjne
Konkurencja spoza UE
BHP
Limity ekspozycji (OEL) - ołów w powietrzu / krwi
•
zalecenia KE - we krwi (30µg/dl) w powietrzu (100µg/m3).
Oddziaływania czynników fizycznych (Dyr. 86/188/CEE i nowa
2003/10/EC)
•
Hałas
–
–
•
Promieniowanie optyczne
–
•
•
limit 87 dBA bez ochrony indywidualnej,
Poziom ostrzegawczy: 80dBA i 85 dBA. Testy audiometryczne po
przekroczeniu tych wartości
Dyrektywa o Promieniowaniu optycznym przyjęta 23/02/2006. Termin
wdrożenia – 4 lata od dnia publikacji. Obejmuje sztuczne promieniowanie
od 100 nm – 1mm (UV, widzialne, IR, laserowe.).
Drgania - dyrektywa 2002/44/EC (minimalne standardy): przyjęta
25/02/2002.
Pola elektromagnetyczne - Dyrektywa o limitach ekspozycji (OEL) dla pól
elektromagnetycznych przyjęta 29/4/2004.
Krzemionka krystaliczna
Krzemionka krystaliczna
Dialog zamiast regulacji
• Przemysł: krzemionka, kopalnie, ceramiczny, cementowy,
wełna mineralna, betoniarnie, odlewnie, hutnictwo szkła –
włókna, szkło specjalne, opakowania, szkło płaskie.
• Związki zawodowe - EMCEF, EMF
• Dwa zespoły negocjacyjne – grupa sterująca (polityczna)
oraz techniczna
• Negocjacje od maja 2005 do 2 marca 2006.
• Podpisanie porozumienia 25 kwietnia.
• Po ceremonii –
– ukonstytuowanie się Rady (złożonej z reprezentacji sygnatariuszy),
rozpowszechnienie dobrych praktyk, rozstrzyganie spraw
problemowych itd.
Ołów
• Zakazy sprzedaży produktów zawierających
ołów w niektórych krajach – na razie
kryształ bywa wyłączony
• REACH – każda substancja niebezpieczna
będzie wymagała raportu przed jej użyciem
• W niektórych krajach (Skandynawia) ołów w
krysztale zastępuje się barem
• VRAL: Voluntary Risk Assessment on Lead
Dyrektywa ROHS: Pb, Cd, Cr+6
• Dyrektywa WEEE, 2002/96/EC oraz dyrektywa
ROHS, 2002/95/EC.
• ROHS: całkowity zakaz stosowania Pb, Cd, Hg
Cr+6 od 1/7/2006 (wyłączenia - ołów w CRTs,
szkłach optycznych.).
• Ołów w żyrandolach kryształowych, zegarach,
zegarkach lampach, a także Cd oraz Cr+6 są
zakazane od 1 lipca 2006.
• W kwietniu / maju decyzja o ewentualnym
wyłączeniu.
Ochrona środowiska i REACH
• Program CAFE – Czystsze powietrze dla Europy
• Dyrektywa IPPC – Zintegrowane zapobieganie i
ograniczanie zanieczyszczeń
– rewizja dokumentu BREF dla produkcji szkła –
początek prac w Sewilli – wrzesień 2006
• EU ETS – handel emisjami
• Przygotowanie do II okresu handlu 2008-2012 –
prace nad Krajowym Planem Rozdziału
Uprawnień do Emisji CO2
• REACH
Założenie Programu CAFE – redukcja pyłów
Skrócenie życia w 2020 roku związane powodowaną
przez ludzi emisją pyłów PM2.5 [w miesiącach]
2000
2010
2020
Wdrażanie celów CAFE (1)
• Zmiany prawa o jakości powietrza
• Zmiana dyrektywy o Krajowych Poziomach
Emisji (NEC 2001/81/EC),
• Zmiana limitów emisji z pojazdów
• Dyrektywa LCP 2001/80/EC obejmie źródła
o mocy poniżej 50 MWth (prawdopodobnie
20 MWth),
• Obejmie również rolnictwo, transport itd. …
Wdrażanie celów CAFE (2)
• Projekt dyrektywy o jakości powietrza i czystszym
powietrzu dla Europy (CAFE) - COM(2005) 447
• Dyrektywa ma zastąpić:
– Dyr. ramową 1996/62 o jakości powietrza
– Dyr. 1999/30/WE o limitach zawartości SO2, NO2 i NOX,
pyłów oraz ołowiu w powietrzu;
– Dyr. 2000/69/WE o limitach zawartości benzenu oraz CO
w powietrzu;
– Dyr. 2002/3/WE o limitach zawartości ozonu w powietrzu
– Decyzja Rady nr 97/101/WE o wymianie informacji z sieci
monitoringu
Zbyt
Niveau
d’
ambition
trop
élevé
kosztowna ambicja !
EU-25: Cost versus Reduction in PM2.5 Population Exposure Index (Versus 2000)
IIASA "D23" Scenario With A1 25% and 50% GC Included
Costs of Euro V/VI Included In 2020 CLE
MTFR
16000
D23 "High" Ambition
Annual Cost in €Million
14000
12000
Propsition Initiale
D23 "Medium" Ambition
10000
8000
STPA
D23 "Low" Ambition
6000
A1 "50% Gap Closure"
4000
A1 "25% Gap Closure"
2000
2020 CLE
2000
0
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
Population Exposure Relative to 2000 Level
80%
90%
100%
IPPC – Zmienia się dyrektywa i
dokument referencyjny BREF
• Nacisk na zmniejszenie granicznych wartości emisji z
instalacji do wytopu szkła
– Pyły PM 2,5
– Emisje NOx, SOx
• Efektywność energetyczna
• Technologie oxy-fuel, wtórna redukcja emisji: elektrofiltry –
stają się obowiązkowe,
• Od września ruszają prace TGR w Sewilli
• Polska TGR ds. szkła już pracuje
• Do końca maja – lista życzeń Krajów Członkowskich
• Nowy BREF – koniec 2008 / początek 2009
Polskie hutnictwo szkła w EU ETS
• Przeszło 100 firm, zatrudniających ok. 35 000 osób.
• 38 przedsiębiorstw topi 2,4 mln ton of szkła w 42
instalacjach wykazanych w KPRU
• Polska – to 5 przemysł szklarski w Europie
• Podsektory:
–
–
–
–
–
–
Opakowania
Szkło płaskie - float
Szkło gospodarcze
Izolacyjne – wełna szklana
Szkło specjalne
Przetwórstwo szkła
• Cały polski przemysł szklarski odpowiada za mniej niż
1% emisji CO2 objętych KPRU
CO2
FORUM
BRANŻOWYCH ORGANIZACJI
GOSPODARCZYCH
Przemysły energochłonne zjednoczyły swoje wysiłki
aby lepiej przygotować się do udziału w systemie
handlu emisjami, oraz skutecznie prezentować swoje
stanowisko wobec rządu, mediów
Europejska Federacja Przemysłu
Szklarskiego - CPIV
• Współpracuje z organizacjami przemysłów energochłonnych –
Alliance of Energy Intensive Industries.
–
–
–
–
–
–
–
–
–
Wapienniczy,
Cementowy,
Papierniczy,
Szklarski,
Stalowy,
Metali nieżelaznych,
Stopów metali,
Ceramiczny,
Chemii procesowej
Emisja CO2 z hut szkła
• Zależy od bardzo wielu parametrów:
– Rodzaju produkowanego szkła,
– Wielkości pieca (jego pojemności),
– Wieku pieca – normalne starzenie się instalacji to pogorszenie
parametrów energetycznych, a więc wzrost emisji o 0,8 – 1,2% / rok
– Zastosowania stłuczki
• Nie może być zmniejszana w nieskończoność
– Stopienie zestawu wymaga dostarczenia niezbędnej ilości energii;
– W szklarstwie nie stosuje się biomasy
– Stłuczka (umożliwia redukcję emisji procesowych) nie jest jednakowo
dostępna we wszystkich krajach UE oraz w różnych sektorach
szklarstwa. W Polsce stanie się dostępna w ilościach porównywalnych
z EU12 dopiero w 2014 – dwa lata po okresie Kioto.
– Budowane dzisiaj piece będą wykorzystywane nawet do 2020 i dłużej.
Emisyjność produkcji szkła płaskiego
[Mg CO2 / Mg szkła]
Jest o co walczyć
Emisja CO2 z produkcji szkła
płaskiego – ok. 5 mln. ton
Potencjalne oszczędności w
Europie – 140 mln. ton CO2
Konwencja Klimatyczna ONZ oraz
Protokół z Kioto
• Mają doprowadzić do globalnej redukcji
emisji gazów cieplarnianych.
• Celem jest zmniejszenie oddziaływania
działalności ludzkiej na środowisko, a nie
ograniczenie emisji z jakiegoś przemysłu, w
jednej części świata – tak jak w przypadku
EU ETS.
Protokół z Kioto zmusza sygnatariuszy
do redukcji całkowitej emisji GHG
• Branże objęte EU ETS to zaledwie 50%-60% emisji
• Wielkie emisje CO2 pochodzą ze spalania paliw na
ogrzewanie – w tym na ogrzewanie indywidualne.
• Systemy grzewcze to około 765 mln ton CO2 rocznie.
• Potencjalne redukcje w systemach ogrzewania mogą
sięgnąć w skali Europy aż 140 mln ton CO2 dzięki
lepszej izolacji termicznej i nowoczesnym oknom, ale
mieszkalnictwo nie jest objęte systemem handlu.
Tymczasem europejski system
handlu emisjami
• Skutkuje zamykaniem instalacji w krajach UE i
przenoszeniem produkcji poza nią
• Ogranicza wzrost gospodarczy nowych krajów
członkowskich, które muszą walczyć z dużym
bezrobociem.
• Wprowadza zamęt prawny.
• Wprowadził na rynku EU ETS czynnik ryzyka decyzji
politycznych organów regulacyjnych.
Zamykanie instalacji w Europie
• Drastycznie wzrosły ceny gazu oraz energii elektrycznej
• Zaczęła się relokacja przemysłu
• Tylko w ubiegłym roku zamknięto w Europie kilka hut
szkła – razem z miejscami pracy!!!
• Ich produkcja została przejęta przez huty poza UE, gdzie
nie przestrzega się tak ostrych standardów ochrony
środowiska.
• W Europie utracono miejsca pracy (np. w Wlk. Brytanii
zniknęło 2000 miejsc pracy w ostatnich 3 miesiącach
• Globalna emisja CO2 nie zmalała
Dlaczego Komisja Europejska jest tak zadowolona?
REACH – nowa polityka wobec
chemikaliów
• Szkło zdaniem KE jest preparatem specjalnym – tak jak
stopy metali, więc nie będzie podlegać rejestracji jako
substancja.
• Przemysł musi realizować obowiązki „dalszych
użytkowników” używać chemikaliów zgodnie z danymi
producenta
• Pewne problemy mogą mieć producenci barwników
• Drugie czytanie w PE 25 października 2006.
Rozporządzenie wejdzie wtedy w życie 1 stycznia 2007.
Polityka handlowa
• Wspólna inicjatywa USA i UE w sprawie ochrony
własności intelektualnej oraz zwalczania piractwa
przemysłowego
• Statystyka: rewizja nomenklatury NACE/CPA, oraz
CN (Combined Nomenclature).
• High level group on competitiveness, - grupa
wysokiego szczebla ds. konkurencyjności zajmuje
się sprawami kosztów energii oraz dostosowania
się do wymagań przemysłowych
• Pierwsze rezultaty w czerwcu 2006.
Przemysł Szklarski – jest energochłonny
• Huty wraz z przetwórcami szkła zużywają
obecnie (plan na 2006 rok):
– ok. 700 mln. Nm3 gazu ziemnego
– ok. 650 GWh energii elektrycznej
• Huty należą o najlepszych odbiorców
systemu energetycznego – pobór mocy jest
stabilny w ciągu całego roku i trwa bez
przerwy przez pełny cykl życia instalacji – 10
do 15 lat
Koszty energii mogą być zabójcze
• Podnoszenie cen produktów nie jest możliwe
• Producenci działają na wolnym,
konkurencyjnym rynku i nie mogą stosować
dyktatu cen monopoli energetycznych
• Wymagania ochrony środowiska dokładają
kosztów, głównie z powodu związanej z nimi
biurokracji
• Energetyka też zniknie jeżeli znikną odbiorcy
Hutnictwo szkła ma plany rozwoju
• W perspektywie 2012 roku przewidujemy:
– Inwestycje w nowe moce produkcyjne oraz w
unowocześnienie istniejących
– Wzrost tonażu topionego szkła do ok. 4 mln. Mg
•
•
•
•
– Jednoczesny spadek średniej emisyjności:
z ok. 0,70 do ok. 0,55 Mg CO2/tonę szkła
Zapotrzebowanie na energię wzrośnie do:
Co najmniej 850 mln Nm3 gazu oraz
Co najmniej 850 GWh energii elektrycznej
Powstaną nowe miejsca pracy
Hutnictwo szkła
• Może pomóc w osiągnięciu przez Polskę celów
dyrektyw emisyjnych NEC - pułapowej, LCP, a także
Protokołu z Kioto i celów ETS po 2013 roku –
redukcja emisji GHG o 15 do 30% w perspektywie
2020
• Wytwarzanie szkła wiąże się z emisjami do
środowiska ale korzyści z jego stosowania dają
ogromne efekty
– niskoemisyjne szkło float, materiały izolacyjne z wełny
szklanej pozwalają znacznie zmniejszyć zużycie energii
(a więc również emisję CO2) w systemach ogrzewania
W Polsce też jest bardzo trudno
• 2005/2006 – ceny gazu wzrosły o 35%
• Doświadczamy ograniczeń i ryzyka dostaw
–
–
–
–
Czynniki pogodowe (mroźne zimy, huragany, upały latem);
Czynniki polityczne (złoża gazu i ropy nie leżą w Europie);
Sytuacja polityczna na Bliskim Wschodzie;
Niewielka, krajowa rezerwa gazu – ograniczenia z końca
stycznia.
• Rosnące ceny energii zmuszają do redukcji jej
zużycia
Przemysł Szklarski w Polsce
• Ma doskonałe wielowiekowe tradycje
• Został w porę sprywatyzowany i
unowocześniony
• Korzysta z łatwo dostępnych surowców
• Doskonałej kadry kształconej na miejscu
• Działa na chłonnym rynku
• Jest zlokalizowany głównie wzdłuż linii
gazociągów przesyłowych
Liczymy na poparcie Związków
Zawodowych
• Czeka nas ogromna praca nad nowym Krajowym
Planem Rozdziału Uprawnień do emisji CO2
• Do połowy kwietnia powstanie sektorowa prognoza
rozwoju branży do 2020 roku
• W maju pierwszy projekt KPRU do konsultacji
• Do końca czerwca KPRU musi trafić do Komisji
Europejskiej.
• Potem czekają nas żmudne negocjacje z rządem i KE
RATUJMY historię produkcji szkła
w Polsce
• Bawarscy szklarze stworzyli wspólną z gminami ofertę
turystyczną - Glasstrasse
• Bawarski las stał się ośrodkiem turystyczno –
handlowym dla licznych w tamtym rejonie hut szkła
• W Polsce mamy minimum takie dwa rejony –
Podkarpacie oraz Kotlina Kłodzka
• Taki wspólny projekt mógłby zostać zrealizowany przez
Polskie Szkło – oraz Związki Zawodowe.