Transcript Abstracts - handtherapie.com

Abstracts Voorjaarssymposium ‘De Duim’
20 mei 2016
Grip op de wereld: de evolutie van de hand;
Dr. Roy H.J. Erkens; Lecturer Evolutionary biology Maastricht Science Programme
Maastricht University
De hand met opponeerbare duim is ontzettend belangrijk voor mensen in het dagelijks leven. Het is
een zo vanzelfsprekend onderdeel van onze anatomie, dat we ons niet vaak de lange evolutionaire
geschiedenis ervan realiseren. Door terug te kijken naar deze geschiedenis, is het echter mogelijk een
beter begrip te krijgen van de mogelijkheden en onmogelijkheden van de bouw van de hand. Ook
bepaalde aandoeningen zijn beter te begrijpen met deze achtergrond in gedachte. Deze lezing laat zien
hoe vanuit vissenvinnen de moderne menselijke hand is ontstaan.
Literatuurverwijzing:
Marzke, M. W., & Marzke, R. F. (2000). Evolution of the human hand: approaches to acquiring, analysing and interpreting
the anatomical evidence. Journal of Anatomy, 197(1), 121-140. doi:10.1046/j.1469-7580.2000.19710121.x
Young, R. W. (2003). Evolution of the human hand: the role of throwing and clubbing. Journal of Anatomy, 202(1), 165-174.
doi:10.1046/j.1469-7580.2003.00144.x
Orthotics for thumb carpometacarpal osteoarthritis: which orthosis reduces pain the most?
R. Grond MSc; Revalidatiearts; Sophia Revalidatie Den Haag, locatie MCH-Bronovo
R. Grond MSc (1), A.E. van der Vegt MSc (2), J.S. Grüschke MSc (2,3), Prof. P.U. Dijkstra PhD (2),
C.H. Emmelot PhD (1), M.F. Boomsma MD (4), Prof. C.K. van der Sluis MD PhD (2).
1. Isala, Department of Rehabilitation Medicine, Zwolle, The Netherlands.
2. University of Groningen, University Medical Center Groningen, Department of Rehabilitation
Medicine, Groningen, the Netherlands.
3. Medical Center Leeuwarden, Department of Rehabilitation Medicine, Leeuwarden, The
Netherlands.
4. Isala, Department of Radiology, Zwolle, The Netherlands.
Thumb carpometacarpal osteoarthritis results in pain and loss of function and is often treated using
orthoses. The objective of this study was to analyse differences in pain reduction, hand function,
patient satisfaction and patient preference between Push Ortho Thumb Brace and a custom-made
orthosis in patients with primary osteoarthritis of the carpometacarpal-1 joint.
A multicentre crossover randomised controlled trial was conducted that included 63 patients
with primary thumb carpometacarpal osteoarthritis; 59 of them completed the study; mean age (SD)
was 60.1 (8.2) years. Patients used both orthoses for two weeks with a two-week washout period inbetween. Pain was measured on a 10-cm visual analogue scale. Hand function was assessed using the
Jebsen Taylor Hand Function test, Nine Hole Peg Test, key grip, pinch grip and FIHOA. Patient
preference was assessed using D-Quest.
Both orthoses reduced pain minimally, without significant difference between orthoses. Push
Ortho Thumb Brace interfered less with the key grip (p<0.001) and the Nine Hole Peg Test (p<0.001)
than the custom-made orthosis. Push Ortho Thumb Brace resulted in higher satisfaction (p<0.001).
Most patients preferred this orthosis for future use. Therefore, when prescribing an orthosis for thumb
carpometacarpal osteoarthritis this small orthosis seems to be a good choice.
Maatwerkorthesen met behulp van 3D-printen: makkelijk aanpassen en beter comfort
Brenda Groenendijk en Drs Ing Henk van Dasler.
Handtherapie staat niet stil, staat niet los van innovatie in andere sectoren en wensen van patiënten.
Voor patiënten zijn comfort en snel herstel, of zo min mogelijk pijn, de belangrijkste wensen. Een
handtherapeut helpt de patiënt om dat comfort en dat snelle herstel te realiseren.
Technische innovatie helpt in de gezondheidszorg steeds meer en kan ook binnen handtherapie steeds
meer van waarde zijn. Aan de andere kant: een handtherapeut wil geen technicus of softwareontwikkelaar worden. Deze presentatie laat een ontwikkeling zien die technische innovatie dichter bij
de handtherapeut brengt. De vraag die in deze presentatie wordt beantwoord is: “Hoe maak ik als
handtherapeut een maatwerk-orthese voor vinger of duim die een aantal bestaande problemen als
vocht, matige pasvorm en reproduceerbaarheid oplost, en wanneer kan ik die werkwijze toepassen?”
De gepresenteerde werkwijze is in ontwikkeling, het gaat wel snel. Een jaar geleden werd door Brenda
Groenendijk een visie gepresenteerd over het maken van orthesen met behulp van 3D-printen. Nu is
die visie concreet.
Een maatwerkorthese wordt gemaakt met speciaal daarvoor ontwikkelde hulpmiddelen en werkwijze,
waaronder het genoemde 3D-printen. Enkele voorbeelden laten zien hoe de handtherapeut vanuit het
patiëntprobleem tot een concrete orthese voor duim of vinger komt zonder een uitgebreide technische
opleiding te hoeven doen.
Casuïstiek Crushletsel van de duim
Katinka Bastiaansen; ergotherapeut/handtherapeut; werkzaam in Rode Kruis ziekenhuis Beverwijk
Op 30/04/2015 wordt Klaus binnengebracht op de Spoedeisende hulp van het Rode Kruis Ziekenhuis
in Beverwijk.
Bij zijn werk als onderhoudsmonteur voor vrachtwagens is zijn hand beklemd geraakt tussen een
luchtbalk en het onderstel van een vrachtwagen.
Het gevolg is een groot crushletsel van dig. 1 en 3 waarbij het letsel van dig. 1 gepaard gaat met fors
weke delenletsel. De geamputeerde top van dig 1 is meegekomen maar niet meer geschikt voor
replantatie.
Ter behandeling van de acuut bedreigde duim wordt gekozen voor een lieslapreconstructie. Dig. 3
wordt conservatief behandeld.
Tijdens de handtherapie behandeling blijkt al gauw dat het niet de duim is die de grootste uitdaging
vormt.
Casuïstiek: Waar een wil is.....
Titia van Dijken fysiotherapeut/handtherapeute CHT-NL; werkzaam in st. Antonius ziekenhuis
Nieuwegein/ Utrecht.
In deze casus wordt het bijna 2 jarig durend revalidatietraject van een 53 jarige man besproken. Een
revalidatietraject dat begon na een val op de hand.
Gedurende deze revalidatie zijn er vele momenten geweest waarop er keuzes gemaakt moesten
worden.
Keuzes t.a.v. welke hand therapeutische behandeling gaan we starten? Maar ook op operatief
gebied. Wat voor soort operatie, welke operatie eerst en wat is het goede moment om te opereren?
Dit alles in samenspraak met de patiënt die tot het uiterste wilde gaan, die zeer gemotiveerd
was en een enorm doorzettingsvermogen had.
Terugkijkend op de casus komt de vraag: wat als de patiënt niet zoveel doorzettingsvermogen en
motivatie had? Waren al deze stappen doorlopen? Hadden wij de patiënt zo kunnen motiveren?
‘Pollicisatie’
Prof.dr. C. (Chantal) M.A.M. van der Horst; plastisch chirurg; AMC Amsterdam.
Verlies van functie van een duim is bij kinderen meestal veroorzaakt door een aanlegstoornis van de
duim en bij volwassenen ligt een trauma, degeneratieve afwijkingen, rheuma, zenuwletsel of
spasticiteit hieraan ten grondslag.
10% van de aangeboren afwijkingen bij kinderen wordt gevormd door afwijkingen aan bovenste
extremiteit, 11 % van de afwijkingen aan de hand wordt gevormd door duimafwijkingen en het
grootste deel daarvan wordt gevormd door hypoplasie tot aplasie van de duim.
De aandoening kan enkel-of dubbelzijdig zijn en deel uitmaken van een syndroom zoals Holt-Oram,
Trombopenie Absent Radiussyndroom (TAR) , Vacterl associatie en Fanconi anemie. De oorzaak
lijkt multifactorieel met een combinatie van omgevingsfactoren en genetische invloeden.
De genetische classificaties voorspellen niets over de functie noch over het te volgen behandelplan.
Duimhypoplasie:
De bekendste classificatie is die van Blauth type 1 t/m 5 waarbij 1 minimale hypoplasie is en type 5
volledige afwezigheid van de duim betekent.
Interventies kunnen bestaan uit peestransfers, reconstructie van het ulnaire collaterale ligament,
transfer van een gewricht en type 4 en 5 worden behandeld met pollicisatie.
Het principe van pollicisatie werd door ons ook gebruikt bij een volwassene die zijn duim kwijtraakte
door een vuurwerkletsel. Met vereende krachten is hij inmiddels tevreden weer aan de slag.
Literatuurverwijzing:
Outcome after pollicisation : Comparison of patients with mild and severe radial deficiency M de Kraker, R.W.Selles; J.van
Vooren; H.J.Stam; S.E.R. Hovius Plast Rec Surg 2013 apr; 131(4):544-51
Principialization of pollicization of the index finger in congenital absence of the thumb. Guy Foucher ; Jose Medina
Techniques in Hand and upper extremity surgery 9(2): 96-104, 2005.
Casuïstiek Pollicisatie: Een 'nieuwe duim' en dan ...
Elianne Eijffinger hand-ergotherapeut CHT-NL MSc; afdeling Revalidatie Academisch Medisch
Centrum in Amsterdam
Wat is de impact van een pollicisatie, een ‘neoduim’, van de linker niet dominante hand op het
uitvoeren van de dagelijks activiteiten en participatie van een 25 jarige man? De volgende aspecten
worden besproken; voorlichting & evaluatie preoperatief, coping & motivatie van de patiënt,
onderzoek en behandeling. Tevens komen voor- en nadelen van de pollicisatie zoals ervaren door de
patiënt aan bod.
Casuïstiek Open luxatie IP linker duim
Hilde Severens; handtherapeut/fysiotherapeut CHT-NL
Brenda Franken; handtherapeut/ergotherapeut.
Revant Revalidatiecentrum Breda
Een vreemde gewaarwording om als handtherapeut een handletsel te ondergaan. Bij een val met de
fiets op 6 januari luxeerde ik mijn IP gewricht in hyperextensie. Er was een open verwonding met
verdenking van fractuur. Na repositie en hechten kon ik in de gips naar huis. Na 2 weken gips kreeg ik
een beschermend spalkje en startte de handtherapie.
Maar ondanks veel oefenen bleef de mobiliteit beperkt. Een echo wees uit dat er een botfragmentje
van ongeveer 3x2 mm aan de volaire zijde lag met daar omheen een forse synovitis wellicht
verantwoordelijk voor de flexiebeperking in het gewricht.
23 maart heeft er een exploratie van het gewricht plaats gevonden: de FPL was verkleefd met de A2
pulley en losgemaakt, om het botfragmentje te bereiken moest een doorsnijding van de volaire plaat
plaats vinden. Het kraakbeen van het IP gewricht aan de volaire zijde bleek aangetast en deels afwezig
waarschijnlijk als gevolg van de avulsie. Bij testen was er een flexie mogelijk van 60°.
Postoperatief werd meteen de revalidatie weer opgestart.
De ski duim: patiëntenervaringen over de huidige postoperatieve spalk behandeling en reflecties
ten aanzien van mogelijke veranderingen
Marjolein Wind; ergotherapeut / handtherapeut CHT-NL; 4hands, praktijk voor handtherapie en Hand
& Polscentrum Amsterdam
General context
Currently different post-operative treatment protocols are used after ulnar collateral ligament repair
without substantiation for length of immobilization and splint design.
Few research studies showed that modified splint designs, in which early movement of the
metacarpophalangeal joint is allowed, resulted in less stiffness, earlier return to work and less therapy
sessions.
Specific research problem
In the hand therapy practice patients demonstrate dissatisfaction with current splint provision and
disappointing postoperative outcomes like stiffness and pain. Most research studies towards
postoperative management of skiers’ thumb injuries focuses on quantitative outcome measurers; no
study from patient’s perspective towards the topic was found. Purpose of this study is to explore
patients’ experiences, perceptions and recommendations regarding the design of a splint used after
surgical repair of a complete tear of the ulnar collateral ligament of the thumb.
Research methodology
To answer the research question semi-structural in depth interviews were conducted with six
participants. The aim was to explore experiences towards immobilization after surgery and provision
of removable splints, recommendations towards the design of splints, ideas towards modified splints
and final outcomes after rehabilitation resulting in recommendations towards postoperative treatment.
Findings
One participant received a removable splint immediately after surgery and was the only participant
being completely satisfied towards the whole postoperative treatment. Besides recommendations
towards sharp edges, there are no complaints after three months. Removable, adjustable thermoplastic
splints should be provided immediately after surgery instead of 6 weeks immobilization in casts. All
participants are positive towards possible changes to the splint design that allows early mobilization in
the splint.
Conclusions and recommendations
Findings suggest that a removable, adjustable, thermoplastic splint direct after surgery resulted in
better functional outcomes and improved patient satisfaction. Early referral to hand therapy is
recommended to fabricate an adequate splint and to instruct exercises in an early stage.
Literatuurverwijzing:
Adams B.D., Muller D.L. (1996) Assessment of thumb positioning in the treatment of ulnar collateral ligament injuries: a
laboratory study, American Journal of Sports Medicine, 24, pp. 672-675
Anderson D. (2010) Skier’s thumb, Australian family physician, 39(8), pp. 575-577
Avery III D.M., Caggiono N.M, Matullo K.S. (2015) Ulnar collateral ligament injuries of the thumb, a comprehensive
review, Orthopedic Clinics of North America, 46, pp. 281-292
Balch Samora J., Harris J.D., Griesser M.J., Ruff M.E., Awan H.M. (2013) Outcomes after injury to the thumb ulnar
collateral ligament: a systematic review, Clinical Journal of Sport Medicine, 23(4), pp. 247-254
Baskies M.A. and Lee S.K. (2009) Evaluation and treatment of injuries of the ulnar collateral ligament of the thumb
metacarpophalangeal joint, Bulletin of the NYU Hospital for joint diseases, 67(1), pp. 68-74
Bell J. and Waters S. (2014) Doing your research project, a guide for first-time researchers, 6th Edition, Open University
Press, Maidenhead Berkshire
Bouter L.M., van Dongen M.C.J.M. (1993) 2nd revised edition. Epidemiologisch onderzoek, opzet en interpretatie. Bohn
Stafleu van Loghum, Houten/Zaventen
Bowling A. (2009) Research methods in health: investigating health and health services, 3rd revised edition, Open University
Press, Maidenhead Berkshire
Bryman A. (2012), Social Research Methods, 4th edition, Oxford University Press, Oxford
http://www.ccmo.nl/en/ccmo-1, assessed 22-11-2014
http://www.ccmo.nl/en/file-research, assessed 22-11-2014
http://www.ccmo.nl/en/help-me-on-my-way, assessed 22-11-2014
De Morree, J.J. (2001) Dynamiek van het Menselijk Bindweefsel, Bohn Stafleu Van Loghum, Houten
De Morton N.A. (2009) The PEDro scale is a valid measure of the methodological quality of clinical trials: a demographic
study, Australian Journal of Physiotherapy, 55, pp.129-133
Denscombe M. (2010) The Good Research Guide, for small-scale social research projects, Open University Press,
Maidenhead Berkshire
Gaffney Gallagher K. and Blackmore S. M. (2011) Intra-articular Hand Fractures and Joint Injuries: Part II – Therapist
Management. In: Skirven T., Ostermann L., Fedorczyk J. and Amadio P. Rehabilitation of the Hand and Upper Extremity, 6 th
edition, Philadelphia, Elsevier Mosby, pp. 417-435
Glickel S.Z., Barron O.A., Catalano I.I.I. (2005) Dislocations and ligament injuries in the digits. In: Green’s Operative Hand
Surgery. Green D.P., Hotchkiss R.N., Pederson W.C., Wolfe S.W., 5th edition, Elsevier, Philadelphia, pp. 367–73
Katolik L.I., Friedrich J., Trumble T.E. (2008) Repair of acute ulnar collateral ligament injuries of the thumb
metacarpophalangeal joint: a retrospective comparison of pull-out sutures and bone anchor techniques, Journal of Plastic and
Reconstructive Surgery, 122, pp. 1451-1456
Kuiper C. (2011) Evidence-Based Practice voor Paramedici, Boom Lemma Uitgevers, Den Haag
Little K.J. and Jacoby S.M. (2011) Intra-articular Hand Fractures and Joint Injuries: Part I – Surgeon’s Management, In:
Skirven T., Ostermann L., Fedorczyk J. and Amadio P. Rehabilitation of the Hand and Upper Extremity, 6 th edition,
Philadelphia, Elsevier Mosby, pp. 402-416
Mahajan M. and Rhemrev S.J. (2013) Rupture of the ulnar collateral ligament of the thumb – a review, International Journal
of Emergency Medicine, 6(31), 10.1186/1865-1380-6-31
Michaud E.J., Flinn S., Seitz W.H. (2010) Treatment of Grade III thumb metacarpophalangeal phalangeal ulnar collateral
ligament injuries with early controlled motion using a Hinged Splint, Journal of Hand Therapy, 23(1), pp. 77-82. Permission
gained 17th of November 2014 by mail from [email protected]
Netwerk Kwalitatief Onderzoek (2002), Richtlijnen voor kwaliteitsborging in gezondheids(zorg)onderzoek: Kwalitatief
Onderzoek, AMC – UvA, Amsterdam
Pratt N.E. (2011) Anatomy and Kinesiology of the Hand, In: Skirven T.M., Osterman A.L., Fedorczyk J. and Amadio P.C.
Rehabilitation of the Hand and the Upper Extremity, 6th edition, Philadelphia, Elsevier Mosby, pp. 3-17
Ritchie J., Lewis J., McNaughton C., Ormston R. (2014) Qualitative Research Practice: A Guide for Social Science Students
and Researchers, 2nd edition, SAGE Publications, London
Ritting A.W., Baldwin P.C., Rodner C.M. (2010) Ulnar collateral ligament injury of the thumb metacarpophalangeal joint,
Clinical Journal of Sports Medicine, 20(2), pp. 106-112
Rocchi L., Merolli A., Morini A., Monteleone G, Foti C. (2013), A modified spica splint in postoperative early-motion
management of skier’s thumb lesion: a randomized clinical trial, European Journal of Physical and Rehabilitation Medicine,
49, pp.1-9. Permission gained 17th of November 2014 by mail from [email protected]
Slotboom A. (2008) Statistiek in woorden, Noordhoff Uitgevers B.V., Groningen
Sollerman C., Abrahamsson S., Lundborg G., Adalbert K. (1991), Functional splinting versus plaster casting for ruptures of
the ulnar collateral ligament of the thumb, Acta Orthopaedica Scandinavica, 62(6), pp. 524-526
Stener B. (1962) Displacement of the ruptured ulnar collateral ligament of the metacarpophalangeal joint of the thumb: a
clinical and anatomical study, Journal of Bone and Joint Surgery, 44B(4), pp. 869-879
Tubiana R., Thomine J.M., Mackin E. (2007) Examination of the Hand and Wrist, Informa Health Care, Thomson Publishing
Services, Hampshire, pp. 202-203
Tsiouri C., Hayton, M.J., Baratz M. (2009) Injury to the ulnar collateral ligament of the thumb, American Journal of Hand
Surgery, Vol. 4, pp. 12-18
Venus M.R. and Chester D.L. (2012) Outcomes in repair of the ulnar collateral ligament of the thumb metacarpophalangeal
joint, European Journal of Plastic Surgery, 35, pp. 735-740
Vilecco J.P. (2011) Chapter 63: Edema: Therapist’s Management. In: Skirven T.M., Osterman A.L., Fedorczyk J. and
Amadio P.C.: Rehabilitation of the Hand and the Upper Extremity, 6th Edition, Elsevier Mosby, Maryland Heights
Von der Heyde R.L. and Evans R.B. (2011) Wound Classification and Management. In: Skirven T., Ostermann L.,
Fedorczyk J. and Amadio P. Rehabilitation of the Hand and Upper Extremity, 6 th edition, Philadelphia, Elsevier Mosby, pp.
219-232
Chronisch compartimentsyndroom van de thenarmusculatuur
Drs. T.D. van Brederode, afdeling plastische chirurgie, Isala Zwolle
Het compartimentsyndroom wordt meestal met een acuut probleem geassocieerd. Er bestaat echter ook
een chronische vorm, waarbij bij herhaalde belasting van weefsels er een verhoogde druk in een
fascie-compartiment ontstaat. Hierdoor ontstaan pijnklachten en soms neurologische uitval. Het
chronisch compartimentsyndroom wordt het meest beschreven in de onderste extremiteit bij atleten.
Het komt veel minder vaak voor in de bovenste extremiteit, en zit dan meestal in de spieren van de
onderarm. Zeer zelden wordt geschreven over chronisch compartimentsyndroom van de
thenarmusculatuur. Deze diagnose wordt in de praktijk nogal eens gemist, mede doordat de klachten
kunnen lijken op carpometocarpale 1 artrose of een carpaal tunnelsyndroom. De hand bevat 10
afzonderlijke fascie-compartimenten, waarvan de thenarmusculatuur er één is. Patiënten presenteren
zich met een pijnlijke, soms opgezette duimmuis bij herhaalde inspanning van de duim. Daarnaast
kunnen er krachtsverlies, tintelingen en een doof gevoel optreden in de duim. De klachten nemen in
rust weer langzaam af. De diagnose wordt gesteld op basis van de kliniek en dynamische drukmeting
binnenin het fascie-compartiment. De definitieve oplossing is een electieve fasciotomie van het thenar
compartiment onder lokale verdoving.
Literatuurverwijzing:
1.
Chatterjee R. Diagnosis of chronic exertional compartment syndrome in primary care. Br J Gen Pract.
2015;65(637):e560-2.
2. Lecocq J, Isner-Horobeti ME, Dupeyron A, Helmlinger JL, Vautravers P. Exertional compartment syndrome. Ann
Readapt Med Phys. 2004;47(6):334-345
3. Chopra R, Hayton M, Dunbar PJ. Exercise induced chronic compartment syndrome of the first dorsal interosseous
compartment oft he hand; A case report. Hand (N Y). 2009;4(4):415-417
4. Barbour TD, Briggs CA, Bell SN, Bradshaw CJ, Venter DJ, Brukner PD. Histology of the fascial-periosteal in
terface in lower limb chronic deep posterior compartment syndrome. Br J Sports Med. 2004;38(6):709-717
5. Irion V, Magnussen RA, Miller TL, Kaeding CC. Return to activity following fasiotomy for chronic exertional
compartment syndrome. Eur J Orthop Surg Traumatol. 2014;24;24(7):1223-1228.
6. Barrera-Ochoa S, Haddad S, Correa-Vazquez E, et al. Surgical decompression of exertional compartment syndrome
of the forearm in professional motorcy cling racerts: Comparative long-term results of wide-open versus mini-open
fasciotomy. Clin J Sport Med. 2015.
7. Soderberg TA. Bilateral chronic compartment syndrome in the forearm and the hand. J Bone Joint Surg Br.
1996;78(5):780-782
8. Anderson SE, De Monaco D, Buechler U, et al. Imaging features of pseudoaneurysms of the hand in children and
adults. AJR Am J Roentgenol. 2003;180(3):659-664
9. Tzortziou V, Maffulli N, Padhiar N. Diagnosis and management of chronic exertional compartment syndrome
(CECS) in the united kingdom. Clin J Sport Med. 2006;16(3):209-213
10. Van den Brand JG, Nelson T, Verleisdonk EJ, van der Werken C. The diagnostic value of intracompartmental
pressure measurement, magnetic resonance imaging, and near-infrared spectroscopy in chronic extertional
compartment syndrome: A pro spective study in 50 patients. Am J Sports Med. 2005;33(5):699-704
11. Rydholm U, Werner CO, Ohlin P. Intracompartmental forearm pressure during rest and exercise. Clin OrthopRelat
Res. 1983;(175)(175):213-215
12. Haiun M, Michel F, Lepage D. Bilateral chronic compartment syndrome oft he thenar muscles: A casse report. Chir
Main. 2015;34(4):215-218