Transcript Karel de Grote en het feodale stelsel | PDF

Karel de Grote en het feodale stelsel
Auteur
Rilana Kuiters
Laatst gewijzigd
09 May 2016
Licentie
CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie
Webadres
http://maken.wikiwijs.nl/73905
Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein.
Wikiwijsleermiddelenplein is hét onderwijsplatform waar je
leermiddelen zoekt, vergelijkt, maakt en deelt. Stel zo voor iedere
onderwijssituatie de optimale leermiddelenmix samen.
Inhoudsopgave
Basisdeel
Vooraf
Leerdoelen
Wat moet je doen?
Opdracht 1: Karel de Grote
Stap 1
Franken veroveren Gallië
Leenstelsel: leenheren en leenmannen
Karel de veroveraar
Geleerde monniken
Koning Karel wordt keizer Karel
Stap 2
Opdracht 2: Het feodale stelsel
Stap 1
Stap 2
Stap 3
Over dit lesmateriaal
Pagina 1
Karel de Grote en het feodale stelsel
Basisdeel
Vooraf
Deze opdracht hoort bij de tijd van monniken en ridders.
Dit tijdvak loopt van het jaar 500 - 1000.
We noemen dit tijdvak ook wel de vroege-middeleeuwen.
Leerdoelen
Je leert wie de macht kreeg in Europa na de val van het Romeinse Rijk en hoe de koningen met
die macht omgingen.
Tussendoelen
Aan het eind van deze opdracht weet je:
wie Karel de Grote was.
hoe Karel de Grote keizer werd van een groot rijk in West-Europa.
hoe Karel de Grote zijn rijk bestuurden.
Vaardigheden
Historisch onderzoek doen
Samenvatten
Wat moet je doen?
Basisdeel
Maak opdracht 1: Karel de Grote
Stap 1: Lees de tekst over Karel de Grote.
Stap 2: Maak de oefening over Karel de Grote.
Pagina 2
Karel de Grote en het feodale stelsel
Maak opdracht 2: Het feodale stelsel
Stap 1: Lees de tekst over het feodale stelsel.
Stap 2: Bekijk de video over het feodale stelsel.
Stap 3: Maak de oefening het feodale stelsel.
Stap 4: Historisch onderzoek Karel de Grote
Maak opdracht 3: Historisch onderzoek Karel de Grote
Maak deelvraag 1
Maak deelvraag 2
Maak deelvraag 3
Maak de hoofdvraag
Opdracht 1: Karel de Grote
Vooraf
Aan het eind van deze opdracht weet je:
wie Karel de Grote was.
hoe Karel de Grote keizer werd van een groot rijk in West-Europa.
Belangrijke begrippen
Langobarden
Moren
Saksen
Palts
Stap 1
Pagina 3
Karel de Grote en het feodale stelsel
Frankische Rijk
Karel de Grote veroverde veel landen.
Vier eeuwen na de val van het West-Romeinse Rijk ontstond in Europa weer een groot keizerrijk.
Franken veroveren Gallië
Frankische krijger
De Franken waren een groep Germaanse stammen.
Aan het eind van de Romeinse tijd veroverden ze Gallië (het gebied waar nu België en Frankrijk
liggen).
Omstreeks het jaar 500 bekeerden de Franken zich tot het christendom.
Leenstelsel: leenheren en leenmannen
Pagina 4
Karel de Grote en het feodale stelsel
De Frankische koning gaf aan zijn trouwe
volgelingen land in bruikleen.
Als tegenprestatie moesten zij hem helpen en te paard vechten in het leger.
Degene die land in leen geeft, noem je de leenheer.
Degene die land in leen krijgt, is de leenman of vazal.
De vazal beloofde zijn leenheer levenslange trouw.
Karel de veroveraar
In 768 werd Peppijn de Korte opgevolgd door zijn zoon
Karel de Grote.
Het Frankische Rijk
Karel was een oorlogszuchtig man. Bijna elk jaar ging hij wel op oorlogspad:
In 774 versloeg hij de Langobarden, een Germaans volk dat in Noord-Italië was gaan
wonen.
Toen werd Karel koning van de Franken én de Langobarden.
In het zuiden vocht hij ook tegen de Moren. Dat waren Arabieren die een rijk hadden in
wat
nu Spanje en Portugal is.
In het noorden vocht hij tegen de Saksen, een Germaans volk dat woonde in wat nu
Noord-Duitsland is. De Saksen geloofden in de Germaanse goden, zoals Wodan en de
dondergod Donar.
Geleerde monniken
Karel de Grote vond wetenschap en onderwijs erg belangrijk.
Daarom stichtte hij bij zijn palts in Aken een hofschool.
Pagina 5
Karel de Grote en het feodale stelsel
Geleerde monniken onderwezen hem o.a. in sterrenkunde en rekenkunde.
In de middeleeuwen konden bijna alleen geestelijken schrijven. Zelfs Karel de Grote was een
analfabeet!
Handtekening van Karel de Grote
Hij tekende een kruis omdat hij niet
kon lezen en schrijven.
Koning Karel wordt keizer Karel
De Franken waren bevriend met de paus, de leider van de katholieke kerk.
Toen Karel in de kerstnacht van het jaar 800 in de Sint-Pieter (de grote kerk
van Rome) was, drukte de paus ineens een kroon op Karels hoofd en riep hem
uit tot keizer Van het westen.
Nu was het Frankische Rijk een keizerrijk geworden.
Het leek wel alsof hiermee het vroegere West-Romeinse Rijk was teruggekeerd!
Stap 2
Oefening Karel de Grote
kn.nu/fhy1c
Pagina 6
Karel de Grote en het feodale stelsel
Lees voor het maken van deze oefening eerst de tekst bij stap 1.
Aan het eind van deze oefening krijg je een bewijs van deelname. Sla deze op!
1.
Zet de woorden in de juiste volgorde van tijd!
a. Karel de Grote
b. Romeinen
c. Karel de Vijfde (1500-1558)
2.
Wanneer leefde Karel de Grote?
a. Ongeveer 800 jaar geleden
b. Ongeveer 1000 jaar geleden
c. Ongeveer 1200 jaar geleden
d. Ongeveer 1600 jaar geleden
3.
Al een paar eeuwen voordat Karel de Grote leefde hadden de Franken Gallië veroverd.
Het land ....... is naar hen vernoemd!
1. Het land _______________ is naar hen vernoemd !
4.
Karel de Grote veroverde het rijk van de .............en werd ook hun koning.
Hij vocht ook tegen de ......... Dat waren Arabieren die een rijk hadden op het Iberisch
Schiereiland (Spanje en Portugal).
In het noorden vocht Karel de Grote tegen ...... Dat was een Germaans volk. Na een wrede
oorlog gaven ze zichzelf over en werden met geweld tot het christendom bekeerd.
1. Karel de Grote veroverde het rijk van de _______________ en werd ook
hun koning .
2. Hij vocht ook tegen de _______________ .
3. In het noorden vocht Karel de Grote tegen _______________ .
Pagina 7
Karel de Grote en het feodale stelsel
5.
Karels ideaal was een groot Europees rijk. Daarom wordt hij ook wel de ‘vader van Europa’
genoemd. Tegenwoordig is Europa verenigd in de Europese Unie.
....... is de hoofdstad van de Europese Unie.
1. _______________ is de hoofdstad van de Europese Unie .
Opdracht 2: Het feodale stelsel
Vooraf
Aan het eind van deze opdracht weet je hoe Karel de Grote zijn rijk bestuurden.
Belangrijke begrippen
Feodale stelsel
Leenheer
Leenman
Vazal
Stap 1
Lees de tekst: Feodalisme
Stap 2
Video
Pagina 8
Karel de Grote en het feodale stelsel
https://teleblik.nl/media/4074735
Stap 3
Oefening Feodale stelsel
kn.nu/eu7wo
Aan het eind van deze opdracht krijg je een bewijs van deelname. Sla deze op!
1.
In de Middeleeuwen was er sprake van een standenmaatschappij.
Welke stand bemoeide zich met het bestuur?
a. Geestelijken (1e stand)
b. Adel (2e stand)
c. Boeren (3e stand)
2.
Waar had de koning de adel (krijgsmannen) nog meer voor nodig?
a. Voor het bouwen van kastelen.
b. Voor het houden van riddertournooien.
c. Voor de verdediging van het koninkrijk
3.
Hoe betaalde de koning de krijgsmannen die voor hem vochten?
a. Met een opleiding tot ridder en een wapenuitrusting
b. Met een leen: een stuk grond waarvan zij de opbrengsten mochten hebben.
Pagina 9
Karel de Grote en het feodale stelsel
4.
Hoe wordt het systeem genoemd waarbij een leenheer grond in leen geeft aan zijn
leenmannen?
a. Feodale stelsel
b. Hofstelsel
5.
Wat is een kenmerk van het feodale stelsel?
a. Een edelman krijgt om te kunnen vechten in het leger van de koning, een wapenuitrusting
van de leenheer.
b. Een edelman krijgt om in zijn levensonderhoud te voorzien, een stuk land in leen van een
leenheer.
6.
Wat was het voordeel voor een leenheer om zijn krijgsheren een stuk land in leen te geven?
a. Door een stuk land in leen te geven, kon hij rekenen op de steun van zijn leenmannen
b. Door een stuk land in leen te geven, nam de opbrengst van het land toe.
7.
De leenheer maakte zijn leenmannen ook belangrijke bestuurders. De leenmannen zorgden in
hun gebied voor ...
a. wegen en woningen
b. rechtspraak en belastinginning
8.
Waar of niet waar?
Een leenman was een leenheer voor de achterleenmannen.
a. waar
b. niet waar
9.
Waar of niet waar?
Een achterleenman was een leenheer voor de achter-achterleenmannen.
a. waar
b. niet waar
10.
Waar of niet waar?
Pagina 10
Karel de Grote en het feodale stelsel
De ridders die vochten in dienst van de koning waren altijd van adel.
a. waar
b. niet waar
Pagina 11
Karel de Grote en het feodale stelsel
Antwoorden
Antwoorden: Oefening Karel de Grote
Nieuwe Categorie
Onvoldoende (0 tot 4 punten)
- Lees de tekst nog eens goed door!
- Zoek in het woordenboek de betekenis van alle woorden op die je niet begrijpt.
- Maak de oefening nog een keer!
Voldoende (4 tot 7 punten)
Heel goed.
Beantwoord nu de hoofdvraag bij stap 3!
Vragen en antwoorden in deze categorie
1.
Zet de woorden in de juiste volgorde van tijd!
1. a: Karel de Grote
2. c: Karel de Vijfde (1500-1558)
3. b: Romeinen
Waarde: 1 punten
2.
Wanneer leefde Karel de Grote?
1. Ongeveer 800 jaar geleden (0 punten)
2. Ongeveer 1000 jaar geleden (0 punten)
3. Ongeveer 1200 jaar geleden (1 punten)
4. Ongeveer 1600 jaar geleden (0 punten)
Waarde: 1 punten
3.
Al een paar eeuwen voordat Karel de Grote leefde hadden de Franken Gallië veroverd.
Het land ....... is naar hen vernoemd!
1. Het land Frankrijk is naar hen vernoemd !
Pagina 12
Karel de Grote en het feodale stelsel
Waarde: 1 punten
4.
Karel de Grote veroverde het rijk van de .............en werd ook hun koning.
Hij vocht ook tegen de ......... Dat waren Arabieren die een rijk hadden op het Iberisch
Schiereiland (Spanje en Portugal).
In het noorden vocht Karel de Grote tegen ...... Dat was een Germaans volk. Na een wrede
oorlog gaven ze zichzelf over en werden met geweld tot het christendom bekeerd.
1. Karel de Grote veroverde het rijk van de Langobarden en werd ook hun
koning .
2. Hij vocht ook tegen de Moren .
3. In het noorden vocht Karel de Grote tegen Saksen .
Waarde: 3 punten
5.
Karels ideaal was een groot Europees rijk. Daarom wordt hij ook wel de ‘vader van Europa’
genoemd. Tegenwoordig is Europa verenigd in de Europese Unie.
....... is de hoofdstad van de Europese Unie.
1. Brussel is de hoofdstad van de Europese Unie .
Waarde: 1 punten
Antwoorden: Oefening Feodale stelsel
Nieuwe Categorie
Nieuwe feedback (0 tot 5 punten)
Feedback
Nieuwe feedback (5 tot 10 punten)
Feedback
Vragen en antwoorden in deze categorie
Pagina 13
Karel de Grote en het feodale stelsel
1.
In de Middeleeuwen was er sprake van een standenmaatschappij.
Welke stand bemoeide zich met het bestuur?
1. Geestelijken (1e stand) (0 punten)
2. Adel (2e stand) (1 punten)
3. Boeren (3e stand) (0 punten)
Waarde: 1 punten
2.
Waar had de koning de adel (krijgsmannen) nog meer voor nodig?
1. Voor het bouwen van kastelen. (0 punten)
2. Voor het houden van riddertournooien. (0 punten)
3. Voor de verdediging van het koninkrijk (1 punten)
Waarde: 1 punten
3.
Hoe betaalde de koning de krijgsmannen die voor hem vochten?
1. Met een opleiding tot ridder en een wapenuitrusting (0 punten)
2. Met een leen: een stuk grond waarvan zij de opbrengsten mochten hebben. (1 punten)
Waarde: 1 punten
4.
Hoe wordt het systeem genoemd waarbij een leenheer grond in leen geeft aan zijn
leenmannen?
1. Feodale stelsel (1 punten)
2. Hofstelsel (0 punten)
Pagina 14
Karel de Grote en het feodale stelsel
Waarde: 1 punten
5.
Wat is een kenmerk van het feodale stelsel?
1. Een edelman krijgt om te kunnen vechten in het leger van de koning, een wapenuitrusting
van de leenheer. (0 punten)
2. Een edelman krijgt om in zijn levensonderhoud te voorzien, een stuk land in leen van een
leenheer. (1 punten)
Waarde: 1 punten
6.
Wat was het voordeel voor een leenheer om zijn krijgsheren een stuk land in leen te geven?
1. Door een stuk land in leen te geven, kon hij rekenen op de steun van zijn leenmannen (1
punten)
2. Door een stuk land in leen te geven, nam de opbrengst van het land toe. (0 punten)
Waarde: 1 punten
7.
De leenheer maakte zijn leenmannen ook belangrijke bestuurders. De leenmannen zorgden in
hun gebied voor ...
1. wegen en woningen (0 punten)
2. rechtspraak en belastinginning (1 punten)
Waarde: 1 punten
8.
Waar of niet waar?
Een leenman was een leenheer voor de achterleenmannen.
1. waar (1 punten)
2. niet waar (0 punten)
Pagina 15
Karel de Grote en het feodale stelsel
Waarde: 1 punten
9.
Waar of niet waar?
Een achterleenman was een leenheer voor de achter-achterleenmannen.
1. waar (1 punten)
2. niet waar (0 punten)
Waarde: 1 punten
10.
Waar of niet waar?
De ridders die vochten in dienst van de koning waren altijd van adel.
1. waar (1 punten)
2. niet waar (0 punten)
Waarde: 1 punten
Pagina 16
Karel de Grote en het feodale stelsel
Over dit lesmateriaal
Colofon
Auteur
Rilana Kuiters
Laatst gewijzigd
09 May 2016 om 16:23
Licentie
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons
Naamsvermelding 3.0 Nederlands licentie. Dit houdt in dat je onder de
voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk
medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken
te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Meer informatie over de CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie
Aanvullende informatie over dit lesmateriaal
Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:
Leerniveau
VMBO theoretische leerweg, 1; HAVO 1; VMBO gemengde leerweg, 1;
Leerinhoud en
De tijd van monniken en ridders (500 - 1000); Feodale stelsel; Hofstelsel en
doelen
horigheid; Geschiedenis;
Eindgebruiker
leerling/student
Moeilijkheidsgraad gemiddeld
Gebruikte Wikiwijs Arrangementen
Kuiters, Rilana. (z.d.). Het Frankische Rijk. http://maken.wikiwijs.nl/73880/Het_Frankische_Rijk
Pagina 17
Karel de Grote en het feodale stelsel